Nederlands-Indonesische betrekkingen 1950-1963

 
English | Nederlands

Gegevens van record 3969

Nummer 3969
Datum 11-12-1954
Soort codetelegram(men)
Kenmerk Van Ittersum 708
Opschrift/Bijlage(n)
Verzender(s) Ittersum, G.E. van (info)
Ontvanger(s) Beyen, J.W. (info)
Luns, J.M.A.H. (info)
Plaats van opmaak Djakarta
Plaats van bestemming Den Haag
Bewaarplaats Archief ministerie van Buitenlandse Zaken
Bestand archief BZ, ingekomen codetel. Djakarta 1954
Dossiernummer
Trefwoorden duikboten, al dan niet verdacht opduiken van - in de wateren rond Indonesië
Iwa Kusumasumantri (Fraksi Progressip), minister van Defensie van Indonesië
Molukken, Zuid-Molukken, Ambon
Molukkenopstand/RMS, Republik Maluku Selatan
subversie/spionnage/sabotage/corruptie
voorlichting/propaganda/publicatie/verklaring/communiqué, Indonesische
Annotatie inleidende noot:
Op 9 dec. had Van Baal onder no 111 aan Den Haag en Djakarta geseind: 'Berichten, welke nog niet kunnen worden vrijgegeven, melden, dat Ambon geïnfiltreerd wordt door de RMS.  Beweerd wordt, dat zij per onderzeeboot zijn aangevoerd uit Ceram en Haruku. Vele inwoners van Ambon zijn reeds naar de bergen gevlucht. Er werd nog geen vuurcontact verkregen. Wel werden arrestaties verricht onder de burgers. De juistheid van deze berichten valt niet na te gaan, doch het ware mogelijk, dat zij inleiding op anti-Nederlandse campagne vormen.' NA, archief Minkol., codetel. 1954, 8.

slotnoot:
Op 14 dec. seinden Beyen/Luns onder verwijzing naar dit telegram onder no 501: 'Wij zijn geneigd, op grond van recente verklaring militaire woordvoerder te Makassar, te geloven dat Indonesische autoriteiten op Ambon voor ernstige moeilijkheden staan.
De Nederland-Indonesische verhouding brengt mede, dat extreme elementen in de Indonesische regering zullen pogen uit deze Ambon-moeilijkheden munt te slaan voor hun agitatie tegen Nederland. Wij delen overigens Uw mening, dat het voorlopig beter is niet middels officiële stap bij Indonesische regering te reageren op dubbelzinnige uitlatingen c.q. rechtstreekse beschuldigingen aan Nederland's adres, zolang deze niet vorm hebben aangenomen van officiële Indonesische regeringsverklaringen. Wel achten wij het gewenst niet alle Indonesische verdachtmakingen onweersproken te laten. Die tegenspraak kan dan echter beter via persorganen geschieden. Zulks is heden geschied naar aanleiding van nieuwe fantasieën inzake Nederlands duikbotenactiviteit in de Molukken. Daarbij is door woordvoerder Buitenlandse Zaken ook gewezen op het opvallende feit, dat de Indonesische regering zich tot dusverre onthield van indiening van officiële protesten.'

Op 16 dec. seinde Van Ittersum onder no 717 over de situatie op Ambon: 'Commissaris te Makassar [Menke] berichtte op 13 dezer dat de plaatselijke pers doorgaat met publiceren van verwarde verhalen over Ambonaffaire. Op 14 dezer meldde Menke "de situatie in Ambon blijft verward. Een zegsman, die 3 kwartier had vertoefd op het vliegveld Ambon, had daar ontmoet gouverneur Latuharhary en majoor John Lie (ALRI). Beiden drongen er zeer op aan, dat mijn zegsman een paar dagen in Ambon zou blijven, opdat hij de situatie goed zou kunnen beoordelen. John Lie zeide tegen hem 'anders zijn er alleen maar de rare communiqué's van Rahasia'. Van enige deelname van Nederlanders aan deze actie is tot op heden nog niet gebleken. Wel heeft Warouw in een persconferentie gezegd, dat het wel typisch was, dat men juist de 7e december had uitgezocht om deze actie te beginnen, dat tot nu toe niets gebleken was van officiële steun van de Nederlandse regering maar dat het vermoeden bestond dat de actie was gestimuleerd door leden van de Nederlandse strijdkrachten. Deze uitlating deed Warouw zeer voorzichtig en ietwat aarzelend.' T.a.p.
        Op 13 jan. 1955 seinde Van Ittersum onder no 798 voorts: 'De commissaris te Makassar vernam uit goed geïnformeerde en betrouwbare bron dat op het vliegveld te Ambon een veertigtal zwaar gewonde TNI-ers lagen, van welke enkelen slachtoffers waren van automatisch vuur. Afgezien van opzienbarende verhalen in de pers is dit de eerste aanwijzing, welke mij bereikte, dat op Ambon op aanzienlijke schaal zou zijn, of worden, gevochten.' T.a.p.
Zie ook 3672: Van Baal 111
3966: Van Ittersum 701
PDF afbeelding (151 KB)