Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960

De Salatigazending van van gemengd Nederlandse-Duitse oorsprong. De meeste zendelingen kwamen uit Duitsland, geld en ondersteuning uit beide landen, met mevrouw Van Vollenhove-De Wildt in Amsterdam als voornaamste sponsor. Toen de Duitse zendelingen de Salatigazending overnamen van de Nederlandsche Gereformeerde Zendings Vereeniging (NCGV) die in 1859 was begonnen, bleek het noodzakelijk te zijn, wilde men problemen tussenJava en beide moderlanden, Duitsland en Nederland, voorkomen, om een vereniging op te richten van alle zendelingen die op Midden Java werkten. De vereniging, genaamd in het Duits Bund der Missionare der Salatiga Mission en in het Nederlands Bond der Zendelingen der Salatiga-Zending werd officieel opgericht in 1888. Het voornaamste doel was behoud van de eenheid inzake grondbeginselen, coördinatie van het zendingswerk en bevordering van gemeenschappelijke projecten volgens lijnen van wederzijdse leifde en geloof (artikel 1 van de statuten). geld dat vanuit Europa naar Java werd overgemaakt moest besteed worden aan zaen die de zendelingen het meest nuttig en gepast achtten. Het Comité dat in 1889 werd opgericht was gevestigd in Utrecht. De Neukirchener Mission kon alleen maar aanbevelingen doen hoe en waar het geld te besteden. Dit beleid was overeenkomstig het beginsel van de geloofszending, wat weer karakteristiek was voor de Neukirchener Mission. (Meer over de beginselen van de Neukirchener Mission in: Brandl, Neukirchener Mission, 102-116 en 151-153).

Volgens de oorspronkelijke statuten bestond het bestuur uit een voorzitter en een secretaris-penningmeester. Het bestuur moest door de leden jaarlijks worden gekozen. Alle zendingen werkzaam op Java waren lid. Algemene vergaderingen van alle leden moesten ieder kwartaal plaatsvinden. Verslagen van deze conferenties werden naar Neukirchen en Utrecht opgezonden, maar de besluiten van de conferentie waren niet vatbaar voor herziening. De zendelingen waren 'vrij'. De verhouding tussen Neukirchen en de vereniging werd een punt van discussie toen inspecteur Stursberg in 1903 probeerde meer vat te krijgen op de vereniging. Stursberg stierf in 1909 tijdes een bezoek aan Java en de statuten van de vereniging uit 1912 gaven aan Neukirchen aalleen een adviserende bevoegdheid, de vereniging bleef dus erg autonoom (uit: Brandl, Neukirchener Mission, 296-305). Naast de algemene conferentie van zendelingen, hielden de vrouwelijke zendelingen afzonderlijke jaarlijkse conferenties, althans vanaf 1929.

Artikel 1

'Ziel des Bundes ist:

a. Einheit im Grundsatz zu bewahren

b. Das Zusammmenwirken in der Arbeit zu fördern

c. Gemeinschaftliche Aufgaven in gegenseitiger Liebe und Glauben zu verstärken'

Artikel 2

'Grundlage des Bundes ist die Bibel, so wie sie uns durch Gott in alle Büchern des Alten und Neuen Testamentes als Gottes Wort geschenkt wurde'

(from: Brandl, p. 151-152).

De vereniging werd erkend als een wettige vereniging bij besluit van de Gouverneur-Generaal van 29 N=november 1912 nr. 50 (afgedrukt in the Javaasche Courant 1912 nr. 102).

• Bijbelvertaling
• Zendingscoördinatie
• Onderwijs (hieronder ook kweekscholen)
• Gezondheidszorg
• Pastoraal werk
• Evangelieverkondiging en catechese
• Opleiding van (inheemse) werkkrachten (Te denken valt aan zendelingen, missionarissen, assistenten enz.)

• Azië

• Nederlands Indië
• Ambarawa
• Kendal
• Poerwodadi
• Kalitjeret
• Blora
• Tingkir
• Bodjonegoro

• Nederlandsche Gereformeerde Zendingsvereeniging
• Neukirchener Mission
• Ermelo’sche Zending
• Vereeniging tot ondersteuning van de zendelingen der Salatiga-zending op Java