Nederlands-Indonesische betrekkingen 1950-1963

 
English | Nederlands

Gegevens van record 4903

Nummer 4903
Datum 24-2-1956
Soort codetelegram(men)
Kenmerk Van Roijen 868
Opschrift/Bijlage(n)
Verzender(s) Roijen, J.H. van (info)
Ontvanger(s) Beyen, J.W. (info)
Luns, J.M.A.H. (info)
Plaats van opmaak Washington
Plaats van bestemming Den Haag
Bewaarplaats Archief ministerie van Buitenlandse Zaken
Bestand archief BZ, ingek. codetel. Washington 1956
Dossiernummer
Trefwoorden Amerika, financiële/economische/technische bijstand van - aan Indonesië.
Amerika, houding/positie van -
Australië, houding/positie van -
Crocker, W.R., ambassadeur van Australië te Djakarta en te Den Haag
Cumming, Hugh S., Officer US Embassy Djakarta '53-'57
Jungschläger-/Schmidt-/NIGO-processen; zie ook NIGO-arrestanten, Doornik etc
Mukarto Notowidigdo (PNI), minister van Buza '4/'52-8/'53; ambassadeur van Indonesië te Washington '53-'60; te New Delhi '60-'64
Murphy, Robert D., Deputy Under Secretary of State for Political Affairs St. Dept.
Nederlanders in Indonesië, arrestatie/rechtspositie van -
Plimsoll, J., Assistent Secretary for Pacific, American, South - and Southeast Asian Affairs van het ministerie van Buitenlandse Zaken van Australië; vertegenwoordiger in de VN
schuldenkwesties tussen Nederland en Indonesië; zie ook: leningen van Nederland aan Indonesië
Supomo, leider missie Supomo '51-52; vanaf '56 ambassadeur van Indonesië te Londen '54-'56
Tange, Arthur H., secretaris-generaal van het ministerie van Buitenlandse Zaken van Australië '54-'65
unieverhouding/RTC-akkoorden, beëindiging/opzegging van de -
Verenigd Koninkrijk, houding/positie van -
Annotatie inleidende noot:
Op 24 feb. hadden Beyen/Luns onder de nos 384, 104 en 77 de ambassadeurs resp. te Washington, Londen en Canberra verzocht 'de regering in het land uwer plaatsing zo spoedig mogelijk te attenderen op de eis van doodstraf tegen Jungschläger. U kunt verklaren dat de Nederlandse regering zich zeer ernstig bezorgd maakt over deze dreigende gerechtelijke moord. Wij verzoeken u een dringend beroep te doen op de regering te uwent de regering van Indonesië te wijzen op de uiterst ernstige consequenties.' - - - Archief BZ, uitgaande codetel. Washington 1956. Zie ook slotnoot hieronder.

slotnoot bij één na laatste zin:
Op 2 maart seinde Van Roijen onder no 886, dat Mukarto bij zijn hier bedoelde bezoek aan Murphy deze 'officieel namens de Indonesische regering medegedeeld [had], dat eenzijdige opzegging door Indonesië van de RTC-overeenkomsten géén invloed zou hebben op de status van de twee Amerikaanse leningen aan Indonesië van 1947, namelijk:
1. op de Export-Importbank-lening ad 15 miljoen dollar, welke lening oorspronkelijk een 17 miljoen dollar-lening aan Nederland t.b.v. Indonesië was, welke in 1952 door Indonesië geheel werd overgenomen en waarvan inmiddels 2 miljoen is afgelost;
2. op het surplus property-crediet van 62 1/2 miljoen, welke oorspronkelijk door Nederland was gegarandeerd, maar waarvoor Indonesië zich later rechtstreeks verantwoordelijk stelde.
Zegsman zeide voorts zeker te weten dat tijdens ditzelfde onderhoud van Amerikaanse zijde, dus door Murphy, de positie van de Amerikaanse oliemaatschappijen in Indonesië ter sprake was gebracht. Mukarto had in zijn antwoord erop gewezen, dat deze maatschappijen buiten het regiem van de Finec vallen en dus door de eenzijdige opzegging van deze overeenkomsten niet wordt beroerd.' - - -. Archief BZ, ingekomen codetel. Washington 1956.

slotnoot:
Op 27 feb. seinde Stikker onder no 238 de volgende reactie op het hier in de inleidende noot aangehaalde telegram: 'Ik sprak hedenmiddag met Reading en liet bij hem een aide-mémoire achter nopens voorgeschiedenis en verloop conferentie Genève. Overeenkomstig uw instructies deed ik een dringend beroep om de Indonesische regering te wijzen op uiterst ernstige consequenties bij eventuele ter dood veroordeling van Jungschläger. Hoewel enigszins aarzelend om in dit stadium van het proces een stap te doen stond Reading hier niet afwijzend tegenover en zegde tenslotte toe aan Morland opdracht te zullen geven de Indonesische regering te doen blijken van de "deep interest and concern" van de Britse regring. Na enige aandrang mijnerzijds zegde hij voorts toe Supomo te zullen ontbieden om hem erop te wijzen dat doodvonnis in Jungschlägeraffaire zijn land in een "very bad odour" zal plaatsen.'  Archief BZ, ingekomen codetel. Londen 1956.
       De volgende dag liet Stikker hier onder no 241 nog op volgen: 'Moge u  verwijzen naar hoofdartikel Times van hedenmorgen: "Mixing politics with justice". Ik heb reden aan te nemen dat dit hoofdartikel het gevolg is van een directe interventie van het Foreign Office na mijn bezoek aan Reading. Aan het eind van de middag werd nl. de pers-attaché opgebeld door Harris, leader writer van de Times over Azië, die hem mededeelde zojuist opdracht te hebben ontvangen een artikel aan het Jungschlägerproces te wijden en om nadere gegevens vroeg, die hem werden verstrekt.' T.a.p.

Op 28 feb. reageerde Winkelman onder no 127 als volgt op het in de inleidende noot hierboven aangehaalde telegram: 'Heb heden bezoek gebracht aan Tange en demarche  - - - uitgevoerd. Tange herinnerde eraan, dat Crocker eind december in Djakarta en Plimsoll 10 dagen geleden bij de Indonesische ambassadeur voor de arrestanten hadden gepleit. Brown had hem reeds ingelicht - - -. Hij stelde enige vragen nopens de kwestie Van Empel, procesprocedure gevangen enz. en zeide toen, dat het departement de indruk had, dat het proces niet op de jusite wijze werd gevoerd. Tange las een telegram voor van Crocker, waarin deze behalve de eis van het Openbaar Ministerie tevens vermeldde, dat demonstraties voor doodstraf hadden plaatsgevonden. Tange zeide, dat Australië teneinde "miscarriage of justice" te voorkomen, wel demarche zou ondernemen, doch hij wilde de vorm eerst met Spicer, waarnemend minister, bespreken en zou mij spoedig mogelijk antwoorden. - - - Toen ik aanstalten maakte om te vertrekken, zeide Tange, dat hij, ter voorkoming van verkeerde voorstellingen door Indonesië, de daarvoor in aanmerking komende posten een uiteenzetting zou geven van de gang van zaken.'  Archief BZ, ingekomen codetel. Canberra 1956.
       Op 1 maart liet Winkelman hier onder no 128 op volgen: 'Toen ik heden telefonisch met Tange over een andere aangelegenheid sprak, deelde hij mij mede gisteravond uw verzoek met de waarnemend minister te hebben besproken. Tange was van mening, dat een directe demarche door Australië weinig zou uithalen en men zoekt daarom een modus, die effectief zou werken. Ik heb de indruk, dat Tange aarzelt, omdat zulk een demarche de appeasement-politiek van Australië in de wielen kon rijden en men daarom Crocker heeft ingeschakeld en op zijn berichten wacht.' T.a.p. Zie ook recordnummer 5208.
Zie ook 4515: Van Bylandt 1290
5208: Winkelman 134
PDF afbeelding (167 KB)