Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960

Volgens de nieuwe kerkorde van de Nederlandse Hervormde Kerk (NHK) van 1951 werd de zending een van de taken van deze kerk. Bijgevolg fuseerden de met de kerk geestelijk verbonden zendingscorporaties en werd de Raad voor de Zending (RvdZ) van de Nederlandse Hervormde Kerk opgericht. Iedere classis werd verplicht om een zendingscommissie in te stellen. De voornaamste taak van een dergelijke commissie was het verschaffen van financiële en materiële steun aan de zending buiten Europa. Veel classes hadden overigens al vóór 1951 een dergelijke commissie of vereniging. Het lijkt erop dat, met name in classes die dit in 1951 nog niet hadden gedaan, de commissie al spoedig aan belang inboette. Wat de slagkracht van de classicale commissies belemmerde was het gegeven dat de Gereformeerde Zendingsbond (GZB) niet wilde fuseren met de andere hervormde corporaties. In classes waar de Gereformeerde Bond veel aanhangers had, steunde de classicale commissie ofwel het zendingswerk van de GZB, ofwel men verdeelde de inkomsten tussen GZB en RdvZ. Door de verschillende richtingen binnen de NHK, gecombineerd met het gegeven dat de RvdZ en de GZB het zendingsbeleid zelf vormgaven, functioneerden de classicale commissies over het algemeen moeizaam.

De Amsterdamse commissie is een van de oudste classicale zendingscommissies binnen de Nederlandse Hervormde Kerk. Bijzonder was dat deze commissie ook daadwerkelijk mensen uitzond. Dit gebeurde in samenwerking met corporaties. De commissie onderhield contacten met zendingsorganisaties uit binnen- en buitenland en steunde in het bijzonder het zendingswerk op Borneo. Tot 1925 zond men in samenwerking met de Rheinische Missionsgesellschaft enkele zendelingen uit. Van 1925-1952 werden via de Basler Mission zendelingen uitgezonden. Men onderhield de zendingsposten Kasongan en Kandan.Vanaf 1937 hield men jaarlijkse toogdagen. Financiering vond plaats door middel van ten minste drie zendingscollecten per jaar. In 1941 ging de commissie samenwerken met het Java-Comité en het Tasikmalaja-comite. Na de Tweede Wereldoorlog werd steun verleend aan het zendingswerk op Borneo en in Soerabaja (Java), verder de zending in Malang (dr. Ph. van Akkeren), de Chinezen-zending (dr. A. de Kuiper) en het vrouwenwerk (mej. Chr. Slotemaker de Bruine).

De commissie werd benoemd in de classicale vergadering van 26 Juni 1907 en bestond uit leden van diverse kerkenraden in de classis Amsterdam. De kerkenraad van elke gemeente benoemde verder een hulp-comité voor de classicale zending. Dit comite was belast met de inzameling van gelden en de zendingspropaganda. In 1941 werden in het kader van een reorganisatie de classicale zendingscommissie, het Tasikmalaja-comite en de Amsterdamse afdeling van het Java-comite samengevoegd in de nieuwe classicale zendingscommissie. Deze werd bemand door leden uit voornoemde comite's. 

'Deze commissie (d.i. de Classicale Zendingscommissie) heeft tot taak, de zendingsarbeid der gemeente in breder verband te brengen en de verbinding te vormen tussen de gemeenten en de raad voor de zending, inzonderheid ook door het voorleggen aan de gemeenten binnen haar ressort van een aandeel in de kosten van het zendingswerk.'

(Kerkorde Ned. Hervormde Kerk 1951. Ordinantie voor het Apostolaat, artikel 7 'het werk der zending)

• Geldwerving
• Informatievoorziening en propaganda
• Pastoraal werk
• Evangelieverkondiging en catechese
• Opleiding van zendingswerkers en missionarissen
• Uitzending van zendingswerkers en missionarissen

• Azië

• Nederlands Indië
• Borneo
• Java
• Celebes
• Kasongan
• Kandan
• Soerabaja
• Malang

10.

Verslagen van het zendingswerk op Borneo. 1929 - 1938

1 pak

1. In het archief van de Raad voor de Zending der NHK zijn relatief veel stukken van de zendingscommissie te vinden. Dit heeft vooral te maken met de unieke positie van de commissie (zie opmerkingen).
2. In het Noord-Hollands Archief zijn de notulen van de zendingscommissie uit de periode 1941-1962 te vinden. Zie daarvoor: Toegangsnummer 298, Hervormde classes Amsterdam en Hilversum, zendingscommissie, inventarisnummer 1.
   

• Raad voor de Zending der Nederlandse Hervormde kerk

Vanaf 1948 is er informatie over het werk van de classes te vinden in de rubriek 'En nu de Classis' van het Nederlands Zendingsblad, maandblad van de Verenigde Nederlandse Zendingscorporaties te Oegstgeest.