Nederlands-Indonesische betrekkingen 1950-1963

 
English | Nederlands

Gegevens van record 7473

Nummer 7473
Datum 10-8-1960
Soort codetelegram(men)
Kenmerk Vixseboxse 287
Opschrift/Bijlage(n)
Verzender(s) Vixseboxse, J. (info)
Ontvanger(s) Luns, J.M.A.H. (info)
Plaats van opmaak Djakarta
Plaats van bestemming Den Haag
Bewaarplaats Archief ministerie van Buitenlandse Zaken
Bestand archief BZ, ingekomen codetel. Djakarta 1960
Dossiernummer
Trefwoorden Amerika, houding/positie van -
bedrij(fsle)ven, houding/positie van het -
Chairul Saleh, minister van Veteranenzaken '57- '59; vervolgens minister voor Reconstructie
Leimena (Parkindo), Johannes, minister van Gezondheid van Indonesië '50-'53; vice-premier v.a. april 57-maart 62
Martadinata, admiraal E., chef staf ALRI vanaf '59
Nasution, Abdul Harris, kolonel/lt.-generaal TNI, chef staf '55-'62, minister van Defensie '59-'66
nationalisatie/Indonesianisatie/spoliatie/onteigening/confiscatie/onderbeheerstelling
olie-aangelegenheden
Verenigd Koninkrijk, houding/positie van -
Annotatie inleidende noot:
Op 5 aug. Luns onder no 182 geseind: 'Ik vernam van de BPM dat deze maatschappij in toenemende mate uit Indonesië geruchten bereiken dat de Shell en ook de Unilever op korte termijn zullen worden genationaliseerd c.q. dat het Nederlandse aandeel zal worden genaast. De Amerikanen zouden bij Subandrio naar de juistheid van deze geruchten hebben geïnformeerd. Jones zou zijn geantwoord dat deze kwestie inderdaad in het kabinet was besproken, dat enige ministers onder wie hijzelf en Leimena zich tegen deze maatregelen verzetten, maar dat de beslissing uiteraard bij Sukarno lag. Jones zou Subandrio hebben gezegd dat een dergelijke maatregel door de VS als zeer ernstig zou worden opgevat. Hij zou er nog op gewezen hebben dat het Nederlandse aandeel in de Shell niet te ontrafelen is en naasting daarvan dus onuitvoerbaar zou zijn. Ook de Britse ambassadeur zou op Luar Negeri bovenbedoelde geruchten ter sprake brengen.'  Archief BZ, uitgaande codetel. Djakarta 1960.
      Diezelfde dag verzocht Luns Schiff te Washinhton op het State Department 'navraag doen inzake de[ze] stap van Jones'. Archief BZ uitgaande codetel. Washington 1960.
      Hierop had Schiff op 5 aug. onder no 597 geseind dat volgens Bell Jones Subandrio 'omstreeks vijf dagen geleden bezocht [had] en hem [had] medegedeeld dat de nationalisatie van Shell een "very adverse reaction" in de VS zou hebben. Hij had erop gewezen dat Shell niet alleen Nederlandse maar ook Amerikaanse en andere aandeelhouders had en dat nationalisatie derhalve de VS-regering in moeilijkheden zou brengen. Subandrio had te kennen gegeven een en ander volledig te begrijpen en had gezegd dat de kwestie inderdaad was besproken in het kabinet zonder dat zulks nog tot een besluit had geleid. Bell zeide dat sindsdien Stanvac te Djakarta uit betrouwbare bron had vernomen dat Sukarno zich ten zeerste met de kwestie van de oliemaatschappijen bezighield. Sukarno zou in de rede, welke hij op Bali voorbereidt voor 17 augustus, zijn gedachten hierover neerleggen. De zegsman van Stanvac voorzag drie mogelijke objecten voor nationalisatie:
- alleen Shell;
- Shell en Unilever;
- alle oliemaatschappijen en Unilever.
Bell zeide tenslotte dat Jones bij iedere voorkomende gelegenheid bij Subandrio op deze kwestie zou terugkomen.' Archief BZ, ingekomen codetel. Washington 1960.
Zie ook 6979: Luns 116
7457: Frowein 167
7465: Frowein 233
7471: Frowein 267
PDF afbeelding (97 KB)