© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Thomas Dresscher, Janssen, Catharina Thecla Maria, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/JanssenKitty [09/01/2018]
JANSSEN, Catharina Thecla Maria, vooral bekend als Kitty Janssen (geb. Haarlem 30-4-1930 – gest. Amsterdam 19-9-2012), actrice. Dochter van Petrus Johannes Janssen (1888-1956), meubelmaker, en Mathilda Elisabeth Sleijfer (1892-1951) Catharina Janssen trouwde (1) op 16-7-1953 in Amsterdam met Jacobus Johannes Antonius van den Toorn (geb. 1925), ondernemer; (2) na scheiding (16-12-1971) op 19-3-1984 in Amstelveen met André van den Heuvel (1927-2016), acteur. Uit huwelijk (1) werden 2 zoons en 1 dochter geboren.
Catharina (Kitty) Janssen groeide
op in een katholiek meubelmakersgezin in Haarlem. Ze was een opstandig kind en deed
weinig aan haar schoolwerk – ze zat op de mms. In 1945 werd ze daarom naar een
kostschool in Engelen bij Den Bosch gestuurd. Ze vond het daar verschrikkelijk.
In 1948 ging ze onder begeleiding van haar moeder naar de auditie voor de
toneelschool in Amsterdam. ‘Wij weten niet wat we met haar aan moeten,
misschien kunt u iets met haar’, zou haar moeder gezegd hebben (de Volkskrant, 21-9-2012).
Frau Antje en Martha
Nog voor haar afstuderen maakte Kitty Janssen in 1950 haar debuut bij de Nederlandse Comedie in Elckerlyck. Een jaar later haalde ze haar diploma van de toneelschool en speelde ze bij de Comedie de rol van Myriele in Een Engeltje van niets, onder regie van Ank van der Moer. In 1953 trouwde ze met Jacobus van den Toorn, een succesvolle drankhandelaar. Het paar kreeg drie kinderen, Joost (1954), Maud (1957) en Dick (1960), van wie de laatste ook bij het toneel ging.
Nog in het jaar van haar trouwen maakte Kitty Janssen haar filmdebuut in Sterren stralen overal (regie Gerard Rutten). Vanaf 1961 werd zij in Duitsland bekend als – eerste – Frau Antje, het Hollandse meisje in klederdracht dat Nederlandse kaas moet promoten. Voor deze iconische reclamespot kreeg ze slechts eenmalig vijfhonderd gulden. In het seizoen 1962-1963 speelde ze de rol van Freule Nicolien in de tv-serie Swiebertje. Toen in 1968 bleek dat de Nederlandse Comedie geen blijspelen meer mocht produceren, stapte Janssen naar het gezelschap Globe. Voor haar vertolking van Patsy Newquist in Little Murders ontving ze in 1969 de Columbina, een prijs voor de beste vrouwelijk bijrol.
Het gezin Van den Toorn-Janssen leidde een welgesteld leven in Aerdenhout, maar dit bracht haar geen voldoening. Rond 1969 kreeg Kitty Janssen een relatie met de acteur André van den Heuvel en in 1971 volgde de echtscheiding. Ze verhuisde naar Amsterdam. In 1972 vertrok ze bij Globe en begon zij met Van den Heuvel Katrijn Theaterproducties. Dit samenwerkingsverband was speciaal opgericht om Who’s afraid of Virginia Woolf van Edward Albee in Nederland op te voeren. Omdat ze vooral te boek stond als blijspelactrice, verraste ze critici in haar vertolking van de rol van Martha, en kreeg ze nu ook als drama-actrice veel erkenning. Ze speelde de rol van Martha ook in de tv-film Wie is er bang voor Virginia Woolf (1973). In 1977 had ze een bijrol in de speelfilm Soldaat van Oranje. Tussen 1976 en 1978 speelde ze samen met haar echtgenoot een stads echtpaar op het platteland in de tv-serie Ieder zijn deel, een voorloper van het latere Zeg ’ns Aaa. Kitty Janssen verscheen ook in andere populaire tv-series: als de moeder in Merijntje Gijzen (1974), als ‘tante Willemijn’ in De Zevensprong (1982) en als ‘mevrouw Baars’ in een aflevering van Zeg ’ns Aaa (1986).
In 1989 stopte Kitty Janssen met toneel. Ze bleef wel actief op televisie in een reeks televisieproducties, zoals onder meer M’n dochter en ik (1995-1996) – als ‘Oma Nel’. Maar ze beklaagde zich over het ontbreken van interessante rollen voor oudere vrouwen. Haar laatste televisierol speelde ze in 2002 in Baantjer. Op 19 september 2012 overleed Kitty Janssen in haar woonplaats Amsterdam op 82-jarige leeftijd aan de gevolgen van een longontsteking.
Naslagwerken
Honig; Theaterencyclopedie.
Archivalia
- Theaterinstituut Nederland, Amsterdam: personaliamap Kitty Janssen.
- Centraal Bureau voor de Genealogie, Den Haag: persoonskaart C. Janssen
Literatuur
- ‘Je doet aan één stuk door examen’, Leeuwarder Courant, 4-9-1976.
- Henk van Gelder, Hollands Hollywood (Amsterdam 1995).
- Maarten Slagboom, [interview met Dick van den Toorn], HUMO, 7-1-1993 [oa over zijn ouders].
- Peter Riesbeck, ’Kitty Janssen machte Frau Antje zur bekannteste Holländerin’, Berliner Zeitung, 23-6-2004.
- ‘Kitty Janssen (1930-2012)’, de Volkskrant, 21-9-2012.
- ‘De vergeten dood van André van den Heuvel’, De Telegraaf, 13-12-2016.
Illustratie
Kitty Janssen, door Henk Hilterman, 1966 (Nationaal Archief / Collectie Spaarnestad).
Auteur: Thomas Dresscher
laatst gewijzigd: 09/01/2018
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.