© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Sipkes, Maria Elizabeth, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Sipkes [13/01/2014]
SIPKES, Maria Elizabeth (geb. Amsterdam 10-1-1820 – gest. Rotterdam 17-12-1893), schrijfster. Dochter van Pieter Sipkes (1793-1848), stuurman, later kapitein, en Catharina van der Wissel (1796-1873). Maria Elizabeth Sipkes trouwde op 5-8-1846 in Dordrecht met Johannes Maarten Kleeuwens (1814-1901), rijksontvanger der belastingen. Uit dit huwelijk werden 5 kinderen geboren, van wie er 3 jong overleden.
Maria Elizabeth Sipkes werd geboren in Amsterdam, maar waarschijnlijk groeide ze op in Dordrecht, waar ze op 26-jarige leeftijd trouwde met de rijksontvanger Johannes Maarten Kleeuwens. Vanwege zijn beroep werd haar man geregeld overgeplaatst. Daarom verhuisde het gezin vaak, onder meer naar Brielle, Vlaardingen, Renesse, Zierikzee, Delfshaven en Montfoort. Het echtpaar kreeg zes kinderen, van wie er slechts twee – Catharina (1853) en Elizabeth Johanna Martina (1856) – de volwassen leeftijd bereikten.
Maria Elizabeth Sipkes begon waarschijnlijk rond haar 27ste met schrijven. Dit deed zij als mevr. Kleeuwens, als M.E. Kleeuwens-Sipkes en onder het pseudoniem M.E.S-K. De eerste publicatie die van haar bekend is, verscheen in het tijdschrift Europa: ‘De ouderdom van twee hofdames’ (1847). Daarnaast schreef zij verhalen voor kinderen, verhalen over historische onderwerpen en personen, en beschouwingen over maatschappelijke thema’s voor vrouwentijdschriften als Onze Roeping. Volgens Frederiks en Van den Branden schreef zij bovendien in 1870 voor de vrouwenvereniging Arbeid Adelt ‘Een dag te laat’, dat echter niet meer in de Nederlandse bibliotheken te traceren is. Na 1874 heeft zij, voorzover bekend, niet meer gepubliceerd. Wel probeerde zij tijdschriftredacteuren nog over te halen haar bijdragen te plaatsen. Zo schreef zij aan redacteur H. Schimmel van het tijdschrift Nederland: ‘Mocht mijn geschrijf u geschikt voorkomen, vraag ik u beleefd om een plaatsje in uw tijdschrift’ (brief van 6 oktober 1884). Kennelijk waren haar verzoeken tevergeefs.
Maria Elizabeth Sipkes overleed op 17 december 1893 in Rotterdam, 73 jaar oud. Als schrijfster was zij toen waarschijnlijk al vergeten.
Naslagwerken
Frederiks/Van den Branden.
Archivalia
- Centraal Bureau voor Genealogie, Den Haag: familieadvertenties Sipkes.
- Stadsarchief Amsterdam: BS, Geboorten [Sipkes].
- Letterkundig Museum, Den Haag: Handschriftencollectie [brieven aan J.C. Loman van 13-2-1873 en aan H. Schimmel van 6-10-1884].
- Stadsarchief Dordrecht: BS, Huwelijken [Sipkes en Kleeuwens].
- Utrechts Archief: BS, Geboorten en Overlijden [1 dochter, 2 zoons; overlijden Catharina van der Wissel].
- Zeeuws Archief, Middelburg: BS [Geboorten 3 dochters en 1 zoon en Elizabeth Johanna Martina].
Publicaties
‘De wesp en de goudvissen of Ongehoorzaamheid straft zichzelve’, in: P.J. Andriessen, Lina (z.p. 1890).
Daarnaast publiceerde Maria Elizabeth Sipkes in tijdschriften als Europa (1847), Gelderland (1854), Nederland (1856), De Tijdstroom (1864), De Kindervriend (1869), Mentor (1870), Het Familieblad (1874), Onze roeping.
Literatuur
L. Jensen, ‘Bij uitsluiting voor de vrouwelijke sekse geschikt’. Vrouwentijdschriften en journalistes in Nederland in de achttiende en negentiende eeuw (Hilversum 2001) 260.
Redactie
laatst gewijzigd: 13/01/2014
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.