Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960

 
English | Nederlands

Centraal Comite voor de Zending der Protestantsche Kerk in Nederlandsch-Indie

Naam Centraal Comite voor de Zending der Protestantsche Kerk in Nederlandsch-Indie
Naamsvarianten
  • Centraal Comite
Periode 1924-1939
Denominatie Protestantsche Kerk in Nederlandsch-Indie
Org Zending

Korte geschiedenis

Ontstaan

Het Centraal Comité werd in 1924 opgericht op initiatief van het Bestuur over de Protestantsche Kerk in Nederlandsch-Indie. Vanouds was het de taak van de Protestantsche Kerk 'gevestigde Inlandsche Christen-gemeenten' te verzorgen en zendingswerk aan de corporaties en zendende kerken over te laten. Dit onderscheid was  voor die tijd al vaag maar werd vanaf 1924 helemaal losgelaten. 

 

De zending

Zendingsterreinen van de Protestantsche Kerk in 1939 waren:

  1. Timor; de Molukse eilanden (Zending van de gemeenten op West-Java)
  2. Nieuw-Guinea (Papua) (Zending van de gemeenten op Sumatra)
  3. De Luwukarchipel; de Banggaiarchipel (Zending van de gemeenten op Midden-Java ten Noorden)
  4. Zuid-West-Kalimantan (Zending van de gemeenten te Singapore, Riouw, Pontianak, Bandjermasin en Balikpapan)
  5. Saleier (Celebes)  (Zending van de gemeenten op Midden-Java ten Zuiden), Soppen. Op Saleier werd de predikant J.C. Brokken geplaatst, de enige Indische predikant der Ik met een specifieke bestemming voor werk onder moslims. Dit n.a.v. een mystieke beweging onder moslims op het eiland in de jaren dertig die een opening voor evangelieverkondiging scheen te bieden.
  6. Molukken (Zending van de gemeenten op Oost-Java)

(uit: Nederlands Zendingsjaarboek 1937/1939)

 

De organisatie wordt voor de laatste maal in 1939 vermeld.
Organisatie

Het Centraal Comité was opgezet als aparte organisatie, hoewel men verantwoording schuldig was aan het Bestuur van de Protestantsche Kerk in Nederlandsch-Indie. Men had een voorzitter, secretaris en penningmeester en vijf gewone leden, allen Nederlands en afkomstig uit Depok, Meester Cornelis of Batavia. In Nederland was een vertegenwoordiger gestationeerd. In 1939 was dat ds. T.J. van Oostrom Soede.
Doelstelling

Den arbeid der Protestantsche Kerk in Nederlandsch-Indie op hare zendingsterreinen geldelijk te steunen.
Taken en activiteiten
  • Geldwerving
  • Informatievoorziening en propaganda
Continenten
  • Azië
Lokatie
  • Nederlands Indië
  • Timor
  • Molukse eilanden
  • Molukken
  • Nieuw-Guinea
  • Loewoek-archipel
  • Banggai-Archipel
  • Zuid-West-Kalimantan
Bronnenpublicatie
Titel
  • Geschiedenis van de Nederlandse zending op Zuid-Sulawesi 1852-1966 : een bronnenpublicatie / bew. door Chr.G.F. de Jong
Auteur
  • Christiaan George Frederik de Jong (1949-)
Reeks
  • Project kerkhistorische uitgaven Indonesië ; 4
Paginering
  • XI, 524 p., [6] p. pl
Uitgever
  • [Oegstgeest : Raad voor de Zending der Ned. Herv. Kerk]
Jaar van uitgave
  • 1995
Periodieken
Titel
  • De Timor-bode : bijvoegsel van het kerkbriefje voor de Protestantsche Gemeente te Buitenzorg c.a.
Paginering
  • No. 1 (mei 1916) - jrg. 10, no. 121 (mei 1926)
Uitgever
  • Buitenzorg
Jaar van uitgave
  • 1916-1926
Titel
  • De zendingsbode : maandblad, orgaan van het Centraal Comitee van Actie voor de Zending der Indische Kerk / red.: H. Krayer van Aalst
Auteur
  • H. Krayer van Aalst
Paginering
  • Jrg. 1, no. 1 (juni 1926) - 1930
Uitgever
  • Batavia : [s.n.]
Jaar van uitgave
  • 1926-...
Meer over het archief
Beschrijving archief

De vindplaats van het archief is niet bekend. Wanneer het archief niet is verloren gegaan bevindt het zich waarschijnlijk in het Arsip Nasional te Jakarta. Aldaar bevindt zich ook het archief van het Bestuur over de Protestantse Kerk in Nederlands-Indie. In dat archief (inv. nr. 618) bevinden zich stukken van het Centraal-Comité voor de Zending der P.K.N.I. betreffende de herverdeling van de ressorten in 1936-1938. Voor Saleier liggen stukken van de zending in het APISS-archief te Makassar (Arsip Pekabaran Injil di Sulawesi Selatan). Dit archief wordt bewaard in het Kerkhistorisch Instituut (ISGIT) van de Theologische Hogeschool te Makassar. Daarin bevinden zich verslagen van enkele zendelingen zoals Brokken en Swaak.
Verwijzing naar andere archiefvormers
Opmerkingen
  • Als rechtspersoon erkent bij Gouv. Besl. d.d. 25-9-1926, no. 16, Indisch Staatsblad no 424; gevestigd te Batavia.
  • S.C. de Graaf Van Randwijck vermeldt in zijn boek Handelen en Denken in dienst der zending foutief 1926 als oprichtingsjaar, wellicht door de erkenning van het gouvernement in dat jaar.
  • Zie Nederlandsch Zendingsjaarboek 1937-1939, pag. 73-74 voor een overzicht van de zendingsgemeenten van de Protestantsche Kerk met de bijbehorende Indisch-predikanten. (NB. voor 1935 aangeduid als hulppredikers, grotendeelds Nederlands van nationaliteit)

Geschiedenis

Korte geschiedenis

Ontstaan

Het Centraal Comité werd in 1924 opgericht op initiatief van het Bestuur over de Protestantsche Kerk in Nederlandsch-Indie. Vanouds was het de taak van de Protestantsche Kerk 'gevestigde Inlandsche Christen-gemeenten' te verzorgen en zendingswerk aan de corporaties en zendende kerken over te laten. Dit onderscheid was  voor die tijd al vaag maar werd vanaf 1924 helemaal losgelaten. 

 

De zending

Zendingsterreinen van de Protestantsche Kerk in 1939 waren:

  1. Timor; de Molukse eilanden (Zending van de gemeenten op West-Java)
  2. Nieuw-Guinea (Papua) (Zending van de gemeenten op Sumatra)
  3. De Luwukarchipel; de Banggaiarchipel (Zending van de gemeenten op Midden-Java ten Noorden)
  4. Zuid-West-Kalimantan (Zending van de gemeenten te Singapore, Riouw, Pontianak, Bandjermasin en Balikpapan)
  5. Saleier (Celebes)  (Zending van de gemeenten op Midden-Java ten Zuiden), Soppen. Op Saleier werd de predikant J.C. Brokken geplaatst, de enige Indische predikant der Ik met een specifieke bestemming voor werk onder moslims. Dit n.a.v. een mystieke beweging onder moslims op het eiland in de jaren dertig die een opening voor evangelieverkondiging scheen te bieden.
  6. Molukken (Zending van de gemeenten op Oost-Java)

(uit: Nederlands Zendingsjaarboek 1937/1939)

 

De organisatie wordt voor de laatste maal in 1939 vermeld.
Organisatie

Het Centraal Comité was opgezet als aparte organisatie, hoewel men verantwoording schuldig was aan het Bestuur van de Protestantsche Kerk in Nederlandsch-Indie. Men had een voorzitter, secretaris en penningmeester en vijf gewone leden, allen Nederlands en afkomstig uit Depok, Meester Cornelis of Batavia. In Nederland was een vertegenwoordiger gestationeerd. In 1939 was dat ds. T.J. van Oostrom Soede.
Doelstelling

Den arbeid der Protestantsche Kerk in Nederlandsch-Indie op hare zendingsterreinen geldelijk te steunen.
Taken en activiteiten
  • Geldwerving
  • Informatievoorziening en propaganda

Geografie

Continenten
  • Azië
Lokatie
  • Nederlands Indië
  • Timor
  • Molukse eilanden
  • Molukken
  • Nieuw-Guinea
  • Loewoek-archipel
  • Banggai-Archipel
  • Zuid-West-Kalimantan

Niet-archivalische bronnen
Bronnenpublicatie
Titel
  • Geschiedenis van de Nederlandse zending op Zuid-Sulawesi 1852-1966 : een bronnenpublicatie / bew. door Chr.G.F. de Jong
Auteur
  • Christiaan George Frederik de Jong (1949-)
Reeks
  • Project kerkhistorische uitgaven Indonesië ; 4
Paginering
  • XI, 524 p., [6] p. pl
Uitgever
  • [Oegstgeest : Raad voor de Zending der Ned. Herv. Kerk]
Jaar van uitgave
  • 1995
Periodieken
Titel
  • De Timor-bode : bijvoegsel van het kerkbriefje voor de Protestantsche Gemeente te Buitenzorg c.a.
Paginering
  • No. 1 (mei 1916) - jrg. 10, no. 121 (mei 1926)
Uitgever
  • Buitenzorg
Jaar van uitgave
  • 1916-1926
Titel
  • De zendingsbode : maandblad, orgaan van het Centraal Comitee van Actie voor de Zending der Indische Kerk / red.: H. Krayer van Aalst
Auteur
  • H. Krayer van Aalst
Paginering
  • Jrg. 1, no. 1 (juni 1926) - 1930
Uitgever
  • Batavia : [s.n.]
Jaar van uitgave
  • 1926-...

Het archief

Meer over het archief
Beschrijving archief

De vindplaats van het archief is niet bekend. Wanneer het archief niet is verloren gegaan bevindt het zich waarschijnlijk in het Arsip Nasional te Jakarta. Aldaar bevindt zich ook het archief van het Bestuur over de Protestantse Kerk in Nederlands-Indie. In dat archief (inv. nr. 618) bevinden zich stukken van het Centraal-Comité voor de Zending der P.K.N.I. betreffende de herverdeling van de ressorten in 1936-1938. Voor Saleier liggen stukken van de zending in het APISS-archief te Makassar (Arsip Pekabaran Injil di Sulawesi Selatan). Dit archief wordt bewaard in het Kerkhistorisch Instituut (ISGIT) van de Theologische Hogeschool te Makassar. Daarin bevinden zich verslagen van enkele zendelingen zoals Brokken en Swaak.
Verwijzing naar andere archiefvormers
Opmerkingen
  • Als rechtspersoon erkent bij Gouv. Besl. d.d. 25-9-1926, no. 16, Indisch Staatsblad no 424; gevestigd te Batavia.
  • S.C. de Graaf Van Randwijck vermeldt in zijn boek Handelen en Denken in dienst der zending foutief 1926 als oprichtingsjaar, wellicht door de erkenning van het gouvernement in dat jaar.
  • Zie Nederlandsch Zendingsjaarboek 1937-1939, pag. 73-74 voor een overzicht van de zendingsgemeenten van de Protestantsche Kerk met de bijbehorende Indisch-predikanten. (NB. voor 1935 aangeduid als hulppredikers, grotendeelds Nederlands van nationaliteit)