Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960

 
English | Nederlands

Jansz., Pieter

Burgelijke naam Jansz., Pieter
Naamsvarianten
  • Pieter Janszoon
  • Pieter Jansz
Periode 1820-1904
Denominatie Doopsgezind
Org Zending

Biografische gegevens

Pieter Jansz. (1820-1904) werd in 1851 als eerste doopsgezinde zendeling uitgezonden door de Doopsgezinde Zendingsvereeniging naar Midden-Java. Hij begon als ‘evangeliserend onderwijzer’ op het landgoed van de Armeense Christen M. Soekias. Het werk concentreerde zich rond het Moeria-gebergte in Noord-Japara. Kenmerkend voor de werkmethode van Jansz (en de doopsgezinde zending) was de kolonisatiemethode, waarbij land werd gekocht of in erfpacht genomen van het gouvernement waarop christenen zich konden vestigen. Overigens werden ook wel islamitische Javanen toegelaten.

Jansz vertaalde zowel het Oude als Nieuwe Testament in het laag-Javaans (ngoko). Hij veroorzaakte opschudding door een opruiend traktaat wat hem in 1860 zijn toelating als zendeling koste. De gouverneur-generaal moest echter toegeven dat zijn werk in de reeds bestaande inlandse gemeente in strikte zin geen zendingsarbeid was waardoor hij verder kon werken.

[uit: A.G. Hoekema, ‘Jansz, Pieter’, in: D. Nauta e.a. (red.) Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands Protestantisme, V (Kampen, 2001), p. 290-291)]

 
Biografie(engels)

Pieter Jansz. (1820-1904) was sent out to Central Java as the first doopsgezinde missionary by the Doopsgezinde Missionary Association. He started as an 'evangelising teacher' on the estate of the Armenian Christian M. Soekias. The work was concentrated in and around the Moeria mountains in North Japara. Characteristic for his style of working (and of the doopsgezinde mission) was the colonisation method: land was bought or taken in long lease from the government, on which Christians could settle. Despite this, Islamic Javanese were also admitted.

Jansz translated both the Old and the New Testament in Low Javanese (ngoko). He caused trouble with an inflammatory pamphlet which ended his career as a missionary in 1860. The Governor-General, however, had to allow that his work within the already existing native congregations was not missionary work in the strict sense of the word, so he was allowed to continue.
Activiteiten
  • Evangelieverkondiging en catechese
  • Ontwikkelingswerk (Landbouw/Technische opleiding etc.)
  • Pastoraal werk
Continenten
  • Azië
Lokatie activiteiten
  • Nederlands Indië
  • Japara
Selectie uit de literatuur
Titel
  • 'Tot heil van Java's arme bevolking' : een keuze uit het dagboek (1851-1860) van Pieter Jansz, doopsgezind zendeling in Jepara, Midden-Java / geann. en van een inl. voorz. door A.G. Hoekema
Auteur
  • Pieter Jansz (1820-1904) ; Alle Gabe Hoekema (1941-)
Reeks
  • Manuscripta mennonitica ; 1
Paginering
  • 184 p
Uitgever
  • Hilversum : Verloren
Jaar van uitgave
  • 1997
Titel
  • Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlandse protestantisme / [onder red. van D. Nauta ... et al.]
Auteur
  • Doede Nauta (1898-1994) ; Johannes van den Berg (1922-2003)
Paginering
  • 6 dl
Uitgever
  • Kampen : Kok
Jaar van uitgave
  • 1978-2006
Meer over het archief
Beschrijving archief

Het archief van Jansz is in 1978 bij het archief van de Doopsgezinde Zendingsvereeniging gedeponeerd. Het belangrijkste onderdeel is het dagboek van Janz uit de periode 1851-1860. Dit berust in het Arsip Nasional te Jakarta en een kopie is in Amsterdam gedeponeerd. Daarnaast zijn ingekomen en uitgaande stukken van de vereniging naar en van Jansz opgenomen. Bovendien bevinden zich in het archief kopieën van rekesten aan de Nederlandsch-Indische autoriteiten.
Beschrijving archief (Engels)

The archive of Jansz. was deposited in the archive of the Doopsgezinde Missionary Association in 1978. The most important part is the diary of Jansz. from the period 1851-1860. This can be found in the Arsip Nasional in Jakarta, and a copy has been deposited in the City Archive of Amsterdam. Apart from that, incoming and outgoing papers of the association to and from Jansz. have been included. Moreover, in the archive, copies of requests to the Netherlands Indies authorities can be found.
Bewaarplaats Stadsarchief, Amsterdam
Periode archief 1851-1876
Openbaarheid openbaar
Omvang Inventarisnummers 416-427
Toegang soort
  • Inventaris met inleiding
Opmerkingen toegang soort digitaal beschikbaar
Toegang titel Inventaris van het Archief van de Doopsgezinde Vereeniging ter bevordering der Evangelie-verbreiding in de Nederlandsche Overzeesche Bezittingen, sinds 1950 Doopsgezinde vereniging tot evangelieverbreiding. Toegangsnummer 305
Subarchief van

Doopgezinde Zendingsvereeniging
Bijzondere relevantie
Toon
Verberg

 

416

Concepten of kopieen van uitgaande stukken van P.Jansz. aan de Vereeniging. 1851-1856.

1 omslag

 

417

Kopieen van uitgaande stukken van P. Jansz. Aan de Vereeniging. 1855-1860.

1 omslag

 

418

Concepten of kopieen vanuitgaande stukken van P.Jansz. 1860-1862.

1 omslag

 

419

Kopieën of concepten van uitgaande stukken van P. Jansz. 1853-1859.

1 omslag

 

421

Ingekomen stukken bij P.Jansz. 1851-1860.

1 omslag

 

423

Kopieen en concepten der jaarlijkse zendingsverslagen van P.Jansz. 1852-1876.

1 omslag

 
Bronnen met verslaglegging

Dagboeken

 

424-427 Dagboeken van Pieter Jansz. 1851-1860.

3 delen

424 1851,  november 17 - december 3.

425 1852-1853,  februari 11 - 1853, november 11.

426 1853-1855,  november 12 - 1855, december 31.

427 1856-1860,  januari 1 - 1860, juli 27.
Verwijzing naar andere archiefvormers
Informatiewaarde Groot

Geschiedenis

Biografische gegevens

Pieter Jansz. (1820-1904) werd in 1851 als eerste doopsgezinde zendeling uitgezonden door de Doopsgezinde Zendingsvereeniging naar Midden-Java. Hij begon als ‘evangeliserend onderwijzer’ op het landgoed van de Armeense Christen M. Soekias. Het werk concentreerde zich rond het Moeria-gebergte in Noord-Japara. Kenmerkend voor de werkmethode van Jansz (en de doopsgezinde zending) was de kolonisatiemethode, waarbij land werd gekocht of in erfpacht genomen van het gouvernement waarop christenen zich konden vestigen. Overigens werden ook wel islamitische Javanen toegelaten.

Jansz vertaalde zowel het Oude als Nieuwe Testament in het laag-Javaans (ngoko). Hij veroorzaakte opschudding door een opruiend traktaat wat hem in 1860 zijn toelating als zendeling koste. De gouverneur-generaal moest echter toegeven dat zijn werk in de reeds bestaande inlandse gemeente in strikte zin geen zendingsarbeid was waardoor hij verder kon werken.

[uit: A.G. Hoekema, ‘Jansz, Pieter’, in: D. Nauta e.a. (red.) Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands Protestantisme, V (Kampen, 2001), p. 290-291)]

 
Biografie(engels)

Pieter Jansz. (1820-1904) was sent out to Central Java as the first doopsgezinde missionary by the Doopsgezinde Missionary Association. He started as an 'evangelising teacher' on the estate of the Armenian Christian M. Soekias. The work was concentrated in and around the Moeria mountains in North Japara. Characteristic for his style of working (and of the doopsgezinde mission) was the colonisation method: land was bought or taken in long lease from the government, on which Christians could settle. Despite this, Islamic Javanese were also admitted.

Jansz translated both the Old and the New Testament in Low Javanese (ngoko). He caused trouble with an inflammatory pamphlet which ended his career as a missionary in 1860. The Governor-General, however, had to allow that his work within the already existing native congregations was not missionary work in the strict sense of the word, so he was allowed to continue.
Activiteiten
  • Evangelieverkondiging en catechese
  • Ontwikkelingswerk (Landbouw/Technische opleiding etc.)
  • Pastoraal werk

Geografie

Continenten
  • Azië
Lokatie activiteiten
  • Nederlands Indië
  • Japara

Niet-archivalische bronnen

Selectie uit de literatuur
Titel
  • 'Tot heil van Java's arme bevolking' : een keuze uit het dagboek (1851-1860) van Pieter Jansz, doopsgezind zendeling in Jepara, Midden-Java / geann. en van een inl. voorz. door A.G. Hoekema
Auteur
  • Pieter Jansz (1820-1904) ; Alle Gabe Hoekema (1941-)
Reeks
  • Manuscripta mennonitica ; 1
Paginering
  • 184 p
Uitgever
  • Hilversum : Verloren
Jaar van uitgave
  • 1997
Titel
  • Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlandse protestantisme / [onder red. van D. Nauta ... et al.]
Auteur
  • Doede Nauta (1898-1994) ; Johannes van den Berg (1922-2003)
Paginering
  • 6 dl
Uitgever
  • Kampen : Kok
Jaar van uitgave
  • 1978-2006

Het archief

Meer over het archief
Beschrijving archief

Het archief van Jansz is in 1978 bij het archief van de Doopsgezinde Zendingsvereeniging gedeponeerd. Het belangrijkste onderdeel is het dagboek van Janz uit de periode 1851-1860. Dit berust in het Arsip Nasional te Jakarta en een kopie is in Amsterdam gedeponeerd. Daarnaast zijn ingekomen en uitgaande stukken van de vereniging naar en van Jansz opgenomen. Bovendien bevinden zich in het archief kopieën van rekesten aan de Nederlandsch-Indische autoriteiten.
Beschrijving archief (Engels)

The archive of Jansz. was deposited in the archive of the Doopsgezinde Missionary Association in 1978. The most important part is the diary of Jansz. from the period 1851-1860. This can be found in the Arsip Nasional in Jakarta, and a copy has been deposited in the City Archive of Amsterdam. Apart from that, incoming and outgoing papers of the association to and from Jansz. have been included. Moreover, in the archive, copies of requests to the Netherlands Indies authorities can be found.
Bewaarplaats Stadsarchief, Amsterdam
Periode archief 1851-1876
Openbaarheid openbaar
Omvang Inventarisnummers 416-427
Toegang soort
  • Inventaris met inleiding
Opmerkingen toegang soort digitaal beschikbaar
Toegang titel Inventaris van het Archief van de Doopsgezinde Vereeniging ter bevordering der Evangelie-verbreiding in de Nederlandsche Overzeesche Bezittingen, sinds 1950 Doopsgezinde vereniging tot evangelieverbreiding. Toegangsnummer 305
Subarchief van

Doopgezinde Zendingsvereeniging
Bijzondere relevantie

 

416

Concepten of kopieen van uitgaande stukken van P.Jansz. aan de Vereeniging. 1851-1856.

1 omslag

 

417

Kopieen van uitgaande stukken van P. Jansz. Aan de Vereeniging. 1855-1860.

1 omslag

 

418

Concepten of kopieen vanuitgaande stukken van P.Jansz. 1860-1862.

1 omslag

 

419

Kopieën of concepten van uitgaande stukken van P. Jansz. 1853-1859.

1 omslag

 

421

Ingekomen stukken bij P.Jansz. 1851-1860.

1 omslag

 

423

Kopieen en concepten der jaarlijkse zendingsverslagen van P.Jansz. 1852-1876.

1 omslag

 
Bronnen met verslaglegging

Dagboeken

 

424-427 Dagboeken van Pieter Jansz. 1851-1860.

3 delen

424 1851,  november 17 - december 3.

425 1852-1853,  februari 11 - 1853, november 11.

426 1853-1855,  november 12 - 1855, december 31.

427 1856-1860,  januari 1 - 1860, juli 27.
Verwijzing naar andere archiefvormers
Informatiewaarde Groot