Instelling
Sénat
Actief vanaf 09-07-1810 tot 20-11-1813
De Sénat, oorspronkelijk de Sénat Conservateur genoemd, als hoeder van de grondwet, had grote wettelijke bevoegdheden, die in werkelijkheid vooral ten dienste van de Keizer werden gesteld. De discrepantie tussen theorie en praktijk was in dit geval zeer groot. De Sénat kreeg alle door het Corps Législatif goedgekeurde wetten voorgelegd en moest deze van positief of negatief advies voorzien. Dit laatste gebeurde in feite nooit, en de Keizer was bovendien vrij de adviezen naast zich neer te leggen. Zelf kon de Sénat besluiten nemen, sénatus-consultes ordinaires voor een aantal specifieke benoemingen en gebeurtenissen, en sénatus-consultes organiques voor de interpretatie van de wet of voor regelingen in verband met omstandigheden die de wet niet had voorzien. Deze sénatus consultes konden alleen op initiatief van de Keizer worden genomen, via het conseil privé (zie aldaar). De vorm van het sénatus-consulte organique werd steeds vaker gebruikt om wetgeving die de Keizer niet of niet snel door het Corps Législatif zou kunnen krijgen, toch in te voeren. Te denken valt aan enkele feitelijke grondwetswijzigingen in verband met Consulaat en Keizerrijk, de laatste van 1804 bekend als de "constitution de l'an XII" voor de invoering van het Keizerrijk, maar ook besluiten ten aanzien van bijvoorbeeld de conscriptie, van apanages voor leden van de keizerlijke familie en van de annexatie van nieuwe gebieden, zoals het Koninkrijk Holland.
Verder droeg de Sénat de zorg voor de individuele vrijheid in het Keizerrijk, zij het in de beperkte zin dat kennis genomen werd van lijsten van gevangenen die niet snel voor de rechter kwamen en van protesten tegen arrestaties. Een tweede taak was de persvrijheid. De Sénat nam kennis van protesten van auteurs en drukkers van boeken - géén periodieken - tegen censuur.
Leden van de Sénat waren de prinsen van achttien jaar en ouder, de grands dignitaires de l' Empire en personen, onbegrensd in aantal, die door de Keizer werden benoemd. De president werd eveneens jaarlijks door de Keizer aangewezen. De Sénat verkoos uit eigen midden een commission de la liberté individuelle van zeven leden en een commission de la liberté de la presse, eveneens van zeven leden. Als deze commissies een overtreding vaststelden, werd deze aan de Sénat voorgelegd. Buiten de président had de Sénat twee leden als secrétaires , twee leden als préteurs, een chancelier en een trésorier. Een Grand Conseil d' Administration werd voorgezeten door de Keizer. Het bestond uit de beide secrétaires en een aantal andere leden. Daarnaast bestond nog een conseil particulier, samengesteld uit de président en de beide secrétaires.
Per arrondissement werd een senator voor het leven benoemd in een sénatorerie, voorzien van een huis en van jaarlijkse inkomsten uit de nationale domeinen. Zij waren verplicht minimaal drie maanden per jaar in hun arrondissement te resideren.
Bij keizerlijk decreet van 9 juli 1810 inzake de inlijving van Holland in het keizerrijk werd bepaald dat Holland zes sénateurs zou hebben. In de praktijk lijken het er vijf te zijn geweest. De sénatorerie van Den Haag is nooit toegewezen.
De organisatie van de sénat-conservateur bestond uit: 1) préture (boden, huisbewaarders, gebouwen); 2) chancellerie met a) bureau des archives, b) bureau d' administration, c) secrétariat en d) galerie des tableaux; 3) trésorerie.