bisdom 's-Hertogenbosch
| Naam | bisdom 's-Hertogenbosch |
| Naamsvarianten |
|
| Periode | 1559-2011 |
| Denominatie | rooms-katholiek |
| Org | Missie |
| Korte geschiedenis | Het bisdom ontstond bij de nieuwe kerkelijke indeling van de Nederlanden in 1559. Het omvatte in 1800 oostelijk Noord-Brabant en zuidelijk Gelderland met de steden 's-Hertogenbosch, Tilburg, Eindhoven en Nijmegen. In dit deel van Nederland maken katholieken de overgrote meerderheid van de bevolking uit. Bij het herstel van de kerkelijke hiërarchie in 1853 werd 's-Hertogenbosch weer een gewoon bisdom. In 1955 werden enkele plaatsen in westelijk Noord-Brabant overgedragen aan het bisdom Breda. Zoals gewoonlijk was het bisdom verdeeld in dekenaten. In 1934 telde het bisdom 324 parochies. De zielzorg werd eind 1933 verzorgd door 771 priesters. Het aantal katholieken bedroeg toen 682.575. Dit bisdom leverde naar verhouding veel missionarissen (priesters, broeders en vrouwelijke religieuzen). |
| Organisatie | Apostolisch-vicaris, later bisschop waren vanaf 1831:
Henricus den Dubbelden 1831-1851 Joannes Zwijsen 1851-1877 Adrianus Godschalk 1877-1892 Wilhelmus van de Ven 1892-1919 Arnoldus Franciscus Diepen 1919-1943 Wilhelmus Mutsaerts 1943-1960
Voor de missie was belangrijk: Joannes Zwijsen (1794-1877): als coadjutor van vicaris Den Dubbelden, werd hij in 1842 titulair-bisschop van Gerra. Zwijsen was een goed organisator en een praktisch ingesteld mens. Hij had een goede relatie met de koninklijke familie en dat kan een rol hebben gespeeld in zijn carriëre. Meteen na het herstel van de hiërarchie in 1853 werd hij niet alleen formeel bestuurder van het bisdom van 's-Hertogenbosch, maar ook aartsbisschop van Utrecht. Als bisschop van 's-Hertogenbosch heeft hij onder meer een provinciaal concilie georganiseerd, parochies gesticht, weeshuizen, kloosterordes, kerk en armbesturen opgericht en het katholiek onderwijs bevorderd. Voor de missie was van belang dat hij in 1832 de congregatie van de Zusters van Liefde en in 1844 de congregatie van de Fraters van Tilburg stichtte, beide met hoofdzetel in Tilburg. Zwijsen wilde dat deze congregaties zich zouden toeleggen op onderwijs en 'liefdewerken' (zorg voor kinderen, ouderen, gehandicapten en zieken), De zusters en de fraters hebben in de missie een belangrijke rol gespeeld. (uit: http://www.bisdomdenbosch.nl/default.aspx?class=item&item=551). |
| Continenten |
|
| Selectie uit de literatuur |
|
||||||
| Periodieken |
|
| Meer over het archief |
|
||||||||||||
| Websites | |||||||||||||
| Verwijzing naar andere archiefvormers | |||||||||||||
| Informatiewaarde | Interressant archief |
Geschiedenis
| Korte geschiedenis | Het bisdom ontstond bij de nieuwe kerkelijke indeling van de Nederlanden in 1559. Het omvatte in 1800 oostelijk Noord-Brabant en zuidelijk Gelderland met de steden 's-Hertogenbosch, Tilburg, Eindhoven en Nijmegen. In dit deel van Nederland maken katholieken de overgrote meerderheid van de bevolking uit. Bij het herstel van de kerkelijke hiërarchie in 1853 werd 's-Hertogenbosch weer een gewoon bisdom. In 1955 werden enkele plaatsen in westelijk Noord-Brabant overgedragen aan het bisdom Breda. Zoals gewoonlijk was het bisdom verdeeld in dekenaten. In 1934 telde het bisdom 324 parochies. De zielzorg werd eind 1933 verzorgd door 771 priesters. Het aantal katholieken bedroeg toen 682.575. Dit bisdom leverde naar verhouding veel missionarissen (priesters, broeders en vrouwelijke religieuzen). |
| Organisatie | Apostolisch-vicaris, later bisschop waren vanaf 1831:
Henricus den Dubbelden 1831-1851 Joannes Zwijsen 1851-1877 Adrianus Godschalk 1877-1892 Wilhelmus van de Ven 1892-1919 Arnoldus Franciscus Diepen 1919-1943 Wilhelmus Mutsaerts 1943-1960
Voor de missie was belangrijk: Joannes Zwijsen (1794-1877): als coadjutor van vicaris Den Dubbelden, werd hij in 1842 titulair-bisschop van Gerra. Zwijsen was een goed organisator en een praktisch ingesteld mens. Hij had een goede relatie met de koninklijke familie en dat kan een rol hebben gespeeld in zijn carriëre. Meteen na het herstel van de hiërarchie in 1853 werd hij niet alleen formeel bestuurder van het bisdom van 's-Hertogenbosch, maar ook aartsbisschop van Utrecht. Als bisschop van 's-Hertogenbosch heeft hij onder meer een provinciaal concilie georganiseerd, parochies gesticht, weeshuizen, kloosterordes, kerk en armbesturen opgericht en het katholiek onderwijs bevorderd. Voor de missie was van belang dat hij in 1832 de congregatie van de Zusters van Liefde en in 1844 de congregatie van de Fraters van Tilburg stichtte, beide met hoofdzetel in Tilburg. Zwijsen wilde dat deze congregaties zich zouden toeleggen op onderwijs en 'liefdewerken' (zorg voor kinderen, ouderen, gehandicapten en zieken), De zusters en de fraters hebben in de missie een belangrijke rol gespeeld. (uit: http://www.bisdomdenbosch.nl/default.aspx?class=item&item=551). |
Geografie
| Continenten |
|
Niet-archivalische bronnen
| Selectie uit de literatuur |
|
||||||
| Periodieken |
|
Het archief
| Meer over het archief |
|
||||||||||||
| Websites | |||||||||||||
| Verwijzing naar andere archiefvormers | |||||||||||||
| Informatiewaarde | Interressant archief |