Nederlands-Indonesische betrekkingen 1950-1963

 
English | Nederlands

Gegevens van record 6708

Nummer 6708
Datum 7-4-1959
Soort codetelegram(men)
Kenmerk Van Roijen 302; Van Roijen 319
Opschrift/Bijlage(n)
Verzender(s) Roijen, J.H. van (info)
Ontvanger(s) Luns, J.M.A.H. (info)
Plaats van opmaak Washington
Plaats van bestemming Den Haag
Bewaarplaats Archief ministerie van Buitenlandse Zaken
Bestand archief BZ, GS 1955-1964
Dossiernummer 2038
Trefwoorden Amerika, militaire steun/wapenleveranties van - aan Indonesië
China, Chinezen, houding/positie van -
communisme
McBride, Robert H., Director Western European Affairs St. Dept.
Merchant, Livingston T., Assistant Secretary of State Western European Affairs St. Dept.
NAVO/Noord-Atlantische Verdragsorganisatie
O'Sullivan, James, Officer Indonesia Desk, Department of South West Pacific Affairs St. Dept.
pers/publieke opinie, Nederlandse
Roberts, Sir Frank, Brits gedelegeerde bij de NAVO te Parijs
Sovjetunie, militaire hulp/ leveranties aan Indonesië van de - ; zie ook Oostbloklanden; wapenleveranties
Stabler, Wells, Officer Swiss/Benelux Affairs St. Dept.
Subandrio*
wapen(s)/oorlogsmateriaal, -transacties/embargo op -/vergunningen voor - voor Indonesië
Zweden, houding/positie van -
Annotatie Telegram Van Roijen 319 is gedateerd 11 april 1959. T.a.p.

inleidende noot:
Op 4 maart had Van Voorst onder no 194 geseind, dat de Zwitserse ambassadeur te Washington van Mukarto, de ambassadeur van Indonesië aldaar, had vernomen 'dat de Verenigde Staten binnenkort 10 bommenwerpers en 37 jachtvliegtuigen aan Indonesië [zouden] leveren voor een totaal bedrag van ongeveer 30 miljoen dollar.' En vervolgens dat  director Western Europe McBride hem desgevraagd had medegedeeld 'dat hem terzake niets bekend' was en had toegezegd 'de zaak te zullen onderzoeken en ons te zullen  in te lichten. - - - Naderhand sprak mijn medewerker met het u bekende [CIA-]contact over deze aangelegenheid. Ook laatstgenoemde verklaarde hiervan niets te weten. Wel gaf hij  toe dat het niet uitgesloten is dat de Indonesiërs hiermede een aankoop uit de surplusvoorraden van oude vliegtuigen (B25's en F 51's) zouden kunnen bedoelen, daar aankoop uit deze surplusvoorraden voor iedereen openstaat en daardoor geen exportlicensies benodigd zijn'. - - -  Archief BZ, GS 1955-1964 no 2038.
    Op 5 maart had Van Voorst  vervolgens onder no 200 geseind dat Stabler (Swiss-Beneluxdesk) 'heden in antwoord op gisteren terzake gestelde vraag had mede[gedeeld] dat inderdaad een verzoek van Indonesische zijde was ontvangen voor aankoop van surplus vliegtuigen "somewhat in the general order", zoals hij het letterlijk  vagelijk zeide, als dezerzijds gisteren was genoemd. - - - Hij voegde eraan toe dat er echter nog geen beslissing was genomen.' T.a.p.
      Op 6 maart had Luns onder tel. no 115 geseind dat volgens Young deze 'geruchten, uit Indonesische bron te Washington stammend', niet op waarheid kónden berusten. T.a.p.    
      Maar op 9 maart liet Luns hier onder no 118 op volgen, dat hij Young duidelijk had gemaakt dat hij ondanks diens jongste ontkenning 'in stijgende mate verontrust [was] over berichten dat Amerika overweegt uit surplusmateriaal bommenwerpers en jachtvliegtuigen te leveren aan de Indonesische weermacht. - - - Young verklaarde [daarop] dat hij zich wederom zou wenden tot het State Department en mocht inderdaad bedoelde levering overwogen worden, aan te zullen dringen op weigering van de Indonesische aanvrage.' T.a.p.

slotnoot:
Op 14 april noteerde Van der Wal t.b.v. Rookmaker: 'Ik besprak de leverantie van de VS van de 10 Lockheeds - - - heden met Marine. Van die zijde werd tegen deze levering geen bezwaar gemaakt, aangezien het hier gaat om transportvliegtuigen, die zowel voor burgerluchtvaart als voor militair transport kunnen worden gebruikt'. Op dit memorandum plaatste  Blom de kanttekening: 'In dit licht is Van Roijens reactie wel heel fel geweest'.
      Luns seinde vervolgens op onder no 208  aan Van Roijen dat hij naar zijn oordeel  'op voldoende wijze bezwaar had gemaakt tegen de voorgenomen levering aan Indonesië van 10 transportvliegtuigen, zodat u deze zaak verder kunt laten rusten.' - - - T.a.p.
      Maar op 24 april schreef vice-admiraal Pröpper namens de minister van Marine, dat dit alles op een misverstand berustte 'als gevolg van een onjuiste berchtgeving van Hr. Ms. ambassadeur' die een verkeerde type-aanduiding had geseind. Het ging  niet om een 'Electra' zoals geseind, maar om een Hercules, 'een typisch militair transportvliegtuig - - -. Tegen levering van dít type vliegtuig', aldus Pröpper,'heb ik ernstig bezwaar.' T.a.p. Zie verder no 6709.
Zie ook 6467: Luns 422
6709: Luns 204
6723: De Ranitz 31
6927: Van Roijen 279
PDF afbeelding (390 KB)