Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960

De kerk

De Gereformeerde Kerken (in hersteld verband) ontstonden in 1926 uit de Gereformeerde Kerken in Nederland na de afzetting van ds. J.G. Geelkerken die er op diverse punten afwijkende meningen op na hield. De kerk telde dertien predikanten met zeven gemeenten en ongeveer 7.000 leden. Vooral in Amsterdam had de kerk veel leden. In 1946 ging de groep op in de Nederlandse Hervormde Kerk.

De zending

In 1927 koesterde ds. H.A.C. Hildering het voornemen om in Soerabaja met de zending te beginnen nadat eerder gesproken was over zending in Suriname in dienst van de Evangelische Broedergemeente. De conferentie van zendelingen van het Nederlands Zendelinggenootschap op Oost-Java had echter liever dat hij naar Passoeroean en Probolinggo ging (conferentie zendelingen Oost-Java, extra vergadering van 17 maart 1928). De zendingsdeputaten van de Gereformeerde Kerken in hersteld verband werkten nauw samen met Oegstgeest. De Samenwerkende Zendingscorporaties adviseerden hen tenslotte te gaan werken onder de Chinezen in Oost-Java. Er bestond in Soerabaja al ongeveer 20 jaar een Chinees Christelijke Gemeente als vrucht van de zending van Amerikaanse methodisten. In 1932 werd dit terrein van de Methodist Episcopal Church overgenomen. Ds. Hildering, die daar van 1932 tot 1939 werkte, stichtte de Chinese Christelijke Kerk van Oost-Java. Daarvoor hadden hij en zijn vrouw twee jaar Chinees gestudeerd in China. Hildering werd in 1939 voorzitter van de Oost-Java Conferentie en de Chinees-Christelijke Kerk functioneerde onafhankelijk verder.

In 1927 stelden de Gereformeerde Kerken in hersteld verband zendingsdeputaten in, te weten: Ds.J.C. Aalders, Ds. J.J. Buskes jr. en N.J. van der Vloed. Daarnaast ontstonden in verschillende plaatstelijke gemeenten zendingscommissies. In de kerk van Amsterdam-Centrum was Hildering tot aan zijn uitzending voorzitter van zo'n commissie. De zending van de Gereformeerde Kerken in hersteld verband bezat geen rechtspersoonlijkheid maar liet de uitzending over aan de plaatselijke kerk. De zendende kerk van Amsterdam-Zuid zond H.A.C. Hildring en zijn vrouw uit. In 1931 werd men lid van de Nederlandse Zendings Raad. In 1946 gingen de Gereformeerde Kerken (in hersteld verband) op in de Nederlandse Hervormde Kerk. De zending werd toen geïntegreerd in de Raad voor de Zending der Nederlandse Hervormde Kerk.

'De classe [van 1927] besluit in principe voor den arbeid onder de Javaansche bevolking van Soerabaya. Voorts besluit zij: 1e een aantal definiteve Zendings-Deputaten te benoemen tot het geven van leiding en voorlichting; 2e. de Kerken te verzoeken: a. plaatselijke Zendings-Commissies te benoemen, voorzoover deze er nog niet zijn; b. zooveel mogelijk alle leden zich te doen verbinden tot het geven van vaste bijdragen voor den Zendingsarbeid' c. geregeld Zendings-collecten te houden.' [Jaarboek voor de Gereformeerde kerken in Nederland (in hersteld verband), 1928.

• Onderwijs (hieronder ook kweekscholen)
• Geldwerving
• Gezondheidszorg
• Informatievoorziening en propaganda
• Pastoraal werk
• Evangelieverkondiging en catechese
• Christelijke lectuurvoorziening/colportage
• Opleiding van (inheemse) werkkrachten (Te denken valt aan zendelingen, missionarissen, assistenten enz.)
• Uitzending van zendingswerkers en missionarissen
• Werk van en voor vrouwen en meisjes

• Azië

• Nederlands Indië
• Oost-Java
• Soerabaja

• Hildering, H.A.C.

1. In de jaarboeken wordt melding gemaakt van punctuele rapportage van Hildering, persoonlijke brieven en publicaties in de Kerkbode, Kerkblad en Woord en Geest
2. Het archief van H.A.C.Hildering is opgenomen in het Archief van de Raad voor de Zending der Nederlandse Hervormde Kerk.
3. In het archief van het bestuur van de Protestantsche Kerk in Nederlandsch-Indie (ANRI te Jakarta) bevinden zich stukken betreffende de zending onder de Chinezen. Deze bevatten hoofdzakelijk correpondentie met ds. H.A.C. Hildering te Soerabaja plus jaarrapporten Chin. Zending Oost-Java (Zend. der Geref. Kerken in Ned.), 1937 en 1938 [gegevens ontleend aan de conceptinventaris van Niemeijer]
4. Hildering schreef ook in de Roepende Kerk van class. zending Adam (hervormd) / Overtoomsche Kerkbode. Dit was de eerste tijd het officiele blad van de kerken.