© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Femke Deen, Hendricksdr., Trijn, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Heyndrickdr [13/01/2014]
HENDRICKSDR., Trijn (gest. Amsterdam 22-6-1568), dienstmaagd, ter dood veroordeeld wegens deelname aan de beeldenstorm.
Trijn Hendricksdr. werd in maart 1568 samen met haar werkgeefster Weyn Ockers gevangengenomen. De twee vrouwen werden ervan beschuldigd anderhalf jaar daarvoor, om precies te zijn op 23 augustus 1566, te hebben meegedaan aan de beeldenstorm in de Oude Kerk in Amsterdam. Aanvankelijk werd hun ten laste gelegd dat zij het stenen hondje bij het beeld van Sint Rochus mee hadden genomen nadat dit beeld omver was geworpen. Beide vrouwen ontkenden dit. Wel gaven beiden toe dat ze die dag in de kerk waren geweest, maar zij zeiden dat zij weer snel waren weggegaan. Ook bekenden ze dat ze nog vaak op straat waren nageroepen voor ‘beeldenstormster’, en dat ze geregeld hagenpreken hadden bijgewoond.
Weyn Ockers bekende onder tortuur het glas van het altaar kapot te hebben gegooid en verklaarde daarnaast dat ze nog vele andere beelden had gebroken samen met haar dienstmaagd. Trijn werd ook twee keer gemarteld, maar zij legde geen bekentenis meer af. De bekentenissen van haar bazin zorgden er echter voor dat ook zij ter dood werd veroordeeld – op 22 juni werden beide vrouwen op de Dam verdronken in een met water gevuld wijnvat.
Naslagwerken
Van der Aa.
Archivalia
Gemeentearchief Amsterdam: Archief Marquette, inv. nr. 130, Een waarachtigh ende cort verhael van ’t gene gepasseert is in de principaelste troublen, door Laurens Jacobsz. Reael; Archief Schout en Schepenen, inv. nr. 273, Confessieboek 18 augustus 1567 – 30 juni 1572 [verhoor Weyn Adriaen Ockers en Trijn Hendricksdr., 13 en 21 maart 1568].
Literatuur
- Adriaen van Haemstede, Historie der martelaren (Dordrecht 1657) 449b.
- Geeraerdt Brandt, Historie der Reformatie, en andre kerkelyke geschiedenissen 1 (Amsterdam 1671) 356-358.
- Jan Wagenaar, Amsterdam, in zijne opkomst, aanwas, geschiedenissen, voorregten, koophandel, gebouwen, kerkenstaat, schoolen, schutterije, gilden en regeeringe 1 (Amsterdam 1760) 284.
- Hendrik van Biesten, ‘Vervolg der anteykeningen van Broer Hendrik van Biesten, over het gebeurde te Amsterdam, […] (1567-1574)’, De Dietsche Warande 8 (1869) 417-463.
- Jan ter Gouw, Geschiedenis van Amsterdam 6 (Amsterdam 1879) 100.
- Joh. C. Breen, ‘Uittreksels uit de Amsterdamsche gedenkschriften van Laurens Jacobsz. Reael, 1542-1567', BMHG 17 (1897) 1-60.
- G. Grosheide, Bijdrage tot de geschiedenis der Anabaptisten in Amsterdam (Hilversum 1938) 62 [vonnis Lijsbeth Jansdr].
- Johan E. Elias, De vroedschap van Amsterdam, 1578-1795 (Amsterdam 1963) 272.
- R.B. Evenhuis, Ook dat was Amsterdam 1 (Amsterdam 1965-1978) 75.
- Henk van Nierop, Beeldenstorm en burgerlijk verzet in Amsterdam, 1566-1567 (Nijmegen 1978) 40, 79, 80.
- Henk van Nierop, ‘Van wonderjaar tot Alteratie, 1566-1578', in: M. Carasso Kok red., Geschiedenis van Amsterdam 1 (Nijmegen 2004) 451-481.
Auteur: Femke Deen
Biografienummer in 1001 Vrouwen: 142
laatst gewijzigd: 13/01/2014
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.