© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Maria Klever, Millecam, Sylvia Maria, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Millecam [15/10/2016]
MILLECAM, Sylvia Maria (geb. Den Haag 23-2-1956 – gest. Nijmegen 20-8-2001), TV-persoonlijkheid, comédienne, actrice. Dochter van Freek Millecam (1923-1997), kok, en Leny C. Noltenius van Elsbroek (?). Sylvia Millecam bleef ongehuwd.
Sylvia Millecam was enig kind. Het – katholieke – gezin Millecam verhuisde naar de Haagse wijk Mariahoeve toen Sylvia vijf jaar was. Ze hadden daar als een van de weinigen televisie en er kwamen daarom vaak kinderen uit de buurt kijken. Al op achtjarige leeftijd zei Sylvia dat ze actrice wilde worden. In 1969 verhuisden de Millecams naar Boxmeer, waar Sylvia’s vader een baan kreeg als chef-kok in het Maasziekenhuis. Ze ging er naar de mavo, die geleid werd door nonnen. Aanvankelijk had ze moeite met de strenge regels van de school, maar ze leerde zich al snel het Brabantse dialect aan en bouwde een reputatie op als gangmaker. Via de kerk speelde ze mee in toneelstukken en zong ze in een koor. Om naar de toneelschool te kunnen, ging ze in 1972 naar de havo op het Elzendaal College.
Kleinkunst
In 1975 deed Sylvia Millecam auditie voor de kleinkunstacademie in Amsterdam. Zij werd niet aangenomen maar mocht wel beginnen aan de vooropleiding. Na een paar maanden stopte ze hiermee omdat de nadruk lag op zingen en dansen, terwijl haar hart uitging naar acteren. Ze ging cultureel vormingswerk doen in Cuijk, waar zij toneelles gaf aan jongeren. Intussen bleef ze bij diverse theateropleidingen auditeren. Na afwijzingen door de toneelacademie in Arnhem en de Academie voor Expressie in Utrecht werd Sylvia in 1977 toegelaten tot de toneelacademie in Maastricht. Hier dreigde ze ook te mislukken, maar na een paar maanden hard werken kon ze alsnog door naar het tweede jaar. In deze tijd ontmoette ze studiegenoot Gijs de Lange (1956), met wie zij een relatie kreeg.
In voorstellingen op de academie speelde Sylvia Millecam in 1979 haar eerste rollen, maar het toneel was niet haar enige interesse. Al in september 1980 maakte ze haar TV-debuut, in het drama De mooiste tijd (AVRO). Haar eerste toneelrol kreeg ze in 1980 bij Globe. Na haar afstuderen (1981) kon ze aan de slag bij de productie Circus Knie van het Amsterdams Volkstoneel. Hierna speelde ze in verschillende toneelstukken, films en TV-series, waaronder Geef je ouders maar weer de schuld (VPRO). De kritieken waren over het algemeen positief.
Ondertussen was Sylvia naar Amsterdam verhuisd. Via Gijs de Lange leerde ze regisseur Haye van der Heiden (1957) kennen. Ze kreeg een rol in een van zijn musicals en de twee begonnen een verhouding. In 1987 besloten Sylvia en Gijs om uit elkaar te gaan. Ze speelde in deze tijd typetjes in programma’s als Het Klokhuis en Binnenlandse Zaken en ze had een vaste plaats in het panel van het KRO-programma Ook dat nog! (1989). Dit consumentenprogramma werd meteen een groot succes en won in 1990 de Gouden Televizierring. Millecam bleef tot 2001 bij het programma.
Televisiepersoonlijkheid
In 1991 werd Sylvia Millecam via een peiling van de TROS uitgeroepen tot populairste vrouw van Nederland. Ook werd ze bij twee opeenvolgende TrosKompas TV-stergala’s (1991, 1992) gekozen als populairste vrouwelijke televisiepersoonlijkheid. Millecam zelf meende dat haar populariteit vooral een kwestie van herkenning was: ‘stoute kwek, kwajongensachtige rebellie, lekker gewoon, moederkloek en misschien wat sexy’ (gecit. Kamphuis,131). In de zomer van 1992 ontmoette ze Arnold (Nol) Willemsen in een sportschool. Kort daarna verbraken zij en Van der Heiden hun relatie. Millecam en Willemsen gingen samenwonen in Amsterdam.
Sylvia Millecam presenteerde in de jaren 1990 diverse TV-programma’s, waaronder Knoop in je zakdoek, en in 1994 kreeg ze haar eigen TV-show, gebaseerd op een Amerikaanse comedyshow: De Sylvia Millecam show (RTL4). De kijkcijfers vielen echter tegen. Twee jaar later kwam er een weinig succesvol vervolg, Miss Millecam. Ze was echter niet alleen bezig met acteren en presenteren. In 1989 stond zij met een fotoreportage in de Playboy. Ook nam zij in 1992 de single Brand op, een Engels nummer gezongen in een Overijssels dialect. Het bereikte de zeventiende plaats in de Top 40. In 1996 bracht zij een tweede CD uit: Lekker puh, ook met Engelstalige hits gezongen in Nederlandse dialecten. Deze werd geen succes.
Ziekte
In september 1999 ging Sylvia Millecam vanwege een knobbeltje in haar borst naar haar huisarts. Deze stuurde haar door naar een chirurg, maar ze ging niet. Dit omdat haar vader ooit (in 1990) voor longkanker was geopereerd, ondanks de twijfels van een alternatieve arts. Achteraf bleek het een infectie geweest te zijn.
Een half jaar later bleek haar tumor te zijn gegroeid en een specialist stelde Millecam een behandelplan voor met borstamputatie, reconstructie, chemotherapie en bestraling. Ze weigerde en zocht haar heil bij gebedsgenezeres Joke Damman alias Jomanda, van wie ze eens enkele bijeenkomsten had bijgewoond. Jomanda zei dat het een infectie kon zijn die te maken had met de siliconenimplantaten die ze in 1991 had laten plaatsen en raadde een operatie af. Ook consulteerde Millecam andere alternatieve artsen die haar sterkten in haar geloof dat ze geen kanker had. Begin 2001 was ze zo verzwakt dat ze met haar televisiewerk moest stoppen. Ze liet weten dat ze een bacteriële infectie had opgelopen. Vanaf mei 2001 onderging ze behandelingen met een magneetveldapparaat bij een homeopathische arts. Op 17 augustus werd ze naar het ziekenhuis in Nijmegen gebracht. Daar werd geconstateerd dat de kanker te ver was uitgezaaid. Op maandag 20 augustus 2001 overleed Sylvia Millecam, 45 jaar oud.
Nederland was geschokt door het overlijden van Sylvia Millecam. Haar uitvaart op 25 augustus werd bijgewoond door enkele honderden genodigden, terwijl vele andere belangstellenden de plechtigheid volgden buiten de kerk. Omdat Millecams kanker in de reguliere gezondheidszorg met grote kans op succes had kunnen worden behandeld, werden er onderzoeken ingesteld door het Openbaar Ministerie, de Inspectie voor de Gezondheidszorg en het Medisch Tuchtcollege. Deze laatste strafte drie artsen met schorsing wegens misleiding, onkunde en het onnodig laten lijden van Millecam. Jomanda werd vrijgesproken door het gerechtshof, twee andere alternatieve artsen kregen een voorwaardelijke celstraf.
Reputatie
Sylvia Millecam was tijdens haar leven bekend als comédienne en TV-persoonlijkheid, maar wordt tegenwoordig vooral herinnerd vanwege haar keuze voor alternatieve geneeskunde en de commotie rond de betrokken hulpverleners na haar overlijden. In 2005 werd in het Weijerpark in Boxmeer door haar moeder een standbeeld van Sylvia Millecam onthuld. In 2006 publiceerde journalist Alje Kamphuis zijn biografie van Millecam.
Werk
Naast de in het lemma genoemde rollen in films, series, programma’s en toneelstukken trad Sylvia Millecam ook op in:
- Come-back (film, 1981).
- Dutch girls (TV-serie, 1985).
- Hector (film, 1987).
- Dorst (film, 1988).
- Kunst en vliegwerk (film, 1989).
- De gulle minnaar (film, 1990).
- Sjans (TV-serie, 1992/93)
Literatuur
Necrologieën op 21-8-2001 in onder andere Trouw, Algemeen Dagblad, Het Parool, NRC Handelsblad en De Telegraaf.
- Y. Gnirrep, in: De Waarheid, 24-12-1985.
- H. van der Meyden, in: De Telegraaf, 21-12-1991.
- H. van der Meyden, ‘Sylvia Millecam krijgt eigen comedy-serie op RTL4’, De Telegraaf, 29-7-1993.
- M. van de Rakt, ‘Sylvia Millecam over ”Knoop in je zakdoek”’, De Stem, 25-1-1997.
- T. Smeets, in: De Gelderlander, 17-10-1997.
- B. Dijkstra, in: De Telegraaf, 23-10-1999.
- ‘De week van Sylvia Millecam’, Algemeen Dagblad, 27-11-1999.
- F. de Poel, Sylvia: het meisje met de volgspot, 18-8-2002 [documentaire KRO].
- A. Kamphuis, Op gevoel. Sylvia Millecams eigenzinnige strijd tegen kanker (Amsterdam 2009).
- R. Moerenhout, Gevlogen paradijsvogels. Te vroeg overleden bekende Nederlanders (Soesterberg 2009) 184-205.
- ‘Vrijspraak Jomanda in zaak-Millecam’, De Volkskrant, 17-12-2010.
- Millecams dood was verder aanleiding voor een stroom van artikelen over het proces tegen de alternatieve genezers. Zie daarvoor o.a. het dossier Millecam in het Centraal Bureau voor Genealogie, Den Haag.
Illustratie
Portretfoto. Foto: Herman Pieterse (Collectie ANP).
Auteur: Maria Klever
laatst gewijzigd: 15/10/2016
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.