Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960

 
English | Nederlands

Heldring, Ottho Gerhard

Burgelijke naam Heldring, Ottho Gerhard
Periode 1804-1876
Denominatie Nederlandse Hervormde Kerk
Org Zending

Biografische gegevens

Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) was van 1824 tot 1867 predikant in Hemmen. Tijdens zijn leven heeft hij zich op diverse terreinen ingezet voor met name sociale nood. Rond 1840 kwam hij in aanraking met het Reveil, daaruitvolgend werd hij actief in de 'Christelijke Vrienden', een los verband van merendeels vooraanstaande burgers waarin gediscussieerd werd over diverse thema's. Belangrijk voor de zending was, naast De Christelijke Vrienden, zijn contact met ds. J. Gossner in 1850. Dit leidde tot de oprichting van het Comité 'De Christen-Werkman' dat christen-werkmannen, of zendeling-werklieden uitzond naar Nederlands-Indie. Deze christen-werkmannen werden deels aangeleverd door Gossner en waren deels afkomstig uit Nederland. Het betrof eenvoudige mannen die zich door middel van handwerk in hun levensonderhoud moesten voorzien en zich te midden van de inheemse bevolking vestigden om zo het evangelie te verspreiden. Hoewel grotendeels zonder succes is met name het werk van de Duitse werklieden Ottow en Geissler onlosmakelijk verbonden met het begin van de zending op Nieuw-Guinea in 1855. Heldring was zeer nauw betrokken bij opvang, opleiding en uitzending van de werklieden. Na zijn emeritaat was hij van 1867 tot 1876 directeur van de gestichten in Zetten.
Biografie(engels)

Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) was a minister in Hemmen from 1824 until 1867. During his life he was dedicated to different fields, but the primary one was social needs. Around 1840 he came into contact with the Reveil movement, and became active in the 'Christian Friends', a loose coalition of prominent citizens holding discussions about diverging themes. Apart from the Christian Friends, an important aspect for the mission was his connection with Rev. J. Gossner in 1850. This led to the setting up of The Christian Labourer Committee, which sent out Christian labourers, or missionary-labourers to the Netherlands Indies. These Christian labourers were supplied partly by Gossner and partly originated from the Netherlands. These people were plain men who had to support themselves by manual labour and settled amidst the native population in order to spread the Gospel.

Although for the most part there were no results, the work of the German labourers Ottow and Geissler has been indissolubly connected with the start of the mission on New Guinea in 1855. Heldring was very closely involved with the reception, training and sending out of the labourers. After his retirement he was director of the establishments in Zetten from 1867 until 1876.
Activiteiten
  • Geldwerving
  • Informatievoorziening en propaganda
  • Zendingsstudie en missiologie
  • Ondersteuning
  • Opleiding van zendingswerkers en missionarissen
Continenten
  • Europa
Lokatie activiteiten
  • Nederland
  • Hemmen
Selectie uit de literatuur
Titel
  • Alternatieve zending : Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) en de verbreiding van het christendom in Nederlands-Indië / Hommo Reenders
Auteur
  • Hommo Reenders (1935-2009)
Paginering
  • 447 p
Uitgever
  • Kampen : Kok
Jaar van uitgave
  • cop. 1991
Titel
  • Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlandse protestantisme / [onder red. van D. Nauta ... et al.]
Auteur
  • Doede Nauta (1898-1994) ; Johannes van den Berg (1922-2003)
Paginering
  • 6 dl
Uitgever
  • Kampen : Kok
Jaar van uitgave
  • 1978-2006
Meer over het archief
Beschrijving archief

Het archief van ds. Heldring is in delen uiteengevallen. Het grootste deel is terecht gekomen in het door de bibliotheek van de universiteit van Amsterdam beheerde Reveilarchief. Andere delen zijn op zeer verschillende plaatsen terecht gekomen: de Koninklijke Bibliotheek, het Letterkundig Museum in Den Haag en de universiteitsbibliotheken van Leiden en Utrecht. Het familie-archief Heldring in het Nationaal Archief bevat voornamelijk persoonlijke brieven van en aan O.G. Heldring. Deze en enkele losse stukken handelen niet over de zending. In de collectie van de stichting Reveil-archief bevinden zich waarschijnlijk brieven van Heldring aan andere leden van het Comite De Christen-Werkman. Dit archief is toegankelijk middels een verouderd kaartsysteem. Naar verwachting verschijnt binnen afzienbare tijd een nieuwe, digitale, inventaris. (voor meer informatie zie: www.uva.ub.nl/over-bc)

In het Gossner-Archiv te Berlijn bevinden zich brieven van Heldring aan J.E. Gossner, 1850-1857. Deze bevatten, veel meer dan bovenstaande persoonsarchieven, zeer interessant materiaal over de zending. Een groot deel van dit archief is echter in 1945 verbrand, zodat ook deze collectie geen overzicht van Heldring's activiteiten zal bieden. Daarnaast bevindt zich in het archief van de Raad voor de Zending een aanzienlijke hoeveelheid brieven van en aan Heldring, onder meer omdat hij voor de Utrechtsche Zendings Vereeniging werkte. Zie voor een overzicht daarvan: Reenders, Alternatieve zending, 393-394. De brieven die door bibliotheken worden beheerd zijn in de NCC (Nederlandse Centrale Catalogus) op stuksniveau beschreven.
Beschrijving archief (Engels)

The Heldring archive has fallen apart. The largest part of the personal archive has been deposited in the Reveil archive which is kept by the University of Amsterdam library. Other parts, however, have landed in very different places: the Royal Library and the Letterkundig Museum [Museum of Literature] in The Hague and the university libraries of Leiden and Utrecht. The Heldring family archive in the National Archive contains mostly personal letters from and to Rev. Heldring. These letters and a few loose papers do not deal with the mission. In the collection of the Reveil Foundation Archive, letters can probably be found from Heldring to other members of The Christian Labourer Committee. This archive is accessible by means of an outdated card system. It is to be expected that a new, digital entry will appear in the course of the year 2010.

The Gossner archive in Berlin holds letters from Heldring to J.E. Gossner, 1850-1857. These contain very interesting material about the mission, much more than the archives mentioned above. A large part of this archive was burnt in 1945, however, so this collection will also not provide a survey of Heldring's activities.

In addition, in the archive of the Council for the Mission, a large volume of letters from and to Heldring can be found, because he worked on behalf of the Utrecht Missionary Association. See for a survey: Reenders, Alternatieve zending, 393-394. The letters that are being kept by libraries have been described on the document level in the NCC [National Central Catalogue].
Bewaarplaats Nationaal Archief , Den Haag
Periode archief 1650-1980
Openbaarheid beperkt
Opmerkingen openbaarheid

Inventarisnummer 129 is pas openbaar na overlijden van de laatstlevende zoon of dochter van E. Heldring (L. Heldring). Voor raadpleging van de inv.nrs. 509-574 en 576-581 is gedurende 20 jaar na de ontstaansdatum van de zich daarin bevindende brieven de toestemming vereist van de directeur van het Nationaal Archief. Voor raadpleging van de inv.nrs. 295-424 geldt dat voor publicatie van gegevens over pupillen van de Heldringgestichten uit stukken, jonger dan 75 jaar na hun ontstaansdatum, toestemming nodig is van het Nationaal Archief.
Omvang inv. nrs. 78-93; 16 inv. nrs.
Toegang soort
  • Inventaris met inleiding
Opmerkingen toegang soort Digitaal beschikbaar
Toegang titel Collectie 148 Heldring: Inventaris van het archief van het geslacht Heldring en aanverwante geslachten, 1650-1980
Subarchief van

Archief van het geslacht Heldring en aanverwante geslachten, 1650-1980
Bewaarplaats Bibliotheek Universiteit van Amsterdam, afdeling Bijzondere Collecties
Periode archief [invullen medio 2009]
Openbaarheid openbaar
Omvang diverse stukken
Toegang soort
  • Kaartsysteem
Toegang titel Collectie Heldring
Subarchief van

Stichting Reveil-Archief
Bijzondere relevantie
Toon
Verberg

Map O.G. Helding

 

A.7   

Stukken betreffende de 'Christelijke vrienden'                            

 

A.7.1 x 

RA 05:74                

Oproep aan "de Christelijke vrienden", mei 1845


A.7.2   

RA 05:75                

Toespraak ter vergadering van "de Christelijke vrienden", midden negentiende eeuw    

1 stuk    1830/1870    

 

A.8   

Brieven aan O.G. Heldring en G. Groen van Prinsterer uit 1845 n.a.v. Heldring's oproep                            

 

A.33  x  

RA 05:110                

Brieven over waterschade aan boord; afzender en geadresseerde onzeker. Sames, M. ?, Sames, Betsi, 17 september 1833
Verwijzing naar andere archiefvormers
Opmerkingen
  • In het Gossner-Archiv te Berlijn bevinden zich brieven van Heldring aan J.E. Gossner, 1850-1857. Deze bevatten, veel meer dan bovenstaande persoonsarchieven, zeer interessant materiaal m.b.t. de zending. Een groot deel van het archief is echter verbrand in 1945, waardoor ook dit materiaal geen totaaloverzicht zal bieden.
  • Daarnaast bevindt zich in het archief van de Raad voor de Zending ook een aanzienlijke hoeveelheid brieven van en aan Heldring, onder meer door zijn werk voor de Utrechtse Zendings Vereeniging. Zie voor een overzicht daarvan: H. Reenders, Alternatieve zending : Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) en de verbreiding van het christendom in Nederlands-Indiëeldring (Kampen, 1991), 393-394.
  • Veel brieven van en aan Heldring zijn aanwezig in de universiteitsbibliotheek van Leiden. Ook de universiteitsbibliotheek Utrecht, de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag en het in Den Haag gevestigde Letterkundig Museum hebben brieven en manuscripten. Zie daarvoor en voor de vele andere boeken en artikelen van en over Heldring de Nederlandse Centrale Catalogus (NCC). In de NCC zijn de brieven op stuksniveau beschreven.
Informatiewaarde Gering

Geschiedenis

Biografische gegevens

Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) was van 1824 tot 1867 predikant in Hemmen. Tijdens zijn leven heeft hij zich op diverse terreinen ingezet voor met name sociale nood. Rond 1840 kwam hij in aanraking met het Reveil, daaruitvolgend werd hij actief in de 'Christelijke Vrienden', een los verband van merendeels vooraanstaande burgers waarin gediscussieerd werd over diverse thema's. Belangrijk voor de zending was, naast De Christelijke Vrienden, zijn contact met ds. J. Gossner in 1850. Dit leidde tot de oprichting van het Comité 'De Christen-Werkman' dat christen-werkmannen, of zendeling-werklieden uitzond naar Nederlands-Indie. Deze christen-werkmannen werden deels aangeleverd door Gossner en waren deels afkomstig uit Nederland. Het betrof eenvoudige mannen die zich door middel van handwerk in hun levensonderhoud moesten voorzien en zich te midden van de inheemse bevolking vestigden om zo het evangelie te verspreiden. Hoewel grotendeels zonder succes is met name het werk van de Duitse werklieden Ottow en Geissler onlosmakelijk verbonden met het begin van de zending op Nieuw-Guinea in 1855. Heldring was zeer nauw betrokken bij opvang, opleiding en uitzending van de werklieden. Na zijn emeritaat was hij van 1867 tot 1876 directeur van de gestichten in Zetten.
Biografie(engels)

Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) was a minister in Hemmen from 1824 until 1867. During his life he was dedicated to different fields, but the primary one was social needs. Around 1840 he came into contact with the Reveil movement, and became active in the 'Christian Friends', a loose coalition of prominent citizens holding discussions about diverging themes. Apart from the Christian Friends, an important aspect for the mission was his connection with Rev. J. Gossner in 1850. This led to the setting up of The Christian Labourer Committee, which sent out Christian labourers, or missionary-labourers to the Netherlands Indies. These Christian labourers were supplied partly by Gossner and partly originated from the Netherlands. These people were plain men who had to support themselves by manual labour and settled amidst the native population in order to spread the Gospel.

Although for the most part there were no results, the work of the German labourers Ottow and Geissler has been indissolubly connected with the start of the mission on New Guinea in 1855. Heldring was very closely involved with the reception, training and sending out of the labourers. After his retirement he was director of the establishments in Zetten from 1867 until 1876.
Activiteiten
  • Geldwerving
  • Informatievoorziening en propaganda
  • Zendingsstudie en missiologie
  • Ondersteuning
  • Opleiding van zendingswerkers en missionarissen

Geografie

Continenten
  • Europa
Lokatie activiteiten
  • Nederland
  • Hemmen

Niet-archivalische bronnen

Selectie uit de literatuur
Titel
  • Alternatieve zending : Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) en de verbreiding van het christendom in Nederlands-Indië / Hommo Reenders
Auteur
  • Hommo Reenders (1935-2009)
Paginering
  • 447 p
Uitgever
  • Kampen : Kok
Jaar van uitgave
  • cop. 1991
Titel
  • Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlandse protestantisme / [onder red. van D. Nauta ... et al.]
Auteur
  • Doede Nauta (1898-1994) ; Johannes van den Berg (1922-2003)
Paginering
  • 6 dl
Uitgever
  • Kampen : Kok
Jaar van uitgave
  • 1978-2006

Het archief

Meer over het archief
Beschrijving archief

Het archief van ds. Heldring is in delen uiteengevallen. Het grootste deel is terecht gekomen in het door de bibliotheek van de universiteit van Amsterdam beheerde Reveilarchief. Andere delen zijn op zeer verschillende plaatsen terecht gekomen: de Koninklijke Bibliotheek, het Letterkundig Museum in Den Haag en de universiteitsbibliotheken van Leiden en Utrecht. Het familie-archief Heldring in het Nationaal Archief bevat voornamelijk persoonlijke brieven van en aan O.G. Heldring. Deze en enkele losse stukken handelen niet over de zending. In de collectie van de stichting Reveil-archief bevinden zich waarschijnlijk brieven van Heldring aan andere leden van het Comite De Christen-Werkman. Dit archief is toegankelijk middels een verouderd kaartsysteem. Naar verwachting verschijnt binnen afzienbare tijd een nieuwe, digitale, inventaris. (voor meer informatie zie: www.uva.ub.nl/over-bc)

In het Gossner-Archiv te Berlijn bevinden zich brieven van Heldring aan J.E. Gossner, 1850-1857. Deze bevatten, veel meer dan bovenstaande persoonsarchieven, zeer interessant materiaal over de zending. Een groot deel van dit archief is echter in 1945 verbrand, zodat ook deze collectie geen overzicht van Heldring's activiteiten zal bieden. Daarnaast bevindt zich in het archief van de Raad voor de Zending een aanzienlijke hoeveelheid brieven van en aan Heldring, onder meer omdat hij voor de Utrechtsche Zendings Vereeniging werkte. Zie voor een overzicht daarvan: Reenders, Alternatieve zending, 393-394. De brieven die door bibliotheken worden beheerd zijn in de NCC (Nederlandse Centrale Catalogus) op stuksniveau beschreven.
Beschrijving archief (Engels)

The Heldring archive has fallen apart. The largest part of the personal archive has been deposited in the Reveil archive which is kept by the University of Amsterdam library. Other parts, however, have landed in very different places: the Royal Library and the Letterkundig Museum [Museum of Literature] in The Hague and the university libraries of Leiden and Utrecht. The Heldring family archive in the National Archive contains mostly personal letters from and to Rev. Heldring. These letters and a few loose papers do not deal with the mission. In the collection of the Reveil Foundation Archive, letters can probably be found from Heldring to other members of The Christian Labourer Committee. This archive is accessible by means of an outdated card system. It is to be expected that a new, digital entry will appear in the course of the year 2010.

The Gossner archive in Berlin holds letters from Heldring to J.E. Gossner, 1850-1857. These contain very interesting material about the mission, much more than the archives mentioned above. A large part of this archive was burnt in 1945, however, so this collection will also not provide a survey of Heldring's activities.

In addition, in the archive of the Council for the Mission, a large volume of letters from and to Heldring can be found, because he worked on behalf of the Utrecht Missionary Association. See for a survey: Reenders, Alternatieve zending, 393-394. The letters that are being kept by libraries have been described on the document level in the NCC [National Central Catalogue].
Bewaarplaats Nationaal Archief , Den Haag
Periode archief 1650-1980
Openbaarheid beperkt
Opmerkingen openbaarheid

Inventarisnummer 129 is pas openbaar na overlijden van de laatstlevende zoon of dochter van E. Heldring (L. Heldring). Voor raadpleging van de inv.nrs. 509-574 en 576-581 is gedurende 20 jaar na de ontstaansdatum van de zich daarin bevindende brieven de toestemming vereist van de directeur van het Nationaal Archief. Voor raadpleging van de inv.nrs. 295-424 geldt dat voor publicatie van gegevens over pupillen van de Heldringgestichten uit stukken, jonger dan 75 jaar na hun ontstaansdatum, toestemming nodig is van het Nationaal Archief.
Omvang inv. nrs. 78-93; 16 inv. nrs.
Toegang soort
  • Inventaris met inleiding
Opmerkingen toegang soort Digitaal beschikbaar
Toegang titel Collectie 148 Heldring: Inventaris van het archief van het geslacht Heldring en aanverwante geslachten, 1650-1980
Subarchief van

Archief van het geslacht Heldring en aanverwante geslachten, 1650-1980
Bewaarplaats Bibliotheek Universiteit van Amsterdam, afdeling Bijzondere Collecties
Periode archief [invullen medio 2009]
Openbaarheid openbaar
Omvang diverse stukken
Toegang soort
  • Kaartsysteem
Toegang titel Collectie Heldring
Subarchief van

Stichting Reveil-Archief
Bijzondere relevantie

Map O.G. Helding

 

A.7   

Stukken betreffende de 'Christelijke vrienden'                            

 

A.7.1 x 

RA 05:74                

Oproep aan "de Christelijke vrienden", mei 1845


A.7.2   

RA 05:75                

Toespraak ter vergadering van "de Christelijke vrienden", midden negentiende eeuw    

1 stuk    1830/1870    

 

A.8   

Brieven aan O.G. Heldring en G. Groen van Prinsterer uit 1845 n.a.v. Heldring's oproep                            

 

A.33  x  

RA 05:110                

Brieven over waterschade aan boord; afzender en geadresseerde onzeker. Sames, M. ?, Sames, Betsi, 17 september 1833
Verwijzing naar andere archiefvormers
Opmerkingen
  • In het Gossner-Archiv te Berlijn bevinden zich brieven van Heldring aan J.E. Gossner, 1850-1857. Deze bevatten, veel meer dan bovenstaande persoonsarchieven, zeer interessant materiaal m.b.t. de zending. Een groot deel van het archief is echter verbrand in 1945, waardoor ook dit materiaal geen totaaloverzicht zal bieden.
  • Daarnaast bevindt zich in het archief van de Raad voor de Zending ook een aanzienlijke hoeveelheid brieven van en aan Heldring, onder meer door zijn werk voor de Utrechtse Zendings Vereeniging. Zie voor een overzicht daarvan: H. Reenders, Alternatieve zending : Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) en de verbreiding van het christendom in Nederlands-Indiëeldring (Kampen, 1991), 393-394.
  • Veel brieven van en aan Heldring zijn aanwezig in de universiteitsbibliotheek van Leiden. Ook de universiteitsbibliotheek Utrecht, de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag en het in Den Haag gevestigde Letterkundig Museum hebben brieven en manuscripten. Zie daarvoor en voor de vele andere boeken en artikelen van en over Heldring de Nederlandse Centrale Catalogus (NCC). In de NCC zijn de brieven op stuksniveau beschreven.
Informatiewaarde Gering