Formats

 
English | Nederlands

Typebeschrijving

    ALGEMEEN
Naam Afdeling Arbeidersverzekering
naam, varianten de afdeling veranderde enkele malen van naam: Posterijen, Arbeid en Fabriekswezen, 1893 Arbeid en Fabriekswezen 1893-1901 Arbeid 1901-1908 Arbeidersverzekering 1908-1946 Sociale Verzekering 1946-1961 hoofdafdeling Sociale Verzekeringen van de directie Sociale Voorzieningen en Arbeidsverhoudingen 1961-1967- (in 1965 werden deze opgewaardeerd tot resp. directie en directoraat-generaal) tot 1933 viel de afdeling onder diverse ministeries, vanaf dat jaar steeds onder het Ministerie van Sociale Zaken c.a. in ambtelijke stukken wordt vaak de afkorting A.V. gebruikt
na 1945 steeds S.V. vóór 1908 viel arbeidersverzekeringen onder de afdeling: Arbeid en Fabriekswezen 1893-1901 en Arbeid 1901-1908 omwille van de overzichtelijkheid zijn de paar stukken die in de archieven van de afdeling Arbeid te vinden zijn in dit format geplaatst
het archief van de afdeling Arbeid en Fabriekswezen is verloren gegaan.
periode van bestaan 1893 - 1968
organisatie en inrichting de afdeling Arbeid en Fabriekswezen werd opgericht in 1892/93 en had toen een uitgebreide taakstelling
in 1908 kwam er een splitsing tot stand tussen Arbeid en Arbeidersverzekering
tot in de jaren zestig van de twintigste eeuw telde de afdeling een klein aantal medewerkers
de staatsalmanak van 1910 noemt slechts 6 namen, die van 1950 komt uit op 8 namen (deze bron noemt overigens alleen de belangrijkste beleidsambtenaren)
tot kort na 1950 was de werkloosheidsverzekering samen met de werklozenzorg en de arbeidsbemiddeling ondergebracht bij een afzonderlijke afdeling
pas na het vertrek van mr. Morren, het hoofd van die afdeling, in 1950 of 1951, werden alle sociale verzekeringen ondergebracht bij één afdeling, de afdeling Sociale Verzekering
in 1960 telde de afdeling 17 formatieplaatsen en bestond zij uit vier secties: Ongevallen- en Ziekteverzekering, Invaliditeits- en Ouderdomsverzekering, Kinderbijslag- en Werkloosheidsverzekering en Internationale Zaken
na de reorganisatie van het ministerie, die het gevolg was van het aantreden van minister Veldkamp, werd de afdeling een hoofdafdeling die weer viel onder de nieuwe door mr. A.C.M. van de Ven geleide directie Sociale Voorzieningen en Arbeidsverhoudingen
de hoofdafdeling bestond in 1962 uit 4 afdelingen: Werknemersverzekeringen, Volksverzekeringen, Internationale Zaken en Pensioen- en Spaarfondsen
in 1965 werd de directie tot directoraat-generaal en de hoofdafdeling tot directie opgewaardeerd
de formatie groeide in deze jaren sterk. 

ministers belast met de sociale verzekeringen waren:

ir. C. Lely (1897-1901)
dr. Abr. Kuyper (1901-1905)
mr. J.D. Veegens (1905-1908)
A.S. Talma (1908-1913)
mr. M.W.F. Treub (1913-1918)
prof. mr. P.J.M. Aalberse (1918-1925)
mr. D.A.P.N. Koolen (1925)
prof. dr. J.R. Slotemaker de Bruine (1926-1929 en 1933-1935)
mr. T.J. Verschuur (1929-1933)
mr. M. Slingenberg (1935-1937)
prof. mr. C.P.M. Romme (1937-1939)
dr. J. van den Tempel (1939-1945)
ir. F.C.M. Wijffels (1945)
dr. W. Drees (1945-1948)
mr. A.M. Joekes (1948-1952)
J.G. Suurhoff (1952-1958)
dr. L.J.M. Beel (1958-1959) (ad interim)
mr. dr. C.J.M.A. van Rooy (1959-1961)
dr. G.M.J. Veldkamp (1961-1967)
B. Roolvink (1967-1971)

het ministerie werd geleid door de volgende secretarissen-generaal
ir. A.L. Scholtens (1918-1941, Arbeid, later Arbeid, Handel en Nijverheid, Sociale Zaken)
ir. R.A. Verwey (waarnemend secretaris-generaal 1940-1945)
mr. A.A. van Rhijn (1945-1950)
mr. J.H. Klatte (1950-1969)

de afdeling werd geleid door de volgende chefs :

mr. J.W.S.A. Versteegh (1893-1905)
Versteegh was volgens W. de Vries Wzn. de eigenlijke ontwerper van de Ongevallenwet van 1901
in 1905 werd hij secretaris-generaal van het nieuwe ministerie van Landbouw, Nijverheid en Handel
zie over hem:  P.G. van IJsselmuiden, Binnenlandse Zaken (Kampen, 1988), p. 176-177)

mr. H. Bijleveld (1905-1908)

mr. W.A. van Emden (1908-1919)
onder zijn leiding werkte toen mr. dr. A.L. Scholtens, volgens Aalberse in zijn dagboek de eigenlijke maker van de drie verzekeringswetten van Talma
later zou Aalberse deze Scholtens benoemen tot de eerste secretaris-generaal van het ministerie van Arbeid (1918-1940)
op deze afdeling werkte tussen rond 1910 echter ook mr. J.N.A. Patijn
volgens het Biografisch Woordenboek, III, 452-453 zou hij de Raden- en Ziektewet ontworpen hebben

mr. H.W. Groeneveld (1919-1942)
Groeneveld was tijdens het Interbellum dé expert op het gebied van de sociale verzekeringen
van 1904 tot 1907 werkte hij bij de Centrale Werkgevers Risico-Bank, van 1907 tot 1911 bij de Rijksverzekeringsbank
in 1911 trad hij in dienst van het ministerie van Landbouw, Nijverheid en Handel
in 1920 werd hij chef van de afdeling Arbeidersverzekering van het ministerie van Arbeid
op 1 januari 1943 ging hij met pensioen

mej. mr. G.J. Stemberg (1943-1947)
alleen ad interim
de post van chef was toen vacant
het plan uit 1943-1944 om mr. dr. L.P. van der Does aan te stellen tot directeur-generaal sociale verzekeringen ging als gevolg van conflicten niet door
Van der Does was van 1942 tot 1945 Commissaris van het Staatstoezicht op de Ziekenfondsen

mr. A.C.M. van der Ven (1947-1971)
zie over deze man de nadere toegang op het egodocument van Jan Mertens in de onderzoeksgids Sociale Zekerheid 1890—1967.
taak, activiteiten in 1892 nam de nieuwe afdeling de sociale of arbeidswetgeving over van het Ministerie van Justitie
de beschikking van 13 februari 1893 omschreef de taak als volgt: ‘uitvoering der wetten betrekkelijk het toezicht bij het oprichten van inrichtingen, welke gevaar, schade of hinder kunnen veroorzaken
tot regeling van het toezicht op het gebruik van stoomtoestellen
tot het tegengaan van overmatigen en gevaarlijken arbeid van jeugdige personen en vrouwen. Maatregelen tot beveiliging van personen, die in fabrieken of werkplaatsen arbeid verrichten, tegen ziekte of ongevallen. Statistiek van de philanthropische spaar- en leenbanken over 1892 en volgende jaren’
het taakveld sociale verzekeringen werd in 1908 aan een nieuwe afdeling opgedragen
de andere taken bleven achter bij Arbeid
vanaf dat moment hield de afdeling Arbeidersverzekering zich bezig met de voorbereiding en uitvoering van het beleid met betrekking tot de sociale verzekeringen
de afdeling had, op de werkloosheids- en wachtgeldregelingen en de Kinderbijslagwet na, alle sociale verzekeringswetten in haar portefeuille
hoewel de ziekenfondsen onder de afdeling Volksgezondheid vielen, had Arbeidersverzekering er vóór de Tweede Wereldoorlog toch af en toe bemoeienis mee.
voorloper
opvolger
geen
literatuur (NCC) archieven

Bosters, A.M., H.A. Telgt en G.V.W.L. van Rooij
Inventaris van het archief van de afdeling Arbeidersverzekering (Sociale verzekering) 1901-1949
’s-Gravenhage [Ministerie van Sociale Zaken], 1979, 112 p.

Janssen, J.Th.
Inventaris van het kabinetsarchief van de afdeling Arbeidsverzekering/Sociale Verzekering 1921-1958
Den Haag, 1985,  17 p.

Veltkamp, E.P.
Inventaris van de dossiers van personeelsleden van het Ministerie van Sociale Zaken (en Werkgelegenheid) ontslagen in de periode (1932) 1933 ? 1991
Den Haag [Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid], 1994, 34, [9] p.
 

bibliotheek

Catalogus van tijdschriften, bibliotheek, Ministerie van Sociale zaken en Volksgezondheid
's-Gravenhage, 1955, 2 de herziene druk. 65 p.

Tijdschriften-documentatie Bibliotheek Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid
Den Haag, 1963


verslaglegging van het ministerie van Sociale Zaken

Departement van Sociale Zaken. Verrichtingen in het tijdvak mei 1940 tot en met dec. 1941
's-Gravenhage, 1942. 63 p.

Verslag van de verrichtingen. Ministerie van Sociale Zaken. 1945 - 1957
's-Gravenhage, 1946-1957
[Verscheen jaarlijks. Aanvankelijk onder de titel: Verslag van de verrichtingen gedurende het tijdvak ... Ministerie van Sociale Zaken
[Voortzetting van: Verrichtingen in het tijdvak ... Departement van Sociale Zaken . Voortgezet als: Jaarverslag Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid ]

Verslag Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid
's-Gravenhage, 1951-1959
[Ook onder de titel van: J aarverslag Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid ]

Jaarverslag Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid [1957-1964]
's-Gravenhage, [1958-1965]
[Niet verder verschenen]


overige publicaties van het ministerie van Sociale Zaken en voorlopers

Folmer, A. e.a.
Het departement van Arbeid, Handel en Nijverheid onder minister Aalberse 1918-1925
Alphen aan den Rijn, 1926
[met volgende bijdragen:
Inleiding, door A.L. Scholtens, p. ix-xxiii
hoofdstuk I, Arbeidersbescherming, door J. Westhoff, p. 1-60
hoofdstuk II, De sociale verzekering, door H.W. Groeneveld, p. 61-80
hoofdstuk IV, Volksgezondheid, door L. Lietaert Peerbolte, p. 107-164
hoofdstuk V, paragraaf 7, Werkloosheidsverzekering, door Anth. Folmer, p. 204-227
hoofdstuk VI, De Hoge Raad van Arbeid, door A.C. Josephus Jitta, p. 237-259
en veel statistische gegevens]

Rapport van de Commissie tot onderzoek naar de controle bij de ziekenkassen in Duitschland,  uitgebracht aan den minister van Arbeid, Handel en Nijverheid
[Den Haag], 1929. 34 p.

Kuiper, C.J.
Zes jaren van sociaal bewind, of een verkorte balans van minister Aalberse?s beleid aan het Departement van Arbeid
Leiden, 1925. 6 p.
[verkiezingsbrochure 1925, uitgave in overleg met het bestuur van de R.K. Staatspartij]


publicaties over het ministerie van Sociale Zaken

Otten, F.J.M.
Gids voor de archieven van de ministeries en de Hoge Colleges van Staat 1813-1940
‘s-Gravenhage, 2004, p. 423-442.

Rigter, D.P., e.a.
Tussen sociale wil en werkelijkheid. Een geschiedenis van het beleid van het Ministerie van Sociale Zaken
's-Gravenhage, 1995. 469 p.
typering
zuil geen
ARCHIEF
periode archief 1901 - 1958 c) archief van de afdeling 1950
vindplaats a) en b) Nationaal Archief, Den Haag
c) thans in bewerking, waarna overbrenging naar het Nationaal Archief zal volgen
in december 2004 was nog niet bekend wanneer dit zou gebeuren.
openbaarheid a) en b) volledig
c) nog niet overgebracht en dus nog niet openbaar
omvang; inventarisnummers a) archief van de afdeling
onbekend
voor de bewerking 39 meter
aantal inv. nrs. inclusief de aanvulling 1021 nrs.
omvang voor de bewerking:
Ongevallenwetten -- 10,5 meter
Ziektewet --  6 meter
Invaliditeitswetten --  4,5 meter
Vrijwillige Ouderdomswet  2 meter
Radenwet --  1,5 meter
personeelsstukken Rijksverzekeringsbank --  8 meter
organisatie -- 1,5 meter
verordeningen secretaris-generaal --  1 meter
diverse onderwerpen --  4 meter.
b) kabinet
omvang onbekend
159 inv. nrs.
c) periode 1950-1967
omvang onbekend.
informatiedrager papier
vernietigd a)  het archief van de afdeling
zie bijlage VI van de inventaris
volgens de voorschriften zijn onder meer vernietigd: brieven van particulieren over uitkeringen, personeelsdossiers van ambtenaren bij de Rijksverzekeringsbank en de Raden van Arbeid beneden de rang van administrateur, idem van agenten en assistent-controlerend-geneeskundigen
belegging van gelden van de Rijksverzekeringsbank
 

al voor 1961 is het archief van de afdeling Arbeid en Fabriekswezen over de periode 1893-1901 met daarin alle stukken over de Ongevallenwet (1901) verloren gegaan (zie: W. de Vries Wzn., De invloed, p. 3-noot 8)
in 1923 publiceerde C.W. de Vries enkele documenten die vermoedelijk uit dit archief afkomstig waren (zie de literatuurlijst bij de onderzoeksgids Sociale Zekerheid)
hij deed dit met toestemming van de minister van Arbeid, Handel en Nijverheid
hieruit mogen wij afleiden dat het archief van de afdeling Arbeid en Fabriekswezen na 1923 is vernietigd
 
b) Kabinet
tijdens de bewerking is een onbekende hoeveelheid stukken volgens de toen geldende richtlijnen vernietigd

c) periode 1950-1967
dit gedeelte van het archief zal worden bewerkt volgens de selectielijst handelingen van de minister van Sociale Zaken c.a., het CTSV en rechtsvoorgangers en andere onder de minister vallende actoren, zoals deze is vastgesteld op 18 februari 2002 en is afgedrukt in de Staatscouranten van 6, 7 en 8 mei 2002, nrs. 85, 86 en 87
nog niet vast staat, wanneer deze bewerking zal zijn voltooid.
toegang(en) a)  archief van de afdeling
Bosters, A.M., H.A. Telgt en G.V.W.L. van Rooij
Inventaris van het archief van de afdeling Arbeidersverzekering (Sociale verzekering) 1901-1949
's-Gravenhage [Ministerie van Sociale Zaken], 1979, 112 p.
in de studiezaal van het Algemeen Rijksarchief bevindt zich een ongepubliceerde aanvulling op deze inventaris
de stukken uit bijlage I van de inventaris van Bosters c.a. hebben daarin een volgnummer gekregen
de eigenlijke aanvulling bestaat grotendeels uit de serie agenda’s
b) kabinet
Janssen, J.Th.
Inventaris van het kabinetsarchief van de afdeling Arbeidsverzekering/Sociale Verzekering 1921-1958
Den Haag, 1985,  17 p.
c) periode 1950-1967
geen
kenmerk toegang a)   2.15.08
2.15.16
niet van toepassing
indices op toegang a-c) index op persoons- en geografische namen
originele archivalia van archiefvormer in andere archieven a–c) onbekend
originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven a-c) onbekend
opmerkingen geen
INHOUD
structuur archief en b) verbaalstelsel
bij het Kabinet ging men in 1948 op een systeem over waarbij elk inkomend stuk een uniek nummer kreeg en andere op deze brief betrekking hebbende stukken daarbij werden gevoegd
reeds lang vóór 1940 waren op de wijze, zoals dat ook gebeurd is bij het archief van de Ministerraad (zie daar), dossiers gevormd
c)   onbekend.
structuur toegang a) archief van de afdeling
bij de inventarisatie heeft men het archief opnieuw geordend en wel volgens dossiers op onderwerp of zaak, terwijl ook verzameldossiers werden gevormd
de agenda’s kunnen derhalve niet meer als toegang op het archief dienen
wel bevatten zij een aanduiding van de vernietigde stukken en geven zij een indruk van de activiteiten van de afdeling
b) Kabinet
bij de inventarisatie werden de stukken anders en wel als volgt ingedeeld:
1.  afdeling Arbeidersverzekering/Sociale Verzekering
uitvoeringsorganen van de sociale verzekering (Rijksverzekeringsbank en Raden van Arbeid)
c)    niet van toepassing.
bijlagen bij de toegang a) archief van de afdeling
I  Niet tot het archief behorende, gedrukte verslagen en rapporten
II  Overzicht van ministeries waar het archief is ontstaan
III  Lijst van archiefbescheiden van andere departementen
IV  Lijst van ministers die hebben meegewerkt aan de totstandkoming van sociale verzekeringswetgeving in de periode 1900-1950
V  Literatuur over sociale verzekeringen
VI  Globale lijst van vernietigde archiefbescheiden.
b) Kabinet
Lijst van vernietigde stukken (alleen algemene omschrijving)
c) Periode 1950-1967
niet van toepassing
seriële bescheiden a) archief van de afdeling
geen

b)  kabinet
agenda’s, 1921-1958 (inv. nrs. 1022-1025).

c. periode 1950-1967
onbekend
statistische gegevens a)  het archief van de afdeling zelf
medisch-statistisch onderzoek, 1914-1929 (inv. nrs. 210-217)
ziekte- en ziekteverzekeringsstatistiek, 1920-1935 (inv. nr. 516)
b)  kabinet
geen
c. periode 1950-1967
onbekend.
inhoud overig het archief van de afdeling

adressen aan de Hoge Raad van Arbeid en de minister over het ontwerp ziekte- en ongevallenwet, 1924-1925 (inv. nr. 10) *
adressen aan de minister om te komen tot een verbetering van de sociale verzekering, 1914-1932 (inv. nr. 50) *
rapport van J.P. Weremeus Buning over de sociale verzekeringswetgeving, 1945 (inv. nr. 53) *
verzekering van arbeiders werkzaam in Duitsland, 1940-1947 (inv. nr. 59)
gemoedsbezwaren tegen de sociale verzekering, 1922-1947 (inv. nrs. 64-65) *
rapport van dr. J.C. Bolt over de sociale verzekeringswetgeving in Engeland, 1913 (inv. nr. 69)*
reorganisatie en herziening van meerdere sociale verzekeringen, ook de Londense en de Gemengde Commissie-Van Rhijn, 1922-1923 en 1945-1947 (inv. nrs. 77-78)*
Londens archief van het ministerie van Sociale Zaken, 1940-1945 (inv. nr. 82)*
sociale verzekering in bezet Nederland, 1943 (inv. nr. 83)*
Staatscommissie-Van Bruggen, 1940-1948 (inv. nr. 102) *
onderzoek van jhr. mr. B.C. de Savornin Lohman, mr. V.H. Rutgers en mr. W.H.A. Elink Schuurman naar sociale wetgeving in andere landen, 1909-1912 (inv. nr. 437) *
correspondentie tussen de minister van Binnenlandse Zaken, dr. A. Kuijper, en dr. J.H. Peek, wiskundig adviseur van de Rijksverzekeringsbank, over de berekening van de premie van de ziekteverzekering, 1903-1905 (inv. nr. 490)*
wetsontwerpen Ziekenverzorgingswet, met rapport van de Commissie-Koolen en adressen aan de minister en de Tweede Kamer, 1919-1926 (inv. nr. 493) *
adressen aan de minister over de ziekte- en ziekenfondsverzekering, 1904-1926 (inv. nr. 512)
studiereis van mr. J.A.N. Patijn en mr. V.H. Rutgers naar Duitsland voor een onderzoek naar de ziekteverzekering, 1910 (inv. nr. 513)
Profylaxefonds, 1930-1949 (inv. nrs. 542-546)
onderzoek naar de wijze waarop de Duitse ziekenkassen de controle uitvoerden, 1929-1930 (inv. nr. 596) *
lijst van zieken- en ondersteuningsfondsen van het ministerie van Binnenlandse Zaken, 1908 (inv. nr. 600)*
besluiten van de secretaris-generaal van Sociale Zaken tot vaststelling en aanvulling van het Ziekenfondsenbesluit, 1941-1942 (inv. nr. 601)
correspondentie over het Ziekenfondsenbesluit, 1941-1942 (inv. nr. 602) *
wetsontwerp organisatie uitvoering sociale verzekering, 1933 (inv. nr. 606) *

internationale zaken
buitenlandse aangelegenheden en internationale congressen, 1902-1949 (inv. nrs. 66-76) nrs. 68 en 69*

b)  kabinet
totstandkoming en uitvoering wettelijke maatregelen, 1925-1957 (inv. nrs. 1044-1060)
financiële zaken, 1951-1957 (inv. nrs. 1061-1062)
Internationale Arbeidsorganisatie en andere buitenlandse zaken, 1927-1957  (inv. nrs. 1063-1073)

c. periode 1950-1967
onbekend

conflict tussen de ziekenfondsen en de huisartsen, 1966-1967
NB: Documentatieblad van de afdeling Voorlichting van het ministerie van Sociale Zaken, code –1.772.422
bestaat uit fotokopieën van krantenknipsels
bevindt zich bij de Stichting Historie Ziekenfondswezen, Amsterdam.
verwijzingen naar wetten, maatregelen en/of de uitvoering daarvan Ziekenfondsenbesluit (1941)
verwijzing naar andere archiefvormers
geografische verwijzingen Nederland
internationaal internationale congressen over sociale verzekering in Den Haag en Parijs, 1910 en 1914 (inv. nr. 68)*
 

landen waarmee Nederland verdragen had lopen inzake sociale verzekeringen:

met België
Verdrag gesloten op 29 augustus 1947
wet van 27 mei 1948 (Staatsblad I 220)
omvatte alle sectoren van de sociale verzekering behalve de ongevallenverzekering (daarvoor gold het verdrag van 9 februari 1921)


met Duitsland
Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Bondsrepubliek Duitsland inzake sociale verzekering
gesloten te Bonn op 29 maart 1951 (Traktatenblad 1951, nr. 57)


met Frankrijk
Algemeen Verdrag tussen Nederland en Frankrijk inzake de sociale zekerheid
gesloten te’s-Gravenhage op 7 januari 1950 (Traktatenblad 1951, nr. 156)


met Groot Brittannië
Verdrag inzake sociale zekerheid tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het Verenigd Koninkrijk
gesloten te ’s-Gravenhage op 11 augustus 1954 (Traktatenblad 1954, nr. 114)

met Italië
Algemeen Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Italiaanse Republiek inzake sociale verzekering
gesloten te ’s-Gravenhage op 28 oktober 1952 (Traktatenblad 1952, nr. 149)


met Joegoslavië
Algemeen Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Federale Volksrepubliek Zuidslavië inzake sociale verzekering
gesloten te Belgrado op 1 juni 1956 (Traktatenblad 1956, nr. 85)


met Luxemburg
Algemeen Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het Groothertogdom Luxemburg inzake de sociale zekerheid
gesloten te Luxemburg op 8 juli 1950 (Traktatenblad 1952, nr. 30)


met Polen
Verdrag van Handel en Scheepvaart tussen Nederland en Polen
gesloten te Warschau op 30 mei 1924 (Staatsblad 1924, nr. 594)


met Spanje
Verdrag tussen de Spaanse Staat en het Koninkrijk der Nederlanden inzake sociale zekerheid
gesloten te Madrid op 17 december 1962 (Traktatenblad 1963, nr. 69)


met Turkije
Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Republiek Turkije inzake sociale zekerheid
gesloten te Ankara op 5 april 1966 (Traktatenblad 1966, nr. 155)


verdrag van Brussel van 17 maart 1948
deelnemers: Frankrijk, Nederland, België, Luxemburg, Groot-Brittannië
zijn "wederkerigheidsverdragen inzake de sociale verzekeringen"
goedgekeurd bij wet van 25 juni 1948 (Staatsblad I 258)
Van der Made noemt als datum 7 november 1949
dit was tot 1970 het enige z.g. coördinatieverdrag dat Nederland afsloot.
opmerkingen de met het teken * gemerkte stukken zijn voorzien van een nadere toegang
deze bevindt zich in de Onderzoeksgids Sociale Zekerheid 1890-1967.
Ongeldige invoer