Nederlands-Indonesische betrekkingen 1950-1963

 
English | Nederlands

Gegevens van record 6112

Nummer 6112
Datum 16-10-1957
Soort codetelegram(men)
Kenmerk Vreede 198; Lamping 203
Opschrift/Bijlage(n)
Verzender(s) Lamping, A.Th. (info)
Vreede, C. (info)
Ontvanger(s) Luns, J.M.A.H. (info)
Plaats van opmaak Bonn
Plaats van bestemming Den Haag
Bewaarplaats Archief ministerie van Buitenlandse Zaken
Bestand archief BZ, postarchief Washington, NG-kwestie 1955-1963
Dossiernummer 921.151 Indonesië, mil. aankopen deel I
Trefwoorden Duitsland, houding/positie van West -
Harkort, Günther, chef Handelspolitieke Afdeling van het Ministerie van Buitenlandse Zaken van West-Duitsland
wapen(s)/oorlogsmateriaal, -transacties/embargo op -/vergunningen voor - voor Indonesië
Annotatie inleidende noot:
Op 3 okt. had Luns onder no 69 aan Bonn geseind dat 'volgens betrouwbare inlichtingen op niet nader genoemde werf in West-Duitsland 18 motortorpedoboten [mtb's] voor Indonesië [zouden] worden gebouwd, terwijl de bewapening door Zwitserland zou worden geleverd. De boten zouden een tonnage van 180 ton hebben en een vaart van minstens 37 mijl per uur.
Naar aanleiding van dit bericht moge ik u verzoeken', aldus Luns, 'bij regering te uwent om nadere inlichtingen te vragen terwijl bij bevestiging van onderhavig bericht door u bezwaren van Nederlandse regering tegen deze levering kenbaar dienen te worden gemaakt, waarbij volgende argumenten kunnen dienen:
- De Nederlandse regering verwacht van levering van deze mtb's aan Indonesië een toenemende dreiging voor Nederlands Nieuw-Guinea door mogelijke ondersteuning door deze schepen van Indonesische gewapende infiltratie - - -
- Levering van een zelfs beperkt aantal motortorpedeboten aan Indonesië zou bovendien de kans kunnen vergroten op een gewapende botsing tussen Nederlandse en Indonesische strijdkrachten in een zo bij uitstek belangrijke strategische zone van de Pacific en in het algemeen ertoe bijdragen de spanningen in het Verre Oosten te vermeerderen. De Nederlandse regering doet derhalve een ernstig beroep op de regering van de Duitse bondsrepubliek om deze leveranties te verhinderen. Van het resultaat uwer demarche ontving ik gaarne bericht.'  Archief BZ, postarchief Washington, 921.151, Indonesië, mil. aankopen,
dl I.                          
Dit telegram was opgesteld 'na overleg met Marine'.  Afschrift werd gezonden aan de posten te Djakarta, New York, Washington, Londen en Canberra.

slotnoot:
Van der Wal, hoofd Bureau Politieke Zaken, tekende bij deze telegramwisseling ten behoeve van zijn chef, Rookmaker, het volgende aan: 'In Luns 69 werd aan Bonn medegedeeld dat volgens betrouwbare inlichtingen in West-Duitsland 18 motortorpedoboten voor Indonesië worden gebouwd en aan Bonn verzocht om bij Westduitse regering om nadere inlichtingen te vragen etc.
Uit Vreede 198 blijkt dat plaatsvervangend chef Handelspolitische Abteilung niets afwist van motortorpedoboten die in West-Duitsland zouden worden afgebouwd. "Hij zegde toe dit nader te zullen onderzoeken en zo spoedig mogelijk op deze kwestie terug te komen."
De hogergenoemde betrouwbare inlichtingen (in de file van de Britse Naval Intelligence te Singapore wordt zelfs vermeld dat de Westduitse handelsvertegenwoordiging te Djakarta "quite confident" is dat binnenkort het contract zal worden getekend voor 18 MTB's) worden bevestigd door een ander bericht in Hagenaar 954 (in kopie aan Bonn gezonden) van de Indiase ambassadeur "dat vorige week de Indonesische autoriteiten de Duitse ambassadeur hebben benaderd voor levering uit West-Duitsland van 'naval ships' vermoedelijk motortorpedoboten."
Omdat aan de Duitse ambassade te Bonn over motortorpedoboten niets bekend was, wordt (nogal naief) door de heer Vreede gedacht aan een verwarring met snelle motorboten die sedert 1952 in West-Duitsland worden gebouwd. Daarvan zijn er eerder reeds 8 bij de werf Abeking en Rasmussen op 7 november 1955 afgebouwd en worden er 10 bij Luerssenwerf thans afgeleverd. (De meeste boten worden met Nederlandse schepen naar Indonesië vervoerd!)  
Op de juiste veronderstelling in Vreede 198 dat de informaties van de berichtgever niet betrekking hebben op de reeds vroeger in opdracht gegeven schepen behoeft naar het oordeel van DBI/PL dan ook niet te worden gereageerd zolang niet de onjuistheid van de van Marine verkegen inlichtingen is gebleken.'  Archief BZ, GS 1955-1964 no 2032.
Zie ook 6098: Stikker 174; Stikker 182; Stikker 183
6780: Lamping 21
PDF afbeelding (360 KB)