Ursulinen van Weltevreden
| Naam | Ursulinen van Weltevreden |
| Naamsvarianten |
|
| Periode | 1859-1940 |
| Denominatie | rooms-katholiek |
| Org | Missie |
| Korte geschiedenis | Zie voor de geschiedenis van de Ursulinen, het format van de Ursulinen van de Romeinse Unie
De vestiging in Weltevreden De gemeenschap in Weltevreden, het nieuwe rond 1800 ontstane centrum in het zuiden van Batavia, werd gesticht in 1859 door apostolisch vicaris van Batavia, mgr. Petrus Maria Vrancken en een nicht van hem, M. Vrancken (mère Odile) vanuit het Ursulinenklooster te Batavia-Noordwijk, dat weer gesticht was vanuit Nederland. Later benoemde mgr. Vrancken zijn nicht mère Odile tot overste. Deze stichting was mogelijk gemaakt door een tweede lichting zusters vanuit Nederland en Vlaanderen. In 1908 woonden hier 128 zusters. Vanuit Weltevreden werden andere kloosters gesticht: Soekaboemi (1926) en Bidara Tjina (1938). Weltevreden sloot zich wat later, in 1940, aan bij de Romeinse Unie. Vanaf 1911 had Weltevreden een eigen opleidingshuis en noviciaat in Nederland (zie organisatie: Halfweg/Driebergen).
De missie In 1859 openden zusters in Pasar Baroe een school, waar op dat moment één leerling op de betalende afdeling kwam en 18 op de niet-betalende afdeling. De arme kinderen stonden onder de hoede van de Sint Vincentius Vereniging. Inkomsten genereerde de stichting door de arme kinderen naaiwerk te laten vervaardigen. In 1860 verhuisden de zusters naar Weltevreden, waar zij een pensionaat openden en Europese kostkinderen opvingen die anders onderwezen zouden zijn in Europa of door een gouvernante. Het onderwijs breidde zich gaandeweg uit. In 1899 opende men in Parapattan een lagere school, in 1893 gevolgd door een kunstambachtsschool en in 1894 door een lagere school te Djatinegara. Ook verzorgden de Ursulinen vanaf 1898 een driejarige Hogere Burger School (afgekort als HBS) voor meisjes. In 1906 was het aantal leerlingen opgelopen tot 1400, die werden verzorgd door 94 zusters. Op verzoek van de Missionarissen van het Heilig Hart werkten de zusters van Weltevreden vanaf 1929 ook in het apostolische prefectuur van Poerwokerto. Niet lang daarna, in 1933, vestigden zich ook zusters in de apostolische prefectuur van Bandoeng in Cheribon.
Alle informatie is, tenzij anders vermeld, geput uit: Gedenkboek (1935), Van Woesik, 37 en 66, Willemsen, I. par. 2-49, Derix, Brengers van de boodschap, archief dat is gedeponeerd in het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, nieuwe inv. nrs. 6558, 389, 391 en 997. |
| Organisatie | Zie voor de Ursulinen in het algemeen en het op gang komen van samenwerking in de vorm van zogenaamde unies, het format van de Ursulinen van de Romeinse Unie.
Weltevreden is weliswaar gesticht Batavia-Noordwijk, maar er waren banden met Nederland. In 1861 kwam de eerste zending zusters vanuit Nederland aan en in latere jaren zouden er nog velen volgen. Nadat de andere Javaanse van de Ursulinen op Java in 1907 besloten hadden zich bij de Romeinse Unie aan te sluiten, raakte Weltevreden geïsoleerd. Twee zusters werden in 1911 naar Nederland gestuurd om daar een opleidingshuis te stichten voor zusters uit het Indische klooster die hun hogere studies in Nederland moesten volgen aangezien dat in Indië niet mogelijk was. Zij wilden in Nederland ook een noviciaat opzetten. Van de bisschop van Haarlem, mgr. Callier kregen zij daarvoor toestemming. In 1915 werden de eerste novicen geprofest en zeven van hen vertrokken naar Indië. Het opleidingshuis en noviciaat werden in 1947 geleidelijk verplaatst van Halfweg (provincie Noord-Holland) naar Driebergen (provincie Utrecht). Het klooster in Driebergen werd in 1950 uitgebreid en omgedoopt tot Missiehuis St. Xaverius . In het archief bevindt zich een nota over de ingewikkelde verhouding tussen de Ursulinen in Nederland en die in Nederlands-Indië (archief, inv. nr. 2323).
Alle informatie is, tenzij anders vermeld, geput uit: Willemsen, I, par. 2-49 en archief op het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, inv. nrs. 6654, 6558-6559, 997, 389 en 391, |
| Doelstelling | Tot de doelstellingen van de orde behoorden onderwijs en missiewerk. |
| Taken en activiteiten |
|
| Continenten |
|
| Lokatie |
|
| Selectie uit de literatuur |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Periodieken |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Interviews | Zie Ursulinen Romeinse Unie: 350 (Maaike Derksen, 17-03-2009). |
| Meer over het archief |
|
||||||||||||||||||||||
| Bronnen met verslaglegging | Verslagen van conferenties van leidinggevenden
Stukken betreffende bijeenkomsten van de Ursulinen en congressen van vrouwelijke religieuzen werkzaam in Indonesië, 812 "Verslag van de Jubileum-Contact-Dagen gehouden te Bandung op 4, 5, 6 en 7 februari 1955 bij gelegenheid van de opening van het Jubeljaar; het 100-jarig vrouwelijk missiewerk in Indonesië; aankomst van de eerste Ursulinen op Java", 1955 813 "Verslag van het Tweede Congres voor vrouwelijke religieuzen werkzaam in Indonesië gehouden te Bandung van 18 t/m 24 februari", 1956 814 Brief van P. Sigismondi, kardinaal prefect van de Voortplanting van het Geloof n.a.v het Congres, 1956 815 Verslag van de bijeenkomst over de Ursulinen-Opvoeding te Bandung van 15 t/m 19 juli, 1958
Kronieken
6558-6559 Afschriften van kroniek en overzichten ("Archief Weltevreden") met betrekking tot het klooster te Weltevreden, z.j. 6558 1858-1908 6559 1908-1939 |
||||||||||||||||||||||
| Losse archiefstukken | In het Katholiek Documentatie Centrum in bevinden zich in de Verzameling Losse Archivalia (LARC):
LARC 2743. Verslag ‘Mijn reis naar Rome en de Romeinsche Unie’ door zuster Madeleine (onbekend), overste van de Ursulinen te Weltevreden (Java-Indonesië) 1887-1910. Manuscript, Copieën. z.j, 1 omslag. NB: Gedeeltelijk in het Duits en Frans.
LARC 2744. Journaal ‘Archieven van de zusters Ursulinen van Weltevreden’ (Java-Indonesië) over de periode 1858 tot 1947. Met aantekening. Typescripten, copieën. z.j, 1 omslag. |
||||||||||||||||||||||
| Verwijzing naar andere archiefvormers | |||||||||||||||||||||||
| Opmerkingen | In Ursulinen van de Romeinse Unie, de in Nederland wonende zusters van de Indonesische Provincie KASKI Verslag van een onderzoek door drs. Jos Kocken osb (Den Haag 1971) is een stamboom van de Indonesische provincie te vinden (p.29). |
||||||||||||||||||||||
| Informatiewaarde | Groot |
Geschiedenis
| Korte geschiedenis | Zie voor de geschiedenis van de Ursulinen, het format van de Ursulinen van de Romeinse Unie
De vestiging in Weltevreden De gemeenschap in Weltevreden, het nieuwe rond 1800 ontstane centrum in het zuiden van Batavia, werd gesticht in 1859 door apostolisch vicaris van Batavia, mgr. Petrus Maria Vrancken en een nicht van hem, M. Vrancken (mère Odile) vanuit het Ursulinenklooster te Batavia-Noordwijk, dat weer gesticht was vanuit Nederland. Later benoemde mgr. Vrancken zijn nicht mère Odile tot overste. Deze stichting was mogelijk gemaakt door een tweede lichting zusters vanuit Nederland en Vlaanderen. In 1908 woonden hier 128 zusters. Vanuit Weltevreden werden andere kloosters gesticht: Soekaboemi (1926) en Bidara Tjina (1938). Weltevreden sloot zich wat later, in 1940, aan bij de Romeinse Unie. Vanaf 1911 had Weltevreden een eigen opleidingshuis en noviciaat in Nederland (zie organisatie: Halfweg/Driebergen).
De missie In 1859 openden zusters in Pasar Baroe een school, waar op dat moment één leerling op de betalende afdeling kwam en 18 op de niet-betalende afdeling. De arme kinderen stonden onder de hoede van de Sint Vincentius Vereniging. Inkomsten genereerde de stichting door de arme kinderen naaiwerk te laten vervaardigen. In 1860 verhuisden de zusters naar Weltevreden, waar zij een pensionaat openden en Europese kostkinderen opvingen die anders onderwezen zouden zijn in Europa of door een gouvernante. Het onderwijs breidde zich gaandeweg uit. In 1899 opende men in Parapattan een lagere school, in 1893 gevolgd door een kunstambachtsschool en in 1894 door een lagere school te Djatinegara. Ook verzorgden de Ursulinen vanaf 1898 een driejarige Hogere Burger School (afgekort als HBS) voor meisjes. In 1906 was het aantal leerlingen opgelopen tot 1400, die werden verzorgd door 94 zusters. Op verzoek van de Missionarissen van het Heilig Hart werkten de zusters van Weltevreden vanaf 1929 ook in het apostolische prefectuur van Poerwokerto. Niet lang daarna, in 1933, vestigden zich ook zusters in de apostolische prefectuur van Bandoeng in Cheribon.
Alle informatie is, tenzij anders vermeld, geput uit: Gedenkboek (1935), Van Woesik, 37 en 66, Willemsen, I. par. 2-49, Derix, Brengers van de boodschap, archief dat is gedeponeerd in het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, nieuwe inv. nrs. 6558, 389, 391 en 997. |
| Organisatie | Zie voor de Ursulinen in het algemeen en het op gang komen van samenwerking in de vorm van zogenaamde unies, het format van de Ursulinen van de Romeinse Unie.
Weltevreden is weliswaar gesticht Batavia-Noordwijk, maar er waren banden met Nederland. In 1861 kwam de eerste zending zusters vanuit Nederland aan en in latere jaren zouden er nog velen volgen. Nadat de andere Javaanse van de Ursulinen op Java in 1907 besloten hadden zich bij de Romeinse Unie aan te sluiten, raakte Weltevreden geïsoleerd. Twee zusters werden in 1911 naar Nederland gestuurd om daar een opleidingshuis te stichten voor zusters uit het Indische klooster die hun hogere studies in Nederland moesten volgen aangezien dat in Indië niet mogelijk was. Zij wilden in Nederland ook een noviciaat opzetten. Van de bisschop van Haarlem, mgr. Callier kregen zij daarvoor toestemming. In 1915 werden de eerste novicen geprofest en zeven van hen vertrokken naar Indië. Het opleidingshuis en noviciaat werden in 1947 geleidelijk verplaatst van Halfweg (provincie Noord-Holland) naar Driebergen (provincie Utrecht). Het klooster in Driebergen werd in 1950 uitgebreid en omgedoopt tot Missiehuis St. Xaverius . In het archief bevindt zich een nota over de ingewikkelde verhouding tussen de Ursulinen in Nederland en die in Nederlands-Indië (archief, inv. nr. 2323).
Alle informatie is, tenzij anders vermeld, geput uit: Willemsen, I, par. 2-49 en archief op het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, inv. nrs. 6654, 6558-6559, 997, 389 en 391, |
| Doelstelling | Tot de doelstellingen van de orde behoorden onderwijs en missiewerk. |
| Taken en activiteiten |
|
Geografie
| Continenten |
|
| Lokatie |
|
Niet-archivalische bronnen
| Selectie uit de literatuur |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Periodieken |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Interviews | Zie Ursulinen Romeinse Unie: 350 (Maaike Derksen, 17-03-2009). |
Het archief
| Meer over het archief |
|
||||||||||||||||||||||
| Bronnen met verslaglegging | Verslagen van conferenties van leidinggevenden
Stukken betreffende bijeenkomsten van de Ursulinen en congressen van vrouwelijke religieuzen werkzaam in Indonesië, 812 "Verslag van de Jubileum-Contact-Dagen gehouden te Bandung op 4, 5, 6 en 7 februari 1955 bij gelegenheid van de opening van het Jubeljaar; het 100-jarig vrouwelijk missiewerk in Indonesië; aankomst van de eerste Ursulinen op Java", 1955 813 "Verslag van het Tweede Congres voor vrouwelijke religieuzen werkzaam in Indonesië gehouden te Bandung van 18 t/m 24 februari", 1956 814 Brief van P. Sigismondi, kardinaal prefect van de Voortplanting van het Geloof n.a.v het Congres, 1956 815 Verslag van de bijeenkomst over de Ursulinen-Opvoeding te Bandung van 15 t/m 19 juli, 1958
Kronieken
6558-6559 Afschriften van kroniek en overzichten ("Archief Weltevreden") met betrekking tot het klooster te Weltevreden, z.j. 6558 1858-1908 6559 1908-1939 |
||||||||||||||||||||||
| Losse archiefstukken | In het Katholiek Documentatie Centrum in bevinden zich in de Verzameling Losse Archivalia (LARC):
LARC 2743. Verslag ‘Mijn reis naar Rome en de Romeinsche Unie’ door zuster Madeleine (onbekend), overste van de Ursulinen te Weltevreden (Java-Indonesië) 1887-1910. Manuscript, Copieën. z.j, 1 omslag. NB: Gedeeltelijk in het Duits en Frans.
LARC 2744. Journaal ‘Archieven van de zusters Ursulinen van Weltevreden’ (Java-Indonesië) over de periode 1858 tot 1947. Met aantekening. Typescripten, copieën. z.j, 1 omslag. |
||||||||||||||||||||||
| Verwijzing naar andere archiefvormers | |||||||||||||||||||||||
| Opmerkingen | In Ursulinen van de Romeinse Unie, de in Nederland wonende zusters van de Indonesische Provincie KASKI Verslag van een onderzoek door drs. Jos Kocken osb (Den Haag 1971) is een stamboom van de Indonesische provincie te vinden (p.29). |
||||||||||||||||||||||
| Informatiewaarde | Groot |