Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960

 
English | Nederlands

Missionarissen van Scheut (CICM)

Naam Missionarissen van Scheut (CICM)
Naamsvarianten
  • Missie-Congregatie van het Onbevlekt Hart van Maria
  • Congregatio Immaculati Cordis Mariae (cicm)
  • Scheutisten
  • Congregatie van de Missionarissen van het Onbevlekt Hart van Maria
  • Congregatie van het Onbevlekt Hart van Maria
  • Paters Missionarissen van Scheut (CICM)
  • Scheutisten
Periode 1862-2011
Denominatie rooms-katholiek
Org Missie

Korte geschiedenis

De congregatie

De congregatie van de Missionarissen van het Onbevlekt Hart van Maria werd in 1862 door Theophiel Verbist (ook geschreven als Verbiest) (1823-1868) gesticht in Scheut bij Brussel. Verbist raakte door zijn werk voor het pauselijke Genootschap van de Heilige Kindsheid geïnspireerd om wat aan de missie in China te gaan doen en richtte daartoe een congregatie voor Nederlanders en Belgen op die in 1862 kerkelijke en in 1900 pauselijke goedkeuring ontving. De eerste vestiging in Nederland was in het landgoed Sparrendaal bij Vught (provincie Noord-Brabant) in 1899. Eerder had de stichter al met succes onder Nederlandse seminarie-studenten kandidaten geworven. Dat gebeurde met toestemming van aartsbisschop Zwijsen van Utrecht. In 1935 had de congregatie ruim 1.000 leden, waarvan er 240 in China en Mongolië, 300 in de Congo en 80 op de Filippijnen werkzaam waren.

 

De missie

China en Mongolië

De Belgische missiecongregatie van Scheut telde van begin af Nederlandse missionarissen. Tot het einde van de negentiende eeuw waren er al 64 Nederlanders ingetreden, van wie er 45 naar China en enkelen naar Congo gingen. Het aandeel van de Nederlanders heeft steeds rond de 20 procent gelegen. De missies van Ili in China (1883-1922) en van Makassar op Celebes waren zelfs alleen voor de Nederlandse leden bestemd. In 1864 droeg de congregatie De Propaganda Fide de jonge congregatie op de missie in Mongolië van de Lazaristen over te nemen. Onder leiding van de stichter, algemeen overste en pro-vicaris van het missiegebied Verbist, vertrokken de eerste missionarissen in 1865. Eén van hen was de Nederlander Ferdinand Hamer, die als apostolisch vicaris van Ordos in 1900 tijdens de Bokseropstand om het leven zou komen. In 1884 waren er al veertien Nederlanders werkzaam in Binnen-Mongolië . Na de communistische omwenteling moesten de Scheutisten in 1949 China verlaten.

 

Congo

De Belgische koning Leopold II verzocht Rome om missionarissen voor de Congo waar hij een privé-domein had ingericht dat een groot deel van Centraal Afrika bestreek. In 1888 droeg de congregatie De Propaganda Fide aan Scheut de missie in dit enorme gebied op, met uitzondering van het oostelijk deel dat al in 1878 aan de Witte Paters was toegewezen. De missie in Congo was, in lijn met de Belgische koloniale politiek, vooral een aangelegenheid van Vlaamse missionarissen. Deze missie kampte met grote moeilijkheden in de beginjaren. De eerste Nederlandse scheutist vertrok in 1893, voor het einde van de eeuw gevolgd door nog drie anderen. Tot aan de Eerste Wereldoorlog vertrokken er nog 9 Nederlandse priesters en 13 broeders.

 

Andere missiegebieden 

In 1907 verzocht Rome om ook op de Filipijnen actief te worden, waaraan gehoor werd gegeven. De missie onder de Indianen in het bisdom Natchez in het Missisippigebied ving in 1920 aan, die in de apostolische prefectuur Makassar, dat het gebied van het gouvernement Celebes en Onderhorigheden bestreek, in 1937. Verder waren de Scheutisten actief in een groot aantal hieronder aangegeven gebieden. Na 1960, maar dat valt buiten het bestek van de gids, missioneerden de Scheutisten nog in Brazilië (1963), Kameroen (1966), Zambia (1976), Senegal (1976) en Nigeria (1979).

 

Alle informatie is, tenzij anders vermeld, geput uit: Katholieke Encyclopaedie 1937, lemma 'Missionarissen van het Onbevelkt Hart van Maria', Van Woesik, 43-45, Willemsen, I, par. 1-22, Dries Vanysacker, 'Historisch overzicht van de katholieke Belgische en Nederlandse missies. (negentiende-twintigste eeuw).', in: Trajecta 5 afl. 4 (1996) 309-326 en Derix, brengers van de boodschap, 262, 273, 292 en 345 en Knipschild, Soldaten van God.

 

Organisatie

De congregatie

De congregatie werd bestuurd door de algemeen overste die werd bijgestaan door een hoofdraad van ten minste drie leden. De missiehuizen in Europa stonden onder leiding van een directeur, genaamd rector. Vanaf 1891 werden ook lekenbroeders tot de congregatie toegelaten. Het provincialaat was gevestigd op het landgoed Sparrendaal bij Vught. In 1924 werd het Bisschop Hamerhuis in Nijmegen in gebruik genomen. De Nederlandse provincie werd in 1952 opgericht. Het generalaat verhuisde in de jaren zestig van Brussel naar Rome. De rechtspersoon van de congregatie was de Vereeniging Missionarissen van Sparrendaal te Vught.

 

De missie

De missiegebieden waren opgedeeld in provincies, bestuurd door een provinciaal overste. Deze overste stond naast de door Rome benoemde apostolische prefect of vicaris. Soms zoals in Mongolië aan het einde van de negentiende eeuw kwam het tussen die twee tot conflicten .

 

Alle informatie is, tenzij anders vermeld, geput uit: Van Woesik, 43-45, Pius-almanak 1960/61, 335, bezoekverslag KAN 1995, en Knipschild, Soldaten van God.

 

 

Doelstelling

Volgens artikel 1 van de statuten van de congregatie: 'Het algemene doel is de bekering van de ongelovigen, maar het specifieke doel is het prediken van het geloof aan de Chinese volkeren en het heil van de kinderen die er in groten getale worden achtergelaten' (Knipschild, Soldaten van God, 58). De missionaire taken werden gaandeweg uitgebreid tot andere missielanden en met pastoraal werk.

Taken en activiteiten
  • Ontwikkelingswerk (Landbouw/Technische opleiding etc.)
  • Pastoraal werk
  • Evangelieverkondiging en catechese
  • Opleiding van zendingswerkers en missionarissen
  • Uitzending van zendingswerkers en missionarissen
Continenten
  • Noord Amerika
  • Azië
Lokatie
  • China
  • Aartsbisdom Shenyang, Liaoning
  • Bisdom Chengde (Rehe, Jehol), Liaoning
  • Bisdom Chongli (Siwantze, Xiwanzi), Hebei
  • Aartsbisdom Hohhot (Suiyüan), Nei Mongol
  • Bisdom Yinchuan, Ningxia
  • Bisdom Datong (Tatung), Shanxi
Selectie uit de literatuur
Titel
  • Soldaten van God : Nederlandse en Belgische missionarissen op missie in China in de negentiende eeuw / Harry Knipschild
Auteur
  • Henricus Hubertus Knipschild (1944-)
Paginering
  • 351 p
Uitgever
  • Amsterdam : Bakker
Jaar van uitgave
  • 2008

Titel
  • Ferdinand Hamer 1840-1900, missiepionier en martelaar in China : een nieuwe kijk op de missiemethode van de Scheutisten in het noorden van China, en de reactie daarop van de Chinezen / Henricus Hubertus Knipschild
Auteur
  • Henricus Hubertus Knipschild (1944-)
Paginering
  • XVI, 409 p
Uitgever
  • [S.l. : s.n.]
Jaar van uitgave
  • [2005]

Titel
  • Zonen en dochters met een missie : een boek over missionarissen uit Boekel en Venhorst / [red.: Jan Meulemeesters ; met medew. van: Trudy Bolwerk ... et al.]
Auteur
  • Jan Meulemeesters ; Trudy Bolwerk
Paginering
  • 100 p
Uitgever
  • [Boekel] : Missiecomité Boekel-Venhorst[Boekel] : Heemkundekring 'Sint Achten op Boeckel'
Jaar van uitgave
  • [2003]

Titel
  • Reizigers in God : de missionarissen van Scheut / Erik Raspoet
Auteur
  • Erik Raspoet (1965-)
Reeks
  • Meulenhoff editie ; 1920
Paginering
  • 158 p
Uitgever
  • Amsterdam : Meulenhoff
Jaar van uitgave
  • cop. 2001

Titel
  • Ideaal van mijn jeugd = Spes mea a juventute mea : "een uur gaans van Vught..." : Sparrendaal honderd jaar, 1899-1999 / [red.: L. van den Berg ... et al. ; foto's: Th. Heurkens ... et al.]Spes mea a juventute mea
Auteur
  • Leo van den Berg
Paginering
  • 195 p
Uitgever
  • [Vught] : De Nederlandse Provincie CICM
Jaar van uitgave
  • [1999]

Titel
  • The archives of the Congregation of the Immaculate Heart of Mary : (CICM-Scheut) (1862-1967) / comp. by Dries Vanysacker ... [et al.] ; supervised by Raymond Renson CICM
Auteur
  • Dries Vanysacker (1962-) ; Raymond Renson
Reeks
  • Bibliothèque de l'Institut Historique Belge de Rome, ISSN 0073-8522 ; 36, 37
Paginering
  • 2 dl. (1059 p.)
Uitgever
  • Bruxelles [etc.] : Institut Historique Belge de Rome
Jaar van uitgave
  • 1995

Titel
  • Scheut vroeger en nu : 1862-1987 : geschiedenis van de Congregatie van het Onbevlekt Hart van Maria C.I.C.M. / uitgegeven door Daniël Verhelst en Hyacint Daniëls ; redactieraad, voorz.: Raymond Renson ... [et al.]
Auteur
  • Daniël Verhelst ; Hyacint Daniëls ; Raymond Renson
Reeks
  • Ancorae ; vol. 10
Paginering
  • 575 p
Uitgever
  • Leuven : Universitaire Pers
Jaar van uitgave
  • 1991

Titel
  • The contribution of Scheut (CICM) to Health Care in North China (1865-1953)
Auteur
  • Dries Vanysacker
In
  • Bulletin van het Belgisch Historisch Instituut te Rome
Reeks
  • 74
Paginering
  • 11-55
Jaar van uitgave
  • 1994


Bronnenpublicatie
Titel
  • La Congrégation du Coeur Immaculé de Marie (Scheut). La correspondance de Théophile Verbist et ses Compagnons 1866-1869
Auteur
  • Verhelst, Daniël, Hyacinth Daniëls en Nestor Pycke ed.
Uitgever
  • Leuven:
Jaar van uitgave
  • 2007

Titel
  • La congrégation du Coeur Immaculé de Marie (Scheut) : édition critique des sources / Daniël Verhelst
Auteur
  • Daniël Verhelst; Hyacint Daniëls
Reeks
  • Symbolae Facultatis Litterarum Lovaniensis, Series A ; vol.31
Paginering
  • XVII, 903 p
Uitgever
  • Louvain : Presses Universitaires de Louvain
Jaar van uitgave
  • 2003

Titel
  • La congrégation du Coeur Immaculé de Marie (Scheut) : édition critique des sources / Daniël Verhelst
Auteur
  • Daniël Verhelst
Reeks
  • Symbolae Facultatis Litterarum et Philosophiæ Lovaniensis. Series A
Paginering
  • .. dl
Uitgever
  • Leuven : Leuven University Press
Jaar van uitgave
  • 1986-...

Titel
  • Theophile Verbist et les origines de la Congrégation de Scheut / documents éd. par Daniel Verhelst avec la collab. de M. Storme
Auteur
  • Daniël Verhelst ; Marcel Benedictus Storme (1921-) ; Théophile Verbist (1823-1868)
Reeks
  • Historica Lovaniensia ; 98
Paginering
  • 73 p., [2] bl. pl
Uitgever
  • Louvain : [Université Catholique]
Jaar van uitgave
  • 1980


Periodieken
Titel
  • Missiën in China en Congo / bediend door de Congregatie van het Onbevlekt Hart van MariaMissiën in China, Congo en Philippijnen
Paginering
  • (1889) - ...
Uitgever
  • Scheut bij Brussel : Congregatie van het Onbevlekt Hart van Maria
Jaar van uitgave
  • 1889-...

Titel
  • Annalen der Missionarissen van SparrendaalAnnalen der Missionarissen van ScheutAnnalen van Sparrendaal
Paginering
  • Jrg. 1 (1901) - jrg. 46 (1950)
Uitgever
  • Vught : Congregatie van het Onbevlekt Hart van Maria
Jaar van uitgave
  • 1901-1950

Titel
  • Scheut : annalen van Sparrendaal
Paginering
  • Jrg. 47 (1951) - (1958)
Uitgever
  • Vught : Missionarissen van Scheut
Jaar van uitgave
  • 1951-1958

Titel
  • Missies van Scheut / Missionarissen van Scheut
Paginering
  • (1959) - (1963)
Uitgever
  • Vught : Missionarissen van Scheut
Jaar van uitgave
  • 1959-1963

Titel
  • Scheut : missiekroniek / Missionarissen van Scheut
Paginering
  • 1964 - 1967
Uitgever
  • Vught : Missionarissen van Scheut
Jaar van uitgave
  • 1964-1967

Titel
  • Scheut hier en elders / uitg. van de Missionarissen van Scheut
Paginering
  • 1968 - ...
Uitgever
  • Vught : Missionarissen van Scheut
Jaar van uitgave
  • 1968-...

Titel
  • Hamerflitsen : missiecontactblad voor Jonge Mensen Nu
Uitgever
  • Vught : Missiehuis Sparrendaal
Jaar van uitgave
  • 1969-...

Titel
  • Christenen en China : driemaandelijks informatieblad van de Contactgroep "Christenen en China"
Paginering
  • Vol. 1, nr. 1 (mrt. 1991) - ...
Uitgever
  • Brussel : De Brandt
Jaar van uitgave
  • 1991-...

Titel
  • Verbiest koerier : driemaandelijks informatiebladCourrier Verbiest : bulletin trimestriel
Uitgever
  • Leuven : Ferdinand Verbieststichting (China-Europa Instituut), Katholieke Universiteit Leuven
Jaar van uitgave
  • 19XX-...

Titel
  • Trefpunt : kontaktblad van de Nederlandse Provincie v. CICM
Uitgever
  • Vught : Nederlandse Provincie van de Missionarissen van Scheut
Jaar van uitgave
  • 1978-...
Interviews

25 interviews, en wel de nrs.:

22

32

34

112

115

164

222

223

273

360

399

414

426

439

454

476

484

506

535

592

621

637

679

685

746

Meer over het archief
Beschrijving archief

In dit format zijn twee archieven beschreven, dat van de Nederlandse pas in 1952 ontstane provincie en dat van het algemeen bestuur dat zich ten dele in Leuven en ten dele in Rome bevindt. Veel over het karakter van dit archief en hoe erin de weg te vinden in: Knipschild, Ferdinand Hamer (dissertatie), 372-376.

 

1.

Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, St. Agatha

Het archief van de Nederlandse provincie is in 2006 in bruikleen gegeven aan het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven in St. Agatha. De inventaris met inleiding is raadpleegbaar op de website van het Centrum. In het bestuursarchief zijn ook de archieven van het economaat en missieprocuur als onderdelen opgenomen. Het archief bestaat uit: materiaal van vóór de oprichting van de Nederlandse provincie, stukken over kapittels en conferenties, bestuurs- en huisraadvergaderingen, correspondentie, tijdschriften en andere publicaties over Congo, de Filipijnen en Indonesië, historische publicaties, ledenlijsten, constituties en foto-albums. Bestuursstukken van voor 1952 zijn overgebracht naar Rome, waarbij moet worden opgemerkt dat deze stukken wel betrekking hebben op Nederland maar niet tot het archief van de Nederlandse provincie behoren. Het archief is niet goed beheerd waardoor veel hiaten zijn ontstaan en de informatieve waarde voor het onderzoek naar culturele interactie niet groot is.  Dagboeken (op één na), kronieken, verslagen van visitaties en overlegvergaderingen van missiewerkers werden niet aangetroffen. Huizen hielden hun kronieken en stukken niet bij of deze raakten zoek bij verhuizingen. In het sedert 1901 uitgegeven tijdschrift Annalen van Sparrendaal zijn wel brieven van missionarissen aan het thuisfront afgedrukt, maar bij dit soort publikaties is het altijd de vraag of de brieven volledig zijn weergegeven.

 

 

2.   

Leuven

Een deel van het archief van het generalaat wordt bewaard in het Katholiek Documentatie Centrum (afgekort als KADOC) in Leuven. Het heeft een omvang van 4 meter en bevat naast de gebruikelijke stukken de persoonlijke dossiers van de leden met dagboeken en brieven, met daarin vaak interessante etnografische informatie. Ook publicaties van de leden zijn bewaard gebleven in de zogenaamde scripta confratrum, evenals een unieke verzameling (oude) kaarten van de missiegebieden (ongeveer 300 stuks). Voor wat betreft de missie zijn interessant de gegevens over de leden, de archieven van de provincie Congo, diocesane archieven van Congo en China en individuele collecties. De filmcollectie telt 110 titels.

 

 

3.  

Generalaat, Rome.

Het archief van het generalaat is verder niet onderzocht. Knipschild vond er voor zijn boek over de Mongoolse missdie veel waardevol materiaal.

Bewaarplaats Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, St. Agatha
Periode archief 1885-2005
Openbaarheid beperkt
Opmerkingen openbaarheid

Toestemming voor raadpleging van de provinciaal is vereist. Sommige privacy-gevoelige stukken blijven, uitzonderingen daargelaten, gesloten.

Omvang 7 meter
Toegang soort
  • Inventaris met inleiding
Opmerkingen toegang soort raadpleegbaar op website Erfgoedcentrum St. Agatha

Bewaarplaats KADOC-K.U.Leuven, Documentatie- en Onderzoekscentrum voor Religie, Cultuur en Samenleving, Leuven
Periode archief 1862-1967
Openbaarheid beperkt
Opmerkingen openbaarheid

Raadpleegbaar mits toelating van de bewaargever. 

Voor raadpleging van dit archief, vul een verzoekformulier in. 

Noteer duidelijk de concrete nummers van de dossiers/dozen uit de plaatsingslijst, die je vindt onder de link '0n line toegangen'. (Jo Luyten. bestand / archief: Archief van het generalaat van de Congregatie van het Onbevlekt Hart van Maria (Scheutisten). 1862-1967. 88,4 strekkende meter; circa 300 kaarten. (BE / 942855 / 1262). In ODIS - Database Intermediary Structures Flanders [online] . Record Creation Date : 20 oktober 2004. Record Last Modified Date : 17 september 2008. Record no. 2560. Available from World Wide Web: <http://www.odis.be>.)

Omvang 88,4 m, circa 300 kaarten
Toegang soort
  • Inventaris met inleiding
Toegang titel Vanysacker, D. en Renson, R. The archives of the Congregation of the Immaculate Heart of Mary (CICM-Scheut) (1862-1967). Turnhout, 1995 [Belgisch Historisch Instituut te Rome. Bibliotheek 36-37]. Deze gepubliceerde toegang werd verder aangevuld door het zgn. Addendum to Inventory, opgemaakt in 2003-2004 door Nestor Pycke en Romain Clement.

Bewaarplaats Generalaat, Via San Giovanni Eudes 95 - 00163 ROMA, tel. 06-66.50.031
Periode archief 1968-heden
Archivalie elders

In het Katholiek Documentatie Centrum in Nijmegen bevinden zich de volgende stukken in de Verzameling Losse Archivalia:

 

LARC 3648. Brieven van en aan de Congregatie van het Onbevlekt Hart van Maria (Missionarissen van Scheut).1958-1959,1963,

2 stukken.;

 

LARC 4391. Biografie van missionaris Henry Raymakers, stichter van Sparrendaal, door G. van Schie CICM. [1993],

1 stuk.;

 

LARC 4477. Stukken betreffende de herdenking van het eeuwfeest van mgr. Ferdinand Hamer, bisschop-martelaar te China.1940,

1 omslag.;

 

LARC 6532. Verhandeling van M.C. Mi over de sterfdatum van mgr. F. Hamer CICM (missionarissen van Scheut). Met correspondentie.2000-2001,

1 omslag.

NB: Deels in het Engels en in het Chinees.

 

Verwijzing naar andere archiefvormers
Opmerkingen

 

website: www.scheutmissions.org [ook: http://www.cicmmissions.org]

e-mail: secre.gen@cicm-mission.org

Informatiewaarde Gering

Geschiedenis

Korte geschiedenis

De congregatie

De congregatie van de Missionarissen van het Onbevlekt Hart van Maria werd in 1862 door Theophiel Verbist (ook geschreven als Verbiest) (1823-1868) gesticht in Scheut bij Brussel. Verbist raakte door zijn werk voor het pauselijke Genootschap van de Heilige Kindsheid geïnspireerd om wat aan de missie in China te gaan doen en richtte daartoe een congregatie voor Nederlanders en Belgen op die in 1862 kerkelijke en in 1900 pauselijke goedkeuring ontving. De eerste vestiging in Nederland was in het landgoed Sparrendaal bij Vught (provincie Noord-Brabant) in 1899. Eerder had de stichter al met succes onder Nederlandse seminarie-studenten kandidaten geworven. Dat gebeurde met toestemming van aartsbisschop Zwijsen van Utrecht. In 1935 had de congregatie ruim 1.000 leden, waarvan er 240 in China en Mongolië, 300 in de Congo en 80 op de Filippijnen werkzaam waren.

 

De missie

China en Mongolië

De Belgische missiecongregatie van Scheut telde van begin af Nederlandse missionarissen. Tot het einde van de negentiende eeuw waren er al 64 Nederlanders ingetreden, van wie er 45 naar China en enkelen naar Congo gingen. Het aandeel van de Nederlanders heeft steeds rond de 20 procent gelegen. De missies van Ili in China (1883-1922) en van Makassar op Celebes waren zelfs alleen voor de Nederlandse leden bestemd. In 1864 droeg de congregatie De Propaganda Fide de jonge congregatie op de missie in Mongolië van de Lazaristen over te nemen. Onder leiding van de stichter, algemeen overste en pro-vicaris van het missiegebied Verbist, vertrokken de eerste missionarissen in 1865. Eén van hen was de Nederlander Ferdinand Hamer, die als apostolisch vicaris van Ordos in 1900 tijdens de Bokseropstand om het leven zou komen. In 1884 waren er al veertien Nederlanders werkzaam in Binnen-Mongolië . Na de communistische omwenteling moesten de Scheutisten in 1949 China verlaten.

 

Congo

De Belgische koning Leopold II verzocht Rome om missionarissen voor de Congo waar hij een privé-domein had ingericht dat een groot deel van Centraal Afrika bestreek. In 1888 droeg de congregatie De Propaganda Fide aan Scheut de missie in dit enorme gebied op, met uitzondering van het oostelijk deel dat al in 1878 aan de Witte Paters was toegewezen. De missie in Congo was, in lijn met de Belgische koloniale politiek, vooral een aangelegenheid van Vlaamse missionarissen. Deze missie kampte met grote moeilijkheden in de beginjaren. De eerste Nederlandse scheutist vertrok in 1893, voor het einde van de eeuw gevolgd door nog drie anderen. Tot aan de Eerste Wereldoorlog vertrokken er nog 9 Nederlandse priesters en 13 broeders.

 

Andere missiegebieden 

In 1907 verzocht Rome om ook op de Filipijnen actief te worden, waaraan gehoor werd gegeven. De missie onder de Indianen in het bisdom Natchez in het Missisippigebied ving in 1920 aan, die in de apostolische prefectuur Makassar, dat het gebied van het gouvernement Celebes en Onderhorigheden bestreek, in 1937. Verder waren de Scheutisten actief in een groot aantal hieronder aangegeven gebieden. Na 1960, maar dat valt buiten het bestek van de gids, missioneerden de Scheutisten nog in Brazilië (1963), Kameroen (1966), Zambia (1976), Senegal (1976) en Nigeria (1979).

 

Alle informatie is, tenzij anders vermeld, geput uit: Katholieke Encyclopaedie 1937, lemma 'Missionarissen van het Onbevelkt Hart van Maria', Van Woesik, 43-45, Willemsen, I, par. 1-22, Dries Vanysacker, 'Historisch overzicht van de katholieke Belgische en Nederlandse missies. (negentiende-twintigste eeuw).', in: Trajecta 5 afl. 4 (1996) 309-326 en Derix, brengers van de boodschap, 262, 273, 292 en 345 en Knipschild, Soldaten van God.

 

Organisatie

De congregatie

De congregatie werd bestuurd door de algemeen overste die werd bijgestaan door een hoofdraad van ten minste drie leden. De missiehuizen in Europa stonden onder leiding van een directeur, genaamd rector. Vanaf 1891 werden ook lekenbroeders tot de congregatie toegelaten. Het provincialaat was gevestigd op het landgoed Sparrendaal bij Vught. In 1924 werd het Bisschop Hamerhuis in Nijmegen in gebruik genomen. De Nederlandse provincie werd in 1952 opgericht. Het generalaat verhuisde in de jaren zestig van Brussel naar Rome. De rechtspersoon van de congregatie was de Vereeniging Missionarissen van Sparrendaal te Vught.

 

De missie

De missiegebieden waren opgedeeld in provincies, bestuurd door een provinciaal overste. Deze overste stond naast de door Rome benoemde apostolische prefect of vicaris. Soms zoals in Mongolië aan het einde van de negentiende eeuw kwam het tussen die twee tot conflicten .

 

Alle informatie is, tenzij anders vermeld, geput uit: Van Woesik, 43-45, Pius-almanak 1960/61, 335, bezoekverslag KAN 1995, en Knipschild, Soldaten van God.

 

 

Doelstelling

Volgens artikel 1 van de statuten van de congregatie: 'Het algemene doel is de bekering van de ongelovigen, maar het specifieke doel is het prediken van het geloof aan de Chinese volkeren en het heil van de kinderen die er in groten getale worden achtergelaten' (Knipschild, Soldaten van God, 58). De missionaire taken werden gaandeweg uitgebreid tot andere missielanden en met pastoraal werk.

Taken en activiteiten
  • Ontwikkelingswerk (Landbouw/Technische opleiding etc.)
  • Pastoraal werk
  • Evangelieverkondiging en catechese
  • Opleiding van zendingswerkers en missionarissen
  • Uitzending van zendingswerkers en missionarissen

Geografie

Continenten
  • Noord Amerika
  • Azië
Lokatie
  • China
  • Aartsbisdom Shenyang, Liaoning
  • Bisdom Chengde (Rehe, Jehol), Liaoning
  • Bisdom Chongli (Siwantze, Xiwanzi), Hebei
  • Aartsbisdom Hohhot (Suiyüan), Nei Mongol
  • Bisdom Yinchuan, Ningxia
  • Bisdom Datong (Tatung), Shanxi

Niet-archivalische bronnen

Selectie uit de literatuur
Titel
  • Soldaten van God : Nederlandse en Belgische missionarissen op missie in China in de negentiende eeuw / Harry Knipschild
Auteur
  • Henricus Hubertus Knipschild (1944-)
Paginering
  • 351 p
Uitgever
  • Amsterdam : Bakker
Jaar van uitgave
  • 2008

Titel
  • Ferdinand Hamer 1840-1900, missiepionier en martelaar in China : een nieuwe kijk op de missiemethode van de Scheutisten in het noorden van China, en de reactie daarop van de Chinezen / Henricus Hubertus Knipschild
Auteur
  • Henricus Hubertus Knipschild (1944-)
Paginering
  • XVI, 409 p
Uitgever
  • [S.l. : s.n.]
Jaar van uitgave
  • [2005]

Titel
  • Zonen en dochters met een missie : een boek over missionarissen uit Boekel en Venhorst / [red.: Jan Meulemeesters ; met medew. van: Trudy Bolwerk ... et al.]
Auteur
  • Jan Meulemeesters ; Trudy Bolwerk
Paginering
  • 100 p
Uitgever
  • [Boekel] : Missiecomité Boekel-Venhorst[Boekel] : Heemkundekring 'Sint Achten op Boeckel'
Jaar van uitgave
  • [2003]

Titel
  • Reizigers in God : de missionarissen van Scheut / Erik Raspoet
Auteur
  • Erik Raspoet (1965-)
Reeks
  • Meulenhoff editie ; 1920
Paginering
  • 158 p
Uitgever
  • Amsterdam : Meulenhoff
Jaar van uitgave
  • cop. 2001

Titel
  • Ideaal van mijn jeugd = Spes mea a juventute mea : "een uur gaans van Vught..." : Sparrendaal honderd jaar, 1899-1999 / [red.: L. van den Berg ... et al. ; foto's: Th. Heurkens ... et al.]Spes mea a juventute mea
Auteur
  • Leo van den Berg
Paginering
  • 195 p
Uitgever
  • [Vught] : De Nederlandse Provincie CICM
Jaar van uitgave
  • [1999]

Titel
  • The archives of the Congregation of the Immaculate Heart of Mary : (CICM-Scheut) (1862-1967) / comp. by Dries Vanysacker ... [et al.] ; supervised by Raymond Renson CICM
Auteur
  • Dries Vanysacker (1962-) ; Raymond Renson
Reeks
  • Bibliothèque de l'Institut Historique Belge de Rome, ISSN 0073-8522 ; 36, 37
Paginering
  • 2 dl. (1059 p.)
Uitgever
  • Bruxelles [etc.] : Institut Historique Belge de Rome
Jaar van uitgave
  • 1995

Titel
  • Scheut vroeger en nu : 1862-1987 : geschiedenis van de Congregatie van het Onbevlekt Hart van Maria C.I.C.M. / uitgegeven door Daniël Verhelst en Hyacint Daniëls ; redactieraad, voorz.: Raymond Renson ... [et al.]
Auteur
  • Daniël Verhelst ; Hyacint Daniëls ; Raymond Renson
Reeks
  • Ancorae ; vol. 10
Paginering
  • 575 p
Uitgever
  • Leuven : Universitaire Pers
Jaar van uitgave
  • 1991

Titel
  • The contribution of Scheut (CICM) to Health Care in North China (1865-1953)
Auteur
  • Dries Vanysacker
In
  • Bulletin van het Belgisch Historisch Instituut te Rome
Reeks
  • 74
Paginering
  • 11-55
Jaar van uitgave
  • 1994


Bronnenpublicatie
Titel
  • La Congrégation du Coeur Immaculé de Marie (Scheut). La correspondance de Théophile Verbist et ses Compagnons 1866-1869
Auteur
  • Verhelst, Daniël, Hyacinth Daniëls en Nestor Pycke ed.
Uitgever
  • Leuven:
Jaar van uitgave
  • 2007

Titel
  • La congrégation du Coeur Immaculé de Marie (Scheut) : édition critique des sources / Daniël Verhelst
Auteur
  • Daniël Verhelst; Hyacint Daniëls
Reeks
  • Symbolae Facultatis Litterarum Lovaniensis, Series A ; vol.31
Paginering
  • XVII, 903 p
Uitgever
  • Louvain : Presses Universitaires de Louvain
Jaar van uitgave
  • 2003

Titel
  • La congrégation du Coeur Immaculé de Marie (Scheut) : édition critique des sources / Daniël Verhelst
Auteur
  • Daniël Verhelst
Reeks
  • Symbolae Facultatis Litterarum et Philosophiæ Lovaniensis. Series A
Paginering
  • .. dl
Uitgever
  • Leuven : Leuven University Press
Jaar van uitgave
  • 1986-...

Titel
  • Theophile Verbist et les origines de la Congrégation de Scheut / documents éd. par Daniel Verhelst avec la collab. de M. Storme
Auteur
  • Daniël Verhelst ; Marcel Benedictus Storme (1921-) ; Théophile Verbist (1823-1868)
Reeks
  • Historica Lovaniensia ; 98
Paginering
  • 73 p., [2] bl. pl
Uitgever
  • Louvain : [Université Catholique]
Jaar van uitgave
  • 1980


Periodieken
Titel
  • Missiën in China en Congo / bediend door de Congregatie van het Onbevlekt Hart van MariaMissiën in China, Congo en Philippijnen
Paginering
  • (1889) - ...
Uitgever
  • Scheut bij Brussel : Congregatie van het Onbevlekt Hart van Maria
Jaar van uitgave
  • 1889-...

Titel
  • Annalen der Missionarissen van SparrendaalAnnalen der Missionarissen van ScheutAnnalen van Sparrendaal
Paginering
  • Jrg. 1 (1901) - jrg. 46 (1950)
Uitgever
  • Vught : Congregatie van het Onbevlekt Hart van Maria
Jaar van uitgave
  • 1901-1950

Titel
  • Scheut : annalen van Sparrendaal
Paginering
  • Jrg. 47 (1951) - (1958)
Uitgever
  • Vught : Missionarissen van Scheut
Jaar van uitgave
  • 1951-1958

Titel
  • Missies van Scheut / Missionarissen van Scheut
Paginering
  • (1959) - (1963)
Uitgever
  • Vught : Missionarissen van Scheut
Jaar van uitgave
  • 1959-1963

Titel
  • Scheut : missiekroniek / Missionarissen van Scheut
Paginering
  • 1964 - 1967
Uitgever
  • Vught : Missionarissen van Scheut
Jaar van uitgave
  • 1964-1967

Titel
  • Scheut hier en elders / uitg. van de Missionarissen van Scheut
Paginering
  • 1968 - ...
Uitgever
  • Vught : Missionarissen van Scheut
Jaar van uitgave
  • 1968-...

Titel
  • Hamerflitsen : missiecontactblad voor Jonge Mensen Nu
Uitgever
  • Vught : Missiehuis Sparrendaal
Jaar van uitgave
  • 1969-...

Titel
  • Christenen en China : driemaandelijks informatieblad van de Contactgroep "Christenen en China"
Paginering
  • Vol. 1, nr. 1 (mrt. 1991) - ...
Uitgever
  • Brussel : De Brandt
Jaar van uitgave
  • 1991-...

Titel
  • Verbiest koerier : driemaandelijks informatiebladCourrier Verbiest : bulletin trimestriel
Uitgever
  • Leuven : Ferdinand Verbieststichting (China-Europa Instituut), Katholieke Universiteit Leuven
Jaar van uitgave
  • 19XX-...

Titel
  • Trefpunt : kontaktblad van de Nederlandse Provincie v. CICM
Uitgever
  • Vught : Nederlandse Provincie van de Missionarissen van Scheut
Jaar van uitgave
  • 1978-...
Interviews

25 interviews, en wel de nrs.:

22

32

34

112

115

164

222

223

273

360

399

414

426

439

454

476

484

506

535

592

621

637

679

685

746


Het archief

Meer over het archief
Beschrijving archief

In dit format zijn twee archieven beschreven, dat van de Nederlandse pas in 1952 ontstane provincie en dat van het algemeen bestuur dat zich ten dele in Leuven en ten dele in Rome bevindt. Veel over het karakter van dit archief en hoe erin de weg te vinden in: Knipschild, Ferdinand Hamer (dissertatie), 372-376.

 

1.

Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, St. Agatha

Het archief van de Nederlandse provincie is in 2006 in bruikleen gegeven aan het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven in St. Agatha. De inventaris met inleiding is raadpleegbaar op de website van het Centrum. In het bestuursarchief zijn ook de archieven van het economaat en missieprocuur als onderdelen opgenomen. Het archief bestaat uit: materiaal van vóór de oprichting van de Nederlandse provincie, stukken over kapittels en conferenties, bestuurs- en huisraadvergaderingen, correspondentie, tijdschriften en andere publicaties over Congo, de Filipijnen en Indonesië, historische publicaties, ledenlijsten, constituties en foto-albums. Bestuursstukken van voor 1952 zijn overgebracht naar Rome, waarbij moet worden opgemerkt dat deze stukken wel betrekking hebben op Nederland maar niet tot het archief van de Nederlandse provincie behoren. Het archief is niet goed beheerd waardoor veel hiaten zijn ontstaan en de informatieve waarde voor het onderzoek naar culturele interactie niet groot is.  Dagboeken (op één na), kronieken, verslagen van visitaties en overlegvergaderingen van missiewerkers werden niet aangetroffen. Huizen hielden hun kronieken en stukken niet bij of deze raakten zoek bij verhuizingen. In het sedert 1901 uitgegeven tijdschrift Annalen van Sparrendaal zijn wel brieven van missionarissen aan het thuisfront afgedrukt, maar bij dit soort publikaties is het altijd de vraag of de brieven volledig zijn weergegeven.

 

 

2.   

Leuven

Een deel van het archief van het generalaat wordt bewaard in het Katholiek Documentatie Centrum (afgekort als KADOC) in Leuven. Het heeft een omvang van 4 meter en bevat naast de gebruikelijke stukken de persoonlijke dossiers van de leden met dagboeken en brieven, met daarin vaak interessante etnografische informatie. Ook publicaties van de leden zijn bewaard gebleven in de zogenaamde scripta confratrum, evenals een unieke verzameling (oude) kaarten van de missiegebieden (ongeveer 300 stuks). Voor wat betreft de missie zijn interessant de gegevens over de leden, de archieven van de provincie Congo, diocesane archieven van Congo en China en individuele collecties. De filmcollectie telt 110 titels.

 

 

3.  

Generalaat, Rome.

Het archief van het generalaat is verder niet onderzocht. Knipschild vond er voor zijn boek over de Mongoolse missdie veel waardevol materiaal.

Bewaarplaats Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, St. Agatha
Periode archief 1885-2005
Openbaarheid beperkt
Opmerkingen openbaarheid

Toestemming voor raadpleging van de provinciaal is vereist. Sommige privacy-gevoelige stukken blijven, uitzonderingen daargelaten, gesloten.

Omvang 7 meter
Toegang soort
  • Inventaris met inleiding
Opmerkingen toegang soort raadpleegbaar op website Erfgoedcentrum St. Agatha

Bewaarplaats KADOC-K.U.Leuven, Documentatie- en Onderzoekscentrum voor Religie, Cultuur en Samenleving, Leuven
Periode archief 1862-1967
Openbaarheid beperkt
Opmerkingen openbaarheid

Raadpleegbaar mits toelating van de bewaargever. 

Voor raadpleging van dit archief, vul een verzoekformulier in. 

Noteer duidelijk de concrete nummers van de dossiers/dozen uit de plaatsingslijst, die je vindt onder de link '0n line toegangen'. (Jo Luyten. bestand / archief: Archief van het generalaat van de Congregatie van het Onbevlekt Hart van Maria (Scheutisten). 1862-1967. 88,4 strekkende meter; circa 300 kaarten. (BE / 942855 / 1262). In ODIS - Database Intermediary Structures Flanders [online] . Record Creation Date : 20 oktober 2004. Record Last Modified Date : 17 september 2008. Record no. 2560. Available from World Wide Web: <http://www.odis.be>.)

Omvang 88,4 m, circa 300 kaarten
Toegang soort
  • Inventaris met inleiding
Toegang titel Vanysacker, D. en Renson, R. The archives of the Congregation of the Immaculate Heart of Mary (CICM-Scheut) (1862-1967). Turnhout, 1995 [Belgisch Historisch Instituut te Rome. Bibliotheek 36-37]. Deze gepubliceerde toegang werd verder aangevuld door het zgn. Addendum to Inventory, opgemaakt in 2003-2004 door Nestor Pycke en Romain Clement.

Bewaarplaats Generalaat, Via San Giovanni Eudes 95 - 00163 ROMA, tel. 06-66.50.031
Periode archief 1968-heden
Archivalie elders

In het Katholiek Documentatie Centrum in Nijmegen bevinden zich de volgende stukken in de Verzameling Losse Archivalia:

 

LARC 3648. Brieven van en aan de Congregatie van het Onbevlekt Hart van Maria (Missionarissen van Scheut).1958-1959,1963,

2 stukken.;

 

LARC 4391. Biografie van missionaris Henry Raymakers, stichter van Sparrendaal, door G. van Schie CICM. [1993],

1 stuk.;

 

LARC 4477. Stukken betreffende de herdenking van het eeuwfeest van mgr. Ferdinand Hamer, bisschop-martelaar te China.1940,

1 omslag.;

 

LARC 6532. Verhandeling van M.C. Mi over de sterfdatum van mgr. F. Hamer CICM (missionarissen van Scheut). Met correspondentie.2000-2001,

1 omslag.

NB: Deels in het Engels en in het Chinees.

 

Verwijzing naar andere archiefvormers
Opmerkingen

 

website: www.scheutmissions.org [ook: http://www.cicmmissions.org]

e-mail: secre.gen@cicm-mission.org

Informatiewaarde Gering