Nederlands-Indonesische betrekkingen 1950-1963

 
English | Nederlands

Gegevens van record 5337

Nummer 5337
Datum 7-12-1957
Soort codetelegram(men)
Kenmerk Van Baal 127; Van Baal 128; Van Baal 129
Opschrift/Bijlage(n)
Verzender(s) Baal, J. van (info)
Ontvanger(s) Helders, G.Ph. (info)
Plaats van opmaak Hollandia
Plaats van bestemming Den Haag
Bewaarplaats Nationaal Archief
Bestand archief Minkol., codetel. 1957
Dossiernummer 5
Trefwoorden Koninklijke Paketvaart Maatschappij (KPM), taak/positie van de -
nationalisatie/Indonesianisatie/spoliatie/onteigening/confiscatie/onderbeheerstelling
Nederlanders in Indonesiƫ, evacuatie/repatriƫring/emigratie van -
scheepvaartaangelegenheden
subversie/spionnage/sabotage/corruptie
Annotatie slotnoot:
Op 9 dec. seinde Luns onder no 662 het volgende aan Djakarta, met afschrift aan Washington, Londen en Canberra:
1. Volgens betrouwbare bron heeft hoofdbestuur Sobsi aan haar afdeling Makassar opdracht gegeven handelend op te treden tegenover KPM-schepen in Nederlands Nieuw-Guineese wateren. Instructie moet worden gegeven de schepen met geweld in open zee te overmeesteren en daarna op te stomen naar Indonesische haven. Genomen actie moet binnen 24 uur aan Sobsi Djakarta worden gerapporteerd. De actie is goedgekeurd door Panitia Irian Barat. Te Singapore zullen eveneens soortgelijke activiteiten worden ontplooid.
2. Aan commandant Zeemacht Nederlands Nieuw-Guinea en Nederlands Marine Liaison Officier Singapore is verzocht dit bericht aan KPM vertegenwoordigers ter plaatse door te geven en in overleg met hen te handelen.'  Archief BZ, uitgaande codetel. Djakarta 1957.
        Eveneens op 9 dec. seinde Van Baal onder no 130 aan minister van Zaken Overzee, Helders: 'In verband met de opdracht welke door Sobsi aan haar afdeling Makassar is gegeven, zijn de hierna volgende maatregelen genomen in overleg met Rabe, vertegenwoordiger van KPM alhier:
Alle bemanningsleden van wie subversieve actie wordt gevreesd worden, in overleg met de gezagvoerder, van boord gehaald. Dit geldt in elk geval voor alle Indonesische officieren, roergangers en MK-personeel. Het personeel dat van boord is gehaald wordt ter beschikking gesteld van de plaatselijke KPM-agent. Voorshands kan de vervanging van dit personeel locaal worden geregeld. De gezagvoerders is medegedeeld dat in incidentele gevallen politiebewaking voorlopig kan worden meegegeven. Deze zal evenwel op korte termijn weer worden ingetrokken. De heer Rabe verzocht het bovenstaande ter kennis van de KPM-directie te brengen met het verzoek dat zij Kruyt inlichten. Daar de heer Rabe geen vertrouwen meer heeft in zijn codemiddelen verzoekt hij de directie na te gaan of daarin kan worden voorzien.'  T.a.p.
      Onder no 672 seinde Luns dit bericht nog diezelfde dag door aan Djakarta, met afschrift aan Washington. Londen en Canberra. Archief BZ, uitgaande codetel. Djakarta 1957.
      Op 10 december seinde de directie KPM  te Djakarta via tel. no Hasselman 1269 aan de directie Amsterdam: 'Onze mening Kruyt moet onmiddellijk besprekingen openen met Permesta Menado op welke voorwaarden rechtstreekse dienst Menado-Singapore mogelijk. Echter geen definitieve beslissing nemen totdat wij weten waar wij alhier met regering aan toe zijn. Overwegen vrouwen en kinderen uitgezonden wal - en varend personeel van Makassar Surabaja Semarang Djakarta per Tjiwangi circa 18 december van Priok Singaporewaarts evacueren. Totaal circa 400 zielen. Verzoeke Kruyt inlichten voor maken nodige arrangementen voor opvanging en doorzending naar Nederland.
Onze mening Kruyt moet alle Indonesische bemanningsleden aan boord Nieuw-Guineaschepen vervangen door Singaporepersoneel. Van die schepen welke momenteel in Nieuw-Guinea terstond Indonesische bemanningsleden afhalen. Eventueel route Nieuw-Guinea om Noord-Borneo heen en terug. Timor Dilly voorlopig overslaan. Antwoord langs deze weg.' Archief BZ, ingekomen codetel. Djakarta 1957.
       Op 14 dec. seinde het ministerie van Zaken Overzee onder no 113 aan Hollandia, dat telegram Van Baal 129 door Buitenlandse Zaken was doorgezonden aan Djakarta [zie hieronder]. Over bijzondere spanningen in de Noord-Minahassa zijn geen berichten bekend. Men stelt hier inmiddels pogingen in het werk rechtstreekse evacuatie uit de Minahassa naar het buitenland te regelen.' - - - T.a.p.
      De telegrammen Van Baal 127, 128 en 129 waren inderdaad door Luns diezelfde dag onder no 761 doorgeseind aan Djakarta met de mededeling dat  met de KPM overleg gepleegd was, doch dat het 'tot heden niet mogelijk gebleken [was] rechtsteekse afvoer van Minahassa naar het buitenland te regelen. Pogingen worden voortgezet.' - - - Archief BZ, uitgaande codetel. Djakarta 1957.
Zie ook 466: Ministerraad
5695: Luns 608
5867: Hasselman 1198; Hasselman 1207; Hasselman 1235; Hasselman 1264 Hasselman 1198; Hasselman 1207; Hasselman 1235; Hasselman 1264
PDF afbeelding (206 KB)