OM dat ic niet en wille Dat mine sinne[n] yet legge[n] stille En[de] v[er]derue[n] m[et] ledichede Wil ic v al hier ter stede Segghe[n] wie die g[r]auen waren Die hollant in haren iaren Hadden ond[er] haer bedwanc En[de] hoe v[er]re dat haer ganc Met rechte gaet in vrieslant Also als ic bescreuen vant Jnden cloest[er] tegmonde Jn latine in vrayer orconde Sond[er] fauele sond[er] lieghen Sond[er] yement te bedrieghen Want het dinct mi wesen scande Dat die liede va[n] den lande Anders yeeste[n] vele weten En[de] si des hebben v[er]gheten Wanen si selue sijn gheboren En[de] wie si waren hier te voren Die tlant wo[n]nen en[de] erue Daer si of nutte[n] die bed[er]ue Dat wil ic hem hier doen wete[n] Wie die landen hadde[n] besete[n] Hier te voren in oude[n] tiden En[de] dit cortelike ouer liden Dese pine en[de] dit ghepens Gheue ic den g[r]aue florens Dat ghi moghet sien en[de] hore[n] Wane[n] dat ghi sijt ghebore[n] En[de] bi wat reden ghi in hant Hebt zeelant en[de] hollant En[de] bi wat rede[n] ghi oec soect Vrieslant dat v z[er]e vloect Hem bid ic die noyt began En[de] die ouer ghemene man Om berechte[n] sette lantsh[er]en Dat hi mi dat moete leren Dat ic die w[aer]heit so v[er]clare Datme[n] wete[n] moet dat ware Ovden boeke[n] hoer ic gewage[n] Dat al tlant benede[n] nyemage[n] Wilen ned[er] zassen hiet Also als die stroem v[er]sciet Vand[er] mase[n] en[de] vande[n] rine Die scelt was dat westende sine Also als si valt indie zee Oest streckende min no mee Dan toter lauece of t[er] elue Die keysere[n] va[n] rome[n] selue Ontsaghen menich w[ar]f dit lant Wantmer wreet volc en[de] starc i[n] va[n]t En[de] die quaet te soeke[n] wa[..]n Dicke q[u]amen si met scaren Om dat roemsche rijc te cra[n]ke[n] En[de] v[er]heerde[n] die rijnvranken Wilte[n]burch hiet haer hoefts[...] Dat tfolc menich iaer insat Na ons h[er]en gheboornesse Drie hond[er]t iaer lx en[de] zesse Wort keys[er] valentiniaen Goed kerstijn was hi sond[er] waen Jn sine[n] tiden ware[n] si ghetoge[n] Die ned[er] sassen en[de] wilde[n] poghe[n] Te nederen die roomsche gewelt D[aer] beg[..]ncse op een velt Die k[eyser] en[de] wan hem an Ha[..]e [...]pe en[de] menich man Jnt neder lant neue[n] den rine Doe wan hi vort met sire pine Haer lant dat noch z[er]e is vast En[de] sett[er] in somighen gast Diese ghiselden en[de] dwonghe[n] Te dienen der roemsch[er] tonge[n] Dus moste[n] si den zege v[er]liesen Die ned[er] sassen hete[n] nv vriesen Die[n] name wanic dat eerst va[n]t Rome wa[n]t hets .i. cout lant Heyden bleue[n] si noch hier naer Meer dan .ccc. iaer En[de] diende[n] heydijn lantsh[er]en Eer dat si hem wilde[n] bek[er]en Nu worden zider mogendelike Die coni[n]ghe va[n] vra[n]kerike H[er]en ou[er] al duutsche lant Also dat in haer hant Vrieslant q[u]a[m] als ghi sult hore[n] Wa[n]t puppijn va[n] herstelle gebore[n] Die tsw[aer]t va[n] v[r]ankeric droech Hi had orloghen ghenoech Jeghen roboude gods viant Die h[er]toghe was va[n] vriesla[n]t So dat hine v[er]wan m[et] eren Jnt carnatioen ons h[er]en ViC xc en[de] viere Doe sende hi inde[n] lande sciere Willibrorde die eerst bekeerde Die vriesen en[de] tgheloue leerde Tot westcappelen dat hi qua[m] D[aer] hi aenbedende v[er]nam Marcuriose ouer enen god Dat beelde doer ons h[er]en ghebod Brac hi. en[de] heuet tfolc ghescoude[n] Mer dat heuet hi sware ontgoude[n] Want .i. die marcuriuse wachte Sloechen in sijn hoeft onsachte Dat hi storte sijn bloet Nochtan p[re]dicte hi mitt[er] spoet Twort ons h[er]en als .i. stout s[er]iant Van de[n] west ende va[n] vrieslant Oestw[aer]t doer die lande recht Onthier dat hi q[u]a[m] tutrecht Dat wiltenburch hiet te vore[n] Die afcode dede hi te store[n] En[de] maect[er] een kerke mede Misse te hore[n] die kerstijnhede En[de] daer toe ons h[er]en woert En[de] wante[n] te rome[n] indie poert Sergius die paeus benedide En[de] hine aertsbisscop wiede Te p[re]deken ons h[er]en woert Sette tutrecht indie poert Den bisscop stoel en[de] besat Als aertsbisscop eerst die stat En[de] noyt sider ouer een Ne wasser aertsbisscop ne gheen Jnghels was willibrord beca[n]t Ghebore[n] van noerthomb[er] lant En[de] want dinghelsche sijn gewasse[n] Alsme[n] leest va[n] ned[er] zassen Conste hi te bet die vriessche tale Dit mach elc man proue[n] wale Int i[n]carnatioen ons h[er]en Als ons vraye ystorie leren VijC x ende viere Starf puppijn die stout die fiere Die gheboren was va[n] herstelle En[de] liet ene[n] sone die gheselle Des vaders was va[n] hoge[n] doene Karel matheel hiet die gone Die menighe scone vromechede Op die felle heiden dede Tien tide[n] lesen wi en[de] indie[n] dage[n] Waren vele bisscoppe[n] die plage[n] Te varen after lande castien Omme va[n] den ma[m]merien Te bekeren theiden diet So dat indien tiden sciet Va[n] sans die bisscop wolfram En[de] in vrienslant dat hi qua[m] Predeke[n] niet als die blode So dat hi de[n] h[er]toghe robode Va[n] vriesl[an]t so heeft belope[n] Dat hi he[m] wilde doen dope[n] En[de] was ter vonte[n] comen En[de] heeft den ene[n] voet genome[n] En[de] dien indie vonte ghesat Doe vraghedi eer hi vort ghinc bat Wed[er] dat sine vorders ware[n] Meer ond[er] die salighe scaren So ind[er] hellen gheualle[n] ned[er] S[inte] wolfra[m] andwoerde he[m] wed[er] Dat sine mage[n] ware[n] v[er]loren Die heyde[n] storue[n] d[aer] te voren Robout sp[r]ac ic en mach niet Mine gheselscap wats gesciet Jnd[er] hellen begheuen En[de] met luttel arme[n] leuen Jn hemelrike sond[er] waen Die mi twint n[iet] en bestaen Vter vonten hi den voet toech Entie duuel diene bedroech Die hem vele goets behiet Ne helt hem vorwaerde niet Want hi starf opten d[er]den dach En[de] voer daer hi sine mage[n] sach Dit ghesciede als wi leren Jnt i[n]carnatioen ons h[er]en VijC xx en[de] achte Menich vande[n] vriessche[n] geslachte W[ar]t k[er]stijn om dat dus v[er]ghinc Robbouts des h[er]toge[n] dinc Wa[n]t willibrord en[de] wolfram En[de] and[er] gheselscap dat met he[m] qua[m] Bekeerden dat vriessche diet S[inte] willibroord die v[er]sciet Na ons h[er]en gheboornesse Vijc xxx en[de] sesse Sinte bonifaes die ontfinc De[n] stoel so dat hi p[re]deke[n] ghinc Jn vrieslant tot[er] lauece[n] oest En[de] heeft v[er]maent en[de] getroest Al tfolc kerstijndo[m] tontfaen Te dokinge[n] d[aer] q[u]ame[n] he[m] aen Die onbekende wilde vriessen Die ghelike v[er]woede[n] riesen Hem v[er]sloege[n] m[et] sine[n] gheselle[n] Dus als ghi hier hort v[er]telle[n] Wies in vrieslant die k[er]stijn wet En[de] worde[n] ghetemt en[de] gheset Bid[er] fransoysen moghenthede En[de] bid[er] p[re]dicacien mede Dat si kerstijndom ontfinge[n] Eer die holla[n]tsche g[r]aue[n] op ghinge[n] Na puppijn als ic vore[n] seide Die de[n] h[er]toghe roboude ond[er] leide Wart here sijn soen karel marteel En[de] dwanc alle die lande gheheel Van vrieslant tot ou[er] gheronde Jn vrankerijc ne mochte tier stonde Altoes niement coni[n]c wesen Ten was alte male bi desen En[de] alsmen hem oec boet die crone Seide hi twaer noch also scone Coninghen dwinge[n] en[de] laghen Als selue crone te draghen Dese starf in ons h[er]en iaer Vijc en[de] xli dats waer En[de] liet sine[n] sone tlant Die clene puppijn was genant Dese heuet die vrancse c[r]one genomen Hem die va[n] troyen ware[n] come[n] Biden paeus zacharien En[de] was die eerste vand[er] p[ar]tien D[aer] hi wt was gheboren Die ter crone[n] was v[er]coren Alle die duutsche en[de] walsce mede Waren ond[er] sine moghenthede En[de] vrieslant was he[m] ond[er]daen Hi starf als wi vor waer v[er]staen Jnt i[n]carnatioen ih[esu]s dats w[aer] Vijc en[de] lxxij iaer Karel die grote na[m] moghentlike Na den vad[er] tconincrike Ond[er] sine moghenthede Ware[n] alle duutsche en[de] walsche mede Vrieslant en[de] spangen Lombaerdien en[de] almangen Sassen heuet hi .iij. w[ar]f te stoert En[de] p[re]decte ons h[er]en woert En[de] deedse k[er]stijndom v[er]kiesen Van desen beroeme[n] he[m] die vriesen Dat si ware[n] ghesculde[n] vri Want in sine[n] tijt so segge[n] si Waren si eyghe[n] als en[de] als Dat si stroppe[n] droege[n] ande[n] hals En[de] om dat si he[m] rome wonne[n] Dat wi gheuinde[n] n[iet] en conne[n] Jn ghene ystorie bescreue[n] Soude hise vri hebbe[n] ghegeue[n] Wi vinde[n] dat hi rome[n] berechte En[de] hi ontlijfde h[er]en en[de] knechte Die den paeus lewen blende Noyt ne lasen wi no en kende Dat karel die stat va[n] rome[n] besach Tote an sine[n] sterfdach Noch va[n]de[n] vriese[n] spreect hi niet Het w[aer] bescreue[n] waers yet Karel w[ar]t keys[er] oec m[et] ere[n] Jnt i[n]carnatioen ons here[n] Viijc iaer en[de] twee Xiij. iaer een luttel mee Was hi keys[er] en[de] leefde voer waer Min dan lxxij. iaer Na hem qua[m] lodewic sijn sone Keys[er] en[de] co[ninc] was die gone Omtrent xxvi iaer Die vriese[n] gaue[n] he[m] ope[n]baer Beyde dienst en[de] tribuut Aldes vad[er] rike wt en[de] wt Hilt hi al meerre en[de] mind[er] Dese sterf en[de] liet .iij. kind[er] Die niet en conde[n] vriendelike Ghedelen des vader rike En[de] quamer om tene[n] wighe Bi autsurre mit grote[n] prighe Die ij. ionxte ieghe[n] de[n] ouden Dat si swaerlic alle ontgoude[n] Want vrankeric v[er]loes d[aer] vele Tghinc met he[m] vte[n] spele En[de] niement wan d[aer] zeghe mede Naden wighe maecte[n] si vrede En[de] lotarijs die doutste was Bleef keyser also ict las So had hi rome[n] en[de] lomb[er]dien En[de] here ouer die stede vrie Mes en[de] oestrike ghemene Dat lotriken nv heet al rene Karel die doutste d[aer]na was Hadde dat la[n]tscip als ict las Dat nv bi weste[n] der masen leget Holla[n]t vlaendre[n] braba[n]t me[n] seget Al west o[m]me neue[n] die zee Neustren d[aer]toe en[de] oec mee Al tot[er] gheronde voert Lant velt rente[n] en[de] poert Lodewic die die ionxte was Jonste die auenture das Dat bi oester masen al was sijn En[de] alt duutsche lant ou[er] rijn Sassen duringhen vrankenlant Al viel het in sine hant Hier latic vande[n] kaerlinghe[n] Mijn scriue[n] bliue[n] en[de] mijn dinghe[n] En[de] heb v bi dien gheseit Die reden die hier is voerleit Om te toghen hoe vrieslant Eerst qua[m] inde[n] roemsche[n] bant En[de] om te payen he[m] va[n] desen Dat si vri e[m]mer wille[n] wesen En[de] sond[er] hore houde[n] tlant Dat ic bescreue[n] noyt en vant Dat des k[er]stijn volc oyt plach Seder dat ane ghinc die dach Nu hoert daer ict om began Hoe hollant eerst g[r]aue gewan Sijt des sek[er] en[de] ghewes Dat die graefscap va[n] holl[an]t es Een stic va[n] vriesla[n]t ghenome[n] Want alst ons te vore[n] is come[n] Doeme[n] screef viijc iaer En[de] lxiij ouer waer Karel die kaluwe sek[er]like Die co[ninc] was in vrankerike En[de] va[n] vrieslant had .i. deel Begonste te stichte[n] al geheel Hollant wt sine[n] coni[n]crike Want hi gaf ene[n] dederike Dese lande die wi alte same[n] Nome[n] sulle[n] in oude[n] namen D[aer] die hantueste dus of zeget Die tegmonde lach of leget Jnder drieuoudichede[n] name Karel want gode is bequame Die co[ninc] is van vrankerike Billic isset sekerlike D[er] hoecheit vand[er] co[ninc] crone Te eerne met milde[n] lone Die ons vrient sijn en[de] getrouwe Des wille[n] wi datme[n] dit bescouwe En[de] het kenlic si ionc en[de] oude[n] Die hem andie k[er]ke houden Die nv sijn en[de] sulle[n] zijn mede Die tonser teghenwordichede Die eerlike g[r]aue haghe[n] bat Onser goed[er]tierenheit dat Dat wi gauen dederike Onsen ghetrouwen sekerlike Somighe dinge[n] ald[aer] ter stonde Dats die kerke va[n] egmonde Met datt[er] va[n] rechte toe hoert Dats va[n] zuutharders haghe voert Tote voertrappe[n] en[de] kinne[m] Lieflike ghehoerde[n] wi hem En[de] ontfinghe[n] sine bede Als recht was en[de] billic mede En[de] gheue[n] onse[n] ghet[r]ouwe[n] ma[n] Wies name dat staet hier boue[n] an Mette[n] dienstlude[n] diere in sijn al En[de] dieme[n] d[aer] noch in hebbe[n] sal Ghemeenlike datme[n] hier boue[n] seide Met bosch mersch wat[er] en[de]weide Wi hete[n] en[de] ghebieden dit Ghelik[er] wijs als hi besit And[er] goet en[de] and[er] steden Ind[er] gherecht[er] erfachtichede[n] Dat hi va[n] ons[er] houeschede Dies ghelike bruke[n] mede Sekerlike te sine[n] liue En[de] so wat dat na he[m] bliue En[de] om dat hem sulle bliue[n] So ghebieden wi indit scriue[n] Dat hi vrilic houde ditte En[de] nutte en[de] besitte En[de] hi doe en[de] ordinere Na sine[n] wille na sine[n] ghere Daer bi gods ghenadichede Dats hem niement doe onvrede En[de] wi wille[n] dat onse gheue[n] Ewelike na onsen leue[n] Worde ghehoude[n] sond[er] breken Hebbe[n] wire die hant toe gesteke[n] En[de] hiete[n] datme[n]t segele[n] zoude Met onse[n] vingh[er]lijn va[n] goude Ghegheue[n] in o[n]s h[er]en iaer Viijc en[de] daer naer Drief warf xx en[de] .iij. mede Tote bladele teenre stede Dats .i. dorp dat soe heet Neghen daghe alsme[n] weet Voer midzomer s[inte] ians dach Als sine ghebornesse lach Dus als wijt co[n]ne[n] gheuinde[n] So begonst he[m] eerst ond[er]winde[n] Hollant dattet g[r]aue ontfinc Noch gheuel na dese dinc Dat des karels kalewe[n] broed[er] Die co[ninc] was en[de] behoed[er] Ouer aelma[n]gien alsme[n] las Hier vore[n] d[ae]r sijns gewage[n] was Desen selue[n] dederike Hi gaf he[m] en[de] maecte rike D[aer] ic of die hantveste al Jn duutsche woort ontbinden sal Der drieuoudicheit te eren Lodewijc bid[er] g[r]acien ons heren Coninc wi willen dat cont si Onsen ghet[r]ouwe[n] v[er]re en[de] bi Beide die nv sijn en[de] hier naer Sullen sijn ou[er] menich iaer Dat onse wijf die conincghi[n]ne Vrou emme d[aer] wi an drage[n] mi[n]ne Onse hoghe ieghenwoordichede Aneghinc met hare bede Dat wi den g[r]aue diederike Onsen ghet[r]ouwe[n] sekerlike Gheue[n] soude[n] een foreest Dat indat graefscap es meest En[de] wasda bi name[n] hiet En[de] twat[er] datt[er] dore gheet Wtw[aer]t inw[aer]t mersch en[de] weyde Lant en[de] onlant daer toe beyde En[de] aldat tote dien foreeste Behoert in watre en[de] in gheeste En[de] wiere ghebod toe dade[n] echt Dat daden wi gaerne en[de] hets recht En[de] gheuen in desen brieue Den selue[n] g[r]aue onsen lieue Dat foreest dat het sijn si En[de] besit als sijn erue vri En[de] hijt besitte va[n] nv voert Met al datter toe behoert Hi selue of sine erfname[n] Of wien dat sijt oec wel te same[n] V[er]cope[n] wille[n] of ane legghen Sond[er] enich wed[er] segghen En[de] om dat dit vast sal staen En[de] onse ghebod daer toe gedaen En[de] hebb[er] die hant toe ghegheue[n] En[de] hiet[er] oec de[n] zeghel an leghe[n] Van onsen vingherlijn te ware[n] Ghegheue[n] in ons h[er]en iaren Ten dertienste[n] daghe va[n] aprel ViijC iaer en[de] also wel Lxviij dus began Hollant g[r]aue te vange[n] an Weet oec wel dat ic n[iet] en las Wie anders dese diederic was Dan dese lettere[n] doen v[er]staen Dan hi ghebore[n] was sond[er] wae[n] Jn maniere[n] en[de] in ghelike Van gheslacht va[n] vra[n]kerike Of lichte emme die coni[n]cinne, Doer wes bede en[de] wes mi[n]ne, Hi den g[r]aue dit goed gaf Lodewijc, d[aer] wi seiden af, Was hem na lichte belanc Want dit es die omme ganc Sulc lant en[de] sulke hantveste Ne hadde die moghenste entie beste Ene[n] onghebore[n] ionghelinc Niet ghegheue[n] om gheen dinc Diederic nv sijt sek[er] das Die deerste g[r]aue va[n] holl[an]t was Hadde ene[n] broed[er] hiet walgheer Die waert was en[de] gheheer Jn sine[n] tide[n] en[de] ghetrouwe Diederic had een vrouwe Die gheue bi name[n] hiet Jn sine[n] tide[n] ist ghesciet Dat s[inte] aelbrecht was vonde[n] Bi eenre no[n]ne[n] die tien stonde[n] Den g[r]aue wijsde w[aer] hi lach Doe ghinc hi op ene[n] dach En[de] dede sijn beente v[er]draghen Ter stede[n] d[aer] hi nv leit bi dagen En[de] maecte op he[m] een kerke Houten en[de] van sulken werke Als doe louelic en[de] sede Nonnen sette hi d[aer] in mede Die gode en[de] sinte aelbrechte Louen soude na kerste[n] rechte Jn vroenle gaf hi hem rente[n]de dinge Jn alcmaer en[de] in hallinge Daer si mede leuen mochte[n] En[de] gode diene[n] op dat sijs rochte[n] Dit was recht tot egmonde Dat houet en[de] beghin tier stonde Vande[n] graefscap va[n] holl[an]t was Also als ict bescreue[n] las Eens dincs ic mi beroeme Dat in ghetrouwe[n] kerste[n]doeme Dese graefscap is bego[n]nen Want als wi hier ghemerke[n] co[n]ne[n] Diederic dat eerste fundame[n]t Stichte kerke[n] en[de] couent Gode en[de] onser v[r]ouwe[n] teren En[de] dien heilige[n] ons heren Want sine[n] patroe[n] s[inte] aelbrechte So eerde hi in allen rechte Des was recht dat god selue woude Dat voert in ere[n] vasse[n] soude Als het dede als ghi sult hore[n] Die diederic die god had v[er]core[n] Wan eene[n] soen an sijn wijf gheue[n] Die diederic is ghehete[n] bleue[n] En[de] ende salichlike sijn lijf Hi en[de] v[er]gheue sijn wijf Ware[n] tegmonde begraue[n] Dat si stichte[n] mit hare[n] haue[n] Mer die ghene die tlatijn screef En weet w[aer] bi het after bleef Hine bescreef dat iaer n[iet] mede D[aer] hi sine[n] ende in dede Bedi es mi oncond das Hoe langhe dat hi g[r]aue was Jndes diederix tide[n] als ict va[n]t Was .i. g[r]aue in vrieslant Die gherolf bi name[n] hiet En[de] wa[n] alsme[n] bescreue[n] siet An co[ninc] arnoude va[n] vra[n]ke[n] lant Dat hi he[m] gaf bosch mersch en[de] za[n]t Dat sine[n] graefscap lach gelage Tusschen rijn en[de] zuuth[er]ders hage Visscherien en[de] and[er] rente[n] En[de] quitet he[m] va[n] p[er]lemente[n] Doe screefme[n] lxxxix iaer Tincarnatioen gods dats waer En[de] d[aer]toe mede viij hond[er]t Bedi mi al te z[er]e wondert Dat dit onscamel vriesch diet Dat va[n] ystorie[n] ne weet niet Hem beroemt en[de] seghet Dat karel die te aken leghet Gheuriet soude hebbe[n] h[aer] lant En[de] ment noyt yeeste[n] vant En[de] si na den karel nochtan Als and[er] bedwonge[n] ma[n] Hadden naer .ijC . iaer Lantsh[er]en en[de] diende[n] vor w[aer] Eer si op hieuen die hant Jeghen den g[r]aue va[n] holla[n]t Dese gherolf die h[aer] g[r]aue hiet Men vint va[n] he[m] anders niet Dan he[m] gaf te v[ra]nke[n] voerde Coninc aernout dat mine woerde Hier te voren hebbe[n] ontbonden Lichte hi starf in sine[n] stonden Sond[er] kint en[de] onse grauen Worde[n] heren va[n] sijnre hauen Want ick[er] anders niet of v[er]na[m] Wat hi was of wat va[n] he[m] qua[m] Dan sine hantveste tegmonde Wilen lach in ouder stonde Nu keer ic tonsen graue[n] wed[er] Daer ic die ieeste of leide ned[er] Na diederic den eersten g[r]aue Qua[m] sijn sone daer ic aue Segghe[n] sal wel en[de] waer Want den vad[er] volghede hi naer Jn kerstelike[n] dade[n] na rechte Hi v[er]coes sinte aelbrechte Want die kerke tegmonde Die sijn vader in siere stonde Van houte eerst maken dede Brac hi en[de] sette d[aer] ter stede Een gods huys va[n] stene[n] al Dat van coste niet was smal Ene[n] fiertre hi mede berechte D[aer] hi in leyde s[inte] aelbrechte Die no[n]nen heeft hi dane[n] gedaen Om dat die vriesen sond[er] waen Hem ware[n] so fel en[de] so swaer En[de] hi sette moniken daer Daer noch op den dach heden Tcouent woent ald[aer] ter steden En[de] meer sede he[m] haer goet nochtan Jn scage[n] en[de] in haregan Tot egmonde en[de] in rinneghem Bi eemskerke en[de] te sucherem Van winne[n] tote arem alsoe Entie kerke va[n] heilichloe Tiende en[de] kerke va[n] zassenem En[de] scone renten oec in waelhem Jn limmen en[de] in bachem Jn smitte[n] en[de] in arem Jn ordebolle en[de] in those mede Jn obingen en[de] in heemstede En[de] bi bemstre gaf hi hem goet Tusschen sulen den vloet Jn huusliede vier morge[n] vrie En[de] daer toe die visscherie Jn velsen lande en[de] den outaer Sinte aechte[n] dage dor dats waer Jn voerhout tiende en[de] k[er]ke mede Die tiende va[n] noerdike die stede Jn alcmaer die tolne alte male Dus goede hi die h[er]en wale Dese diederic goet en[de] waert Hadde .i. wijf hiet hildegaert Houesch va[n] sede[n] en[de] va[n] leuen En[de] vol doghentachticheden Die s[inte] aelbrecht te dele Gaf vter mate[n] scone iuwele Wond[er] scoenheit va[n] menigher maniere Si gaf hem een tafel diere Beyde va[n] zilu[er] en[de] va[n] goude En[de] van stenen menichuoude Men vint int roemsche rike clene Des ghelike diere stene Dan indie tafel staen D[aer] in vantme[n] sond[er] waen Den topaes mitte[n] robine Den sophier entie orangheline Onikel en[de] calcedone En[de] miraude menighe scone Liguriuse en[de] elitrope Jaspre groe[n] va[n] diren cope Den camalien en[de] den akaet Den oestelaen die niet nes quaet Hem die onghesien wil gaen Was oec mede d[aer] mede in gedaen Dese tafle diere en[de] waert Gaf s[inte] aelbrecht hildegaert Van holl[an]t die and[er] grauinne Oec gaf si doer sine minne Enen ewangeli boec d[aer] mede Ghemaect m[et] grot[er] fierhede Van edele[n] stene[n] van fine[n] goude En weet wie betren toge[n] soude Al hadde[n] wi and[er]s ghene orconde Wanen onse graefscip begonde So va[n] vrien edelen conne So va[n] dorpers inde[n] begonne So makets ons dese tafle vroet Die erue en[de] dat grote goet Datme[n] gaf tot egmonde Dat va[n] hoghe[n] tronke begonde Want te[n] is te wane[n] niet Dat al dat ghemene diet Dat woent tussche[n] d[er] elue[n] en[de] d[er] seyne En[de] vande[n] berge hier ned[er] reyne Tot[er] noertzee al ghemene Gheremerde[n] die diere stene Dieme[n] indie tafle daer siet Hier bi sone twifel ics niet Al hebt die scriuers dus v[er]gete[n] En was .i. edel tronc v[er]mete[n] En[de] va[n] der kerstine zeden Die gode so veel ere[n] deden Nv hoert die ystorie voert die g[r]aue diederic als gi gehoert Hier vore[n] hebt die w[aer]heit das Dat hi die and[er] g[r]aue was Die van holl[an]t g[r]aue hiet God die alle dinghen voersiet Gaf he[m] kind[er] en[de] grote waerde Bi sine[n] wiue v[er] hildegaerde Die hare vorders wonne[n] mede Jn doechdelik[er] waerdichede Ene[n] sone die aernout hiet Dien hi holl[an]t na hem liet En[de] egghebrecht ene[n] and[er]en d[aer] naer En[de] daer na ou[er] somich iaer Also als ict bescreue[n] las Aertsbisschop va[n] triere was D[aer] ic een deel of segghe[n] sal En[de] niet dan die waerheit al Dese doe hi aertsbisscop was Ghedochtem wel int h[er]te das Wane[n] hi come[n] was va[n] gronde En[de] eerde tgods huus tegmonde Als sine vorders dade[n] na rechte En[de] offerde s[inte] aelbrechte Een goude[n] cruus va[n] scoenre maniere En[de] oec .i. casuffel diere Een almatike en[de] een missael Capitulaer en[de] passionael En[de] and[er] goede boke d[aer] met En[de] doude en[de] die nyewe wet Bescreue[n] in letteren fijn En[de] vol heilichdoms .i. scrijn Arnout sijn broed[er] na[m] met eren Een wijf int iaer ons heren Neghen hond[er]t iaer en[de] tachtich Van gheslachte g[ro]ot en[de] machtich Va[n] grieken tsconi[n]x docht[er] waert Die ghehete[n] was luutgaert Theofan[us] was haers vad[er]s name Ene sust[er] hadse scone en[de] bequame Die theofana was ghenant Die keyserinne was becant Des derdes keys[er] otten moed[er] Dese mi[n]nede als hare[n] broed[er] Den ionghen aernout va[n] holl[an]t So dat si ene[n] wech vant Entie aerdsbisscop egghebrecht Va[n] triere die sijn broed[er] was echt Entie beiaghede[n] beide gader Den g[r]aue diederic aernouts vad[er] An co[ninc] otte[n] haren sone Die sint keys[er] was na tgone Datme[n] hem in eruen gaf Al tgoet daer te vore[n] af Sijn vorders ware[n] dienstma[n] En[de] men bredet he[m] nochta[n] Aldus sp[r]ac als ghi hier hoert Die ha[n]t veste in dietssche woert INde[n] name d[er] drieuoudichede Otte bi gods ionstichede Coni[n]c wi willen dat cont si Alle onsen ghet[r]ouwe v[er]re en[de] bi Die nv sijn en[de] sulle[n] sijn mede Hoe wi om ons[er] moed[er] bede Onser v[r]ouwe[n] om hare minne Theofana die keys[er]inne En[de] d[aer] toe emmer augusta En[de] om ons ghet[r]ouwes vrientsd[aer] na Van triere[n] bisscop egghebrecht En[de] om heynrix bede echt Hertoge va[n] beyere[n] ons neue[n] Diederic va[n] holl[an]t wilde[n] gheue[n] Wat dat hi va[n] ons hilt in lene Jn dienst dat wijt he[m] alrene Jn gherecht[er] erue[n] gauen Wat so hi hilt lant of hauen Tussche[n] desen .ij. watre[n] yslo en[de] lyhore So gheue[n] wijt he[m] te vrier core Mit ald[er] nutscap die hi besat Ald[aer] te voren indie stat En[de] wi gheue[n] wi he[m] voert d[aer] nare Al dat hi in sinnemare Dat dorp besat v[er]re en[de] bi Dat het oec sijn eyghe[n] si Noch dat tussce[n] .ij. watre[n] leecht Datme[n] dus te nome[n] pleecht Medemelec en[de] chimeloes Met datt[er] toe behoert altoes Gheue[n] wi he[m] al eyghe[n] echt En[de] d[aer] toe mede aldat recht Va[n] texele en[de] datt[er] toe behoert Jn vrien eyghendome voert Wt ghenome[n] trecht allene Datme[n] heet huuslade int gemene Dit recht wille[n] wi dat he[m] coemt Jndie graefscap dieme[n] dus noemt Kinhem texele en[de] maeslant En[de] hi voert heb in sijn hant Macht te doene m[et] desen goede Sinen wille en[de] sine gemoede Wisselen gheue[n] of v[er]copen Of so wat datt[er] op mach lopen Des gheue[n] wi hem dese lettre[n] fijn Beseghelt m[et] onsen vingherlijn Ghegheue[n] in ons h[er]en iaren .IxC. en[de] lxxxv d[aer] nare Jnde[n] oest opte[n] selue[n] dach Die naest s[inte] b[er]telmeeus lach Tote nyemage[n] al openbaer Jn otte[n] des co[nin]x and[er] iaer Dus moghedi m[er]ken die w[aer]heit das Dat otto nochtoe gheen keis[er] was Want hi hem inde[n] lettre[n] niet Augustus noch screef noch hiet Wes bewinde[n] hem die vriesen Wane[n] si v[er]dullen en[de] v[er]riesen Die ghene die dat waer wete[n] Dat si hem vriheit v[er]mete[n] Die hem karel die grote gaf D[aer] men niet en vint af En[de] dit was C en[de] lxx iaer Naden grote[n] karel vor waer Dat dese hantvest was ghegeue[n] En[de] al nochtoe ware[n] si bleue[n] Almangien ond[er] daen Alsment vor waer mach v[er]staen Hier ent op die vriesen mijn scelde[n] En[de] wil mijn belof v[er]ghelden Vande[n] g[r]aue diederike Die otte ald[us] maecte rike Dese diederic va[n] heilige[n] doene Dede op heffen s[inte] ieroene Want die sint hiet openbare Gods ons h[er]en maertelare Va[n] noerdike d[aer] hi lach beg[r]auen Dede hine m[et] coste en[de] m[et] hauen Eerlike voere[n] tot egmonde D[aer] hi leghet nv ter stonde Diederic v[er]sciet va[n] dese[n] leue[n] Doeme[n] lxxx en[de] seuen En[de] ixc screef die iaren Na dat die magh[et] was moed[er] mare Hi en[de] sijn wijf worde[n] beg[r]aue[n] Tegmonde dat si m[et] hauen En[de] met erue[n] hadde[n] gherijct Ewelic haer weldaet blijct Hi en[de] sijn vad[er] als ict vant Waren g[r]auen va[n] hollant .C. iaer .xx. en[de] viue Nu latic vande[n] g[r]aue[n] bliue Jc salt wel wed[er] ane vaen Binne[n] hare[n] tide[n] es te gaen Karels geslachte dat onscone V[er]loes die roemsche en[de] die v[r]ancse c[r]one Karel die g[r]ote liet ene sone Lodewijc so hiet die gone Also hier vore[n] staet bescreue[n] Van he[m] sijn iij kind[er] bleue[n] Tot orliens indat prisoen En[de] nochta[n] doer aldat doen Ware[n] si twier zust[er] kind[er] Hughe en[de] karel starf ghind[er] Hughen gheslachte sekerlike Regniert noch hude[n] in v[r]ankerike Dit ghesciede te vore[n] .i. iaer Eer dand[er] diederic starf vor waer Nu keer ic d[aer] ict leide neder Vande[n] g[r]aue[n] te scriue[n] weder Aernoud des and[er] diederix sone Wart g[r]aue va[n] holl[an]t als die gone Dient van gherecht[er] boert an q[u]a[m] Als ic eerst seide die .i. wijf nam Die luutgaert hiet en[de] moye was Des dorde[n] otten zijt seker das Dese .ij. goede[n] oec mede Tegmonde tcloest[er] en[de] die stede Jn thosen en[de] in castrichem Jn velsen en[de] in zassenem Jn voerhout en[de] in noerdike mede Jn lopsen en[de] in een and[er] stede Tene[n] watre datme[n] die maerne zeide En[de] oec indie poort te leyde En[de] te berghe[n] bi weste[n] rine Vlaerdinghe die kerke sine Gaf hi he[m] entie tiende mede Tussche[n] mattinghe en[de] durlede Hier bi so proeuic en[de] kinne Dat hi an gode leide minne Aernout wa[n] an sine[n] wiue Lutg[aer]t Ene[n] diederic en[de] ene[n] ziuaert Die ziuaert sicke gehete[n] was En[de] te castriche[m] luste he[m] das Dat hire een wijf na[m] doer h[aer] scone Of doer d[er] touerie[n] hone Van he[m] so qua[m] groet geslachte M[er] niet also starc va[n] machte Dat hi niet indie hant Ghewa[n] als g[r]aue va[n] holl[an]t Jnt iaer ons h[er]en ixc naer En[de] xciij vorwaer So w[ar]t te keyser v[er]coren Die derde otte als wijt hore[n] Lutgaert g[r]auinne va[n] hollant Was sijn moeye dats becant Jnt selue iaer begonste riesen En[de] stride[n] die west vriesen Jeghen de[n] graue aernoude Die haer h[er]e wesen soude Op winkelmeet dat si doe q[u]ame[n] Die g[r]aue entie vriesen te same[n] So dat hi op he[m] q[u]am met h[er]e En[de] bleef v[er]slege[n] indie were Met g[r]oter menye va[n]den sine[n] Dat te scade en[de] zeer te pine[n] Den lande w[ar]t i. langhe stonde Beg[r]aue[n] w[ar]t hi tegmonde En[de] d[aer] na sijn wijf lutgaert Die hi lief had en[de] waert Vijf iaer had hi in hant Alse g[r]aue dese hollant Sine kind[er] diederic en[de] ziuaert Waren ionc en[de] onbeiaert Doutste had cume xij iaer Dus stont tlant in g[r]ote[n] vaer Graue diederic aernouds sone En[de] lutgaerde was die gone Dien m[et] rechte tlant an qua[m] So dat hi te wiue nam Ene hiet othilt daer hi an Bi gods g[r]acie .ij kind[er] wan Ene[n] diederic en[de] florens Dese q[u]a[m] in sijn ghepens Jn sine[n] wille in sine[n] ghere Pilgrijn te sijn ouer mere En[de] was deerste vande[n] g[r]auen Die met ghebede en[de] m[et] haue[n] Eerde theilighe graf ons h[er]en Dese gaf s[inte] aelbrecht teren Jn kadenburch .x. lib. te[n] iare En[de] in kade[n]burch broec d[aer] nare Sestien onsen rente[n] mede En[de] in zweete[n] teenre stede Dertien onse[n] ghelt en[de] lant Jn waldune[n] hi v[er]bant Sestien onsen s[inte] aelbrecht Jn sijn vrijtghers hi berecht Sestien once[n] pe[n]ninge[n] mede D[aer] toe offerde hi ter stede Twee diere pellen dieme[n] daer Te hoechtide hanct openbaer Siuaert sicke heb wi v[er]eest Gaf ald[aer] tlant op die gheest Xii lb. ter iare i[n] akersloet En[de] in baues gaf hi die groet Van ij lb. ghelts d[aer] ter stede Leghet hi en[de] sijn wijf mede Die scone clenode ald[aer] ter stonde S[inte] aelbrecht gaf tegmonde Jnt iaer ons h[er]en M en[de] drie Starf keys[er] otte en[de] zid[er] nie Sone w[ar]t d[aer] op keis[er] gheboren Hine w[ar]t daer toe v[er]coren Want dese .iij. otte[n] erfde[n] trike So dat het ghinc eruelike Va[n]den vad[er] tote[n] sone Sond[er] allene dat die gone Te rome[n] voer ente[n] dan wiede Die paeus selue en[de] benediede Mar na dien dat otte was doet Die roemsche keys[er] wed[er] boet Entie h[er]en vande[n] rike En[de] core[n] ghemeenlike Vij prince[n] die kiesen soude Die waerdich ware[n] wie so si woude Die soude roemschkeis[er] wesen Nu sijn vij. h[er]en te desen Drie aertschebiscoppe[n] .iiij. leke h[er]en Dieme[n] hier bi name[n] mach l[er]en Va[n] almange[n] die canselier Die va[n] maletichen is .i. al hier Entie va[n] triere es .i. va[n] allen Die is cancelier va[n] gallen Entie va[n] colen alle wale Die ca[n]celier heet va[n] ytale Dit sijn .iij. gheleerde here[n] Die .iiij. leke wil ic v leren D[aer] pleecht die .i. of te sine Die palesgraue va[n] de[n] rine Die is drussate des rike[n] ghena[n]t Die and[er] is va[n] zassen lant Die h[er]toghe die des ghelike Dat zwaert draecht va[n]de[n] rike Die derde staets niet aue Van brande[n]burch die marc g[r]aue Dat is des riken camerlinc Die vierde dat is ware dinc Dat es die co[ninc] va[n] behem Scinke des rike noemt me[n] hem Dese vij. was die ere groet Ghegheue[n] na tsderde[n] otte[n] doet Dat hi keis[er] soude wesen Die ghecore[n] ware na desen Nu keer ic tonsen g[r]aue[n] wed[er] Daer ic die ieeste of leide ned[er] JN des g[r]aue diederix tiden D[aer] wi die ieeste[n] of liete[n] lide[n] Die g[r]aue aernouds sone was Doeme[n] screef als ic d[aer] las Ons h[er]en iaer M en[de] tiene Gheuelt dien va[n] vtrecht onsiene Die norma[n]ne v[er]brande[n] die stede En[de] sloege[n] vele liede[n] mede Alsmen screef xviij iaer En[de] M. was torloghe swaer Vande[n] g[r]aue diederike Op die vriesen ghemeenlike Want om sijns vad[er]s doet hi q[u]a[m] Op hem swaerlic en[de] gram En[de] hem w[ar]t helpe des ghelike Ghesent vand[er] keys[er] heynrike Een h[er]toghe die godeu[aer]t hiet M[er] dat ne diede algad[er] niet Want .i. luut q[u]a[m] men en weet Wane[n] het qua[m] ghereet Die ste[m]me riep vliet h[er]en vliet Wond[er] groet is d[aer] ghesciet Want d[er] vriesen menye clene Sloech d[aer] menighen ghemene En[de] al there w[ar]t ondaen Entie h[er]toghe w[ar]t gheuaen Dus gheuel het scadelike Desen g[r]aue diederike Met orloghe[n] en[de] met pinen Hilt hi kenemaer mitte[n] sinen Onghewroke[n] sinen vader Most hi laten altegader En[de] starf in ons here[n] iaer Dusent .xxx en[de] d[aer] naer Neghen mede en[de] mett[er] waerde Was hi gebrocht tegmo[n]de t[er] aerde Xlvi iaer machme[n] lesen Dat hi g[r]aue had ghewesen Holl[an]t ontfinc de[n] vijften g[r]aue Die dirc hiet die tlant en[de] haue Va[n]den vad[er] ane quam Onlanghe hi die nutscap nam Tot dordrecht indie poert W[ar]t hi belaghet en[de] v[er]moert Van sine[n] viande[n] onuersien Tgraefscap regierde na dien Die was sijn broed[er] na sijn lijf Want hine hadde kint no wijf Een die florens bi name[n] hiet Hi starf alsme[n] bescreue[n] siet Diederic in ons h[er]en iaer .M. xl. en[de] viij. daer naer Neghen iaer had hi bi desen Graue va[n] holl[an]t ghewesen FLorens es die seste g[r]aue Hem q[u]a[m] an lant en[de] haue Dese na[m] gheertrude[n] tie wiue Edel en[de] scoen van liue Was si en[de] van mage[n] hoghe Harma[n] va[n] sassen hartoghe Was h[aer] vad[er] .i. hoghe man An dese v[r]ouwe florens wan Sine[n] sone diederike En[de] .i. docht[er] des ghelike Die in huwelike te lone Sident hadde die vranxse crone Als die ystorie sal segge[n] wt Dese florens en[de] sijn wijf gh[er]truut Gaue[n] oec goet tot egmonde Jn escmordelf rente[n] v ponde En[de] .i. once d[aer] toe mede Jn buschuse en[de] teenre and[er] stede Hebben sise mede gherent Twee en[de] xx oncen omtrent Bi delf an beiden siden Xix morge[n] ten selue[n] tiden Tien tide[n] was in vlaendre[n] mede Een g[r]aue va[n] grot[er] moghenthede Die boudijn va[n] risele hiet Want alsme[n] bescreue[n] siet Hi maecte risele die stede Entie canesie oec mede D[aer] hi noch in beg[r]auen leecht Dese boudijn alsme[n] ons seecht Die w[ar]t keis[er] heynrics man Om dat hi an hem ghewan Walchren entie .iiij. ambochte En[de] ouer scelt lant dat hi sochte Dit ghesciede is ons h[er]en iaer Dusent .lvij. daer naer Dese boudijn had .ij sonen Ene[n] boudijn en[de] den gonen Qua[m] an dat g[r]aefscip sijns vad[er] En[de] henegouwe[n] alte gad[er] En[de] want hi teser yeeste n[iet] en hort So sal hier na va[n] hem voert Ghetellet worde[n] dat ghesciede Jn sine[n] tide[n] onsen liede Hier keer ic tonse[n] g[r]aue[n] wed[er] Florens dwanc op en[de] ned[er] Sine viande hare[n]tare So dat hise brochte in vare En[de] maketse oec also mat Dat nyeme[n]t waende in sine stat Seker wese[n] d[aer] hi lach So dat hi op ene[n] dach Ter mase[n] w[aer]t ten wale V[er]wonne[n] hadde alte male Een g[ro]ot deel sijnre viande En[de] als hi k[er]en soude te lande Na[m] hi sijns selues q[u]ade[n] goem En[de] soude ond[er] ene[n] boem Te hamert ond[er] die scade ruste[n] Want hitte en[de] vaec deeds he[m] luste[n] D[aer] hi sek[er] waende wesen Quame[n] sine viande in desen Op hem ridende onuersien Eer hi entie sine conde[n] vlien W[ar]t hi v[er]sleghe[n] d[aer] ter stede En[de] vele va[n] sine[n] lude[n] mede En[de] w[ar]t tegmonde ghedrage[n] En[de] gheg[r]aue[n] bi sine[n] maghen Tegmonde d[aer] sijn broed[er] lach Diederic. g[ro]ot hantgheslach Was d[aer] als cleen wond[er] sceen Men screef lx doe en[de] een Ende M ons here[n] iaer Doe ghesciede plaghe zwaer Dortien iaer dus ist ghetelt Had hi holl[an]t in sijn ghewelt Sijn wijf offerde te dier tijt Twee casuffele en[de] i tapijt Voer hare[n] ma[n] en[de] helt in hant Met hare[n] kindre[n] vort holl[an]t INt iaer gods lx en[de] drie En[de] M dus lesen wie Robbrecht g[r]aue boudijns sone Die ionxste was hi die gone Vande[n] .ij. va[n] vlaend[er] lant Hi na[m] in huwelic bant Gheertruud die weduwe g[r]aue flore[n]s Dies va[n] holl[an]t was die chens En[de] dat maecte boudijn sijn vad[er] Want hi he[m] ontsach alte gad[er] Dat hine kende scarp en[de] vroet En[de] hi noch soude om goet Boudijn sine[n] broed[er] anspreken Die sochte was en[de] sond[er] treken Dies so stac hine vte[n] lande En[de] dede hem opheffen die hande Toudenaerde en[de] swere[n] dan Openbare voer die man Dat hi altoes om ghene sake Den broed[er] om lant an sprake En[de] brochte[n] tesen huwelike Gheertruut sach wel datse breke Helpe[n] hadde. en[de] na[m] den man Dus qua[m] robbrecht holl[an]t an En[de] want sijn voersate florens Ghegoet was op d[er] vriese[n] chens Een hem hollant ane quam Hietme[n] doe als ict v[er]nam Graue va[n] vriesla[n]t bi toename[n] En[de] voert w[ar]t robbrecht alte same[n] Ghehete[n] robbrecht die vriese mede Na sine[n] vorsate dus wilde die zede Viij. iaer v[er]uoechdi hollant En[de] hadt mitte[n] wiue in hant Mer in sine[n] vierden iare Qua[m] in hollant die mare Dat sijn vad[er] waer doet bleue[n] Die hem twijf had ghegheue[n] Boudijn sijn broed[er] m[et] sire v[r]ouwe[n] Hilt vlaendre[n] en[de] henegouwe[n] Niet meer da[n] .iij. iaer nade[n] vad[er] Hi starf en[de] tquam altegader Op aernout en[de] boudijn sijn kind[er] M[er] sijn wijf richilt behilt ghind[er] Boue[n] den kind[er] die ouer hant So datse die va[n] vlaend[er] lant Haten om hare moeylichede Haer en[de] hare kind[er] mede Dat haer zw[aer]lic v[er]ghinc Als v hier na tellet die dinc Alsme[n] M. en[de] lxx screef Machme[n] lesen dat doet bleef Godeu[aer]t vand[er] muesele h[er]toghe Een rike ma[n] en[de] .i. hoghe Dies braba[n]t lotrike en[de] arde[n]ne Algad[er] was als ict bekenne En[de] liet godeuaerde den bocheus Die sere vrome was en[de] preus En[de] .i. docht[er] hiet yde Hare kind[er] sijn becant wide Want si droech godeu[aer]de de[n] bulgioen Den edelen stoute[n] vrome[n] baroen En[de] boudijn sine[n] broed[er] mede Die co[ninc] indie hele stede Wort tote iherusalem Alsme[n] lesen mach van hem Die bocheuse godeuaert Dies hier vore[n] gewage[n] waert Quam met coninclike[n] here Op holl[an]t met sterker were En[de] va[n] vtrecht q[u]a[m] met hem Jn helpen die bisscop willem En[de] al op robbrechte de[n] vriese Die va[n] sorghen en[de] va[n] v[er]liese Wt holl[an]t w[ar]t v[er]dreuen Sijn stiefsone is m[et] he[m] bleuen Die noch toe ionc was en[de] clene Te ghent q[u]a[m] hi ontgoet al rene Men screef M als dit gheuel En[de] lxxi also wel Vier iaer stont in godeuaerts hant Aldus die graefscip va[n] hollant Jnt iaer te vore[n] eer die vriese Come[n] was te desen v[er]liese Was boudijn sijn broed[er] doet bleue[n] En[de] als hi int lant q[u]a[m] v[er]dreue[n] Quame[n] an he[m] die baroene Poorters ridd[er]s va[n] hoge[n] doene En[de] bade[n] hem om hulpe ghinder Van dat richilt en[de] haer kinder Vlaendre[n] remerde also sware Wilde hi vechte[n] ieghen hare Si willen alle met he[m] steruen Of he[m] daer an vlaendre[n] eruen So dat hi dies hadde ghere En[de] qua[m] mit sine[n] here Bi cassele tsinte omers waert D[aer] qua[m] richilt an die vaert Aernout en[de] boudijn h[aer] kind[er] En[de] met he[m] groet heer ghind[er] Coni[n]c philips va[n] vrankerike D[aer] w[ar]t gheuochte[n] bitterlike Aernout doutste bleef d[aer] doet Boudijn die ioncste die onscoet Men hoerde ne[m]mermeer na tale Die co[ninc] philips also wale Ghesconfiert en[de] al ondaen Richilt selue w[ar]t gheuaen Entie vriese die w[ar]t mede Tot s[inte] omers indie stede Gheuaen. so datme[n] sp[r]ac d[aer] af Datme[n] den ene[n] om de[n] and[er]en gaf En[de] robbrecht q[u]a[m] dus te lande En[de] hadde vlaendre[n] in hadde Sident xxiij iaer Tote cassele maecti d[aer] naer Ene canesie d[aer] hi in leghet Tot s[inte] pieters alsme[n] seghet An gh[er]trude d[er] weduwe tsg[r]aue[n] florens Wan hi ene[n] sone die sijn ghepens Sint sette te[n] dienst ons h[er]en En[de] hi beiagede veel eren Met godeuaerde va[n] bulgioen Plach hi te doen sijn sermoen Den heyden te v[er]liese En[de] hiet oec robbrecht die vriese Sire stiefdocht[er] die g[r]aue flore[n]s wa[n] Gaf robbrecht ene[n] hoge[n] man Co[ninc] filips sone va[n] vrankerike Een and[er] docht[er] des ghelike Droechhem v[r]ou gheertruut Die w[ar]t in denemarke[n] bruut En[de] na[m] den co[ninc] tanut aldaer Va[n] hem karel die d[aer] naer Vlaendre[n] heuet an he[m] ghedrege[n] En[de] te brugghe was v[er]sleghen Adele heet die v[r]ouwe hoghe Sident hadse die h[er]toghe Van poelgen tene[n] rechte[n] ma[n] D[aer] si oec ene[n] sone ane wan Noch een docht[er] droech he[m] gh[er]truut Die na die moed[er] hiet al wt Die droech diederic va[n] elsaten Van he[m] quam vlaendre[n] te bate[n] Graue filips die deech te niete M[er] van henegouwe[n] m[ar]griete Sijn sust[er] was g[r]aue boudijn moed[er] En[de] wa[n] m[ar]griete[n]. men vant vroed[er] Vrouwe neghene in hare tide[n] Hier latic die ieeste bliuen Vande[n] g[r]aue robbrecht de[n] vriese Die na sine[n] zware[n] v[er]liese Dat hi v[er]loes in hollant Vlaendre[n] al ghewa[n] in hant Nu meer sal ic bescede[n] voert Vande[n] holl[an]tsche[n] g[r]aue[n] die woert Godeuaert die ghebuulde h[er]toghe Die va[n] sinne was stout en[de] hoge Hadde gheworpe[n] ond[er] hem Bide[n] bisscop va[n] vtrecht willem Holl[an]t en[de] was .iiij. iaer here Hi scade de[n] vriesen vele sere Jnt iaer gods M lxx en[de] twee So dede hi den oest vriesen wee En[de] sloech he[m] of menighe[n] man Grote[n] roef hi he[m] of wan En[de] v[er]bornde dorp en[de] steden Met h[ar]de grot[er] moghentheden Doch sciet hi van desen liue Alsme[n] screef lxx en[de] viue En[de] M screef ons heren iaer Met eenre auenture swaer Want d[aer] hi ghinc t[er] heymelichede Belaechde[n] ald[aer] ter stede Een ghisebrecht die knape was Diederix va[n] holl[an]t en[de] dor das Wonde hine harde scamelijc Godeuaert gheuoelde vreselic Sine smerte. en[de] hiet doe recht Datme[n] voerde tot vtrecht En[de] d[aer] dedi hi sijn ende Voer maerte op die vijfte kalende Willem die bisscop starf also wel Daer na in wtgaende aprel En[de] coenraet was bisscop gecore[n] Nochtoe was holl[an]t v[er]loren Men screef M. lxx. en[de] sesse Als diederic had groete langhenesse Dat lant te hebbe[n] wed[er] algad[er] Dat g[r]aue florens was sijns vad[er] M[et] bede en[de] met sire claghe V[er]samende hi vriende en[de] maghe En[de] sijn stiefuad[er] halp he[m] echt Va[n] vlaend[er] die vriese robrecht En[de] is come[n] te yselmonde D[aer] ghemaect had hier stonde Ene vaste burch al was onrecht Die bisscop wille[m] va[n] vtrecht Want hi v[er]nemet en[de] v[er]staet Dat daer is die bisscop coenraet D[aer] was gheuochte[n] vast en[de] zere M[er] ionghe diederic wa[n] die ere Want hi die borch va[n] yselmonde Brande en[de] slechte inde[n] gronde En[de] wan met scepen die wijch mede Ald[aer] indie merwede Die proefst va[n] deuenter bleef d[aer] Va[n] oudemonst[er] die pape walnaer En[de] een g[r]aue hiet gheerlach En[de] menich and[er] op die dach Men spreect noch an tot yselmonde Leghet noch menich halsb[er]ch inde[n] gro[n]de Die biscop coenraet w[ar]t geuae[n] En[de] zident was hi late[n] gaen Aldus wan diederic mitt[er] hant Den seghe en[de] q[u]a[m] in sijn lant En[de] lede xv iaer Jn vrede[n] sine[n] tijt d[aer] naer Diederic dien dit is ghesciet Nam een wijf die othilt hiet D[aer] ane wa[n] hi enen sone Florens was ghehete[n] die gone Dese diederic gaf in sine[n] stonde Den abt steue[n] va[n] egmonde Hantveste[n] en[de] vestede aldie haue[n] Die sijn oude vorders gaue[n] En[de] meersede he[m] haer recht Jn lande in heerscepien echt En[de] daer toe so maecte hi Des gods huysma[n] al tolne vri Oec gaf hi hem al openbare Tscoutaetdom van alcmare Dese diederic starf d[aer] naer Alsmen screef ons h[er]en iaer Dvsent xc en[de] een Van he[m] dreef holl[an]t ween Sijn vad[er] was doet xxx iaer Eer dat hi starf harde naer Mer .ij. iaer was sijn moed[er] voecht Des lands als die ieeste toecht En[de] viii iaer had sijn stiefuad[er] Holl[an]t indie hant algad[er] En[de] .iiij. iaer d[aer] na godeuaert Die buulrigde ghehete[n] waert Die h[er]toghe doe ieghe[n] recht Een iaer die bisscop va[n] vtrecht Dus stont he[m] vt[er]mate[n] onsiene Graue te sijn d[er] iare[n] vijftiene En[de] xv iaer helt hi in vreden Sijn lant en[de] sine steden Tot egmonde w[ar]t hi t[er] aerden Brocht met h[ar]de g[r]oter waerde[n] Florens die w[ar]t nade[n] vader G[r]aue en[de] h[er]e des lans algad[er] Dese hiet florens die vette M[et] grot[er] ere[n] en[de] sonder lette So leede hi altemale sijn leue[n] Jn ere[n] in feeste[n] in gheuen Jn rijcheden ghinc hi te vore[n] Hem alle[n] d[aer] hi of was ghebore[n] Te wiue na[m] hi piet[er]nelle Te bliue[n] sijns bedde[n] gheselle Des h[er]toghe[n] diederix docht[er] va[n] zassen Va[n] edelen conne wt ghewassen Ene[n] broed[er] hadsi hiet lotharis D[aer] men wel of weet dat waer is Dat hi sed[er] roemsch keyser was Hier na salme[n] ghewaghe[n] das An haer wan hi diederike En[de] ene[n] florens des ghelike Die die sw[er]te florens hiet D[aer] vele quaets of is ghesciet Die vette flores d[aer] ic of telle En[de] sijn wijs vrou pieternelle Beterde tgoet tot egmonde Beyde in rente[n] en[de] in ponde En[de] offerden d[aer] mesghewaden Ende gout d[aer] ment mede soude begade[n] S[inte] aelbrechts scrijn d[aer] hi in leghet Jn sine[n] tiden alsme[n] seghet Dusent wast ons h[er]en iaer En[de] xcix daer naer Was bisscop coenraet va[n] vtrecht V[er]moert va[n] ene[n] vriessche[n] knecht Op ene[n] dach na mestijt En[de] ontran wech sond[er] strijt Men groefen in ons[er] v[r]ouwe[n] kerke Die hi va[n] scone[n] ghewerke Selue maken dede te waren En[de] setter in prouendenaren Alsme[n] screef xic iaer En[de] xij. meer daer naer Starf ind[er] bloeme sire ioecht Florens die vette vol menigh[er] doecht En[de] was tegmonde beg[r]auen Piet[er]nelle gaf vele hauen D[aer] voer die ziele va[n] hare[n] man En[de] si bleef houde[n]de voert an Dat graefscap va[n] holl[an]t ghemene M[et] hare[n] kindre[n] die ware[n] clene Doeme[n] screef xic iaer Ende xxv qua[m] euel swaer Den keys[er] heynric an tutrecht D[aer] galt hi der nature[n] recht Als ghelde[n] moet .i. yghelijc Dit was die vierde heynric Na hem w[ar]t keyser ghecoren Lotharis als ic sp[r]ac te voren Graefinne[n] piet[er]nellen broed[er] En[de] was des riken behoeder En[de] droech xi iaer die crone Met ere[n] en[de] harde scone Jnt iaer ons heren min no mee Xic xxx en[de] twee Was het wint[er] harde groet Die vriesen die menighe noet Den g[r]aue[n] dade[n] van hollant En[de] ond[er] wile[n] ghinge[n] in hant Somwile ontbrake[n] saghe[n] si stede Waren tien tiden bute[n] vrede Diederic des vetten g[r]aue[n] sone Gaderde sijn h[er]e als die gone Die dochte sulker scaden Als si he[m] dicke hadde beraden En[de] pijnde he[m] dit te wreke[n] sware So dat hi qua[m] tot alcmare Die westvriesen vloen tien stonde[n] Als diet ghehoude[n] niet en conde[n] Jnt vaste vande[n] lande ghemene Want ghelike ene[n] marbestene Was vrieslant al hart v[er]urore[n] Des ghincme[n] terghe[n] en[de] score[n] En[de] barne[n] en[de] rouen Meer dan men soude ghelouen Clederen coeyen en[de] paert Brochte[n] donsen talcmaer w[aer]t En[de] lude gheuaen tien stonden Aldaer si den g[r]aue doe vonden Mer dese seghe was tonseghe Bina al hollant ghedeghe Graue diederic had een broed[er] Sijns vad[er] kint en[de] sire moed[er] Die g[r]aue florens hiet die zw[er]te En[de] was va[n] fiere[n] herte Wel sprekende en[de] hoesch sere En[de] staende nad[er] warelt ere So datter hem vele ware[n] hout Monike ridders ionc en[de] out Donsie[n]licste wast sine viande[n] Dieme[n] vant in menige[n] lande[n] Met dullen rade bi sire sculde V[er]loes hi d[er] moed[er] hulde Die nochtoe al hollant Gheweldich had in hant Den broed[er] had hi v[er]wrocht mede Met sire ouermoedichede Mer soene meer hate die sine So hi dede te meerre pine Om te hebbe[n] der vreemd[er] hulde D[aer] hi rieselic ane dulde Der edelinghe som een deel Warens hem hout al gheheel Entie meente was he[m] mede Die e[m]mer wil niewe pijnlichede Op auenture oft q[u]ame in desen Dat si te vrier mochte[n] wesen Nu sijn die vriesen v[er]blijt Als si v[er]name[n] der broeders strijt En[de] senden tot florens boden En[de] dede[n] hem haer hulpe node[n] Wilde hi he[m] wesen beneuen Si wilde[n] hem westvriesla[n]t gheue[n] Entie ionghelinc altehant Voer in westvrieslant En[de] vantse ond[er] sijn beheet Beyde ghewillich en[de] bereet Dus was hi met he[m] .i. iaer Sinen broed[er] fel en[de] swaer En[de] hi dede d[aer] toe sine[n] lande W[aer] so hi mochte scade en[de] scande Hare[n] scade wrake[n] die vriese[n] sware Want si die kerke va[n] alcmare Entie marct bornde dat si stoef En[de] name[n]re wel sware[n] roef Hier binne[n] vele liede waren En[de] tmeeste deel va[n] kenemare[n] Die stonde[n] te sware[n] tribute En[de] trake[n] tene[n] rade vte En[de] begheerde[n] alle dat si He[m] selue[n] mochte[n] vechte[n] vri En[de] droeghe[n] ou[er] een ghemeenlike Dat si best liete[n] diederike En[de] liete[n] he[m] florens v[er]riesen Dat si met he[m] en[de] mette[n] vriesen Soude[n] sijn in allen noden Hier op sende[n] si he[m] boden En[de] hebbe[n] ouer h[er]e ontfaen En[de] hem hulde en[de] eede gedaen D[us] q[u]ame[n] si m[et] ghewapend[er] hant Beide bi wat[er]en[de] opt lant So machtich dat de[n] g[r]aue dochte Dat hi se v[er]were[n] niet en mochte En[de] brochte[n] florens wie[n] lief of leet Al te haerlem toe gheleet En[de] hebbe[n] tshere[n] huse v[er]brant W[aer] so si stonde[n] in kenemerlant Die ware[n] der oude[n] g[r]auen M[er] ieghen nacht ghinge[n] si scaue[n] Die vriesen wed[er] te haren wiue[n] Want h[aer] sede nes niet dat bliue[n] Bi nachte selde[n] of ne[m]mermee Va[n] haren huse wien lief of wee En[de] voerde[n] hare[n] g[r]aue mede Ende liete[n] in g[r]oter pijnlichede En[de] in vresen die kenemaren Die haer ghesellen doe waren Die ware[n] al ghemeenlic Vande[n] g[r]aue diederic V[er]bornt en[de] al of ghenomen Wat so he[m] mochte te bate[n] comen Want die g[r]aue met he[m] dede Al sine[n] wille d[aer] ter stede Doe dit ghesciede q[u]a[m] die mare Den oem de[n] keyser lothare Vande[n] neue[n] dat orloghe Hi send[er] saen ene[n] h[er]toghe En[de] gheboet he[m] d[aer] ter stede Dat hi soude make[n] vrede Also lief als elc d[aer] woude Behoude[n] des keysers houde Doch al was het sw[aer] te doene Was ald[aer] ghemaect i soene En[de] va[n] elker zide oec mede Die met elke[n] inde[n] onvrede Op de[n] andre[n] hadde gheuochte[n] Dus liete[n] si hem bede sochte[n] Florens die sw[er]te na desen vrede Begonste .i. and[er] pijnlichede Daer he[m] sine doet an lach Want d[aer] na leet n[iet] menich dach Van aerndsberghe h[er] h[ar]man Entie h[er]e va[n] kuuc nochtan H[er] godeuaert hadde ond[er] he[m]tween Een nichte want hare sust[er] een Hadse ghewonne[n] als god woude Ande[n] h[er]e va[n] rochem aernoude Na tsuad[er] doet en[de] nad[er] moed[er] Warter voghet of en[de] behoed[er] Die va[n] aerntsb[er]ghe harma[n] Tote datse huwelic ghewan Want h[aer] behoerde te come[n] in ha[n]t Vaste borghe en[de] scoen lant M[er] die ma[n]ne vand[er] ioncf[r]ouwe[n] Neme[n] waer en[de] si scouwen Des sw[er]te florens edelhede En[de] sine grote manlichede En[de] visiere[n] ond[er] hem saen Dat sine willen te h[er]e ontfaen Dus hebbe[n] sine ontbode[n] dan En[de] worde[n] d[aer] sine man En[de] gaue[n] hem in sine hant D[er] ioncf[r]ouwe[n] burch en[de] lant Jn wat stede[n] dat sijt v[er]mochte[n] Met hem sijt naerstelijc v[er]sochte[n] Die ma[n]ne an hare[n] oem Mer die ghene hilt ou[er] droem Noch met bede[n] noch m[et] miede[n] Ne mocht[er] gheen dinc an diede[n] Dat hi te deser dinc iet quame Dat florens sijnre nichte[n] name Florens die v[er]heerde he[m] al Huys en[de] dorp berch en[de] dal En[de] dede he[m] pine en[de] grote hoede An sine[n] liue an sine[n] goede En[de] dor de[n] keys[er] die sijn oem was W[ar]t hi te vele machtigher das Florens die voert al v[er]erghe[n] Des heren goet va[n] aernds b[er]ghe[n] Waer hi mochte bute[n] vesten En[de] hi weerde he[m] ten besten D[aer] hi mochte met sine[n] neue[n] En[de] stont nauwe om florens leue[n] Die va[n] vtrecht va[n]der stede Warens alle florense mede So dat hem in sijn op lope[n] Vtrecht talre stont was ope[n] M[er] die bisscop hiet andries En[de] was den andre[n] al hout dies So dat he[m] florens tier stonde Of bornde sine veste lexmonde Dat doe was een vaste stede En[de] v[er]boet he[m] vtrecht mede Om dat hi mette[n] andre[n] street Op een tijt wast dat florens reet Met he[m] tiende[n] vter stat En[de] hem was belaecht sijn pat Alne wiste hire of niet En[de] eer hi hem wel besiet Die van aerndsb[er]ghe en[de] va[n] kuuc Gauen op hem ene[n] yuuc D[aer] hijs was al onuersien Als hi keren waent mettien En[de] wel oec ware[n] ontrede[n] al So qua[m] i. ongheual Dat sijn paert storte tsire scade Teenre stede hiet abstade D[aer] w[ar]t hi va[n] hem v[er]slaghen En[de] te rensburch ghedraghe[n] Jnt cloester dat sijn moed[er] stichte En[de] beg[r]auen seghet tghedichte Thant so qua[m] dese mare Sijn oem den keys[er] al openbare Die zwaerlic v[er]droech die maer En[de] quamt wreke[n] harde swaer Met diederic va[n] hollant Si v[er]dreue[n] des lans thant Die va[n] kuuc en[de] aerndsb[er]ghen Haer lant voere[n] si v[er]erghen So dat he[m] alof is te broke[n] En[de] noch w[ar]t mee ghewroke[n] M[er] dat die doet die nyeme[n]t spaert Den keys[er] trac t[er] langher vaert Hi sciet hene[n] va[n] desen leuen Alsme[n] screef xic . xxx. en[de] seuen Te grote[n] ghelucke en[de] te gheualle Va[n] aerndsb[er]ghe en[de] die va[n] kuuc alle Want si keerde[n] thant te lande En[de] bode[n] g[r]aue diederic te hande En[de] worden alle d[aer] sijn man Dus q[u]amen si des zoendinx an Alsme[n] screef ons h[er]en iaer M.c. en[de] xl daer naer Voer g[r]aue diederic m[et] g[r]ote[n] gheer Jnt heilighe lant va[n] ou[er] meer Tote[n] heilighe[n] g[r]aue ons heren En[de] d[aer] hi thuus wilde keren Beiaechde hi vri ter selu[er] stonde Beyde reynsburch en[de] tegmonde En[de] brochte[n] dies des paeus brieue Den abt woutre dor sine lieue Dese diederic had .i. vrouwe Te wiue edel en[de] ghetrouwe Die sophie hiet va[n] hoge[n] mage[n] So was docht[er] horic ghewagen Tspalensg[r]aue vande[n] rinegghe Jn diederix tide[n] als ic segghe So was w[er]ringheen[de] gheuecht Tusschen den bisscop va[n] vtrecht En[de] hem dat coste groet goet M[er] bisscop h[er]brecht die was vroet En[de] dwanc s[inte] maertijns viande Mette[n] banne va[n] sware[n] bande En[de] oec mette[n] swaerde mede So dat hi voer he[m] come[n] dede Graue diederic al baruoet En[de] daer soeken sine oetmoet En[de] bidde[n] hem oec ghenaden En[de] aflaet va[n] sine[n] misdaden Den palensg[r]aue dwanc hi mede Die hem vele ouerlasts daden En[de] vinken bi hughes batre[n] daet Dat also bescreue[n] staet Entie beste van sire hant Ridder va[n] al duutssche lant Xic .xl. en[de] viere Screefme[n] doe die goed[er]tiere Des vette[n] g[r]aue florens wijf Piet[er]nelle ende haer lijf En[de] was te reynsburch beg[r]aue[n] Dat si stichte m[et] hare[n] haue[n] Jndie ere d[er] moed[er] ons h[er]en Ald[aer] leghetse noch met eren Jnt iaer ons h[er]en xl en[de] viue En[de] xic worde[n] keytiue Onse kerstine va[n] ou[er] meer Si worden met torke[n] heer Beseten ind[er] stat va[n] edisse D[aer] noyt seder ghebrac misse Sident dat die apostole[n] ons h[er]en An ih[esu]s chr[istu]s dade[n] bekeren D[aer] lach thadeus en[de] thomas Die torke[n] wonne[n]t dat ia[m]mer was Na lotharis die keiser was Jn diederix tide[n] gheuiel das Dat .i. ma[n] co[ninc] waert Van almange[n] die sine vaert Sette int lant va[n] ou[er] meer Met he[m] voer met g[r]oten heer Lodewijc va[n] vrankerike Die philippe den co[ninc] rike Wan die zident norma[n]die Trac an die vrancse p[ar]tie Dese brochte d[aer] andie vaert Mett[er] crucinghe s[inte] baernaert Die abt va[n] clereuaus tien tide[n] M[er] luttel bate[n] dede h[aer] riden Want si damasch hadde[n] belege[n] En[de] dane[n] vore[n] al diere ieghe[n] Niet ne hadde[n] al sulc ghewelt Dat sine mochte[n] hebbe[n] gheuelt So dat coenraet xv iaer Co[ninc] w[ar]t en[de] starf vor waer Jnt iaer ons h[er]en min no mee Xic .l. ende twee En[de] vrederic qua[m] in sine stede Co[ninc] en[de] keyser mede En[de] w[ar]t ouer ij iaer daer ane Vande[n] paeus adriane Tote rome[n] ghebenediet En[de] keys[er] oec ghewiet En[de] was xxxvij iaer Roemsch k[eyser] ouer waer Dese dinc die wi ouer liden Ghesciede int sgraue[n] diederix tide[n] Die vette florens sone was Alsme[n] xic las En[de] lv ons heren iaer Quame[n] met orloghe[n] swaer Die vriesen van drecht[er]lant En[de] hebbe[n] gheroeft en[de] v[er]brant Die van kenemare harde sture Dit v[er]saghe[n] die ghebure Van okesdorp en[de] porters mede Wt haerlem vand[er] stede En[de] strede[n] an he[m] en[de] deedse keren Swaerlike te haren oneren En[de] sloeghe[n] hem of vliende nochtan Omtrent ixc man Mer die g[r]aue diederic bleef Alsme[n] ons here[n] iaer screef Xic. iaer .l. en[de] zeuene En[de] voer ten lange[n] leuene Begraue[n] was hi tegmonde D[aer] hi nv leghet ter stonde Xlv iaer nade[n] edelen vad[er] Was hi h[er]e des lands algad[er] SOphie die edele g[r]aui[n]ne Die heilich was en[de] wijs va[n] sinne Hadde va[n] ene[n] ma[n] iiij sonen Entie oudste florens die gone[n] Qua[m] dat graefscap aen Hier na doe ic v te v[er]staen Wie die andre broedre[n] ware[n] En[de] hoe si hebbe[n] gheuaren Alsme[n] die iare[n] ons h[er]en las Xic. lxi doe was Maecten die va[n] drecht[er]lant Jn soendinge[n] vaste[n] bant Jeghe[n] g[r]aue florens die xxx iaer Ghehoude[n] hadde[n] torloge swaer En[de] alle die westvriesen mede Quame[n] ond[er] sine moghenthede Alsme[n] xic en[de] lxij. screef Gheuel datme[n] thilic bedreef Vande[n] g[r]aue florens met stade[n] En[de] va[n] tsconi[n]x docht[er] aden Die co[ninc] va[n] scotlant was Met vele scepe[n] sijt seker das Heuet hise indie mase ghebrocht En[de] d[aer] hauene ghesocht Alsme[n] screef xic iaer En[de] lxiiij oec d[aer] naer Brochte va[n] colen bisscop reynout Een edel pape en[de] .i. stout Die iij coninghe[n] va[n] milane Die de[n] gods sone sage[n] ane D[aer] sine va[n] v[er]re v[er]sochte[n] En[de] he[m] haer offerhande brochte[n] Te betleem opte[n] xiij dach Ald[aer] hi indie cribbe lach Te cole[n] leide hise inde[n] doem Noch hude[n] hebbe[n] sijs ere en[de] roem Alsme[n] lx screef en[de] sesse Quame[n] m[et] g[r]oter swaernesse Die vriesen va[n] ouer ottenfort Ghewape[n]t talcmaer indie poert Met g[r]oter menyen v[er]mete[n] En[de] hebbe[n] dat portkijn besete[n] Die d[aer] quame[n] en[de] ware[n] berade[n] Omdier poert te staen i[n] stade[n] Als si saghen theer so swide Traken si hem ou[er] .i. side En[de] liete[n] alle die ghebure Jn sorghe[n] en[de] in dauenture Die vriesen name[n] dat si vonde[n] En[de] borndent al op tien stonde[n] Sine lieter staen g[ro]ot no cleen Sond[er] recht die kerke alleen Die liete[n] si al onghescaet Dus wilde haer ghemene raet Die va[n] alcmaer hebbe[n] v[er]sien Dat he[m] haer vriende[n] ontflien En[de] recht omtrent lxxx man Worpe[n] hem ter were voert an Heet van moede ghelike[n] riesen En[de] streken mids ond[er] die vriesen En[de] bleue[n] werender hande Alle doet ond[er] die viande Dat die vriesen dus dit dade[n] Een deel ware[n] sire toe v[er]lade[n] Want hare ghebure die va[n] scage[n] Die ware[n] met eenre laghe[n] Va[n] dien va[n] hollant int selue iaer V[er]bornt en[de] berouet swaer En[de] gheuaen en[de] ghedoet Meer dan houescheit gheboet Jnt naeste iaer tesen stonde[n] Ghesciede wond[er] tot egmonde Want .i. scaep .i. lam brochte D[aer] men wond[er] ansien mochte Het had i hoeft en[de] acht[er]waert Hat .ij. ende[n] en[de] elc sijn staert Twee voete[n] vore[n] en[de] acht[er] viere Menich qua[m] sien dese maniere En[de] bede dat dustaen wond[er] Sond[er] rede[n] niet nes besond[er] Some va[n] wisen luden Wilde die .ij. een beduden Hollant en[de] vrieslant Dat met rechte tot eenre hant Hoefde[n] soude[n] alouer een En[de] met stride[n] he[m] sceide[n] in tween En[de] want dat egmonde steet Binaer int rechte ghesceet So wilde[n] si wane[n] dat rede[n] ware Dat he[m] wond[er] daer openbare Alsme[n] screef als ict besachte Xic lx en[de] achte V[er]samende die g[r]aue florens Groet heer om sijn ghepens Te toghe[n] den fellen vriesen Die hem sijn volc dade[n] v[er]liesen En[de] qua[m] op .i. witt[er]tijt Met sine[n] volcke om strijt Tot scorel doe gheleghen Recht der vriesen lande ieghen D[aer] had hi raet en[de] dochte Hoe hi die vriese[n] soke[n] mochte Als hi van desen dinghe[n] riet Ne wilden aldoe ghedoge[n] niet Some coene ionghelinghe So lanc gheuerst so lanc ghedinge Want die moet heuetse v[er]wo[n]ne[n] Met hare[n] orsen sijn si ghero[n]ne[n] Licht ghewape[n]t te[n] vriese[n] waert Nochta[n] dat die g[r]aue misbaert En[de] hi wilde dat si beden Tote scaghe[n] sijn si ghereden En[de] hebben v[er]bornt scaghe[n] Die vriese waren indie laghe[n] En[de] rekende ghene scade bute[n] Mochte[n] si haer viande beslute[n] Dat si keren niet en mochte[n] Donse die des niet en rochte[n] Pensden al om haren roef En[de] om die brant die v[er]re stoef En[de] trake[n] voert bi wege[n] bi dike[n] Sulke seide[n] die vriesen wiken Nu sijn die vriese[n] opghespronge[n] Die he[m] hadde[n] ondronghen Dien wech die si soude[n] keren En[de] als si hene wille[n] die heren Sijn die vriesen he[m] te moete Met fellen voerhoefde en[de] onsoete Sulke vande[n] riddre[n] waren Die hem trake[n] teenre scaren En[de] setten tlijf in dauenture En[de] rede[n] die viande[n] dure En[de] quame[n] aldus tote[n] haren D[aer] die g[r]aue en[de] dand[re] waren Alle dandre bleue[n] doet Sond[er] menighe bure groet Diere ware[n] gheuae[n] hilde[n] tleue[n] Dit ware[n] dedelinghe dire bleue[n] Van andworpe[n] h[er] symon Scoenre no vromer in sijn doen Ne was ghee[n] en[de] buer out Mijn h[er] wille[m] van voerhout En[de] va[n] h[aer]laem h[er] braendaen H[er] florens roest ne conde ontgae[n] En[de] die drussate h[er] gheraert En[de] van egmonde allaert H[er] brune va[n] sastriche[m]. ionge gheraet Va[n] monstre. va[n] noertich h[er] eueraet Die dode als mense ghewi[n]ne[n] conde Ware[n] ghebrocht tegmonde D[aer] si ware[n] beweent wel sware En[de] dit was binne[n] den selue[n] iare Dat dit wond[er]like lam Tegmonde te bescouwe[n] quam Opte[n] dach alsme[n] bekent Datme[n] viert s[inte] vincent Ten naesten zomer dire lach Quame[n] op s[inte] ypolitus dach Die westvriesen teenre scaren Ouer rekene tot alcmare En[de] hebben onsteken die poert Dan ghinc hem niet te[n] besten voert Wa[n]t luttel ridd[er]e entie ghebure Hebbense wederstaen sture En[de] v[er]iaechdense van daen D[aer] lieten si ligghe[n] xxx man Die beste van hare zide Hadmen ghebeit mette[n] stride Om die scutte[n] alte samen Die d[aer] va[n] vlaendre[n] vele q[u]amen Men hadde mette[n] grote[n] gescote Onteert altemale die rote So dat die kindre h[aer] maghen D[aer]na hadde[n] moete[n] claghen Dit gheuiel in g[r]aue florens tide[n] Sophien sone. dien doe liden Die vriesen dade[n] vele pine[n] Sophie sijn moed[er] liet an h[aer] scine[n] Dat si weldade[n] was ghewone Want si met otten hare[n] sone Die benthem behuwede tlant En[de] met van haerlem ysebrant Jnt lant voer van ouer Zee Noch sullen wi tellen mee Van haren kindre[n] en[de] va[n] hare En[de] anders niet dan trechte ware Si starf na ons h[er]en ghebornes Xic lxx ende ses En[de] dat lant van ouer mere Dat si met volmaecte[n] beghere Hadde .iij. warf besocht En[de] si was ter aerden brocht Aldaer int duutssche hospitael Haer h[er]te was .i. grondeloes wael Van miltheit en[de] va[n] ontf[ar]me Van soetheit op die gods arme Va[n] waken van pine[n] indie gebede Dat monst[er] va[n] reynsburch mede Dede si make[n] al op va[n] gronde Die noch scone staet ter stonde Oec so voer si ene vaert Dor gode eens te [com]postelle waert D[aer] hare scone mirakel vel Jnde[n] wege dat weetme[n] wel Want morders haddense geuaen Mette[n] hare[n] en[de] wilden saen Al tfolc stiuelen mer sine conde[n] M[et] hare[n] kniue[n] niement wonde[n] Als sijt volbringhen niet en mochten Vielen si ned[er] en[de] sochten Ghenade[n]. en[de] lietense varen Dit was scone dinc te waren Xic iaer lxx. en[de] achte W[ar]t bisscop tutrecht m[et] machte Boudijn ghecore[n] sone sophien Die proefst eerst was ts[inte] marien G[r]aue florens was sijn broed[er] Sophie was hare beyd[er] moed[er] En[de] g[r]aue diederic h[aer] vader Jnt selue iaer v[er]heerde algad[er] Philips bisscop va[n] colen dat lant Op der weseren dat doe in hant Die h[er]toghe hilt va[n] bruneswijc Hem volchde keys[er] vrederijc Met g[r]ote[n] heer zeer v[er]meten En[de] heuet bruneswijc beseten En[de] dat ghewo[n]ne[n] borge[n] vele En[de] oec inde[n] seluen nijtspele Den h[er]toghe mede gheuaen En[de] vte[n] h[er]tochdom ghedaen En[de] heuet ghegheue[n] dat gone Ene[n] b[aer]naert. des mercg[r]aue[n] zone Alsme[n] screef xic en[de] tachtich Q[u]a[m] g[r]aue florens m[et] h[er]e machtich En[de] heuet v[er]heert en[de] v[er]brant Wincken en[de] nyedorp en[de] vrieslant Als lxxx en[de] .ij. was ghescreue[n] Nam diederic die g[r]aue va[n] cleue[n] Graue florens docht[er] v[r]ou auen Met g[r]oter feeste[n] m[et] g[r]oter haue[n] Als hem bede[n] was betame Margriete so was h[aer] name Jnt selue iaer moste die vriesen Scade neme[n] ende v[er]liesen Daer si q[u]amen op akersloet Want vele d[er] hare bleef d[aer] doet Xic lxxx ende viere Screefmen doe die goed[er]tiere Florens van holl[an]t tcruce ontfinc Om te wesen daer areminc Jnt lant dat god mit sine[n] bloede Benedide doer sine oetmoede Mer eer hi dit na[m] in hant Haddi texele en[de] wierinc lant Bedwonghe[n] met orloge[n] starc En[de] na[m] hem of iiijM marc Nv gaet hier an rou en[de] vaer Want alsme[n] screef ons h[er]en iaer Xic. vii en[de] tachtich Qua[m] saladijn die soudaen machtich Met groten heer in galilee En[de] besat op die versten zee Taberien met grote[n] here Onse coninc wijt sette he[m] t[er] were Die duutssche h[er]en en[de] die te[m]pliere Die ridders en[de] die hospiteliere En[de] die kerstine baroene m[et] hem Vtem lande van iherusalem Als si hem sette[n] ter were Saladijn en[de] sijn grote here Sijn ghesceden vander stat Die onse quame[n] saen na dat Met haren h[er]e te bethleem En[de] streden sere ieghen hem Jn iunius op de[n] seue[n]de dach Dien dach dure was menich slach Ghesleghen d[aer] an elke zide Donse hadde[n] deere vande[n] stride Mer die heidine twat[er] wo[n]nen Dat si met liste ond[er] ronnen Des donse sekerlike Hadde[n] alte grote breke Smorghens q[u]ame[n] d[er] heidine scare[n] Eer dan donse bereet waren So dat si he[m] cume wapine moge[n] Als die viande op hem toge[n] Die g[r]ote prince[n] die d[aer] waren Quame[n] ten co[ninc] d[aer] gheuaren En[de] vraechden in menige[n] rade Watme[n] te sulk[er] noet best rade Als dit hoerde die co[ninc] wijt Halen hiet hi ald[aer] ter tijt Ene[n] ridder hiet heer ia[n] Die was .i. besceide[n] man En[de] hadde m[et] torke[n] vor desen Dicke in stride ghewesen En[de] hi kennetse bi hare[n] namen Die si ware[n] en[de] wane[n] si quamen Bi haren ridderliken vanen Hem dedi vraghen en[de] v[er]mane[n] Watmen teser stont best dade Hi sp[r]ac in ghetrowe[n] rade Datme[n] best bestonde die scare D[aer] saladijns baniere ware Want w[aer]t datme[n] die velle[n] mochte Dand[re] v[er]wonne men sochte Hem allen dochte wel an desen Nutte raet en[de] wijs oec wesen Jn desen qua[m] sijnre scare Van triple g[r]aue hughe gheuare[n] Een kerstijn quaet al onu[er]sien Men mochte wel m[er]ken an dien Dat hi de[n] heidine[n] was hout Want hi vloecte m[et] ghewout Hem die gaf al sulken raet En[de] seide hets .i. v[er]noyert quaet Hi heeft met heydine ghesproke[n] Sijn raet is nuttelic te broken Laet ons in dit gheberchte ride[n] So moghe[n] wi coenlic op he[m] stride[n] D[aer] is tfoerdeel ons altemale Aldus bi des graue[n] tale Wart die nutte raet ontseit Om dat onse dorp[er]heit Die wi indat heilige lant dreue[n] Wreken wilde op onse leuen There reyde hem alte gader Den raet te doen die[n] die v[er]rad[er] Kerstenheit riet te v[er]liesen Dus was dat heer brocht te riesen Want so si op die heidine quame[n] Vande[n] berghe was alte same[n] Die sonne recht in haer oghen Die hitte conde[n] si niet gedoge[n] En[de] dat stof vloech als reghen Dus was hem daue[n]ture ieghen Den onsen en[de] hem moste misscien Die g[r]aue va[n] triple ghinc vlien Die dit ghedaen hadde al En[de] liet sine baniere int dal Dat die heidine merke[n] souden En[de] hem oec te meer v[er]bouden Kerstenheit ghinc ond[er] daer Het ne na[m] noyt scade so swaer D[aer] te vore[n] in menighe[n] daghen Sider dat met sine maghen Godeuaert va[n] bulioen tlant wa[n] Die bisscop va[n] akers i. goet ma[n] Voerde ons h[er]en cruus ter stont Die w[ar]t swaerlic ghewont En[de] gaft ene[n] andre[n] tier tijt Diet voert gaf den co[ninc] wijt M[er] die wijch w[ar]t staende en[de] zwaer Die co[ninc] w[ar]t gheuaen daer En[de] tcruce ons h[er]en mede En[de] gheuoert in vreemd[er] stede Selden w[ar]t in ene[n] nijt spele Ghestort bloets also vele Want aldie macht va[n] ouermeer Bleef v[er]sleghen indie weer Of gheuaen harde sciere Templiers en[de] hospiteliere En[de] aldie bloeme vande[n] lande Ghinc ond[er] der heidine hande En[de] dede an donse grote zonden Want noyt ne wilde va[n] eerst[er] stonde[n] God dat lant de[n] kerstine late[n] Die met houaerde[n] en[de] m[et] onmate[n] D[aer] leefde[n] en[de] onsuuerlike En[de] dies was daer zekerlike So vele onder die clergie En[de] ond[er] die warelt p[ar]tie Dat god of wiesch die oeuermoede Aldus mitter kerstine bloede Saladijn en[de] sine partie Deelden neuen tabarie Den roef die g[ro]ot was en[de] rike Dat beste dede hi ghemeenlike Voeren te damasch tien stonde[n] Alle die d[aer] waren vonden Tempelare[n] en[de] hospitalieren Deed hi voer he[m] come[n] sciere En[de] dede he[m] allen thoeft of slaen Mer wijt die co[ninc] w[ar]t gheuaen Doe was voer saladijn thant Ghebrocht die prince famant Een edel ridd[er] en[de] waert Ne gheen bet[er] droech doe swaert Wijs van rade reyn van seden En[de] van grot[er] vromicheden Onser kerstine recht[er] hant En[de] den turken swaer viant Die vele hadde der warelt eren Nochtan hate hi die warelt sere Een dinc allene sond[er] mere Misprijste men an hem sere Al gafmen den turken vrede Hine hiltse altoes te gheenre stede Om dit hadde[n] saladijn leet En[de] was hem vtermate[n] wreet En[de] alsmen hem dien brochte toge[n] Warp hi he[m] aldaer voer oghen Sine loesheit en[de] sine mistade En[de] hi hem menighe scade Dic wile hadde ghedaen En[de] hine nv hadde gheuaen Mijn h[er]e famant ne keerde nie Om sijn dreyghen sine blie Want hi der doet clene achte En[de] wiste wel in sine gedachte Dat hem nakede te lone Van gode die hemelsche crone En[de] hi was onthoeft mede Voer saladijn ald[aer] ter stede Doe gaf haer op iherusalem Ascaloen en[de] mede bethleem En[de] al meest dat conincrike Steden en[de] hoghe burghe[n] rike Saladijn hadde dien lof En[de] alre meest oec daer of Dat hi nieme[n]t liet v[er]sware[n] Die kerstijn was hine liete[n] vare[n] Op dat hi niet ne wilde bliue[n] En[de] he[m] in chense d[aer] bescriuen En[de] die he[m] oec so taelien liet Diene wilde hi onteruen niet Lxxxviij. iaer hadde theilige lant Ghestaen ind[er] kerstine hant Sident dat die goede heilige ma[n] Godeuaert en[de] sijn gheselscap wan Die g[r]aue va[n] triple diet v[er]riet Ontghinc der wrake ons h[er]en niet Men vante[n] doet t[er] morghe[n] stont Als hi was slape[n] gaen gesont En[de] doeme[n] naect besach t[er] stede So vantme[n] tussche[n] die been besnede[n] Al vorsch na die heidensche wet Des mochte men wete[n] te bet Dat hi he[m] hadde v[er]noyert Die dese moort had gheuisiert Int Jaer ons h[er]en xic en[de] achte En[de] lxxx q[u]a[m] mare onsachte Vande[n] lande va[n] ouer meer Doe cruuste he[m] met g[r]oten gheer Keyser vrederic en[de] van zwaue[n] Sijn soen die h[er]toghe en[de] vele g[r]aue[n] Florens die g[r]aue va[n] hollant Otte g[r]aue van ghelrelant En[de] menich hoge ma[n] sond[er] waen Tghemeente hebbe[n] tcruus ontfaen En[de] reden hem ten naeste[n] iare Te porren mit willigh[er] scare Oec so cruuste hem dies ghelike Philips die co[ninc] va[n] vrankerike Die co[ninc] mede van inghelant Philips die g[r]aue va[n] vlaend[er]lant En[de] menich prince va[n] bede[n] lande[n] Die fel waren den gods viande[n] Jnt Jaer alsme[n] screef lxxxix So porrede dit heer machtich Keiser vrederic sette sijn vaert Ten arme sinte iorijs waert Om dat die zee d[aer] was inghe En[de] hem gheseit was sond[er]linge Van ene[n] clusenaer d[aer] te voren Dat hi in watre soude v[er]smoren En[de] voer met crachte grieke[n] dure Dat menighe[n] griec w[ar]t te sure En[de] dwanc den keiser so m[et] stride Was hi erre ofte blide Dat hi he[m] ghisel en[de] helpe gaf Dus quam hi des orloghes af En[de] hi v[er]winterde in grieke[n] daer Ten naeste[n] lentijn d[aer] naer Voer hi ouer s[inte] iorijs arm D[aer] donse groten ontfarm Dogheden va[n] braken spisen En[de] om dat in alre wisen Die heidine bi nachte en[de] bi daghe Op donse laghe[n] indie laghe Doch qua[m] hi dore en[de] die zine En[de] den soudaen van yconine Verwan hi in vele striden En[de] v[er]heerde indie tiden Vele sijns lants en[de] vacht zege Op die heidine alle weghe Al wast dat hi sond[er] v[er]lies Niet ne qua[m] te boue[n] dies Jn desen sware[n] arbeit Was he[m] bi en[de] ghereit Die g[r]aue florens va[n] hollant Die in orloghe mett[er] hant Beiaechde dicke ere[n] vele Als si wel naer alte spele Tellen waende[n] hare pine En[de] die keyser en[de] die zine Tiden tantyochen waert Te vaerne hare[n] rechte[n] vaert Gheuel he[m] dat si quame[n] sciere Gheuare[n] op .i. clene riuiere Die salef bi name[n] hiet En[de] als die keis[er] twat[er] siet Lopende claer en[de] wit En[de] was besweet en[de] zeer v[er]hit En[de] wilde dwaen sine lede Hi ontclede hem tier stede Alse die swe[m]men conde wel M[er] teerst dat hi inde[n] stroem vel Droechen die stroem wech m[et] ghewout En[de] v[er]dranc int water cout Die roemsche k[eiser] recht in sijn h[er]e Bleef aldus doet sond[er] were D[aer] rouwe groet en[de] zerichede Omme dreef al kerstijnhede Sijn gheweyde was wt ghedaen En[de] sijn lichaem ghesoute[n] saen Wa[n]t het was ind[er] heidine bedwanc En[de] die wech was starc en[de] lanc Ou[er] busch en[de] ouer menighe toche Eer me[n] qua[m] tot antyoche D[aer] was hi met grot[er] hauen Jn sinte pieters kerc beg[r]auen Die g[r]aue florens va[n] hollant Dire mede menighe sware[n] pant Ghedoecht hadde in dese vaert Doer gode die ghecruust waert Ne leefde niet langhe hier naer Hi starf tantiochen en[de] daer Wart hi beg[r]auen op ene[n] dach Niet v[er]re va[n] dane[n] die k[eiser] lach D[aer] theer an nam grote scade Want hi was stout en[de] wijs van rade En[de] van kerstine maniere[n] Meer dan ic can visieren Storue[n] d[aer] lude ghemene Grote here[n] en[de] d[aer] toe clene Want si had de[n] hongher ghehat En[de] aten hem daer alte zat Dies w[ar]t there zeer ondaen Graue florens heb wi v[er]staen Starf mette[n] keys[er] vrederike Jnt iaer ons h[er]en zekerlike Xic en[de] xc iaer En[de] was g[r]aue van holl[an]t vorwaer Xxxiij iaer met eren Sijn wijf was als ons die yeeste lere[n] Van scotlant ada die g[r]auinne Die wan an haer als ict kinne Diederic die hier vore[n] staet Hi dede menighe vrome daet En[de] ene[n] andren die wille[m] hiet Dienode van sine[n] vad[er] sciet Want hi den vad[er] volchde naer Jn al die vrese in al die vaer Die hi hadde in domme vaert Ten arme s[inte] iorijs waert En[de] hi was tantyochen mede Ald[aer] hi starf indie stede En[de] doe hi had de[n] vad[er] v[er]loren Heuette[n] met hem v[er]coren Des keisers sone boue[n] vele g[r]aue[n] Hi die h[er]toghe was va[n] swaue[n] Om sine grote vromichede En[de] voerde met hem takers mede M[er] die h[er]toghe starf aldaer Alsme[n] screef xci iaer En[de] xic int incarnatioen Jnt selue orloge int selue doen Starf oec takers vor die stede Philips die g[r]aue va[n] vlaendre[n] mede Van iunius opte[n] eerste[n] dach Opte[n] tiende[n] diere na lach Opte[n] dach s[inte] barnabas Leestme[n] dat akers ghewo[n]ne[n] was Dat bi naer als wijt weten Twee iaer had sijn beseten Eer rijchaert en[de] philips te zame[n] Die .ij. coni[n]ghen d[aer] quamen Nv florens sophien sone Tantyoche[n] starf als die gone Die porrede van sine[n] lande Om te wreken ons h[er]en scande Bleef diederic sijn sone g[r]aue Willem d[aer] ic eerst sp[r]ac aue Als sijn vad[er] doet was bleue[n] En[de] sijn meest[er] die he[m] ghegheue[n] Gaerne hadde vele hauen Dat was die h[er]toghe va[n] zwaue[n] So tide hi te lande waert Als die d[aer] comen begaert D[aer] hi gaerne wesen soude Ond[er] sijns selue broed[er] houde En[de] es aldus te lande comen Wel ontfanghen vande[n] somen Vande[n] g[r]aue diederike Was hi ontfanghe[n] broed[er]like M[er] niet langhe stont die mi[n]ne Diederic ne keerde va[n] zinne So dats willem w[ar]t gheware En[de] hi na[m] thant aldare Some dies hem ware[n] hout En[de] hi vloe in sijn behout Tote[n] vriesen va[n] drecht[er] lant Diene ontfinghen altehant Bi hare helpe bi hare[n] rade Dede hi den broed[er] dicke scade Om dit te wreken q[u]a[m] tier stonde Graui[n]ne alijt tot egmonde Den cloester te g[r]oter scade Oec wae[n]t men dat bi hare[n] rade Torloghe began entie plaghe Si lach d[aer] van s[inte] laurens dage Tot viij. daghe na s[inte] m[ar]tijns dach Dat den cloester sere v[er]wach Altoes was si de[n] cloest[er] swaer En[de] dreechde s[inte] aelbrecht daer Dat sine soude visiteren Jc wane sed[er] god wrac dat swere[n] Graue diederic lach in zeelant En[de] hilt torloghe mitter hant Jeghe[n] va[n] vlaendre[n] g[r]aue boude[n] Alijt die pijnde h[aer] te houden Jeghen den swagher torloge mede Met wel g[r]oter behendichede En[de] maecte[n] vrienscap althant Met die va[n] nyedorp in vrieslant Die h[aer] te vore[n] ware[n] onhout Na dien rouwe menichuout Qua[m] willem al openbare Met sine[n] volke tot alcmare Alijt qua[m] mitte[n] kenemaren En[de] met riddren vande[n] haren D[aer] began thant i strijt Winckel en[de] nyedorp t[er] selu[er] tijt Die willem waren ond[er]miet Weken en[de] ne vochte[n] niet Doe dat dand[re] vriesen saghen Liete[n] si hem die ridders iaghen En[de] willem die weerde he[m] langhe Met cleenre menye in bedwa[n]ghe Mer doe hi sach dat dand[re] ghinghe[n] Diene al omme wilden beringhe[n] Es hi mette[n] sine[n] ontweken En[de] den viande[n] d[aer] ontstreken Die vriesen ware[n] hem voert hout Om dat sine saghen so stout Graue diederic qua[m] die mare Vande[n] zeghe van alcmare Des was hi in g[r]oter vroheden En[de] oec had hi doe v[er]streden Den g[r]aue va[n] vlaendre[n] tier stonde Dus voer hi hene[n] tot egmonde D[aer] bisscop boudijn va[n] vtrecht Otte va[n] benthem sijn broed[er] echt Diederic domproest mede Hare drier omen q[u]ame[n] om vrede En[de] ade hare twier moed[er] Mede qua[m] als elken broed[er] Te bidden met sware[n] sinne Om pays en[de] om minne So langhe sprac me[n] en[de] dede Dat willem in eenre vrede Te haerlem tote[n] broed[er] qua[m] Te sine[n] bedde en[de] hi nam Van he[m] andwoerde en[de] gaf En[de] men stont orloghens af So dat willem soude ontfaen Te gheeruliet indie tolne gaen Van hem .iijc . pont ten iare En[de] hi voert man des broed[er]s ware Om tgraefscip va[n] oestvriesl[an]t En[de] liete den broed[er] indie hant Behoude[n] dat hi d[aer] besate Tsijnre wille en[de] tsijnre bate Dus was die dinc d[aer] gheent Willem is toestvriesl[an]t ghesent D[aer] hi goetlic w[ar]t ontfaen En[de] die vriesen huldene saen Willem w[ar]t gheweldich g[r]aue Va[n] oestvriesl[an]t en[de] stont strijts aue Jeghe[n] den broed[er] en[de] had in ha[n]t Tote lauece aldat lant Een h[er]e sat den vriesen ane Die ghehete[n] was heynric die c[r]ane Die had gheweest den vriesen sw[aer] Willem quam mette[n] vriesen d[aer] En[de] slechte he[m] inde[n] gront Sine veste in corter stont En[de] dreuene vte[n] lande Aldie scade en[de] die sca[n]de Die hi de[n] vriesen had ghedaen Wrac hi op hem sond[er] ofstaen En[de] alle die vriesen na[m] willem Die hi ghedwonge[n] had an he[m] Jnt Jaer va[n] gods gheboernes Xic .xc. en[de] ses Starf bisscop boudijn va[n] vtrecht Willems oem en[de] diederix echt Die g[r]aue va[n] holl[an]t was Si twee ware[n] ghecore[n] na das Teen was die domp[roe]st dederic Dien gaft die keis[er] heynric Vrederix sone die v[er]dranc Want het an he[m] was belanc Dat wereltlike recht indie hant Florens die g[r]aue va[n] holl[an]t Die tot antyoche[n] leghet Was sijn broed[er] alsme[n] seghet Dand[er] was die proest aernout Van deue[n]ter en[de] die[n] was hout Otte die g[r]aue va[n] ghelrelant M[er] keis[er] heynric sette in hant Van hollant g[r]aue diederike Dat bisscopdo[m] wie sore wike Dat de[n] gonen ghegheue[n] si Dient die paeus gheeft al vri Dus voer diederic en[de] aernout mede Tote[n] paeus daer elc dede Sine macht om tbisscopdoem Menich orloghe[n] en[de] menich roem Hadde ond[er]linghe mitt[er] hant Die va[n] ghelre en[de] van hollant Al tlant va[n] ou[er] ysel dede Ond[er] sine moghenthede Die g[r]aue va[n] ghelre moghendelike Mer van holl[an]t diederike Was vtrecht ondaen die stede En[de] twestlant entie burghe mede Elc die dede op anders lant Scade roef en[de] grote[n] brant Also dat si beide te samen Te heyme[n]berghe te wighe q[u]amen D[aer] van holl[an]t die stoute man Met cleenre menye v[er]wan Den g[r]aue van ghelre en[de] sijn volc mede Worden ondaen d[aer] ter stede En[de] ghesleghen en[de] gheuaen Dus ist ons te besten v[er]gaen JNt naeste iaer dat si twee waren Te rome[n] om tbisscopdom gheuare[n] Aernout en[de] diederic so gheuel Eer tpleit was gheendet wel Voer de[n] paeus dat aernout starf En[de] diederic die v[er]warf Dat bisscopdo[m] en[de] dede hem wien Mer als hi quam te pauien So bleef hi al ghinder doet Oec starf heynric die h[er]e groet Die k[eiser] va[n] rome vrederix sone Diere v[er]dranc en[de] oec die gone Liet doe vrederic sijn kint Van .v. iare[n] alsme[n] vint Die van vtrecht pape[n] clerke[n] En[de] die ma[n]ne d[er] heiligh[er] kerke[n] Die core[n] ene[n] bisscop echt Diederic proest va[n] maestrecht Mer nv hoert cortelike Hoet ghinc mitte[n] roemsche[n] rike Vrederic die indie vaert V[er]dranc tote antyoche[n] w[aer]t Hadde .iij. sone[n] en[de] dene bleef doet Voer akers inde[n] oflaet groet Dand[er] sone hadde algader Dat roemsche rijc naden vad[er] Die hiet heynric en[de] was bi naer Keys[er] alsme[n] vint viij. iaer En[de] starf int iaer als ic bedachte Xic. xc en[de] achte En[de] liet va[n] .v. iare[n] ene[n] sone Vrederic so hiet die gone Die sident was keis[er] en[de] here En[de] d[aer] na ontset va[n] sijnre ere En[de] om dat kint was clene So core[n] die heren ghemene Filips de[n] swaef k[eiser] heynrics broed[er] Dat hi ware des riken behoed[er] Onthier en[de] tkint op quame Datme[n]t ter keys[er] crone name Tesen rade daerment riet Ne was die bisscop va[n] coelne niet Des brochte hi dat rike in stride En[de] hi trac an deen zide Die hi mochte en[de] die hi vant Coni[n]c rijchaert va[n] inghelant En[de] va[n] holl[an]t g[r]aue diederike Den g[r]aue va[n] vlaendre[n] des ghelike Met cracht en[de] met g[r]oter haue Brochte hi va[n] potyers de[n] g[r]aue Otte[n] inde[n] stoel tot aken En[de] liete[n] aldus co[ninc] maken Filips had scoenre inde[n] rike Mer hi w[ar]t d[aer] na cortelike Ghesleghen doet in zine sale Van enen graue ghebore[n] wale Drie dochtre[n] sijn va[n] he[m] bleuen Dene was in behem ghegheuen Die zident den coni[n]c droech Die den co[ninc] roedolf sloech Dand[er] was in spange[n] ghesent D[aer] dit oer of qua[m] alsme[n]t kent Dat nv die spanssche c[r]one draecht Jn braba[n]t qua[m] die derde maecht Die de[n] aerdschen heynric wan Sijn sone hiet h[er]toghe ian Nu wil ic te mijnre materie[n] keren Ende voert va[n] onse g[r]aue[n] leren Graue wille[m] va[n] oestvrieslant Als hi sijn goet hadde in hant Soet hem hiervoer gaf sijn broeder Keerde hi hier ou[er] tsire moeder Ter g[r]auinne[n] diene wel ontfinc Mer si riet hem eene[n] dinc Also lief als hi heuet sijn eren Dat hi ten broed[er] niet en kere Hi ware gheuaen al sond[er] vorst Nu lach sijn broed[er] doe ter horst Als die noch hilt ouer recht Die voechdie van vtrecht En[de] was int selue iaer dat doet bleef K[eiser] heynric als ic screef Mer so wat datme[n] hem riet Dat ne mochte dieden niet Hine woude sinen broed[er] sien Ter horst so qua[m] hi mettien Daerne die broed[er] op dien dach Niet lieflike ane sach Want sijn viant heynric die c[r]ane Vinken daert die broed[er] sach ane Diere niet ieghen en seghet Hi heeften int prisoen gheleghen Doch so is hi ontlope[n] dane En[de] qua[m] den g[r]aue va[n] ghelre ane D[aer] hi seker onthout vant Al was hi des broeders viant En[de] van dane[n] qua[m] hi gheslope[n] Jn oestvrieslant en[de] ontcrope[n] Die bliscap dreue[n] menichuout Va[n] sijnre comst va[n] sire behout Hier na nam hi te wiue thant Tsg[r]auen docht[er] va[n] ghelrelant En[de] hi dede sijn feeste mede Tote staueren indie stede Jnde[n] seluen iaer so quamen Jn soe[n]dinghe[n] en[de] in vrienscepe[n] tsame[n] Die g[r]aue diederic va[n] holl[an]t En[de] otte g[r]aue va[n] ghelrelant En[de] w[ar]t also groet en[de] vast mede Datme[n] huwelic gheloue[n] dede Tussche[n] aleyde[n] g[r]aue diederix docht[er] Om dat die vrede waer te socht[er] En[de] heynric g[r]aue otte[n] sone Mer niet langhe d[aer] na die gone Starf in holl[an]t en[de] was gheaert Te rensburch des me[n] droeue w[ar]t Alsme[n] screef xic en[de] achte En[de] xc doe voer met achte Jn wint[er] tijt in drecht[er] lant Graue diederic d[aer] hi v[er]brant Huus en[de] dorp cleen en[de] groet En[de] sloech vele vriesen doet Jnt selue iaer d[aer] ic of scriue Quam een ridd[er] van dode te liue In v[er]mendoys die openbare Sprac vele dat te sciene ware Alsmen screef xcix iaer En[de] xic doe belach zwaer Coni[n]c rijchaert va[n] inghelant Bi limogien. als .i. stout viant Een burch vast en[de] groet En[de] wort ghescoten doet Tote romen was hi beg[r]auen Van sinen rike va[n] sire hauen So bleef oer sijn broeder ian Een sochte goed[er]tieren man Die v[er]loes des lands so vele Dat noch gaet al vte[n] spele Als noermandie en[de] des ghelike Dese ian wan co[ninc] heynrike En[de] heynric wan eduwaerde Die al nv met sinen swaerde Tlant va[n] waels heuet onderdaen En[de] noch crone draecht sond[er] wae[n] Jnt iaer gods xijc en[de] twee Worden ond[er]linghe ghevee Die bisscop diederic va[n] vtrecht En[de] die g[r]aue va[n] holl[an]t echt So dat die g[r]aue q[u]a[m] in sijn lant En[de] sticht[er] in roef en[de] brant Ten lesten wasser vrede ghenome[n] Oec was hem gheuange[n] comen Des hertoghe[n] broed[er] willem En[de] die h[er]e van kuuc met hem En[de] riddre[n] en[de] ander liede Als den h[er]toghe dus messciede Ghewan hi doe an sine side Groet ridderscip tsinen stride Van colen vter grot[er] stede Den bisscop van ludic mede Van limburch den hertoghe Van vlaendre[n] den g[r]aue hoghe En[de] and[re] die ic niet can nomen En[de] is aldus te huesden comen En[de] diederic lach met ouermoede Met luttel volx m[et] cleenre hoede En[de] hi verloes ter seluer tijt Bi sijnre ouermoede den strijt En[de] wort aldaer gheuaen En[de] gaf eer hi mocht ontgaen Twee M lib. met desen doene Was ald[aer] ghemaect die soene Jnt Jaer gods xijc en[de] drie Starf graue diederic wat soes ghescie Als hi hadde herde naer Graue ghesijn .xiij. iaer Te dordrecht lach hi beuelt swaer En[de] hi wort des wel ghewaer Dat hi niet en mochte ontbreken Den broed[er] wilde hi gaerne spreken Om den moet te maken sochter En[de] om sijn enighe dochter Beuelen die gheheten was ade En[de] hi met ghemenen rade Mette[n] baroenen tlant besette Dat het bliue al sond[er] lette Mer die scalcheit va[n] sine[n] wiue Wil dat dit al acht[er] bliue Want sijt altemale ontsloech Haer sin alte gad[er] droech Tlant te houde[n] te haer waert En[de] si wille en[de] begaert Van loen den g[r]aue lodewike H[aer] docht[er] te gheue[n] des ghelike Hier toe nam si sulke[n] goem Dat si selue tsg[r]auen oem Otte den g[r]aue van benthe[m] was Ghewillike hadde ghemaect das En[de] van voerne altoe den here Van arem die here rutghere Ende anders vele der grot[er] heren Mer dit wilden emmer keren Philips van wassenaer mitt[er] ha[n]t En[de] menich and[er] oec in hollant Die niet ne wilden ond[er] hem Ghedoghen dat si de[n] g[r]aue willem Aldus al saghen ontvrien Des lants en[de] der voechdien Heymelic men boden sende Dat die g[r]aue lach op den ende Om graue lodewijc dat hi q[u]ame En[de] hi die ioncf[r]ou d[aer] name Tot outena so es hi comen En[de] beyde tot hi heeft v[er]nomen Des g[r]auen doet en[de] d[aer] na recht Es hi comen te dordrecht Den doden name[n] si inde[n] twiste En[de] leyden inden kiste En[de] gauen indien rouwe Jn huwelic die ioncfrouwe Den g[r]aue va[n] loen de[n] ionge[n] ma[n] Droeue wast te scouwe[n] an Datme[n] also saen v[er]gat Den lants here op die doet stat Daerme[n] hande[n] soude[n] hebbe[n] gewronge[n] Die liede[n] dansten en[de] zonge[n] Dit was te mesprisen sere Al had ghesijn volc sond[er] ere Die dode is in .i. scip ghedraghe[n] Tegmonde gaetme[n] hene[n] iaghe[n] D[aer] groefme[n] bi sine[n] maghen Ald[aer] sine vorders laghen M[er] dat was met g[r]oter onwaerde Men brochte den dode t[er] aerde Met alte groter armoede Nochta[n] met des gods huus goede Hijs dom die der warelt dient Die dode ne heuet ghene[n] vrient Willem die in oestvrieslant was Heuet mare v[er]nome[n] das Dat sijn broed[er] is bleue[n] doet Mit serichede[n] harde groet Es hi ter zipe come[n] ghereden En[de] hi bat om ghelede Te comen totes broed[er]s g[r]aue Mer sond[er] orlof sciet hijs aue Want hine mochts winne[n] niet Als hi was indit v[er]driet Quame[n] hem an i[n] stilre ware Ald[aer] filips va[n] wassenare H[er] ian van rijswijc tier stonde En[de] h[er] wout[er] va[n] egmonde En[de] va[n] teylinghe h[er] willem H[er] symon va[n] haerle[m] met hem H[er] iacob burchg[r]aue va[n] leyden H[er] allaert bomaert die he[m] seyde[n] Si wilde[n] hem in stade[n] staen Wilde hi tlant ane vaen Vrou aleyde[n] noch de[n] nyewe[n] here Ne swoeren si t[r]ouwe ne[m]merm[er]e Dus was die g[r]aue willem come[n] Te wassenaer so dat v[er]nomen Nieme[n]t heuet wie hi ware Sond[er] die here en[de] d[aer] nare Twee knape[n] van t[r]ouwe[n] sinne Al om die vrese vand[er] g[r]auinne Van dane[n] es hi te vlaerdinghe[n] come[n] D[aer] sijs ware hebbe[n] ghenome[n] Die scoudemaren die sijns v[er]beide[n] En[de] niemen die dinghe[n] seiden Ombekent wast de[n] lieden Sond[er] allene hem die rieden Die dinghe[n] so si hem best docht gedaen Thant sijn si tscepe gegae[n] En[de] name[n] met he[m] diene kende[n] En[de] teerst dat si d[er] mase[n] gheenden Songhen si lude en[de] sere En[de] ware[n] vro dat si den here Trechte oer hadde[n] entie gone Die was tsg[r]aue[n] florens sone En[de] v[er]swere[n] en[de] v[er]tien Hem van lodewijx voechdien En[de] alsi te zericzee quamen En[de] tfolc v[er]nam alte zamen Wast al vro ionc en[de] out En[de] bade[n] alle menichfout Dat hem onse h[er]e moste gheuen Ere vrede. en[de] langhe leuen Jn desen tiden so ghelach Tsg[r]auen diederix dortichste dach En[de] g[r]aue lodewijc en[de] sijn wijf mede En[de] g[r]auinne alijt ware[n] indie stede Te haerlem comen om tegmonde Dat xxx dach te doen tier stonde Ende v[er]namen al openbaer Dat die meente va[n] kenemaer Mette[n] riddren ouer een droeghen Om dat si hem wilden voeghen An g[r]aue willem te hebbe[n] here Dus maecte[n] si hem vlien sere En[de] ne hadde die nacht ghedaen Si waren sekerlic gheuaen Van aemstel h[er] ghisebrecht Halp hem dat si quame[n] tutrecht Die docht[er] ne wiste wat doen Mer te leiden is si gheuloen D[aer] haddense met hem Mijn heer rogier van mathem En[de] van borne mijn h[er]e oest Ende and[re] ridders onghetroest Als die vreemde ware[n] int lant Want leyden stont in lodewijx hant D[aer] voeren si mette[n] arem bastrieren Hem volchde[n] na hare manieren Die kenemare[n] dat alghemene, En[de] aldie meente g[ro]ot en[de] clene, Biden rine[n] bi oeste[n] bi westen, Vielen alle voer die vesten Hoeftmans ware[n] tier stonde H[er] wout[er] van egmonde H[er] allaerd boemaert ridd[er] mare En[de] h[er] filips van wassenare D[aer] wart die ioncf[r]ou gheuaen Met al haren lieden saen Die riddre[n] mitte[n] andre[n] manne[n] Worde[n] alle vaste ghespannen M[er] die ioncf[r]o[u] was vande[n] h[er]en Houeschlic ghehoude[n] m[et] eren Ten naesten iare te[n] nyewe[n] g[r]ase Neue[n] de[n] rijn en[de] der mase Gaderde lodewijc groet heer Om te sterue[n] inden weer Of hem doch tontheffene das Dat hi tslands v[er]dreue[n] was Hi gaf en[de] beloefde miede Dit ware[n] sine hoghe liede Die bisscop va[n] ludicke die stede Die h[er]toghe va[n] limburch mede Die g[r]aue va[n] vlaendre[n] die g[r]aue hake Die g[r]aue alef. va[n] deser sake Bewant he[m] die va[n] ghelre niet Doer d[aer] willem sijn swagh[er] hiet Die bisscop va[n] vtrecht q[u]a[m] d[aer] starc Hem was beloeft ijM. marc En[de] tene[n] ghisel dat hi helt Lodewijx broed[er] ouer tghelt Vele va[n] holl[an]t ware[n] m[et] hem En[de] alle ieghe[n] de[n] g[r]aue willem Wat sel willem ane vaen Hine can niet wed[er] staen Also g[ro]ot heer als q[u]a[m] met desen En[de] hine weet waer sek[er] wesen Mer hem du[n]ct best sek[er]like Dat hi hene[n] in zeelant wike Also dat hi daer hene[n] vaert En[de] beueelt den h[er]e alaert En[de] oec dien va[n] egmonde Kenemerlant t[er] seluer stonde Teylinghe en[de] wassenare Dien beueelt hi datme[n] beware Dat lant dat bide[n] rine leghet Dat de[n] bisscopdom gheweget Si maecte[n] .ij. weren ghereet Ene dieme[n] ten bussche heet En[de] een and[er] biden rine Heet zwade[n]burchda[m] aldaer men pine En[de] grote[n] arbeit ane leyde Want me[n] maecter g[r]ote fosseide Om te houde[n] des lants invaert Graue willem hadde te he[m] waert Ene sine[n] broed[er] hiet florens Die naerstelic al sijn ghepens Sette al was hi proest en[de] clerc Om te v[er]waren dat werc Want hi niet d[aer] ieghe[n] spaert Die h[er]en va[n] kenemare[n] waert Droeghe[n] te scepe als die wise Wape[n] harnasch en[de] spise H[er] wouter en[de] h[er] aelbrecht Hiete[n] hem oec daer echt Dat si den dijc taemstel wt stake[n] Om dat die hoghe watre in brake[n] Dit so dede des kenemaers here En[de] noyt sone mocht m[et] hare were Die vande[n] bisdom v[er]bieden Met ald[er] macht va[n] hare[n] lieden Die kenemare[n] voere[n] hene Doer tlant ouer aldie vene Ende v[er]bornden te hant Van aemstel al dat lant En[de] roefden al dat si vonde[n] Aemstel sine veste tien stonde[n] Dat bornde[n] si al inde[n] gront Menich appelboem diere stont Wort v[er]bornt vande[n] luden Doe voere[n] si va[n] dane[n] te muden En[de] v[er]bornden die stede En[de] wesep al tote broclede Hebbe[n] si v[er]heert en[de] va[n] he[m] some[n] Hebben si vaste ghisele ghenome[n] Dus sijn si te scepe ghekeert Als sijt hadde[n] al onteert Die bisscop va[n] vtrecht v[er]hoert Des lants scade entie moert En[de] v[er]saemde groet here Alse die wille hadde en[de] ghere Te wreken sine g[r]ote scade Ter were q[u]a[m] hi met rade D[aer] die proest florens lach En[de] wachte nacht en[de] dach Din vaert van noortholl[an]t Sine ridders begaue[n] thant Die met he[m] indie veste lage[n] Als die ouer een des draghen Dat sijs he[m] ware[n] onhout D[aer] wart ghewonne[n] m[et] ghewout Die veste en[de] te broke[n] saen En[de] die proest florens gheuaen Dus w[ar]t noortholl[an]t ghescent Met desen g[r]oten perlement Men ghinc borne[n] en[de] roeue[n] doe Al om en[de] om te leyden toe Ald[aer] qua[m] die bisscop gheuaren M[et] he[er]e cracht dat noyt ne ware[n] Sine vorders ne gheuel Mer hi mocht licht doen wel Want als een lant in twee hem sceet So ist te v[er]winne[n] ghereet Lodwijc qua[m] een and[er] vaert Som te voete en[de] som te paert Met grote[n] heer in hollant Een deel gheuoege[n] sond[er] brant En[de] es tote dordrecht comen D[aer] hi ghisel heeft ghenomen Doe moste g[r]aue willem wiken En[de] in zeelant hene striken Mer dat hi .ij. scepe doe nam D[aer] g[r]aue lodewijx spise in quam Die trac hi aldaer an sine line Suuthollant mit cleenre pine Ghinc saen altemael in hant Want men niement ne vant Diene dorste weder staen Lodewijc die voer wech saen Te leyden d[aer] hi den bisscop vant D[aer] ghinc hem ter stat in hant Van haerlem haer symoen Si daden dat si wilden doen Die bisscop en[de] die g[r]aue mede Voere[n] te haerlem i[n]die stede D[aer] quame[n] die va[n] kenemare Met scepen om he[m] te doen zware Mer sine condent niet volbringe[n] So dat si oec in hant ghinghen En[de] v[er]dinghe[n] tier stont Aldaer om vc pont En[de] keerde tot huys bi rade Willems moed[er] grauinne ade Sijn wijf en[de] sijn ghesinde mede En[de] vele die ontsaghen onvrede Waren toudorp in moede zware En[de] acht[er] vrieslant harentare Lodewijc qua[m] ter selu[er] stonde Met heercracht tot egmonde D[aer] hi v[er]brande ten eersten worpe D[aer] hi woende in s[inte] aechte[n] dorpe Tsheren allaerts huys en[de] oec mede Heren woutre hi tselue dede Den cloest[er] en[de] s[inte] aelbrechte Was hi houesch inde[n] gheuechte Die bisscop die te haerlem lach Ontsach hem nacht en[de] dach Datme[n] hem va[n] acht[er] soude Den wech belegghen also houde En[de] oec ghebrac he[m] spise mede Doe keerdi tutrecht indie stede En[de] liet lodewijc aldare Bliue[n] int lant va[n] kenemare Noch ne was in ongheualle Dese onwille al met alle Graue willem niet sw[aer] ghenoech Hem ne qua[m] mere ongheuoech Want bedi die g[r]aue van name[n] Die doe in voechdien te same[n] Vlaendre[n] had en[de] henegouwe[n] Met ij. ionghen ioncfrouwe[n] Joncf[r]ou iane[n] en[de] m[ar]grieten Die des oec n[iet] en lieten Hine ghiselde oec an sine hant Te selue[n] tiden walchren lant En[de] h[er] hughe van voerne mede Ghiselde m[et] sire moghenthede Scoude[n] an g[r]aue lodewijx side Graue willam was onblide Als die hem waer ne wiste weghe[n] En[de] in .i. vischscepekijn es hi ghelege[n] Van onlande te lande ghetrect En[de] met natte[n] nette[n] ghedect Als die vlo. wisti waer vlien Ghesocht was hi d[aer] mettien En[de] diene sochte[n] worde[n] bedroge[n] Want sine vinde[n] niet en moghe[n] Nochta[n] hebbe[n] si dat scip gheset D[aer] hi lach onder die net Dus ontvoer hi sulke[n] te toerne M[er] mijn heer hughe va[n] voerne Die wort om sine[n] ouermoet Vte scoude[n] mitt[er] spoet En[de] wt zela[n]t oec v[er]dreue[n] Niewe sekerheit heb si ghegeue[n] En[de] soeke[n] den g[r]aue willem En[de] alsi gheuonde[n] hebbe[n] hem Hebben sine ouer h[er]e ghehult En[de] hem mede oec al onscult Dat hem die noet en[de] bedwanc Gheleet had ene[n] andre[n] ganc Alse g[r]aue willem heeft v[er]nome[n] Dat die zelanders an he[m] sijn come[n] Scrijft hi h[er]en wout[er] va[n] egmonde Dat hi d[aer] come in cort[er] stonde Te leyden mette[n] kenemaren En[de] hi screef he[m] oec te waren Op wat daghe dat hi woude En[de] dat hi striden n[iet] en soude Hine ware selue en[de] els ne gheen bode Want hi des bet[r]oude gode Dat hi d[aer] soude die viande Jaghen wt sijns vaders lande H[er] wout[er] reyde die dinghe En[de] h[er] willem van teylinghe En[de] here philips va[n] wassenaer Holpen al hier toe openbaer Nu is wt kenemaerlant comen Graue lodewijc en[de] heeft ghenome[n] Jn voerscote[n] sijn heer velt En[de] ghesleghe[n] sijn ghetelt D[aer] was van volke grote[n] loep Grote[n] marct en[de] grote[n] coep Van al des me[n] behoefde doe Tfolc was blide en[de] vroe Om g[r]aue lodewic hare[n] graue M[er] een dinc droech he[m] den sanc aue Want ond[er]lope[n] waren hem Die heer ysenbrant va[n] haerlem En[de] die h[er]e alem sijn oem d[aer] toe En[de] waren toutdorp geua[n]ge[n] doe Hier na qua[m] .i. and[er] mare Dat dat volc va[n] zelant ware An g[r]aue willem gheswore[n] dare En[de] al dat volc van kenemare Te rine en[de] g[r]auen souden Grachte[n] d[aer] si mede wouden There slute[n] dat va[n] dien Een man niet soude ontvlien Dus so soudemense h[ar]de saen An beide siden daer bestaen Graue lodewic die na[m] raet Watme[n] best doet na dat staet So dat hem dochte sond[er]linghe Best datme[n] te ghemoete ghinge Den viande[n] tote dien gaten D[aer] men weren wilde die straten Met desen rade sijn gheuaren Lieden die wijs va[n] stride ware[n] Te leyden ieghen die kenemare[n] En[de] met coerne en[de] met ruware[n] Volleden si die niewe gracht Die kenemare[n] m[et] g[r]oter cracht Die boue[n] indie veste waren Weerde[n] hem met hare scaren Mer onberecht en[de] sond[er] sin Vochten si also vele te min Diede haer ouermoede Dand[re] vochte[n] inder hoede Wiselike als dander beste En[de] wonne[n] hem of die veste Oec waren si also begrepen Dat si wed[er] tot die scepen Ne conde[n] come[n] mitt[er] vaert Doe liepe[n] si ter brugghe[n] waert Die te inghe was en[de] te cranc Onder also swaer bedranc Want die viande strede[n] he[m] an Die brugghe brac d[aer] menich man Vallen moste. en[de] v[er]smoren Philips va[n] wassenaer siet v[er]lore[n] En[de] ontvlo mette[n] sine[n] saen Els wort v[er]sleghen en[de] gheuaen H[er] wout[er] en[de] h[er] aelbrecht Die sijn oec ontweke[n] echt Met hare[n] met grot[er] cracht H[er] willem va[n] teylinghe vacht En[de] die sine ma[n]ne en[de] neuen Doch so moste[n] si he[m] op gheuen En[de] ware[n] daer gheuaen Die kenemaer en[de] sijn ondaen En[de] liete[n] d[aer] goet en[de] liede H[aer] haest dedet dat he[m] messciede En[de] oec dat si ne daden niet Dat hem die g[r]aue willem riet Die wilde datme[n] ghene[n] wijch ne nae[m] Eer hi selue en[de] sijn volc quaem Lodewijc keert te voerscote[n] vro Als dient gheuallen is so Met roue en[de] met sine gheuane Nu waent hi wel voert ane Seker bliuen int lant Datten ne[m]mermeer soeke viant M[er] dauenture heft menighe[n] hoghe Om datse wil dat hi ghedoghe Den sware[n] val als sijt ghebiet En[de] dit selue is he[m] ghesciet Willem die in zeelant was Als hi die mare v[er]hoerde das Was he[m] harde swaer te moede Doch so dede hi als die vroede En[de] helt hem in dier ghebare Als offer hem niet om en ware Mer sijn here wt zeelant Dede hi v[er]samen thant En[de] met sine[n] hollanders mede Die waren van sire ionstichede En[de] is ouer mase ghetrect Als die gone die emmer mect Te soeken den g[r]aue lodewike Gheuare[n] qua[m] hi vromichlike Tote rijswijc ander gheest D[aer] dede hi loodsiere[n] meest Ter tolne sijn h[er]e groet So dat hem niement v[er]boet Lodewijc so qua[m] die mare Den h[er]toghe sende hi dare Van limburch. dat hi besaghe Met wat volke willem laghe D[aer] h[er]toghe die wijs was va[n] stride Qua[m] besien d[aer] willems side En[de] wonderde dat hi ter were Brochte so wel berecht .i. here So wel ghewapent en[de] ghescaert Om pays sp[r]ac hi te hem waert Willem sp[r]ac dits al bleuen Jc bin hier des lants v[er]dreue[n] En[de] sie mine vriende[n] v[er]derue[n] V[er]winne[n] wil ic ofte sterue[n] D[aer] nes gheen gheuoech noch middewaerde Lodewijc ne vlie sire vaerde Sond[er] pays en[de] sond[er] bestant Sciede die hertoghe dane[n] thant En[de] brinct lodewijc die mare Vol sorghe[n] en[de] va[n] grote[n] vare En[de] riet anders niet da[n] wiken Selue ghinc hi hene striken Met sine[n] volke va[n] zijnre side En[de] liet lodewijc inde[n] stride Die saen v[er]nam sine vlucht Hi liet staen van g[r]oter vrucht Die pawelioene en[de] tghetelt Tote voerscote[n] op dat velt Vol va[n] menigh[er] tiere[n] ware Coepma[n]ne goet va[n] harentare Wape[n] spise en[de] camer ghewa[n]t Want me[n] seide d[aer] thant Wille[m] q[u]ame en[de] die zeeusche wolue Waert so datme[n] he[m] ontdolue Den wech dat al waer doet Of gheuae[n] cleen en[de] groet Ridders toghen op h[aer] paert En[de] worpe[n] wech mett[er] vaert Helme harnasch halsberch en[de] scilde Dat hijt name wie so wilde Oec es he[m] willem na comen Als dies mare heeft v[er]nomen Dat hem dus sine viande Ontvlien willen vte[n] lande En[de] brochtse in sulke[n] vare Datt[er] menich hare entare Jnde[n] slote[n] worde[n] v[er]smoort En[de] oec alsme[n] die waerheit v[er]hoert Worde[n] vele ter seluer wile V[er]smoert int water heet die zile Dats int wate[r] biden rine Allegad[er] daden si pine Om te comen int bisdoem Maer des heuet me[n] noch den roem Datse iaghede die wiue So v[er]scubt ware[n] si van liue Want thoeft siec aldie lede Moete[n] sijn ontset d[aer] mede Het vloe al tutrecht indie stat Graue willem was te lat Die met scepe[n] roeyde naer Want lodewijc ontreet aldaer Met vele hollanders gheuaen Die dede hi den bisscop ontfaen Voer sijn belof vand[er] scout Die hilt die bisscop met gewout Nochtan ontvloe hi niet geheel Van sine ridders een deel Worden belope[n] inden staert En[de] seriante goet en[de] waert Altemale dat karine Scepen waghe[n] tente[n] scrine Spise dranc en[de] and[er] ghescal Wonne[n] die zelanders al Dus wan g[r]aue willem tlant En[de] wie so hem was viant Dien brac hi huys en[de] veste Hier na so quame[n] int leste Die va[n] vtrecht vt[er] stede Met vele holland[er]s oec mede Te dordrecht opt lant m[et] scepe[n] En[de] hebbe[n] die poert ond[er]grepe[n] En[de] gheroeft en[de] v[er]brant Wat so me[n] daer in vant So datme[n] dach hilt d[aer] aue Tusschen den bisscop en[de] der g[r]aue Dat si te vrienscepe[n] quamen M[er] die g[r]aue most alte samen Den h[er] heynric den craen keren Dat hi hem dede torneren Doe hi g[r]aue va[n] vrieslant wart Want hi zwaer hadde beswaert En[de] va[n] holl[an]t aldie man Die int bisdom woende[n] dan Soude[n] horen ints bisscops recht En[de] die mede van vtrecht Die int graefscap hadde[n] wone Soude[n] oec pleghe[n] dat gone Nochta[n] gaf willem tier stont Vander zoene M pont Doe bleue[n] den bisscop te pande Sine gheuaen in sine hande Den proest florens liet hi gaen Die tot oudorp laghe[n] gheuaen Die h[er]e ysebrant en[de] h[er]e alein H[er] aernout entie broed[er] sijn H[er] heynric die va[n] rijswijc ware[n] Liet die g[r]aue willem varen En[d]e come[n] thare[n] goede Als si hadden sine ghemoede Dand[re] hadde[n] targher loen Die volchde[n] den g[r]aue va[n] loen Dien na[m] hi rente[n] goet en[de] chens En[de] gaft sine[n] broed[er] florens Som den ghene[n] die in desen Hem trou hadde[n] ghewesen H[er] hughe van voerne m[et] sine[n] neue[n] Die wort vte[n] lande v[er]dreue[n] Die proest florens dede he[m] v[er]driet Want hi brac he[m] in poertvliet Sine veste die seer was vast En[de] dede hem menighe[n] ouerlast Alsme[n] screef ons h[er]en iaer XijC en[de] .v. d[aer] naer Quam en[de] brochte menich scip Van vlaendre[n] d[er] kind[er] vogh[et] filip Joncf[r]ou iane[n] en[de] margrieten Des mochte g[r]aue willem v[er]drieten Want hi wilde met o[n]minne[n] Hem tlant va[n] zeelant of wi[n]nen En[de] lodewike gheue[n] weder Willem gaderde op en[de] neder Sine vriende[n] en[de] wilde eer bliue[n] Eer hi he[m] eer laet tslants v[er]driue[n] En[de] als si ware[n] so na comen Datme[n] wijch soude hebbe[n] ghenome[n] Die ghene diere tusschen sprake[n] Brochtent alte goede[n] saken Dat was die coni[n]ginne machtilt Van portegael die doe hilt Jn vlaendre[n] duwarie groet Graue filips h[aer] man bleef doet Voer akers indie g[r]ote vaert D[aer] haer die duwarie of waert En[de] die proest va[n] brugge mede Dese ij sprake[n] om die vrede Also langhe dat si volbrochte[n] Den pays dien si sere sochte[n] Die g[r]aue filips en[de] willem Die v[er]soende[n] onder hem Ond[er] voerwaerde en[de] ghelt So datme[n] die di[n]c vaste helt Nu was lodewijc tutrecht come[n] Als die waende hebbe[n] ghenome[n] Van holl[an]t die moghenthede En[de] v[er]alijt sijn zwegh[er] mede En[de] hadde[n] d[aer] v[er]sament here Als te winne[n] sonder were Holl[an]t dat hem was ghenome[n] Mettie[n] sijn d[aer] lettren comen En[de] bode[n] die brochte[n] mare Dat willem v[er]soent ware Jeghen vlaendre[n] alte male En[de] hem sond[er] wed[er] tale Also coes van gheenre side Dus moste[n] si keren onblide Sond[er] troest va[n] dane[n] zi q[u]amen Als die ne[m]mer ne namen Pe[n]ninc waert vrome[n] in hollant Vrouwe[n] raet die heeft ghescant Den g[r]aue va[n] loen en[de] sijn wijf D[aer] si sond[er] enich blijf Onterft of bleue[n] en[de] ontset Orloghe die scoert alle wet Die tlant mach winne[n] sijn is tlant Mach hijt behoude[n] mitt[er] hant Dus staet heerscepie ten swaerde Ade die voer hare vaerde En[de] is sond[er] oer v[er]storuen Willem haer oem heeft v[er]woruen Tlant van bi oeste[n] heyde[n] zee Toter lauece voert mee Sette hi sine dinghen te vrede[n] En[de] berechte tlant en[de] steden Dit was als ic vinde[n] conde Vanden g[r]aue tote egmonde En[de] niet meer ne vandix daer Dese willem starf in ons h[er]en iaer Xijc .xx. en[de] drie Enen sone so liet hie Diemen florens nome[n] hoert An hem stont holl[an]t voert Florens g[r]aue willems sone Nam een v[r]ouwe en[de] die gone Hiet v[er]machtelt van brabant H[er]toghe heynrix docht[er] als ict vant Des eersts heynrix va[n]de[n] drie[n] Dieme[n] elc na andre[n] mach sien D[aer] ane wan hi enen sone Was was ghehete[n] die gone Graue florens bleef in ene[n] tornoy Te corbi dat was v[er]noy D[aer] was gheuelt sine baniere Xijc .xxx. ende viere Screefme[n] doe die iaer ons h[er]en Als ons die cronike[n] leren Elf iaer lesen wi van desen Dat hi g[r]aue had ghewesen Nu leg wi vande[n] g[r]aue neder En[de] keren ter materien wed[er] Vande[n] ionghen vrederike Dien die crone vande[n] rike Van rome[n] biden coer an quam Des die bisscop va[n] cole[n] was g[r]am Als ic v hier te vore[n] las Om dat hire niet ou[er] en was Keyser vrederic sette he[m] ieghen D[er] heyligh[er] kerken als nv pleghen Vele lieden als ic v[er]sta Namt hem die paeus also na Dat hine co[n]dampnere[n] dede En[de] rouede[n] ald[aer] ter stede Vand[er] crone en[de] vand[er] ere En[de] scieden van onsen here Als hi dit heuet v[er]staen Peynsde hi doe also saen Dat hi met crachte woude houde[n] trike Die paeus dochte des ghelike En[de] sette hem mitte[n] banne toe Doe moste keys[er] vrederic doe Die crone v[er]liesen mit g[r]oter scende Want die paeus wt sende Bullen brieue[n] ouer al Wie hi is die sterke[n] sal Den valsche[n] k[eiser] en[de] sine ghebode Doet hi te ba[n]ne en[de] sceyt va[n] gode Dus most die k[eiser] vrederic missen Die paeus ghinc hem bewissen Wien hi die crone gheue[n] mochte Ten leste[n] rade hi bedochte Dat hi den kiesers vande[n] rike Omboet dat si vroedelike Coren die hem nutte dochte En[de] hem die beste wesen mochte Die dat rike houde in eren Si namens raet an menighen he[er]e En[de] core[n] den lantg[r]aue va[n] duri[n]ge En[de] weet dat ic va[n] sine dingen Niet vele scriue[n] wil no spreken D[aer] omme laettict hier gebreken Jc weet dat hi onlange was Doe beriedsi hem echter das Wies hem waerdich wesen dochte Dies men an menige[n] raet sochte En[de] anden h[er]toghe heynrike Die moghende was en[de] rike Die hem bepensde en[de] rieter toe Datmen kiesen soude doe Den ionghen g[r]aue van hollant Willem g[r]aue florens sone ghena[n]t Hi was tshartoghe[n] sust[er] sone V[er]staet hoe het q[u]a[m] dat gone Die g[r]aue was ionc stout en[de] wreet En[de] alle valscheit had hi leet En[de] woude sijn lant houde[n] te rechte Jeghens h[er]en en[de] knechte En[de] ieghens alle sijn ommesate[n] Dit ontsach sere vtermate[n] Die h[er]toghe en[de] riet dat sijn neue Emmer coninc ghecoren bleue Dus was hi coninc ghecore[n] daer Alsme[n] screef ons heren iaer .M. cc. xl en[de] seuene Op sinte michiels dach al euene D[aer] na ouer een iaer Alsmen recht segghet twaer Doeme[n] screef xijc . xl. en[de] achte Wart die he[er]e van g[r]oter machte Op alre heilighe[n] dach gecroent Des hi bleef al onghehoent Jnden seluen iare mede Doerghinc die vloet menige stede Vlaendren zeelant altemale En[de] oec hollant also wale Jn weet wat bediede[n] mochte Mi dinct dat in mijn ghedochte Dat .i. here in sine[n] lande Mach beiaghe[n] ere en[de] scande Berecht hi die ghemeente wel Die onnosel es en[de] niet fel En[de] den wrede[n] weder staet Die altoes begheert ou[er]daet En[de] sine[n] gheburen si ghelike Sijn si arm ofte rike En[de] ouerdaet m[et] crachte were En[de] hebbe altoes sulke[n] ghere Dat hi die sine te rechte houde Rechte ou[er] he[m] wies es die scoude Si hi clene ofte groet V[er]boert hi tlijf men slane doet V[er]boert hi and[er]s men neme sijn goet Jc seg so dat nv sulc misdoet Die lude roept doet mi vonnes Waende hi hebben sulc .i. les Als recht vonnes draghe[n] soude Dat hijt luttel hebbe[n] woude Mer is een h[er]e goed[er]tiere En[de] hi v[er]draecht in alle maniere So wil elc een h[er]e wesen Mer ist dat gheualt desen Dat hi scarp is en[de] fel Den quaden so pensdme[n] wel Mochte[n] wi desen sette[n] daer D[aer] wi sijns ghenen vaer Dorsten hebbe[n] en[de] pine[n] dan So te heffen ghenen man Dat hise va[n] hem moet wise[n] v[er]re D[aer] hise niet mach make[n] erre Als die h[er]toghe heynric dochte Hi riet daer toe al dat hi mochte Dat sijn neue waer ghecoren Hi waende te min hebbe[n] toren Als hi ware in vreemde[n] rike En[de] andre pensde[n] des ghelike En[de] ware[n] blide om dese core Dus v[er]sta ict en[de] hore Dat een h[er]e mit zoete[n] seden Meer v[er]liest ten daghe hede[n] Binne[n] lants. en[de] ieghe[n] ommesaten Dan die wreet is vtermate[n] Nv keer ic wed[er] daer ict liet Die ionge g[r]aue ne woude niet Laten te doene dat hi soude Hi voer voert die boude Want hi was stout en[de] ionc va[n] liue En[de] had een ioecht te wiue Jonc scone en[de] wel gheboren Van bruneswijc als wi horen Was si des h[er]toghen kint Daer die g[r]aue ane wan zint Ene[n] soen die florens hiet D[aer] ons of menich v[er]driet Comen is van sine doet En[de] oec ia[m]mer alte groet Als ghi hier na sult v[er]staen Doe g[r]aue willem had ontfaen Die gaue die he[m] was ghesent Pensde hi al omtrent Wat hem bedorfte en[de] trac voer aken En[de] ontboet volc tesen saken Met ene[n] crachtighe[n] here Die stat sette haer ter were Also langhe dat sijt bedochte[n] Dat sijt gheweren n[iet] en mochte[n] Of hadde gedaen dat d[aer] toe Scout te doene: en[de] gaue[n] doe Den g[r]aue willem op die stat Bi voerwaerde[n] en[de] op dat Dat hi he[m] voertw[aer]t late[n] soude Al haer recht en[de] also houde Dede hi dat bi goede[n] rade En[de] w[ar]t ghecroent bi lieu[er] stade Op des stoel sijts ghewes Als te vore[n] bescreue[n] es Te heilichmisse te ake[n] binne[n] Doe pensde hi in sine sinne[n] Hoe hi dat rike dwinge[n] soude En[de] hi ghinc toe als die boude Harentare op den rine Voer keysers waerde doghede hi pine Eer men he[m] die burch op gaf Doe keerde hi wed[er] af En[de] voer te lande als hi woude Doe qua[m] hem boetscap also houde Dat va[n] vlaendre[n] die g[r]auinne Margriete m[et] ene[n] hoghe[n] sinne Dede gadren maghe en[de] man En[de] woude seelant soeke[n] an Daer qua[m] te helpe menich g[r]aue Menich ma[n] van g[r]oter haue Menich ridd[er] en[de] menich seriant Qua[m] aldoe in vlaend[er] lant Die haer alle ware[n] hout Want si gaf mildelijc dat zout Borghenioen en[de] fransoyse Beide rike en[de] hauelose Poyteuine en[de] henewiere Quame[n] alle met haer hiere Om zeelant te torqueren Si ghinc te rade mette[n] heren Wat si haer rieden te bestane Als si hem dus sp[r]ac ane Riede[n] si haer dese dinc Dat si senden ten coninc En[de] dede hem vraghe[n] of hi woude Doen dat hi met rechte soude En[de] hi zeelant va[n] haer ontfinge Als dit qua[m] vore den coninge Sp[r]ac hi. dit ne sceen gheen recht Dat ic soude wesen knecht Mijns knechts. want si va[n] mi Soude houde[n] tgoet. hoe dat si Van haer sal ic niet ontfaen Si sal met rechte ond[er]daen Mi wesen van scone[n] lande Wordic h[aer] man het ware scande Van goede dat de[n] rike toe behoert Jc hete coninc. nv doe voert Dat haer wisen sal haer raet Als die g[r]auinne dat v[er]staet Wart si gram en[de] dede ghebiede[n] Met haeste groet al haer liede[n] Dat si trecke[n] te scepe waert En[de] si dedent onghespaert En[de] q[u]a[m] met ene[n] grote[n] heer Te waterdunen op dat meer Die co[ninc] was ten selue[n] stonden Also als ict heb onderuonden Te recht[er] waerheit in brabant Tot ene[n] p[er]lemente. want Hi waers harde gaerne of come[n] Met ere[n] en[de] te sine[n] vrome[n] Die voer die v[r]ouwe hilde[n] tpleit Maectent so lanc en[de] so breit En[de] trectent willems also langhe Misselic hoet in zeelant ganghe En[de] scriue[n] dit der v[r]ouwe[n] in rade Dat si haren wille dade Si soude[n] den co[ninc] houde[n] daer Met p[er]lemente. want si vorwaer Waende[n] waer hire selue niet Dat die v[r]ouwe sond[er] v[er]driet Zeelant soude wi[n]nen wel Dit was .i. v[er]radenisse fel Des co[nin]x broed[er] die ionghe florens Lach inde[n] dune[n] haer en[de] ghens Met sine[n] vrienden m[et] sine[n] here En[de] was altoes op die were Dat holl[an]tsche en[de] zeeussche diet Ne wilden begheue[n] niet Oec ware[n] daer coene man Van bute[n] lants die he[m] an Jn stade[n] stonde va[n] alre dinc Dit was gheseyt den coninc Tot andworpen d[aer] hi lach Die hem wel sere dies ontsach Dat die g[r]auinne lach op dat meer Met enen onghetelden heer Als te scepene althant En[de] ouer te vare[n] in zeelant D[aer] si omme dede pine Die co[ninc] voer al stillekine Thuys waert aldat hi mochte Nu hoert wat die v[r]ouwe dochte Si haeste seer als ic hoer lyen Haren soen here ghyen Hiet si there leyde[n] en[de] seyde Vaert sone indie gods gheleyde En[de] wint ons zeel[an]t en[de] ne laets niet Hi seide v[r]ouwe wats ghesciet Jc wint of ic bliue doet Nu blijft ghesont. en[de] indie[n] boet Stiep hi mettie[n] en[de] voer te scepe Met ene[n] scone[n] gheselscepe Voer hi bi west capplen an Daer ontsceepte menich ma[n] Die wel waende[n] sond[er] were Dat lant winne[n]: en[de] dat here Van holl[an]t en[de] va[n] zeel[an]t mede Stont ghescaert tot eenre stede Jnde[n] dune[n] ghereet te[n] spronghe Tsco[nin]x broed[er] florens die ionghe Wort ridd[er] opte[n] selue[n] dach Doe hi die viande voer he[m] sach Dien ghinc ieghe[n] met stoute[n] moede Die vlaminghe die des sond[er] hoede Waren. sijn opt lant ghetrect Als diere niet op hadde[n] ghemect Dat d[aer] enighe liede waren Als si saghen ghene scaren Worden si ondaen en[de] v[er]uaert En[de] weken wed[er] tscepe waert En[de] begonste[n] sere te vliene Nu staet den holland[er]s .i. deel siene Als die voert trecke[n] met ghene[n]de Dat dandre vloen m[et] g[r]oter scende Die g[r]aue va[n] ghisen hilt nochta[n] En[de] met hem oec menich man Wel op ghesete[n] m[et] scoenre scare En[de] hem q[u]a[m] oec een mare Dat die co[ninc] quame va[n] achter Met g[r]oter ere het docht he[m] lachter Souder hem enich ontgaen Die g[r]aue va[n] ghise[n] gaf he[m] gheuaen Onghesleghen en[de] onghewont En[de] in den wapen al ghesont Oec bleef h[er] ghye gheuaen Mer ic hebt aldus v[er]staen Dat hi ontfinc een wonde Jnden voet d[aer] hi ghesonde Noyt d[aer] na an ghewan Wat waendi hoe menich man Ald[aer] bleef ten selue[n] male D[aer] bleefer doet bi ghetale Ond[er] v[er]sleghen en[de] v[er]dronken En[de] ind[er] zout[er] zee v[er]zonken Meer dan lM. man Hoe machme[n] ghewete[n] dan Hoe menich d[aer] gheuange[n] bleef Jc hoerde segghe[n] dat me[n]se dreef Thuys met hope[n] oft scape[n] ware[n] D[aer] mochtme[n] menich moed[er]baren Naect sien lopen acht[er] velde Hine leeft niet diese telde Die co[ninc] selue qua[m] met desen Die in brabant had ghewesen Tot arnemude[n] mit haeste[n] groet En[de] sloech sijn paert vte[n] boet En[de] als hi opten lande quam D[aer] v[er]hoerdi en[de] v[er]nam Dat die vlaminghe v[er]wonne[n] ware[n] Hi sachse lopen bi grote[n] scaren Naect. en[de] te barenteert zere Des dancte hi gode onsen here En[de] als si sijns worde[n] gheware Die daer lopen harentare Naect dat die co[ninc] was Worden si te rade das Dat si te hant bade[n] om ghenade Die co[ninc] wort des te rade Doer god en[de] om ontfarmichede Dat hi hem ghenade dede En[de] deedse come[n] met grote[n] rote[n] En[de] ouer doen met boten Also naect alsi waren Dus worde[n] die vlami[n]ghe scaren Ghesconfiert in walchen lant Die co[ninc] dede althant Die gheuanghen in sijn behout Des menich was ionc en[de] out Des die co[ninc] was wel vro Dit gheuel recht also Alsmen screef ons h[er]en iaer M. cc. ouer waer .L. en[de] .iij. oec mede Bi westcapplen teenre stede Recht op s[inte] maertijns daghe Gheuel den vlami[n]ghe[n] dese plaghe Jnde[n] zomer als hi ghelach En[de] was op ene[n] vridach Wat holpe dat ick[er] veel of seyde Dit ghesciede bi gheleyde Van lieden dieme[n] hiet V[er]radre. des ne twiuelt niet Dat noyt vlaminc was so coene Diet hadde dorre[n] bestaen te doene Sond[er] hulpe vande[n] lande Al ghedoechde vlaendre[n] die scande Dan was sond[er] reden niet Want also alst is ghesciet Dat .i. man des v[er]dient Dat sijn h[er]e niet ne es sijn vrient En[de] hi moet vare[n] vte[n] lande Hem ne roect hoe g[r]ote scande Dat and[er] lude d[aer] of ontfinghen Op dat si met sine[n] dinghen Sine[n] wille mach bedriuen Si moghen slachte[n] den keytiue[n] Die hem dus v[er]dullen laten Den ghene[n] die bi hare o[n]mate[n] Hem sette[n] ieghe[n] haren here Des ghelouic ne[m]mermere Mochte[n] si haren wille beiaghen Hem ne rocht in wat plaghen Si die ghene mochte[n] bringhe[n] Bi wien si daden hare dinghen Dat waer hem algad[er] goet Daer om sette si hare[n] moet Hoe si die heren v[er]were[n] moghen Anders soude haer dinc n[iet] doghen Dit sietme[n] alle daghe Dat menich hier om leit laghe En[de] met allen doene d[aer] na staet Hoe hi te houe mach worde[n] raet En[de] hi sine sake moghe bedriue[n] Dus moet doerloghe tshere[n] bliue[n] Dat hi te vore[n] niet v[er]mochte Dus volbrinct hi sijn ghedochte Ende dit gheuiel den vlaemsche[n] h[er]en Nu wil ic ande[n] co[ninc] keren Nv sijn die sticke[n] aldus comen Jn zeelant dit heeft v[er]nomen Van vlaendre[n] die g[r]auinne Die des rouwe in hare[n] sinne Hadde en[de] dreef iamm[er] groet H[aer] dochte dat si lieu[er] ware doet Dan si langher hadde tlijf Nv hoert wat pensde dat wijf Haer oudste sone en[de] die eerste Die met rechte was die gheheerste Van auenes mijn heer ian Die had hem ghenome[n] an Vrou aliden van hollant D[aer] hi altoes trou an vant Te wiue met bliscepe[n] en[de] m[et] eren Tote aken voer de[n] grote here D[aer] die co[ninc] crone ontfinc Veralide[n] broed[er] om die dinc Wouden die moed[er] onteruen En[de] goedeloes laten steruen Want sine conde ghepensen treke[n] Hoe si haer best mochte wreke[n] Ouer tgheslachte van hollant Maer ontboet altehant Van aniau den edelen g[r]aue Of hi goet woude en[de] haue Hebben ouer sijn v[er]lies Dat hi hem bedochte dies Si woude hem henegouwe[n] op gheue[n] Dat dien va[n] holl[an]t niet en bleue[n] Jn haren lande gheerft yet Die g[r]aue kaerle die dat v[er]siet Qua[m] in henegouwe[n] thant En[de] ontfinc al dat lant Dat he[m] die vrou va[n] vlaendren gaf En[de] ond[er]want hem d[aer] af Recht of hi here ware En[de] seide oec al openbare Dat die gheboerte va[n] holl[an]t Nemmermeer en soude in hant Hebbe[n] tgoet ua[n] henegouwe[n] Nu hoert va[n] deser goed[er] v[r]ouwe[n] Die om niet v[er]derue[n] woude Haren sone die wesen soude Met rechte h[aer] outste erfnaem Sine hadde des ghene[n] scaem Dat si den ghene[n] tlant op gaf Diere niet m[et] rechte hilt af En[de] diet niet mochte come[n] an Doe claghede dit mijn h[er]e ian Vrou aliden sinen wiue Die hi ghelike sijns selues liue Minde. en[de] toechde h[aer] mede Dat hi ghedoechde de[n] onvrede Doer hare[n] wille en[de] haers broed[er] Haers vaders kint en[de] hare moed[er] En[de] dat hi onteruet bleue Alle die daghe die hi leue Het ne waer dat wesen soude En[de] hem die co[ninc] willem woude Te helpe comen m[et] sire cracht En[de] hi te valencijn op die gracht Woude logieren met sine[n] here Hi hoepte dat met cleenre were Wel te comen te sine[n] erue Hi sende doe om sine bederue Sijn v[r]ouwe sijn wijf om dese dinc Die hem dit claghede den coninc Die co[ninc] wart doe te rade Dat hi screef m[et] lieu[er] lade An hare[n] karel den rike[n] g[r]aue Dat hi d[er] dinc wilde staen aue En[de] oec niet ond[er]winden das Dat met rechte sijn niet en was Hi wouds hem danke[n] al sijn leue[n] H[er] karel diet niet begheue[n] Woude. screef hem weder soe Hine dede doer hem n[iet] een stroe Hine begheerde els ghene zaken Dat hi dat mochte gheraken Dat hine op een velt berede Op sulke plaetse op sulke stede Dat hine opt harde beride Hi soude also op hem striden En[de] hem worde[n] doen in scine Of hine minde en[de] die sine Oec v[er]mat hi hem eene dinc Mocht hi wel den wat[er] coninc Vten water opt lant ghecrighe[n] Hi soudem zaden so m[et] wighe[n] En[de] sine[n] tore[n] an he[m] wreken Men soud[er] ewelic of spreken Dit screef hi wed[er] ande[n] coninc En[de] ond[er]want he[m] sulk[er] dinc Dat hem die stede[n] ghinghe[n] in ha[n]t En[de] trecte voer adinghe[n] te hant Den co[ninc] qua[m] hier of die mare Die wed[er] screef al openbare An karel den g[r]aue in desen doene Waer hi goet man en[de] coene Dat hi quame[n] tassche op die heyde Ende hi d[aer] sijns ombeyde Est dat hire come[n] mach Die co[ninc] besciet he[m] ene[n] dach Dat hire wesen soude dan En[de] met hem menich hoghe ma[n] En[de] souder sijns ontbeiden Want tot assche optier heiden Es een harde scoen pleyn H[er] g[r]aue in bin niet so vileyn En dar wel vte[n] watre comen Tga te scaden of te vromen Hoech ma[n] sidi va[n] hoghe[n] gheslachte Ende d[aer]toe van g[r]oter machte Sidi coene comt dan daer Jc comer seker weet vor w[aer] Op dat ghi beydet ene[n] dach Winne d[aer] die winne[n] mach D[aer] ist vten watre wale D[aer] ne sijn berghe no dale Dat yeme[n]t den andre[n] mach becrupe[n] Noch beringhe[n] noch beslupe[n] So wie behout dat velt daer Hi mach wel segghe[n] ou[er] waer Dat hijt m[et] stride ghewo[n]ne[n] heeft Hets recht datme[n] he[m] dan gheeft Den prijs aldie warelt dore Welc onser die dan comt vore Beyde des anders ene[n] dach Als die g[r]aue des hoert ghewach Dat hem die co[ninc] heeft ghescreue[n] Omboet hi ma[n]nen en[de] neuen En[de] den co[ninc] lodewike Sinen broed[er] van vranckerike En[de] bat hem sere op ghenade[n] Dat hi he[m] staen woude in stade[n] Met volke en[de] met goede mede Die heilighe lodewijc screef ter stede Sine[n] broed[er] dese woert Niet sone heb ic ghehoert Dat willem die ionghe man Co[ninc] va[n] rome[n] ye ghewan Wille te doene ieghens mi En[de] en wil oec niet hoe dat si Jeghen hem doen enyghe sake[n] Des hi wesen mach tonghemake Also langhe als hi bliuet Jn sine[n] lande en[de] niet v[er]driuet Mine liede[n] wt mine[n] lande Het waer lachter en[de] scande Soudic sijn lant berechte[n] Jeghens hem wil ic n[iet] vechte[n] Doer eens wiues ouer moet Doet anders dat v dinct goet Karel die g[r]aue heuet dit v[er]hoert En[de] teldet der g[r]auinne[n] voert Die andwoerde dus teser sake[n] H[er]e ne weest niet to[n]ghemake En[de] ne hebt ghenen vaer Ghi sout hier ligghe[n] .vij. iaer Eer hi vten lande quame Die co[ninc] om enighe vrame Mids onder sine viande Hi soude noch bringhe[n] bloedighe hande Die onse maghe[n] hebbe[n] v[er]slaghen Des ne darf nyeme[n]t vraghen So coene w[ar]t hi ne[m]mermere Weset te ghemake here D[aer] toe macht ne[m]mermee come[n] Gaet te scaden of te vromen Dat enighe kind[re] va[n] sine[n] gheslachte Al ware .xx. w[ar]uen achte Worden in mine[n] lande ghegoet Mit rechte had ics wed[er]moet Soude sijn sust[er] hebben dat mine Want hi selue en[de] die zine Hebbe[n] mi so leyde ghedaen Lieue h[er]e laet dit staen Ghi sult trecke[n] op dat velt En[de] daer slaen uwe ghetelt En[de] liggher .ij. daghe of drie Jc seg v waer ghelouets mie Dat hi ne[m]mermee w[ar]t soe coene Sulke dulheit te doene Dat hi yet soude come[n] hare Jc sal v voert segghe[n] tware Ghi blijft va[n] henegouwe[n] g[r]aue En[de] mijn sone sals bliue[n] aue Aldoer sijn wijf en[de] dorde[n] broed[er] Haers vad[er] kint en[de] hare moed[er] Hine darf d[aer] toe hope[n] ne[m]mermeer Laet v ghenoghe[n] en[de] blijf heer En[de] scrijft he[m] wed[er] uwe[n] wille En[de] blijft hier ligghen stille Ghi sults hebbe[n] v gheuoech Die g[r]aue karel op haer loech Hi dede voert dat si he[m] riet Oec ne wildi laten niet Hine ontboet den co[ninc] dan Dat hi selue en[de] sine man Recht tot asch op die heyde Sijns .iij. daghe wilde ontbeide[n] Quame of hi coene ware Als die co[ninc] quam die mare Wort hi vtermate[n] blide En[de] sende wt in elke side Beide an ma[n]nen en[de] an maghe[n] En[de] deet he[m] allen claghe[n] Hoe seer dat hi was v[er]sproke[n] Hine woude niet ten ware ghewroken En[de] bat he[m] allen dat hi mochte Dat elc om sijn ere dochte En[de] hem nv in staden stonde En[de] wien d[aer] hi trou in vonde Hi souds he[m] lonen mildelike En[de] die arme maken rike En[de] den rike[n] edelen heren Soude hijs danke[n] m[et] g[r]oter eren Wat holpe hier of vele gheseghet Hi dede alsme[n] noch pleghet En[de] gaderde sine liede[n] te samen Die wt menighe[n] lande q[u]amen En[de] trac wt met sconen here Doer brabant al sond[er] were En[de] qua[m] met sijns selfs gheleide Al tot asch op die heyde Op den voer ghenoemde[n] dach Als h[er] kaerle dat versach En[de] v[er]nam dat die coninc Wilde voldoen aldie dinc Die hi hem hadde v[er]meten Hi die adinghe[n] hadde beseten Brac op en[de] voer sine vaerde Beide te waghe[n] en[de] te paerde En[de] voer recht also voert Te valenchijn indie poert En[de] dede hem d[aer] beslute[n] vaste Jeghen die holl[an]tsche gaste Die hi v[er]sproken had te voren Dit quam den co[ninc] ten oren Doe brac hi op en[de] volghede mede En[de] voer door adinghe[n] die stede Diene seer wel ontfinghen En[de] ieghens he[m] blidelic ghinghe[n] Hi woude voert hi deet in scine En[de] trac voer valencine En[de] dede daer slaen ande[n] velde Sine pawelioene en[de] sine ghetelde Karel die daer binne[n] was Hine v[er]mat he[m] doe niet das Dat hine soude te velde soeke[n] Als ic v[er]sta hine wils n[iet] roeke[n] Mer hi trac wt an dand[er] side Dat hi ontqua[m] des was hi blide En[de] voer wed[er] dane[n] hi quam Als die g[r]auinne dat v[er]nam Wart si droeue en[de] seer ondaen En[de] sende boden saen Anden coni[n]c van hollant Si woude he[m] gaen in hant En[de] doen dat hi haer beuale Die co[ninc] die bedocht was wale Ontfinc die v[r]ouwe aldaer Doe moste si al openbaer Haren sone gheue[n] te hant Van henegouwe[n] al tlant En[de] tlant va[n] aelst en[de] die .iiij ambochte Want den co[ninc] dat goet dochte Dede hijt beseghe[n] en[de] bescriue[n] Al ne mocht he[m] namels n[iet] bliue[n] Dus ghesciede d[aer] die dinc En[de] mijn h[er]e die coninc Brac op en[de] voer te lande saen Dit was int iaer gods ghedaen Xijc .l. en[de] viere mede Dat voer valenchijn die stede Co[ninc] willem dus was comen Sine[n] swagh[er] te g[r]ote[n] vromen En[de] sire suster kind[er] na Dus gheuielt als ict v[er]sta Onghegoet so ware[n] si bleue[n] Hadt die co[ninc] niet bedreue[n] Nochta[n] sijn someghe henewiere Alsi in holl[an]t comen hiere Segghe[n] si dit lant moet v[er]sinke[n] Die willen q[u]alike dat bedinke[n] Dat die va[n] holl[an]t hare[n] here Brochte[n] in so groter ere Hier binne[n] als die co[ninc] lach Voer valenchijn op ene[n] dach Qua[m] hem boetscap openbare Dat he[m] .i. sone ghebore[n] ware Van sire v[r]ouwe[n] va[n] sine[n] wiue Die oec soude bliue[n] na sine[n] liue Die co[ninc] v[er]blide sere En[de] danckets gode onsen here Die sticke[n] worden so beweuen Alst te vore[n] is bescreuen En[de] qua[m] thuus op ene[n] dach Aldaer sijn v[r]ouwe va[n] kinde lach Doe dedi dope[n] sine[n] sone Florens so hiet die gone Daer of mach hore[n] tellen En[de] v[er]trecke[n] en[de] v[er]spellen Wond[er] en[de] ia[m]mer groet Dat ghesciede na sine doet Als ghi hier na sult v[er]staen Die co[ninc] willem heuet ghedaen Feeste als he[m] selue[n] dochte Dat hi met ere[n] doen mochte En[de] bleef .i. wile in ruste[n] daer En weet hoe langhe n[iet] vorwaer En[de] al ne can ic niet al gherake[n] Te v[er]trecke[n] sine saken Tene[n] tide ghinc hi te rade Wat hi best voert ane dade Men riet hem al sond[er] sparen Dat hi opwaert soude varen En[de] dwinghe[n] anhe[m] dat rike En[de] besittent moghentlike So moch hi dan ontfaen te lone Van romen die keiserlike crone Dat w[aer] hem eerlic harde sere Doe pensde selue die g[r]ote here Dat hi soude vare[n] in vreemde[n] lande En[de] dwinghen te sine[n] hande Die liede[n]. en[de] sijns selfs land Soude bliue[n] bute[n] sine hant Die dat doet hi moete riesen Sp[r]ac hi: wa[n]t hier sijn die vriesen Die wone[n] indit wester ende Die mijn soude sijn het ware scende Liet ic dit al openbare Voer ic hier en[de] voer ic dare Ander lude te doen onder En[de] late[n] die mine al besonder Onbedwonghen sond[er] danc Hi wort te rade eer yet lanc Dat hi die vriesen in alre wise Soeken wilde op den yse Het gheuel als hi ghedochte Ten eerste[n] datme[n] ride[n] mochte Ouer ijs en[de] ouer al Gheboet hi en[de] beual Datme[n] ghebode hereuaert En[de] hi trecte darwaert Jnden wi[n]ter op ene[n] dach Na kersauonde als hi ghelach Jn eene vorst als god woude En[de] oec emmer gheuallen soude Die co[ninc] voer al tot alcmare En[de] te vrone[n] aldaer nare En[de] al op den grote[n] yse Die co[ninc] stout va[n] houghen p[r]ise Voer voren stout en[de] onueruaert D[aer] hi der vriesen gheware waert D[aer] hise dixste sach m[et] hopen Liet hi voren tot hem lopen Of hi had ghewesen opt velt D[aer] die vriesen onghetelt Stonde[n] ghescaert na hare wise Die co[ninc] waende op den yse Seker hebben ghereden Als hi sine liede[n] was leden Volchde hem nyeme[n]t alst wel sceen D[aer] si sident om dreuen ween Als dus reet die h[er]e va[n] pryse So brac dat ors dore de[n] yse Dat iammer was te siene an Dat aldus die edel man Tonghemake was ande[n] liue Doe quame[n] die vriessche keytiue Die de[n] co[ninc] ware[n] gheuee Twee of iij. of luttel mee En[de] sloeghen doet al onbekent Dand[re] quamen ommetrent En[de] saghen sine wape[n] an Doe seiden si dit is die man Die wel voerboer mach wesen Doe q[u]am daer een toe metesen Diene kende en[de] seide saen Wapen wat hebdi ghedaen Ghi hebt den co[ninc] selue doet Doe dreue[n] si alle rouwe groet Het moste bliue[n] het was gedaen Doe name[n] si den co[ninc] saen En[de] groeue[n] d[aer] hem goet dochte Somen alre heymelixt mochte En can ghewete[n] noch gheraden Bi wat saken dat sijt daden Sijn here wort al ondaen En[de] trecte[n] thuus wed[er] saen En[de] hoe mach dit sijn ghesciet Dat so menich goet ma[n] liet Sine[n] heer riden voren Hine had na gheuolcht m[et] spore[n] En[de] tlijf gheset in auenture[n] Eer hi dat hadde dorre[n] kure[n] Sine[n] h[er]e te late[n] int ongheuoech Daerme[n] sond[er] hulpe sloech Wast anders yet dan wel D[aer] of en weet ic nyewer el Nochta[n] so spreect me[n] misselike Van some[n] lieden des ghelike Die co[ninc] bleef doet sond[er] zaghe Op s[inte] agnieten achte daghe Alsme[n] screef ons h[er]en iare Xijc . en[de] daer nare .L. en[de] viue mede Bi hoechoutwoude op .i. stede NV latic staen va[n] he[m] die woert En[de] seg va[n] sine[n] sone voert En[de] va[n] florens sine[n] oem Die ionghe ridd[er] die sijns na[m] goem Die ond[er]stont alsme[n] becande Die voechdie vande[n] lande Want hi met rechte monbaer was Jc dar mi wel v[er]mete[n] das Dat hi maecte die zeeussche core Daerme[n] mede al doren tore Berechtet heuet al zeelant An alden goede sloech hi die ha[n]t En[de] dede en[de] liet dat hi woude Als een lants h[er]e doen soude Hi maecte pays als ic v[er]sta Op ene[n] tijt daer na Met h[er]en ghien va[n] vlaend[er] lant En[de] zekerde mett[er] hant Sire docht[er] om dat hi woude Dat hise te wiue hebbe[n] soude Mer ic ne weet hoe dat quam Datse die h[er]toghe zid[er] nam Doese florens liet gaen die g[r]aue Van vlaendre[n] die liet aue Dat recht va[n] zeelant voert Alsme[n] dicke heeft ghehoert Al hebben sijt wed[er] an ghesproke[n] Dat is zomwile an hem ghewroke[n] Dese florens die goed[er]tieren Voer alle saysoene tornieren Jn enen tornoy so vel he[m] soe Dat hi en[de] die zine worde[n] onvroe En[de] hi die porse hadde also groet Dat hi ghequetst was tot[er] doet Tandworpe[n] most hi bliue[n] doe So grote ziecheit qua[m] he[m] toe Dat hi op die seuende calende Van aprille dede sijn ende Al tot andworpe[n] indie poert Alsmen dicke heeft ghehoert Dat hi gheleeft hadde m[et] ere[n] Hi v[er]sciet int iaer ons heren Xijc . l. en[de] achte Dese florens va[n] hoghe[n] gheslachte Leghet in middelburch beg[r]auen Dien sijn sust[er] mit g[r]oter hauen En[de] met eren ter aerde[n] dede Van henegouwe[n] was si g[r]a[u]inne mede Sijns vad[er] kint en[de] sire moed[er] Doe si hare[n] lieuen broed[er] Hadde beg[r]aue[n] na[m] si in hant Hare[n] neue en[de] al sijn lant Want si die naeste was gebore[n] En[de] berechte als wi horen Tgraefscap en[de] dat ionghe kint D[aer] wond[er] of ghesciede sint Cvme had hi der iaren viere Doe florens die goedertiere Sijn oem die gheest op gaf Daerme[n] doechden vele seit af Die moye nam tkint in handen En[de] ond[er]want haer vande[n] lande En[de] proefde d[aer] om en[de] dochte Hoe si tlant berechte[n] mochte En[de] dede dat kint wel v[er]waren Tote dat qua[m] te sulken iaren Dat het v[er]standenes mochte ontfae[n] En[de] deden doe ter scolen gaen Walsch en[de] dietsch lere[n] wel D[aer] na in corter tijt gheuel Dat dien here[n] vande[n] lande Ond[er] hem dochte wesen scande Datse een wijf soude dwinghe[n] En[de] v[er]houaerde[n] doe die dinghe[n] Dat si te houe als niet en ware[n] En[de] trecken te hoep m[et] g[r]oter scare[n] En[de] strede[n] d[aer]om ond[er]linghe En[de] maecte menich g[ro]ot ghedinghe Als ghi wel marke[n] moghet Harelijc wilde wesen voghet Vande[n] kinde en[de] tlant berechte[n] Dat sire dicke om moste vechte[n] Wie ten andre[n] doe droech vede En[de] te hem hadde enighe lede Die mett[er] g[r]aue en[de] mett[er] v[r]ouwe[n] Best was va[n] henegouwe[n] Die claechde dan om dandre sake Des hi hebbe[n] wilde wrake Van sine[n] vianden biden here Dats te lachterne alte zere Dat die ghene die is te houe Machtich en[de] va[n] g[r]ote[n] loue En[de] sine vete dan wil wreke[n] Mette[n] he[er]e bi enighe[n] treken Die v[r]ouwe was goed[er]tieren En[de] wiste niet bi wat maniere[n] Dat die sake[n] ware[n] comen Si ware dat ware om sneue[n] v[r]ome[n] Dat si die sticke[n] broechte[n] voert Alsme[n] hier nv heeft ghehoert En[de] hiet hem doen dat beste waer Dandre worde[n] des ghewaer En[de] sochte[n] hier ieghen raet En[de] toechde[n] hier of hore[n] staet Den g[r]aue der v[r]ouwe[n] moeyen sone Va[n] ghelre als hi v[er]stont tgone Nam hi raet wat hi doen mochte En[de] sine[n] rade best dochte Die worden doe des te rade Dat hi daer an tbeste dade Dat hi he[m] des lants ond[er]wonde Hier voer op die selue stonde Jn zuutholl[an]t te dordrecht binne[n] En[de] liet ald[aer] bekinnen Dat hi tlant berechte[n] woude Tfolc sloech an he[m] also houde Die v[r]ou was in zeel[an]t bleuen En[de] na[m] daer grote hoede des neue[n] Die g[r]aue va[n] ghelre sloech die ha[n]t An alde[n] goede dat hi vant Des was hi meest[er] en[de] voghet Florens die g[r]aue die ionge ioghet Most ghedoghe[n] wats ghesciede Want hine mochte sine liede Niet selue bedwinge[n] no berechte[n] Sine moste[n] ond[er]linghe[n] vechte[n] Dicwile te menigher stont Als den lande wel was cont SJder gheuel tene[n] male Dat die g[r]aue te remerswale Gaderde volc te sine[n] beste[n] Den vrouwe[n] p[ar]tie q[u]a[m] va[n] weste[n] Dien den g[r]aue ware[n] gheuee En[de] v[er]gaderde[n] op v[er]nouts ee En[de] vochte[n] d[aer] ene[n] wijch Dat dede al der here[n] prijch Dien si ond[er]linghe droeghen So dat si aldaer v[er]sloeghen Vele liede[n] an beide[n] siden Mer het gheuiel also ten tide[n] Dat die g[r]aue van ghelre doe V[er]wan dus ist come[n] toe Dat hi des lants doe bleech vog[et] En[de] florens die ionghe ioghet Nam va[n] vlaend[re] tsgraue[n] docht[er] En[de] maecte pays al sond[er] lacht[er] Jeghen de[n] g[r]aue va[n] vlaend[er]lant Die g[r]aue va[n] ghelre sloech die ha[n]t Ander v[r]ouwen medegaue D[aer] hi noyt rekeninghe dede aue Florens wa[n] an sinen wiue Kind[er] die luttel te liue Luttel bleue[n] tot hare[n] daghen Jc sals hier na wel ghewaghen Alsme[n] wel sal v[er]staen Nu es voert also v[er]gaen Dat florens qua[m] te sine[n] iaren Doe moste h[er] otte thuus w[aer]t varen Die g[r]aue tot sijns selues lande Want florens sine hande Selue an sijn eyghe[n] goet Doe qua[m] hem in sine[n] moet Dat hi bi sire moeyen rade Altoes gaerne dat beste dade Florens sijnre moeye sone Beual hi zeel[an]t om dat die gone Herde wel berechte[n] soude Hi vinc ane als die boude En[de] ond[er]want hem rechte doe Des gherechts en[de] rieper toe Haren aelbrecht here van voren En[de] liet hem sine[n] wille horen Want hi burchg[r]aue va[n] zeel[an]t Was. en[de] oec na[m] hi in hant And[re] here[n] vande[n] lande Des ne had hi ghene scone Bi wien hi liet en[de] oec dede En[de] hi voer in elke stede Om in payse tlant te houde[n] Beide in walchren en[de] in scoude[n] Zuutbeuelant voer hi dore En[de] berechte tlant mitt[er] core Also als si bescreue[n] was Doe w[ar]t hi te rade das Dat hi he[m] pijnde mitte[n] g[r]aue Die grote vete te legghen aue Die te v[er]nouts ee ghesciede En[de] ghiselder om vele liede En[de] brochte die sticke[n] al te goede Doe qua[m] florens in sine[n] moede Van holl[an]t den edelen g[r]aue Dat hi niet woude late[n] aue Hine woude wreke[n] sine[n] vad[er] Om tauenture[n] tene[n] gader Dat hi van gode hilt te lene En[de] gaderde .i. heer niet clene Beyde torse en[de] te voet Alst sine[n] rade dochte goet En[de] q[u]amer mede sond[er] sparen Tot alcmaer gheuaren En[de] dede da[m]men en[de] diken En[de] wilde ouer toudorp striken En[de] dan ieghe[n] die vriesen vechte[n] En[de] hiet ma[n]ne[n] en[de] knechte[n] Dat si droeghen hoey en[de] stroe Men dede die dikers wachte[n] doe Mit scutte en[de] met speren Die vriesen die dat wilde[n] kere[n] Quame[n] ghelope[n] indie vaert Met haeste[n] g[ro]ot te[n] da[m]me waert En[de] quame[n] lope[n]de also voert Dat gheruchte qua[m] indie poert Doe ghinc me[n] wapene[n] aldat h[er]e Die vore[n] mochte trac eerst t[er] w[er]e Beide torse en[de] te voete Die vriesen q[u]ame[n] hem te moete En[de] sconfierde[n] dat h[er]e groet Si sloeghe[n] menighe[n] man doet Dat h[er]e leyde hem ter vlucht Die vriesen volchde[n] sond[er] ducht Van hare[n] liue tot alcmaer toe En[de] tote bi heilichloe Die hollanders die te vore[n] vloge[n] Keerde[n] wed[er] in haer oghen Doe si hadden die harde gheest D[aer] sloechme[n] die vriesen meest Wel viijc ofte meer D[aer] wrac elkerlic sijn zeer Der hollanders bleef v hond[er]t Dus gheuielt wie[n] soet wondert Der vriesen bleef die mere hoep Die g[r]aue hads de[n] quaetste[n] coep Dus gheuielt als ic bediede Want hi v[er]loes sijnre goed[er] liede Harde vele va[n] sine[n] lande Hi moste kere[n] al wast scande Wed[er] thuys dane[n] hi was come[n] Ghehaelt had hi luttel vrome[n] Men dede de dode[n] beg[r]aue[n] doe Als menre mochte come[n] toe Dit gheuel al ouer waer Alsmen screef ons h[er]en iaer Xijc . lxx. en[de] twee Sinte philibaerts daghe min noch mee Menighe dinc sciede d[aer] naer Die mi te tellen waer te swaer Mer somighe dinc mach ic tellen Die de[n] g[r]aue florens gheuellen Als vande[n] meeste[n] en[de] beste bekent Hi voer dicken omtrent En[de] anereysde die vriesen Ond[er] tiden most hi v[er]liesen Op een stont w[ar]t die here Te rade doe in ene[n] kere Dat hi ridders name ontfinc Ten bussche ghesciede dese dinc Met bliscepe[n] en[de] met eren Alsme[n] screef die iare ons h[er]en Xijc . lxx en[de] seuene Ontfinc die h[er]e in ionghe[n] leuene Tshartoghen bussche ridd[er]s name Na xiij daghe alshem betame Tene[n] tornoy daer die hartoghe Jan was die prince hoghe Ja hoech ma[n] was hi weetme[n] wale Beyde ind[er] daet en[de] ind[er] tale D[aer] toe vromich en[de] milde En[de] vele dede hi mitte[n] scilde En[de] mette[n] wape[n] datt[er] toe hoert V[er]staet wes hi plach voert Oerstekers en[de] v[er]rader Dreef va[n] hem der ere[n] vad[er] Dese h[er]toghe die ic mene Jc wilde dus dede al ghemene Die here[n] die nv hebbe[n] macht Dat si met al hare cracht V[er]raders smekers oerstekers Runers en[de] plume strekers Altoes saghen inden mont En[de] mercten dan op welke stont Dat si meer om h[aer] vrome sprake[n] Of smeecte[n] om and[er] saken Dan si doen om tshere[n] ere En[de] hi he[m] daer na ne[m]mermere Gheloue[n] wilde enigh[er] dinghe Hets menich die he[m] zond[er]linghe Saken bewint die wel zweghe Plaghens die h[er]en alle weghe Mer neen si niet het staet also Die te houe wil wesen vro Hi moet de[n] here[n] co[n]ne[n] toghen En[de] oec dat bringhe[n] vor oghen Dat die heren gaerne horen Al soud[er] hem of come[n] toren Hets sulc te houe wel gheacht en[de] mitte[n] h[er]en in g[r]oter macht Die meer begheert dat becliue Dan sijn h[er]e indie ere bliue En[de] staet d[aer] na alle daghe Trecte die h[er]e sijns selfs maghe An he[m] te rade. en[de] bi he[m] wrochte Meer dan bi andre misscien hi dochte Dat hi te min ware gheacht Hier om pijnt hi dach en[de] nacht Hoe hi die h[er]en v[er]werre[n] moghe[n] Ond[er]linghe en[de] hi hoghe D[aer] bi moghe v[er]heue[n] sijn Het nemet gaerne q[u]ade[n] fijn En[de] en mach niet langhe dure[n] Als die h[er]e bi auenturen Hem bepenst en[de] dat v[er]staet Dat die ghene quade[n] raet Heuet gheiaghet. en[de] toe ghebrocht So wandelt gaerne d[er] h[er]en ghedocht En[de] moet den ghene[n] da[n] v[er]driue[n] Sone mach die dan niet bliue[n] Onbescoude[n] after die oghen En[de] segghen wie soude dit gedoghe[n] Wie diene[n] en[de] hebbe[n] ghedient En[de] soude[n] wesen tshere[n] vrient Beyde met liue en[de] met goede Die nochta[n] met allen moede Meer sijns selues voerdeel iaghet Dan sijns h[er]en wie soes claghet Hets menich hi soude lachtre[n] sere Waert also dat sijn here Woude doen rechte scoude En[de] met he[m] neme[n] die hi soude Met allen rechte tsine[n] houe Dat mocht hi doenmet g[r]ote[n] loue Want hi ontsiet der seluer zede Datme[n] die sine en[de] he[m] oec mede Mochte after rugghe steken Die bi el neghenen treken Te houe sijn v[er]heuen soe Die nes te prisen niet .i. stroe Dat enich man op enighe stont Ene[n] andre[n] siet inde[n] mont En[de] niet siet in sijns selues scoet Hi lachtert dat een and[er] broet Et te houe tene[n] male Woude hi hi mochte merke[n] wale Dat die sine alle daghe Come[n] eten wie soet claghe Hets sulc mochte hi v[er]driue[n] Alle dandre hen soude niet bliue[n] Mochte hi die sine bringhe[n] int hof Hier mede so sta ics of Dits waer is bins ghewes Hi trecs hem aen dies sculdich es En[de] pine he[m] om dandre daet En[de] come des of dats mijn raet Men weet .i. deel wie si sijn Nu keer ic weder ter rede[n] mijn D[aer] ic die tale of had bego[n]nen God moet mi sire hulpen onne[n] Datme[n] niet an mi moet wreke[n] Mijn dichte[n] en[de] mijn na spreke[n] NV keer ic wed[er] daer ict liet Aldus v[er]re wast ghesciet Dat die g[r]aue hadde ontfaen Ridders name doe keerdi saen Tsine[n] lande als hi eerst mochte En[de] leider an al sijn ghedochte Hoe hi tlant mochte bedwinghe[n] En[de] sijn liede in payse bringhe[n] Dit gheduerde .i. stonde Also als ic ghemerke[n] conde So v[er]dreef hi vte[n] lande Sire moeyen en[de] dede h[aer] scande En[de] haer kind[er] altemale Die dat riet ne dede n[iet] wale Doe gheuelt dat hi tornierde En[de] tornoy en[de] spel hantierde Ene wile als hem dochte Dat hi zeker wandele[n] mochte D[aer] na ist also ghesciet Dat bisscop ian en[de] conde niet Va[n] assouwe[n] sijn lant bedwinge[n] Hine hebbe tot sine dinghen Den g[r]aue florens tene[n] gheselle Want h[er] ghisebrecht va[n] aemstelle Hadde besete[n] vredelant Harma[n] va[n] woerde[n] had in hant Dat goede huys te mondfoorde Hare gheen ne qua[m] te woerde Dat si den bisscop iet ontsage[n] Die dat ma[n]ne[n] en[de] maghen Claghede en[de] bat oec mede Ouer al in elke stede So dat hi bat de[n] edele[n] g[r]aue Dat hi hier toe hulpe gaue Diet oec dede en[de] trac te hant Met heer crachte vor vredelant Als hire .i. wijl had gheleghe[n] Deed hi als heren pleghen Hi voer wech en[de] liet aldaer Een deel lieden die d[aer] naer Vredelant belaghen doe Die h[er]e va[n] aemstel zette toe En[de] gaderde dat hi gadere[n] mochte[n] Tthuys tontsette[n] was sijn ghedochte En[de] qua[m] te lone[n] op ene[n] dach Als tsg[r]aue[n] volc dat v[er]sach Besprake[n] si he[m] en[de] berieden Dat si een deel va[n] hare[n] lieden Liete[n] ligghen vorde[n] casteel En[de] voere[n] ou[er] met volx een deel Dand[re] hadde[n] volx so vele Dat onghelike sceen tsulke[n] spele Doe si haer liede[n] hadde[n] ghescaert Ghinghen si voert onueruaert Die selue liede[n] die d[aer] waren En[de] doeruochten ghene scare[n] D[aer] w[ar]t haer ghisebrecht gheuaen Dander waren also ondaen En[de] ghesconfiert altemale Wat holpe hier of langhe tale Men brochte h[er]en ghisebrecht voert Als h[er] aernout dit v[er]hoert Sp[r]ac hi mette[n] broed[er] thant En[de] boet op te gheue[n] vredelant Behouden lijf en[de] lede Men ontfincken d[aer] ter stede En[de] men voerdse in zeel[an]t doe Die g[r]aue florens zette toe En[de] belacht thant montfoord En[de] bleef ligghen rechte voert De[n] zomer en[de] den winter dure En[de] warp he[m] in te menigh[er] vre Menighe[n] sware[n] bliden steen Als den ghene[n] wel sceen Die bind[er] burch ware[n] beseten Ten lesten most wesen als ghi sult wete[n] Dat si in hant moste[n] gaen Die g[r]aue ne woudse n[iet] ontfaen Hine mochte mede doen sine[n] wille Openbaer lude en[de] stille Het v[er]ghinc alst wesen soude Hi deder mede al dat hi woude Dat huys dedi doe besetten Tsine[n] wille al sond[er] letten H[ar]man bleef vten lande Dandre gheuaen al had sijs scande Menighen dach en[de] menighe wile D[aer] na gheuelt al sonder ghile Dat si v[er]soende[n] ieghe[n] de[n] g[r]aue En[de] sette borghe[n] va[n] g[r]oter haue Dat si ne[m]mermee so coene Ware[n] ieghe[n] den g[r]aue te doene En[de] wie d[aer] ieghe[n] yet misdede V[er]boerde lijf en[de] lede En[de] al sijn goet en[de] leen En[de] der borghe[n] en waer ne gheen Hine soude v[er]boren al sijn goet Est dat hare enich misdoet En[de] niet d[aer] ieghe[n]s segge[n] soude[n] Dat zider qualic was ghehoude[n] Nu sette die g[r]aue ghedochte Die vriesen te dwinghe[n] of hi mochte En[de] v[er]gaderde al sijn here Hollant zeelant met g[r]oter ghere En[de] voer in vrieslant sond[er] missen En[de] logierde te widenissen Met menighe[n] ma[n] coene en[de] stout En[de] vacht ene[n] wijch te scellinchout En[de] w[ar]t te rade alst wesen soude Dat hi doe voer tot hoechoutwoude En[de] vacht d[aer] op die selue tijt Ene[n] bitterliken strijt So dat die h[er]en va[n] zelant Selue vochte[n] mett[er] hant Datmens he[m] g[r]ote ere sprac Oec weet ic wel dats niet ghebrac Dat die va[n] holl[an]t vochte[n] soe Dats die g[r]aue w[ar]t wel vroe Soe dat die vriesen begonste[n] wike[n] Daer mochtme[n] sien baniere[n] strike[n] Deen te prighe teghe[n] dander Jc weet wel dat noyt alexander Noch p[r]iamus vochte[n] soe Die vriesen moste[n] v[er]liesen doe En[de] ghinghe[n] vlien die mochte[n] lope[n] Dand[re] mostent d[aer] becopen Men sloecher vele op die stede Oec w[ar]t daer gheuanghe[n] mede Een out vriese en[de] w[ar]t ghegheue[n] Op die zake d[aer] sijn leuen Dat wijsde des co[nin]x graf Die g[r]aue ne wouder niet scede[n] af Eer hi den vad[er] dede ontgraue[n] Dat hi prijsde vor vele hauen Tghebeente dede hi neme[n] saen Scone wassche[n] en[de] dwaen En[de] deet voeren haestelike Jn ene[n] scrine zuuerlike Te scepe als hi eerst mochte En[de] dede make[n] als hi dochte Te widenisse ene[n] casteel D[aer] hi dat lant al gheheel Van vrieslant mede dwinghe[n] soude Hi deed make[n] also houde En[de] also scier alsme[n] mochte En[de] spijsdet en[de] ma[n]net als he[m] dochte Datme[n] thuys wel houde[n] zoude Jeghens ionghen en[de] oude Waers te doene m[et] g[r]oter eren Dit gheuel int iaer ons here[n] Lxxxii en[de] .xij. hondert Jnden wint[er] wie soes wondert Dat hi sinen vader wan En[de] v[er]sloech oec menighen ma[n] Al was der vriesen veel v[er]slege[n] Nochta[n] pijnde[n] si alle weghen En[de] poghede[n] met hare cracht Dicke tote op die gracht Dat huys te vellen had si moghen Men scoet m[et] armborste[n] en[de] m[et] boge[n] Menighe[n] man voer thuys doet Nochtan deden si menighe[n] stoet Voer thuys mer het ne halp twint Doe gheuelt also sint Dat op die sestiende calende Van loumaent god doe sende Ene vloet also groet D[aer] menich mensch om bleef doet Thant d[aer] na s[inte] aechte[n] daghe Sende god tot eenre plaghe Echter een groete vloet Dese ware[n] beide als ict v[er]stoet Als ons die scrifture[n] leren Jn eene[n] wint[er] int Jaer ons h[er]en Xijc en[de] .vij. en[de] tachtich Si ware[n] so groet en[de] so machtich Dat si ouer ghinghe[n] al tlant Dat leghet andes zeewes cant Beyde oester en[de] west[er] vriesen En[de] holl[an]t moste oec v[er]liesen Suutholl[an]t v[er]dranc also mede En[de] ic en weet ghene stede Bider zee en ghinc al onder Tfolc v[er]dranc dats meer da[n] wond[er] Ten segghe[n] es des bleef so vele Dat het ghinc al vte[n] spele Al zeelant v[er]dranc sekerlike Sond[er] walchren en[de] wolfaerts dike Anders hoerdic noyt lant nome[n] Jn wat lande ic bin comen Dat staende bleef bid[er] zee Sond[er] vlaend[re] wat sels mee En[de] die lande die ghi hoert nomen Nu sijn die vriesen so v[er]re comen Dat si mosten an hare[n] danc Singhe[n] enen nyewe[n] sanc Dat si met h[er]te[n] niet beghere[n] Si mosten hulden en[de] sweren Den g[r]aue en[de] ond[er]danich wesen Hoe dat si zwoere[n] doe in desen Si brakent tot hare[n] lacht[er] g[ro]ot D[aer] bleef menich ma[n] om doet Als ghi hier na sult horen M[er] hier gaet .i. and[er] tale voren Van andre[n] dinghe[n] wat ghesciede Jnde[n] lande ond[er] die liede Den g[r]aue dochte goet oec wese[n] Dat hi make[n] dede na desen Te medemelic ene[n] casteel D[aer] hi mede al gheheel Al west vrieslant zid[er] dwanc Hi gaderde heer eer yet lanc En[de] voer ligghe[n] op meloerde Dat was als ic segghe[n] hoerde Dat hi die lose vriesen ontsach En[de] d[aer] soe menighe[n] dach Dat die burch was volmaect En[de] vast en[de] wel gheraect En[de] seer scone en[de] starc Oec dede hi make[n] scone warc Bi vrone[n] op die h[ar]de gheest Die nyewedorp hiet doe was meest Der vriesen macht op dat ende Hi dede oec make[n] daer ghehende Ene[n] dijc met haeste[n] groet Datme[n] mochte in alre noet Vand[er] burch gaen harentare Van vrone[n] al tot alcmare Oec dede hi maken althant Een huys andes dijcs kant Dat dien dijc bescerme[n] soude Waert datme[n] in steken woude Middelburch so hietme[n] dat Tornenburch dat stont t[er] stat Daert nv staet lange te voren Dat was als wijt horen Om datme[n] gheen vandesen borghe[n] Beligghen mochte sond[er] sorghen Om te winne[n] tenigher tijt Want sine staen niet so wijt Men scote wel te tween delen Grote scichte grote quarelen JC ne weet hoe ict v[er]sta Weder vore[n] ofte na Thuys te medemelec was ghemaect Ben ic d[aer] in yet ontraect Dat ne is niet sere misdaen En[de] ic weet dat si noch d[aer] staen Mine roeke welc after of voren Hi had begonne[n] te nyewendoren Sider d[aer] na een veste Die nv wel naer es die beste Die in alden lande staet Sint droech soe d[er] vriesen raet Dat si die veste al te braken Jc salt hier na wel gheraken V te segghen hoet ghesciede Nu v[er]staet wat ic bediede Dese huse besette hi wale En[de] pijnde hem voert telke[n] male Hoe hi sijn volc mochte berechte[n] Hine woude heren noch knechte[n] Boue[n] hem niet laten here Binne[n] sine[n] lande des had hi ere Doe die vriesen hadde[n] v[er]lore[n] Als ic v seide hier te vore[n] Den seghe en[de] hise had ontfaen En[de] ten besten was v[er]gaen Also als ic te vore[n] seide Dat hi sinne[n] daer an leide Hoe hi berechte sine liede Dat rike en[de] arme ghediede En[de] hoe hi dat volbringhe[n] mochte Den h[er]en va[n] zelant doe dat dochte[n] Beide de[n] ouden en[de] den ionghen Dat si te sere waren bedwonghen En[de] peynsder ieghens ene[n] raet Haer ghepens also voert gaet Dat si theerscap wel na ghemene Van hollant groet en[de] clene Hadde[n] ghebrocht an hare stricke En[de] voere[n] toe behendichlicke En[de] soenden ond[er] he[m] die veten Dat mense vriende[n] mochte[n] hete[n] Die van borselen en[de] va[n] rinisse Dit was den g[r]aue .i. zwaernisse Mer die ghemeente en[de] die stede[n] Hilden doe in moghentheden Als si dit hadden ghedaen Sochte[n] si hulpe harde saen Ande[n] g[r]aue here[n] ghyen Van vlaendre[n] hoerdic lyen Hine hadde niet sijn so coene Sulke dinc bestaen te doene Had he[m] zeelant gheweest ieghe[n] Mi wondert dat des die h[er]en pleghen Dat si also zere douen Dat si de[n] ghene[n] dorre[n] gheloue[n] Die sine[n] here aue gaet Jane mach hi der seluer daet Hem v[er]moede[n] doet hi yet Jeghe[n] hem en[de] hi niet Al hare[n] wille can gherake[n] Hi moet bide[n] zelue[n] saken Sijn bedwonghe[n] of v[er]dreue[n] Want sine ma[n]ne[n] en[de] sine neue[n] Ne sijn si niet want si beghere[n] Selue te sijn die meeste here[n] Waer om soudsi anders soeken Andere hulpe en[de] des roeken Jeghens haren rechte[n] here Si sijn ghewarre[n] in elke[n] kere Als die wed[er]haen op die kerke Dit wil ic dat elc merke Dat hi bedwinghe[n] sal Alle liede[n] groet en[de] smal Edele onedele alte gader Jnde[n] lande en[de] he[m] sijn vader Ane eruede dan hi sal co[n]nen Jnde[n] lande dat hi ghewo[n]nen Met crachte en[de] met onrechte heeft Want het ne is man die leeft Die mi[n]ne[n] mach al sulken h[er]e Met trouwer h[er]ten als hi dede ere Sine[n] h[er]e daer te vore[n] Wat hi sweert hets al v[er]lore[n] Siet hijs wech en[de] heeft hijs stade Hi sel scier worde[n] te rade En[de] kere[n] wed[er] daen hi qua[m] Al souts dander worden gram Mocht hi v[er]soene[n] in enighe sake[n] Met sijnre vrienscepe[n] ghenaken En[de] diene[n] he[m] bet dan te vore[n] Onder wien hi is gheboren Dit dinct mi dat nature leert Al sijn die h[er]en ald[us] v[er]keert Dat si ware[n] sijn ghemint Van lieden die sijn onbekint Die dient dor danc en[de] niet dor mi[n]ne Die vrienscap is h[er]de dinne Nv keric wed[er] ten beghinne g[r]aue florens die g[r]ote mi[n]ne Hadde gheleit an zine liede Dat hi dor haue no dor miede Noch doer bedwanc woude late[n] Dat hi den arme[n] en[de] den mate[n] Aldus woude late[n] v[er]duwen Pensde. me[n] mach mi v[er]spuwe[n] Laet ic die h[er]en aldus risen Die mi beghere[n] in alre wisen Te v[er]driue[n] wt mine[n] lande En[de] can ghedoghe[n] n[iet] die scande Dus pensde hi en[de] wrocht[er] na En[de] sende recht als ic v[er]sta Jn middelburch sine v[r]ouwe Die hem goet was en[de] ghet[r]ouwe En[de] diene mi[n]de boue[n] alle ma[n]ne En[de] sine[n] sone de[n] ionghe[n] ia[n]ne Die poert te houde[n] als wijt wete[n] Die d[aer] binne[n] ware[n] besete[n] Vandie[n] va[n] vlaendre[n] recht doe En[de] va[n] zeelant mede toe Nieme[n] darf he[m] des beroeme[n] Dat hi te helpe woude coeme[n] Den g[r]aue florens optie tijt Dat meeste deel droech he[m] nijt Vande[n] here[n] vande[n] lande Sine ontsaghen niet d[er] scande Als si some sider daden Doe si bet worden beraden Als ghi noch hier na sult hore[n] Mer hier moet eer gaen vore[n] Een deel va[n] dat d[aer] ghesciede Het laghe[n] doe so vele liede Voer middelburch op sulke stont Als mi sint is worde[n] cont Dat he[m] die porters som ontsaghe[n] En[de] duchte[n] meerre plaghen Doch so sette[n] si he[m] ter were Al hadde[n] die vlami[n]ghe[n] ghere Die porte te winne[n] zine conde[n] Die mortier was tien stonde[n] Ghespiset en[de] ghema[n]net wel Al waren die vlaminghe[n] fel Biden zeelanders quamt al toe Die g[r]aue florens pijnde he[m] doe Hoe hi die porte mochte ontsette[n] En[de] ontboet sond[er] letten En[de] bat aldat hi mochte So dat hi te[n] leste[n] brochte Te zericzee een g[ro]ot here Wel ghesceept en[de] hadde ghere Te vare[n] te walchren waert Recht als hi qua[m] op die vaert Qua[m] die h[er]toghe va[n] brabant Jeghen hem alte hant En[de] brochte he[m] sulke mare Dat also besproke[n] ware Dat hi soude vare[n] tsine[n] zwere Oec belouede hem die here Van brabant h[er]toghe ian Bi al dat mochte beloue[n] .i. man Dat hine gheleide[n] soude aldaer En[de] weder thuys al sond[er] vaer Hier bi soude[n] rume[n] thant Die va[n] vlaendre[n] walchre[n] lant Want me[n] den pays make[n] soude Die g[r]aue ghelouets. en[de] also houde Gaf hi orlof sine[n] lieden Die droeuelic va[n] he[m] scieden Also recht metter vaert Voer hi wech te bieruliet waert En[de] ghinghe[n] doe rechte voert Tote si quame[n] indie poert Als mijn h[er] ghye dat v[er]na[m] Dat sijn swagher d[aer] qua[m] Dede hine sond[er] merre[n] yet Vanghe[n]. des had hi v[er]driet En[de] seyde ay mi ic bin v[er]rade[n] H[er] hertoghe ic ne had deser dade[n] Niet v[er]moet tuwaert Jc wildic ware op die vaert D[aer] ghi mi vont m[et] mine[n] liede[n] En[de] ic opde[n] dach va[n] huden Neme[n] moste dauenture Al sout mi werde[n] te sure Al ware d[er] vlami[n]ge[n] noch so vele Sine v[er]teldent ne[m]mer te spele Dat si q[u]ame[n] in mine[n] lande Her h[er]toghe dits g[r]ote scande En[de] dit gheleide dat ghi mi doet God gheue dat ics ontganghe[n] moet Jc sals mi wachte[n] bin ic wijs Die h[er]toghe sp[r]ac ghelouedijs Dat ic v soude hebbe[n] gheloge[n] Jc bin also wel bedroghen Hier in h[er] g[r]aue als ghi sijt Jc ne waende niet teser tijt Noch op die tijt doe ict v seide En[de] ict v te vore[n] leide Datme[n] m[et] ons dus soude vare[n] H[er] ghye die sp[r]ac sond[er] sparen Het es nv also v[er]gaen Dat ghi hier bliue[n] moet gheuae[n] Wien dat lief si of leet Jc seg v dat ic wel weet Dat den h[er]toghe was wee te moede Want hi deet al sond[er] hoede Ende sond[er] valsch dat weet ic wale Wat holpe hier of langhe tale Hi most ghedoghe[n] en[de] sweech stille Mer hi peynsde sine[n] wille Dan mochtme[n] hem v[er]biede[n] niet Als die h[er]toghe dat v[er]siet Was hem h[er]de wee te moede Te maken pijnde hijt te goede En[de] maecte v[or]waerde al hier af So dat die g[r]aue borghe[n] gaf Die vorwaerde wel te houde[n] So dat hi bleue onbescoude[n] Die h[er]toghe warp he[m] indie zorge En[de] w[ar]t selue tsgraue[n] borghe Datme[n] soude vare[n] laten Die g[r]aue peynsde om sine baten Doe hi te lande was comen En[de] seide al mocht mi vromen H[er] hartoghe ghi moet v selue[n] q[u]ite[n] Al soudement mi ewelic v[er]wite[n] Want ghi mi selue brocht intstric D[aer] om gheloue ic dat ic Luttel d[aer] om sorghe[n] sal Anders gheue mi god goet gheual Wat holpe ghemaect lange woerde En cant v va[n] ende toerde Altegad[er] v[er]tellen niet M[er] het is also ghesciet D[aer] haer volfaert bleef v[er]dreue[n] En[de] sijn broed[er] hem beneue[n] Mer heer ian van rinisse Maecte sine[n] pays des sijt ghewisse H[er] florens va[n] barsele keerd[er] hem n[iet] an Den neue. d[aer] hi doe ane wan En[de] was mitten g[r]aue wale Wat soude hier of lange tale Alle die heren vande[n] lande Ontsaghe[n] hem doe d[er] scande En[de] maecte[n] pays ieghe[n] de[n] g[r]aue Diet alte gad[er] doet liet aue Die g[r]aue had gaerne ghesien Hadde he[m] dat moghe[n] ghescien Dat hi m[et] ruste[n] had ghewesen Hi maket binne[n] desen Een [con]vent en[de] voerwaerde Mette[n] co[ninc] eduwaerde Van inghelant van huwelike Dat hare gheen dat ne breke Van tsg[r]aue docht[er] va[n] tsco[nin]x sone Scier daer na starf die gone Eer hi die ioncf[r]ou had ghenome[n] Echt wast so v[er]re comen Dat si voerwaerde maecte sint En[de] ian va[n] holl[an]t tsg[r]auen kint Soude neme[n] tsco[nin]x ionxste docht[er] Dus was thuwelic te socht[er] Oec hadde die g[r]aue va[n] hollant Te vore[n] gheweest in inghelant Want scotlant was he[m] an bestorue[n] Dit heuet die co[ninc] sint v[er]worue[n] Eduwaert dat hi dat gaf Ene[n] andren die daer af Gaf den g[r]aue pe[n]ninghe[n] vele Jc wilde me[n] hinghe bider kele Den ghene[n] die hem gaf den raet Hoe dorste hi pensen selke daet Dat hi hem dat raden woude Dat hi een co[ninc]rijc soude V[er]copen dat hem was come[n] an M[er] men vint wel sulken man Die pe[n]ninghe[n] prijst voralle zake[n] Want me[n] mach niet make[n] Groter dinc dan hi begheert En[de] wesen lief en[de] waert Met sine[n] scatte ouer al Om niet so is sijn gheual Wane[n] si mette[n] scatte dwinghen And[er] liede hine moet bringhen Sine[n] scat onder die liede En[de] gheue[n] grote miede So is hijs quite alte voren So rouwet he[m] dat hi is ghebore[n] Had hi lieden en[de] lant Wel bedwonghen te sire hant Hi soude wel hebbe[n] sine behoefte Al scene[n] die liede[n] .i. gheboefte Si moste[n] he[m] diene[n]. en[de] ond[er]daen Wesen: en[de] te gauele staen Dus had hi scat en[de] liede En[de] mochte orloghe[n] en[de] gheue[n] miede Des hi m[et] scatte niet allene Conste volbringhe[n] g[ro]ot noch clene Als die scat is wech ghegheue[n] So ware[n] maghe[n] en[de] neuen Alle vreemde. mar ond[er]saten Mochte[n] hare[n] here niet laten Dus prisic bet dat coninc rike Dan de[n] scat bi der ghelike DIe g[r]aue maecte ene[n] acoert D[aer] hi den co[ninc] an sijn boert Waende hebbe[n] sekerlike So dat hi he[m] niet en beswike En[de] hi he[m] soude staen in stade[n] Waert dat hi worde v[er]laden Dit maecte[n] si vaste ond[er] he[m] tween So dat al ene vrienscap sceen Hier binne[n] wast so v[er]gaen Dat beyde die coni[n]ghe[n] hebbe[n] v[er]stae[n] Va[n] vranckerijc en[de] va[n] inghela[n]t Dat si orloghe name[n] in hant En[de] gaderde an beide ziden Als die ghene die wilde[n] striden Die co[ninc] leyde soudeniere Van vrancrike. die he[m] diere Costen eer dat nam ende Die co[ninc] va[n] inghela[n]t ouer sende An adulfe den duutsche[n] coni[n]c Of hi he[m] tot deser dinc Helpe[n] woude hi soude he[m] gheue[n] So vele scats hi mochte leue[n] D[aer] op langhe met vele lieden Ten lesten si he[m] so berieden Dat si beide hare[n] raet Sende[n] tote deser daet Te dordrecht in die poert Alsme[n] wel heuet ghehoert Die co[ninc] dede he[m] d[aer] toe segghe[n] Dat hi den stapel wilde legghe[n] Vand[er] wollen tordrecht binne[n] D[aer] mochte die g[r]aue ane winne[n] Vele goets en[de] sine liede Dit ontboet hi en[de] dit ghesciede Alst vele lieden was wel cont Dit gheduerde ene stont M[er] niet langhe als ic v[er]hoerde Want het was inghelsche vorvoerde Torloghe was gheuredet doe Tusschen die coni[n]ghe[n] en weet hoe So dat dinghelsche m[et] hare[n] sake[n] Al tote machelen traken En[de] voerden hare wolle daer Alst die g[r]aue wart ghewaer Liet hi doen al haren wille Beyde lude en[de] stille Bindesen onbote[n] sond[er] loys Mijn he[er]e robbrecht van artoys Sijn neue dat hi in henegouwe[n] Quame. want hi wildene scouwe[n] Die g[r]aue florens dede dat En[de] qua[m] ter seluer stat Te mons ten selue daghe echt Dat d[aer] qua[m] heer robbrecht Van artoys en[de] si spraken Ond[er]linghe va[n] haren saken Als hare beyd[er] willewas Jc v[er]meet mi niet das Dat ic yet weet wat si d[aer] deden Mer si scieden met goede[n] vreden En[de] elkerlijc voer te lande Als hi wel mochte sond[er] scande Jc seg v dat ic wel weet Het was in ene[n] zomer heet Dat dese heren te same[n] sprake[n] Alst is gheseit. va[n] hare[n] sake[n] Daer te vore[n] is bleue[n] doet Tsg[r]aue[n] docht[er] des rouwe g[ro]ot Hadde die g[r]aue van hollant Sijn sone was in inghelant Die woende mette[n] co[ninc] daer En[de] cortelic hier naer Gaderde die g[r]aue va[n] vlaend[er] lant Om te zoeken echt zeelant Die g[r]aue va[n] holl[an]t sette d[aer] ieghen En[de] omboet in allen weghen Ou[er] al om vriende[n] en[de] om ma[n] En[de] ontboet aldat hi can En[de] trect op tuterste va[n] zelant Tote vlissinghen thant En[de] somwile ten zoute[n] lande Die vlami[n]ghe[n] laghe[n] ieghe[n] carsande Jnden polre bider scure D[aer] laghen si dus na ghebure Dat harelijc andre[n] niet en sochte Va[n] rinisse haer ian bedochte D[aer] hi recht voer ter sluse En[de] bornde d[aer] vele huse En[de] qua[m] weder sonder strijt Doe gheuel een and[er] tijt Dat die vriesen voere[n] ouer Tote casant ande[n] oeuer En[de] stichte[n] d[aer] roef en[de] brant Die vlami[n]ghe[n] stonde[n] op tand[er] lant En[de] saghent toe sine conde[n]t were[n] Als die vriesen woude[n] keren Voere[n] si wed[er] an hare[n] danc D[aer] na wast niet lanc Die vlami[n]ghe haelde[n] scepe[n] g[ro]ot Menighe[n] hulc menighe[n] boet En[de] beleide[n] twat[er] ghemene So datter scip ne ghene Mochte liden ten was bi hem Jc seg v wes ic seker bem Dat die vlaminghe[n] he[m] v[er]mate[n] Daer si te samen stonde[n] of sate[n] Dat si in zeelant woude[n] varen Emmer met eenre scoenre scare[n] D[aer] die were niet en ware groet En[de] rieden toe menighe[n] boet En[de] menighe cogghe die soudeniere[n] En[de] voere[n] doe in brabant sciere Daer si luttel weren vonden En[de] ghinghe[n] op aldat si conden Si bornden husen en[de] kerke[n] mede En[de] liepe[n] tot so menighe stede Jnde[n] lande hare entare Als die g[r]aue w[ar]t des gheware Wart al zeelant doe in roere Het riep al toe hurre voere En[de] al zeelant trac ter were Het ne hadde noyt volc zulke[n] ghere Te striden ieghen die vlami[n]ge D[aer] qua[m] doedijn van eueringhe An deen zide wel ghescaert An dander zide qua[m] ter vaert Die va[n] borselen al ghemene D[aer] ne bleef ma[n] groet no clene Sine trecten alle ter were Als die vlami[n]ghe[n] saghe[n] there Van alle ziden tot he[m] come[n] Peynsde[n] zi dat w[aer] haer vrome Dat si ghinghe[n] te scepe wed[er] Doe ghinghe[n] si va[n]den dike ned[er] Die op den dijc ware[n] come[n] Als dandre dat hebbe[n] v[er]nome[n] Binde[n] lande ghinghe[n] si lope[n] Te scepe w[aer]t bi groten hopen Die zeelanders v[er]saghe[n] dat En[de] volchden vast op die stat En[de] ghinghe[n] heffen en[de] slaen Doe ghinghe[n] lope[n] die waende[n] ontgaen D[aer] ontflo sulc tote[n] dike Hi spranc ned[er] inde[n] slike En[de] voer int water ou[er] thoeft Jc wil dat ghijs mi gheloeft Dat ald[aer] ter stat v[er]dronken Die int zoute wat[er] zonken Meer dan xc man Nu moghedi vraghe[n] dan Was d[aer] enich volc v[er]slaghen D[er] waerheit horic ghewaghe[n] Datter bleue[n] .ijc . doet Die op de[n] velde laghe[n] bloet Behalue[n] die ghene dieme[n] vinc Hem ghesciede dese dinc Datt[er] vlami[n]ghe so vele bleef S[inte] symons auonde alsme[n] screef Ons h[er]en iaer xijc . En[de] xcv wien soes wondert Jnt lant ald[aer] si waren Op ghetrect m[et] eenre scare[n] Wel met iiiM ma[n]nen Die alle te scepe liepe[n] da[n]ne D[aer] si iijc cume quamen D[aer] si vore[n] vloen m[et] scame[n] Als die g[r]aue q[u]a[m] int lant Q[u]a[m] hem boetscap althant Dat die vlami[n]ghe[n] ware[n] v[er]wo[n]ne[n] En[de] si niet ghewete[n] conne[n] Wat hi mette[n] vanghene[n] wille Hoert seit hi en[de] swighet stille Die gheue[n] mach die sel gheue[n] En[de] den arme[n] die laet leue[n] En[de] sendse ouer moed[er] naect Datse in zeelant ware[n] gheraect Sullen si thuys bringhe[n] die mare Dat si ne[m]mermeer daer nare Segghe[n] moghe[n] met eren Dat si behoude[n] in zeelant k[er]en Dus wast ghedaen als hi woude D[aer] na gheuelt alst wesen soude Dat .i. storm quam also g[ro]ot Dat si ontsaghe[n] alle die doet Die in scepe[n] doer zeela[n]t voere[n] Die zee begonste also roere[n] Dat die ankere[n] alle ghinghe[n] En[de] recht in desen dinghe[n] Qua[m] .i. scip an enen zande Daert sitten bleef opde[n] lande Met vele liede[n] diere ware[n] inne Alsme[n] des wort in inne Voerme[n] daer met menighe[n] ma[n] En[de] streetse doe m[et] crachte an So dat si he[m] gheue[n] gheuaen Alst aldus was v[er]gaen Voere[n] die vlaminghe[n] thuus alle En[de] dancte gode van hare[n] geualle Die dat lijf hadde[n] ondreghe[n] Die g[r]aue voer sijnre weghen En[de] sine liede[n] alsoe wel Nu hoert wat hier na gheuel Recht corteliken daer na Voer die g[r]aue als ic v[er]sta Toten co[ninc] te parijs D[aer] wart hijs ghemaket wijs Dat hi mette[n] co[ninc] swoer Jc ben seker dat hi voer Tote[n] co[ninc] het dede he[m] noet Nochta[n] bleef hire na om doet Als ghi hier na sult v[er]staen Doe hi thuwelic was an ghegaen Met sine[n] sone in inghelant Loefde he[m] die co[ninc] thant Te helpe[n] ieghe[n] alle die leue[n] En[de] ne soude[n] niet begheue[n] Welc tijt hijt he[m] te wete[n] dade En[de] die co[ninc] wart te rade Eens and[er]s doe hijt he[m] ontboet En[de] ghincs he[m] aue dats wond[er] g[ro]ot Die g[r]aue dochte int h[er]te sijn En[de] peynsde es dit nv dijn Morghe[n] selt eens anders wesen Vonde[n] heb ic niet in desen Enighe t[r]ouwe dus selt ghescien Enen andere[n] en[de] mettien Peynsde hi moet hebbe[n] troest Had ics noet dar ic v[er]loest Worde. en[de] gheholpe[n] mede Dus quamt toe dat hi dat dede Hadde he[m] die co[ninc] sijn belof Ghedaen. hine waers ne[m]meer of Hem ghegaen dat weetme[n] wale Hi hadde ghedaen tote ene[n] male Ghemaket sine[n] ouerste[n] raet En[de] v[er]gheue[n] alle misdaet Den h[er]e va[n] aemstel en[de] va[n] woerde[n] D[aer] wi te vore[n] of hoerde[n] Si daden int hof dat si woude[n] Wat si deden was onbescoude[n] So wel hadden sijt beyd[er] gad[er] Al had hi ghesijn haer vad[er] Hine hadse niet meer moge[n] eren Dat si al in quade keren Als ghi noch hier na sult hore[n] Dese g[r]aue wel gheboren Hadde met philips de[n] coni[n]c So besproken sine dinc Beide met scrifte en[de] mett[er] tale Des ghi mi sult volghe[n] wale En[de] keerde wed[er] dane[n] hi was come[n] Ende peynsde om sine vrome[n] Daer te vore[n] was come[n] an Van syric den bisscop ian Dat bisscopdom van vtrecht Biden paeuse diene d[aer] na recht Vten stoel met haeste[n] dede En[de] gaft ene[n] andre[n] d[aer] na mede Die wt brabant was ghebore[n] Va[n] dien va[n] machele[n] als wijt hore[n] Die was tsgraue[n] naeste neue Jc salre of segghe[n] eer ics begheue Sulc iammer was noyt gehoert Noch op lant noch indie poert Als doe d[aer] na ghesciede Onder deser ghenoemd[er] liede Van hare[n] werken va[n] hare[n] daden En[de] hoe die graue wart v[er]raden En[de] wie die sake[n] eerst toe brochte Deus h[er]e god wat hi dochte Die des eerst ghewage[n] dorste Datme[n] so groet ene[n] vorste Soude vanghe[n] of v[er]slaen Dat moghe[n] wi merke[n] en[de] v[er]staen Dattet sond[er]linghe boutheit was Dat yement dorste ghenendes das Mer ic waent es alsme[n] seghet Dat dene dief den and[er]en pleghet Wel te kenne[n] als hine siet Al had hine te vore[n] niet Ghesien binne[n] sire tijt Dus ist dat ghi zeker sijt Dat die v[er]rader ke[n]net wale Sijn ghelike tot elken male An sine[n] woorde[n] an sine ghedane Dus ist dat ic mi v[er]wane Dat hise wel kende dies begonste En[de] hi den g[r]aue quaet ionste Droech int h[er]te dus mocht sijn Nu keer ic ter reden mijn D[aer] icse liet en[de] daer ic aue Began te spreken doe die g[r]aue Come[n] was vande[n] coninc Pijnde hi hem om een dinc Hoe hi dat beste conde gerake[n] Dat hi soendinc soude make[n] Tusschen de[n] h[er]en vande[n] gestichte Dat te doene was niet lichte Want hi die va[n] woerde[n] minde En[de] van aemstel hi oec kinde En[de] die van zulen machtich z[er]e Hier om pijnde he[m] dese here Dit te bringhe[n] ouer een Alst kenlike daer na sceen Bin deser tijt gheuel he[m] soe Des hi m[et] rechte was onvroe Dat sijn v[r]ouwe sijn wijf v[er]sciet Vand[er] warelt alst god ghebiet So moeten wi alle gader doen Alsmen screef tincarnatioen Ons heren .M. cc mede En[de] xcvi teenre stede Diemen noch heet indie haghe Recht opte[n] goeden vridaghe Alsme[n] pleghet ons h[er]en doet Te ghedenke[n] met oetmoede g[ro]ot V[er]sciet die v[r]ouwe vande[n] liue Die prijs hadde boue[n] alle wiue Jn doechde[n] en[de] in oetmoedichede[n] Noch prijstmense opte[n] dach van heden Die hore[n] ghewach va[n] hare[n] leue[n] Hoe lieflic si die begheuen En[de] al die lieden plach tontfaen Alst aldus was v[er]gaen Most bliue[n] alst was ghesciet Die g[r]aue ne wilde late[n] niet Hine dede die v[r]ouwe doen t[er] aerde Met ere[n] en[de] met groter waerde Te reynsburch leghet si beg[r]aue[n] Jn ene[n] cloest[er] van g[r]oter hauen D[aer] in wone[n] zwarte nonnen Die lesen en[de] singhen connen Dus was die vrouwe t[er] aerden brocht Des was die g[r]aue wel bedocht Dat hise beghinc also wel Nu hoert vande[n] v[er]raders fel Wat si dochte[n] en[de] wat si rieden Alsme[n] selue hoerde bedieden Gheraet va[n] velsen de[n] mordenare D[aer] hijs lyede openbare Hoe hi die moert eerst bedochte En[de] hoe hijt anden andere[n] brochte En[de] hoe hi begonde sire daet Ten eerste[n] male socht hi raet En[de] leghet he[m] te vore[n] danne Den h[er]e van woerde[n] h[ar]manne Die was des g[r]aue[n] nauste raet En[de] hi ghedochte al oud[er] daet Hoene die g[r]aue hadde v[er]dreue[n] En[de] gaerne had ghenome[n] tleue[n] Als ic te vore[n] heb ghesproke[n] En[de] peynsde dit w[ar]t nv ghewroke[n] Dat ghi mi dicke hebt gedaen Ghi moets nv in boete[n] staen Te mine[n] wille moet ic leuen Nu siet hoe hi had begheuen Die doghet en[de] al goet ghedocht Mi dinct dat hi wel slachte[n] mocht Den q[u]aden mensch als catoen seghet Die emm[er] niement goeders pleget Nader soene misdaet te denken Hine moet die vete late[n] zenken En[de] doense al wt sine[n] ghedochte Hoe qualike hijt doen mochte En[de] int herte ghene stede Want het is der quad[er] zede Dat si ghedenke[n] d[er] quad[er] dade Dat si bi vrienscepe[n] en[de] bi rade Hebben te goede late[n] make[n] O harma[n] bi wat saken Woudstu d[er] quad[er] name ontfaen Was di niet ghenoech ghedaen Van al dat di te rechte misqua[m] W[aer] bi wordstu de[n] g[r]aue so gram Most hi niet bliue[n] onbescoude[n] Had hi di qualic v[er]gouden Hi hadde di ghemaket rike En[de] dine[n] gheburen al ghelike Hi stercte di met allen ghere Hadstu te doen ghehadt .i. here Vte sine[n] lande du hads macht Wt te leden al sine kracht Hi betrouwede alles di Oec so weet ic wel dat hi Tsine[n] ouerste[n] rade di had gheset En[de] betrouwede di vele bet Da[n]du hem naer deeds anscine Du droechs oec die cled[er] sine En[de] du gheraet felle man Droechs oec sine cled[er] an Du hads van kinde m[et] he[m] ghewese[n] Dus dane wond[er] hoerdic noyt lese[n] Van beghinne toten ende Nu is tijt dat ic wende Wed[er] an die v[er]raedscap groet Die si dreue[n] tot sire doet Doe si des ond[er] hem tween Wel droeghen ouer een Leiden si dit te voren doe Den h[er]e van kuuc die na[m] d[aer] toe Den h[er]e va[n] huyesdem h[er]en ia[n]ne Dese worde[n] te rade danne Wiemen dit ondecke[n] mochte Die h[er]e va[n] kuuc hem bedochte Jn sire herte[n] en[de] na[m] des goem Dat hi te berghen ande[n] soem Maecte ene[n] dach va[n] doet vete[n] Daer te soenen suldi wete[n] Wat die dach bediede dare Als gheraet lyede openbare Der soene was al .i. gheswijch Mer si leyden hare crijch Anden v[er]radenisse va[n]de[n] g[r]aue Des si niet wilden scede[n] aue En[de] droeghen ouer een Als he[m] daer na wel scheen Die h[er]e va[n] kuuc geloefde[m] daer Te doen hebbe[n] ouer waer Helpe des h[er]toghe[n] va[n] brabrant En[de] des g[r]auen va[n] vlaend[er]lant En[de] des co[nin]x va[n] inghelant mede Oec gheloefde hi he[m] ter stede Dat hi dat soude v[er]sien Dat sine dorste[n] niet ontsien Datse ian yet vete[n] soude Dat gheloefde hi. en[de] also houde Wart ald[aer] zeker ghedaen D[aer] na ist also v[er]gaen Dat te cameric was gheleget Een dach va[n] dien datme[n] seghet Dat dese sticke[n] worde[n] gheuest Also als he[m] dochte best Biden rade mij[n]s h[er]en ghyen En[de] robbrechts horic lyen En[de] biden h[er]toghe va[n] braba[n]t En[de] bide[n] rade van inghela[n]t Desen raet so wiste wale Als ic v[er]stont an gheraets tale Vele liede[n] va[n] sine[n] lande Dien dat dochte wesen scande Doeme[n] he[m] dat leyde te vore[n] En[de] ne woud[er] niet va[n] hore[n] En[de] ghedoghedent en[de] sweghe[n] stille En[de] liete[n] he[m] doen al hare[n] wille Dit was ene sware lesse Oec so wiste van rinesse Mijn heer ian die dese woert Ses sijnre knape[n] seide voert Des hadde[n] si wel g[r]ote[n] vaer Dat wt soude come[n] en[de] ghinghe[n] naer En[de] vinghen alsme[n] hore[n] sal Gheuet mi god goet gheual Cortelike alst gheuel En[de] ghi sult v[er]stande[n] wel Nv v[er]staet al hier ter stede Tsheren va[n] kuucs behendichede Hi ontseide den g[r]aue allene Dat ne dede anders ghene Van hem allen sonder hi En[de] ontboet he[m] of dat si Dat ic ga ter here[n] rade D[aer] v of mach comen scade An v lijf of an v ere Jc wil mi in allen kere Jeghe[n] v d[aer] in v[er]waren Die g[r]aue w[ar]t lachende twaren Van wond[er] int h[er]te suldi weten En[de] seide nv wat sal ic eten Die h[er]e van kuuc ontseit mi Bi desen pape wat meent hi Sel hi mi vte[n] lande driuen So salre cume yement in bliuen Het was .i. pape die dit seide En[de] den g[r]aue te vore[n] leide Va[n] tshere[n] weghe[n] in ene[n] brieue Van kuuc doer sine lieue Als die g[r]aue die lettre[n] hoerde Stont d[aer] in gheloeft d[er] woerde Die v dese pape seghet Die pape w[ar]t doe ontweghet En[de] seer ondaen en[de] v[er]uae[.]t Die g[r]aue sp[r]ac hoert harwaert En[de] doet v boetscap stoutelike V ne messciet niet sekerlike Doe seide die pape alst vore[n] staet Mettien hi sire vaerde[n] gaet Hine dorste d[aer] niet langh[er] bliue[n] Hi duchte datmen soude ontliue[n] Die g[r]aue hiete[n] doe gheleiden Datme[n] niet va[n] hem soude sceide[n] Eer hi ware in sijn ghehout Dus sciet die pape van he[m] bout Die pape voer daer hi begheerde Datte[n] ma[n] ne gheen en deerde Te nyeme[n]ts vrient bleef die g[r]aue En[de] sceen of hire niet om en gaue Dat hi aldus was ontseghet En[de] pensde als elc goetma[n] pleg[et] Jn mine[n] lande mach hi mi niet Yet misdoen so wats ghesciet Hi waende dat al sine liede Ghetrouwe ware[n] so wats ghesciede Mer hine conde niet ghewete[n] Dat hi va[n] binne[n] was besete[n] Noch v[er]uare ic mi der scande Dat dit ghesciede in sine[n] lande Dat dese v[er]radre hebbe[n] ghelate[n] Den maghe[n] v[er]wijt si moghense hate[n] Nochta[n] sone is nyeme[n]t vroeder Die dat v[er]wijt yement goeder Dat sijn maech heuet misdaen Die selue eer soude ane gaen Die doet eer he[m] dat ghesciede Eer hi d[aer] yet toe dede of riede Die goede ne sijns dargher niet Al is den q[u]aden dit ghesciet Mer si sijns te bet[er] vele Dat si hem in haren spele Niet en keren mer altoes poghe[n] Hoe dat sise nedren moghen Nu hoert al hier een ghelike Doe onse h[er]e in hemelrike Alle die englen had ghemaect Jn hare nature wel gheraect En[de] hi hem haren vrien wille Gaf te doen lude en[de] stille Dene coes te siene gode Ende alte doen sine ghebode Dand[er] die v[er]hief hem daer Om dat hi scone was en[de] claer So woude hi wesen gods ghelike Doene mochte hi in hemelrike Niet langhe bliue[n] hine moste valle[n] En[de] wart die lelicste va[n] hem alle[n] En[de] die quaetste v[er]re te voren Van dien die tsijnre scare[n] horen En[de] wie he[m] volghede m[et] h[er]te[n] ane Die ontfinghe[n] sine ghedane Nochta[n] sijn si niet eue[n] quaet Elc is gheloent na sine daet Somighe min en[de] somighe bet Es he[m] haer torme[n]t gheset Nochta[n] en heuet d[aer] nieme[n]t goet Trouwe die ghene die misdoet Salme[n] lone[n] m[et] sware[n] lone Want hi hem selue[n] doet die hone Dand[re] enghele[n] sekerlike Die doe bleuen in hemelrike Waren hier of niet v[er]uaert Dat hare gheselscap also vaert Mer si waren te seker vele Dat si niet keerde[n] te hare[n] spele Onse h[er]e ne heeftse te led[er] niet Dat den andere[n] dat is ghesciet Want si doen al siin ghebot Hier bi dunct hi mi wesen sot Die goede liede[n] wil blamere[n] Die he[m] houde[n] met alle[n] eren An die trouwe en[de] andie doghet Dus est dat ghi merke[n] mog[et] Dat die ghetrouwe sek[er]like Om al dat goet va[n] aertrike Dade trouwe en[de] anders niet Nu keer ic wed[er] daer ict liet Die g[r]aue florens had bego[n]nen Also als wi ghemerke[n] co[n]nen Soene te make[n] ond[er] die h[er]en Vande[n] ghestichte doe woudi k[er]en Hem d[aer] ane dat hijt voldade Doe soe w[ar]t hi oec te rade Dat hi doe v[er]soenen liet Hare[n] wolfaerde dat hi he[m] niet Met sine[n] liue soude begheue[n] Want si ware[n] na gheneue[n] Des ghetroude hi he[m] te bet Die g[r]aue florens he[m] d[aer] toe set Hoe hi die dinghe[n] te soene brochte Nu hoert wies hi he[m] bedochte Hi voer tutrecht indie stat En[de] omboet d[aer] en[de] bat Die h[er]en dat si tot he[m] quame[n] En[de] deedse ombiede[n] oec bi name[n] So dat si quame[n] alle ghemene Van beide[n] side[n] groet en[de] clene En[de] bleuens op sijn segghe[n] d[aer] Doe beriet hi he[m] daer naer Dat hi daer so langhe lach Dat hi recht op ene[n] dach Sijn segghe[n] seide vand[er] soene Nu hoert wat hi achte te doene Om dat hem dochte op die stont Dat ghelt te groet vc. pont Gaf hi daer toe va[n] sine[n] goede Dats hem te bet soude sijn te moede En[de] te min soude[n] bescelde[n] Die die pe[n]ninghe[n] soude ghelden Doet was gheseit en[de] ghedaen Hiet hi staphans ete[n] gaen Hi deedse alle m[et] hem eten Bi sire ziden ware[n] gheseten H[ar]man van woerde[n] en[de] h[er] ghisebrecht Here va[n] aemstel die ou[er] recht Altoes tsijnre taflen saten En[de] met he[m] dronke[n] en[de] aten Dand[er] ware[n] ghesete[n] daer Dene vore[n] dand[er] naer Als d[aer] betaemde een yghelike Men at en[de] dranc blidelike Ouer al inden houe Die h[er]berghe was va[n] goede[n] loue Want .i. hoghe auont was Was mens vele te blid[er] das Mer dat hof moste sceden Noch eer auont m[et] droefheden Dat peynsde va[n] woerde[n] die v[er]rad[er] En[de] sine ghesellen alte gader Mocht na haren willegaen Als ghete[n] was en[de] op ghedaen Ghinc die g[r]aue in sire rusten Hem begonste slapens lusten En[de] elc ghinc d[aer] hi woude Doe gheuielt alst wesen soude Dat die v[er]radre trecte te same[n] So dat si buter stat doe q[u]amen En[de] rede[n] vore[n] ouer die weyde En[de] hadde[n] liede[n] in h[aer] gheleyde Die alle tharnasch mit he[m] rede[n] Die si met behendicheden Hadde[n] brocht met he[m] daer Die sider wilden aldaer naer Dat si te rome[n] hadde ghesijn Dat seghet mi tgheloue mijn Si soudent he[m] node hebbe[n] gheseecht Jc wane dats elc v[er]rad[er] pleecht Dat hi heelt sijns selues daet Den ghene[n] die sine[n] raet Niet en weet al wil hi dat si Bi hem wesen dats d[aer] bi So hi meer volx brinct int stric So hi meer helpe[n] heu[et] int pic Die mede besmit sijn indie daet Al ne gaue[n] si niet den raet Hoert hier grote ia[m]merhede Die de h[er]e van aemstel dede Opde[n] nameliken dach Hi ghinc d[aer] die g[r]aue lach En[de] wecte[n] wt sine[n] slape Dat en dorste doen gheen knape En[de] seide ghi slaept alte lanc Also dat die g[r]aue ontspranc En[de] sp[r]ac wie is d[aer] ic bent sp[r]ac hi Ghisebrecht also scone wed[er] alst si So slaepti te langhe vele Ghi sout wt vare[n] m[et] ved[er] spele Want dat wed[er] is so scone Als die g[r]aue hoerde dat gone Sp[r]ac hi ic heb te langhe gheslape[n] Roept mi enich va[n] mine[n] knape[n] Jc salt doen sp[r]ac hi doe En[de] seide den camerlinghe[n] toe Gaet tuwe[n] h[er]e en[de] segt he[m] dat Jc ride vore[n] vter stat Late[n] come[n] als hi wille Die g[r]aue ne sweech niet stille Hi seyde h[er] ghisebrecht hier inne Sel ic v sinte gheerde[n] minne Gheue[n] eer wi hene[n] riden Men brochte den wijn te[n] zelue[n] tiden Die g[r]aue hiet scenke[n] den wijn En[de] seide drinct vand[er] hant mijn Sinte gheerde[n] mi[n]ne en[de] vaert wel Doe na[m] die v[er]rader fel Den wijn van tsg[r]auen hant En[de] keerde he[m] omme thant En[d]e seide blijf ghesont ic ga vare[n] Die g[r]aue hiet sond[er] sparen Datme[n] zadelde mitt[er] vaert Sond[er] merre[n] alle die paert Sijn neue ian tsg[r]auen sone Van henegouwe[n] v[er]na[m] dat gone En[de] hiet sine paerde[n] sadele[n] alle Hi wiste luttel vande[n] gheualle Dat hem andie vaert ghesciede Gheraet va[n] voerne en[de] luttel liede Reden mitten g[r]aue doe Hi sp[r]ac sine[n] knape[n] toe Volcht mi als ghi sijt ghereet Jc vare vore[n] en[de] hi leet Die strate mitte[n] twee kinden Diene beydegad[er] minden Hi reet voert t[er] poerte[n] wt Blidelic sonder gheluut Doe hi op die weyde quam Sach hi voer he[m] en[de] v[er]nam Den h[er]e van woerde[n] houde[n] daer Als hi sijns wort ghewaer Reet hi tot he[m] om dat hi woude Vraghen waer hi ride[n] soude Doe hi dus qua[m] gheuaren Voere[n] teghens he[m] teenre scare[n] Die van woerde[n] en[de] va[n] aemstel Gheraet va[n] velsen die moerdenaer fel D[aer] qua[m] aernt van benscoep Gheraet va[n] crayenhorst inde[n] hoep Willem va[n] teylinghe qua[m] d[aer] mede En[de] wille[m] va[n] saend[en] t[er] seluer stede D[aer] quam menich man Die ic ghenome[n] niet en can Als si dus q[u]amen te ghemoet Heuet hise alre eerst ghegroet En[de] h[ar]ma[n] van woerde[n] reet he[m] ane Als diene wille hadde te vane En[de] grepen biden breydel saen V hoghe spronghen sijn ghedaen Ghine sult n[iet] meer der voere[n] driue[n] Sp[r]ac hi h[er] meester ghi moet h[ier] bliue[n] Onse gheuanghe[n] ist lief of leet Jc seg v dat ic wel weet Dat die g[r]aue hilt ou[er] spel Want hi loech dat weet ic wel En[de] andwoerde den fellen man Help seit hi in bin nochtan Aernout zeide bi gode ghi sijt Jc moet nv op dese tijt Vwe[n] sconen sparwaer draghen V te lachter en[de] uwe[n] maghen Den sparwaer dat hi prant En[de] na[m]men hem vand[er] hant Die g[r]aue sloech sijn ha[n]t te[n] swaerde Als die ghene die begaerde Hem te weren mocht he[m] ghescien Gheraet va[n] velsen trac mettien Sijn swaert en[de] swoer bi gode Ghi mocht dat ghemaken ode Jc sla v tswaert in tote[n] tanden Dat mochte de[n] g[r]aue seer anden Datte[n] gheraet woude ontliuen D[aer] most hi gheuanghe[n] bliuen Wast he[m] lief ofte leet Een knape d[aer] tusschen reet Die met ianne d[aer] was comen En[de] hadt hem gaerne benomen Die knape w[ar]t daer ghewont seer En[de] sijn paert ten seluen keer Wort ghesleghen inden hals Die knape als en[de] als Pijnde hem ter were en[de] nieme[n]t el En can ghewete[n] hoet gheuel Dat si die kind[er] liete[n] riden Hadde[n] sise gheuanghe[n] te[n] selue tide[n] Si warens alle te boue[n] bleuen Jc wane wel dat si beneuen Deen den andere[n] t[er] stat w[aer]t reden Si hadde[n] goede paerde[n] bescreden En[de] reden sere ter poert waert Wat ghelope[n] mochte die paert Als si quamen indie stat En[de] men d[aer] v[er]eysschede dat Warens die vriende tonghemake Alst billic was om dese zake Die viande waren an dand[er] zide Van deser vanghenesse blide Si voere[n] te mude[n] mitte[n] g[r]aue Te huse dat hi mit sire haue Hadde ghecoft en[de] doen maken Hem dochte doe in allen zaken Dat si wel hadde[n] gheuaren Dit ghesciede inden iaren Ons heren gods dat hi bleef Gheuaen alsmen screef Recht doe ons heren iaer Xijc en[de] daer naer Effen xc en[de] sesse Alst was zinte ians messe Op die vighelie d[aer] te voren Hier na suldi ia[m]mer horen Vande[n] liede[n] vande[n] lande Hoe doe rees een nyewe scande En[de] sal eerst zegge[n] vande[n] liede[n] Die droeuelic van vtrecht sciede[n] Die h[er]e van erkel nam beide Die .ij. kind[er] in sijn gheleide En[de] voerdse tsinen huse mede Om te hebben betere[n] vrede D[aer] na voerdemense indie poert Tordrecht alsme[n] heeft ghehoert Haer wolfaert q[u]a[m] tordrecht mede Ghi moghet hore[n] wat hi dede Hi vant die poerters sere bedroeft En[de] seyde wel dat he[m] behoeft Dat al tlant beset ware En[de] dat hi vrucht al openbare Dat die va[n] vlaendre[n] sulle[n] come[n] D[aer] ieghens es goet raet ghenome[n] Datmens he[m] doe wed[er] stoet Want ic hebs sorghe groet Jnt h[er]te en[de] groet vaer Jc sout keren waer ic daer Sp[r]ac hi d[aer] al int ghemene Woudi mi helpe[n] groet en[de] clene Dat ic in zeelant mochte comen Jc hope tsoude ons alle[n] vromen Die porters die alle rouwich waren Seyde[n] here wi sullen varen Met v d[aer] v wille si Hi seyde so sent met mi Twee cogghe[n] die mi gheleiden Hier en doech gheen langh[er] beiden Jc vruchte si sulle[n] ghecome[n] sijn Eer ic come ten huse mijn Die meeste haest waer ons goet Die porters sette[n] mett[er] spoet Twee cogghe[n] diene voere[n] daer Hi wesen woude ghi sult h[ier] naer Horen wat hi doe bedreef Doe die g[r]aue gheuange[n] bleef En[de] mens int lant w[ar]t geware Doe na[m] filips va[n] wassenare Tsg[r]aue[n] zeghel en[de] sloechen ontwee Voerde[n] raet datme[n] niet mee Daer mede zeghelen mochte Hi peynsde wel doe hi dat dochte Elc voer thuys tsine[n] maghen Tfolc ghemene w[ar]t doe claghen Dat haer here gheuanghe[n] was Elc v[er]maende hem selue[n] das Dat hi sine[n] h[er]e bescudde[n] soude Of dat hire om steruen woude Dat volc wart al in roere En[de] v[er]woet om dese voere Die kenemare[n] die vriesen mede En[de] waterlanders voere[n] t[er] stede Daerme[n] hem dede v[er]staen Dat haer h[er]e ware gheuaen Dat was te mude[n] doe si d[aer] quame[n] Mochte[n] si doen ghene vramen Want dat volc is sond[er] houet Doch luttel of niet des ghelouet Si voere[n] dolen op die zee Daer vier viue hier drie hier twee Recht als volc dat wilde ontsinne[n] Doe dit v[er]name[n] die va[n] binnen Seide[n] si te[n] g[r]aue doet v lieden Keren waert dat ons missciede Ghi souter selue om sterue[n] mede Die g[r]aue sende staphans t[er] stede Enen brief en[de] omboet Sinen liede[n] cleen en[de] groet Dat si thuys al stille zaten Hi hoepte cortelic der baten Dat hi mit mi[n]nen soude come[n] wt Dat volc w[ar]t doe soe luut Dat welnaer al was v[er]doeft Gods had hebbe hi dies gheloeft Spraken die oude mitte[n] ionghen Sine hebbe[n] hier toe bedwonghen Dus ne sulsi niet ontgaen Als die v[er]raders dit v[er]staen Waren si niet te bliue[n] bout En[de] wilde[n] voeren in haer behout Verre in een and[er] lant Die van naerde[n] v[er]eyschtent thant En[de] leyden hem een laghe Recht op den vijfte[n] daghe Souden sine voere[n] hare vaerde En[de] sette[n] doe op ene[n] paerde En[de] bonde[n] hem sine voete Ond[er] tpaert harde onzoete En[de] ene[n] hantscoe inde[n] mont Dat seide mi dient was cont En[de] diene dus ghebonde[n] vant Doe voerde[n] sine altehant Tote dat si bi naerde[n] quamen Doe v[er]saghen si en[de] v[er]namen Die liede ligghe[n] indat coren Gheraet van velsen die reet vore[n] En[de] vraechde he[m] wat si sochten Dand[re] seiden dat si brochten Dat woude[n] si hebbe[n] dat waer die g[r]aue Die[n] woude[n] si late[n] om gee[n] haue Dan sal niet wesen sp[r]ac gheraet En[de] warp omme mitt[er] vaert En[de] trecte tswaert en[de] woude slaen Den g[r]aue die he[m] pijnde tontgaen Hi waende dat tpaerdekijn springe[n] soude Ou[er] de[n] vliet en[de] also houde Viel dat paert al mitte[n] g[r]aue Jnde[n] sloet gheraet sat aue Ghetoghens swaerts en[de] ghinke[n] slaen Die g[r]aue ne conste niet ontgaen Want hi ant paert was ghebonde[n] D[aer] stac hine ten selue[n] stonden Mette[n] swaerde doer den liue En[de] gaf hem wonde[n] meer da[n] viue Oec stac hine int hert ald[aer] Datme[n] vant al openbaer Si gauen he[m] ten selue[n] stonde[n] So diepe en[de] so menighe wonde[n] Dat hi daer de[n] gheest op gaf Eer die va[n] naerde[n] yet wiste[n] d[aer] af Doe sijt v[er]name[n] liepe[n] si toe En[de] gheraerde va[n] velsen was doe Sijn paert so v[er]re va[n] he[m] ghegaen Dat hijs niet en mochte vaen Een sijn knape gaf he[m] sijn paert Hi sat op en[de] ontreet t[er] vaert So dede[n] si die op paerde waren En[de] die knape wart beuaren Va[n]dien va[n] naerde[n] die n[iet] v[er]beide[n] Dan sine op een rade leyden En[de] hebbe[n] sine lede te broken Dus wart die g[r]aue eerst ghewroke[n] Alsi den g[r]aue dus vonde[n] doet Hadde[n] sijs alle rouwe groet En[de] name[n] den dode m[et] zericheden Si droeghe[n] d[aer] vander steden Ter and[er] stat daer sine ontclede[n] En[de] balsemde[n] en[de] bereden En[de] leyden in ene[n] scrine Des si int h[er]te doghede[n] pine En[de] sceepte[n] cortelic daer naer En[de] voerde[n] tot alcmaer Daer settemen inde[n] chore Die wond[er] horen wil die hore Twee winde[n] ware[n] hem ghegheuen Van een sijnre nichte[n] die bi he[m] bleuen Waer hi ghinc of waer hi stont Oec was mi ghemaket cont Dat si liepe[n] mede andie vaert D[aer] die g[r]aue gheuanghe[n] waert En[de] liepe[n] mede tote muden Dit marcte[n] en[de] saghe[n] vele luden En[de] bleuen tot op dien dach Datme[n] hem gaf den doetslach Doe sine voerden liepe[n] si mede Recht aldaer ter seluer stede Doeme[n] moorde si saghent toe Als hi was doet si ghinghe[n] doe Bi hem ligghen bede gader Als tkint doet bi sinen vader Die van naerden vondense daer Alsmen mi seyde ouer waer Doeme[n] den graue voere[n] soude Si quame[n] te scepe also houde Si spronghe[n] in en[de] voere[n] mede Al tot alcmaer indie stede Doe si quamen tot alcmare Ghinghe[n] si ligghen bider bare Oec seide mi een garsoen Die se v[er]waerde indit doet Dat si gheuast hadde[n] so langhe Dat hi hem bi bedwanghe Moste gheue[n] zoete melc Oec seide hi mi dat elc Gheen vande[n] tween ete[n] woude En weet hoet qua[m] of bi wat scoude Binne[n] langh[er] tijt daer naer Dus bleue[n] si aldaer Tot[er] wilen enten daghe Datme[n] groef mit g[r]ot[er] claghe Doe dedemense wech leden Die node va[n] dane[n] wilde sceden Hadde[n] si moete[n] si ware[n] bleue[n] Ligghende wanic al haer leue[n] Kerste[n] mensche hoer dit wond[er] Dat die hondekijn besond[er] Minde hare[n] here soe Dat si bi he[m] bleue[n] doe Daerme[n] vinc en[de] sloech D[aer] toghede[n] si hem ghenoech Dat sine minde[n] van recht[er] scout D[aer] die moordenaers ware[n] so bout Dat si v[er]moerde[n] hare[n] here Die he[m] ghedaen hadde sulc ere Te menigh[er] vre en[de] stonde Hier ware[n] si argher da[n] honde Al had hi te vore[n] misdaen Jane hadde[n] si die soene ontfae[n] En[de] was v[er]gheue[n] altemale En[de] scene[n] vriende[n] also wale Als enighe liede[n] mochte[n] wesen Dus so dinket mi in desen Dat honde[n] niet sijn so quaet Es he[m] ghedaen enighe misdaet Van sine[n] h[er]e hoe groet het si Hi come tot he[m] op dat hi Hem anespreke lieflike En[de] v[er]gheuet ewelike Al had hi he[m] gheslege[n] den voet Of mer dese moerders v[er]woet Hebben haren here v[er]beten Hem niet allene suldi weten Mer hem selue[n] en[de] menighe[n] man Als ic een deels segghe[n] can Daert stede heuet al openbaer En[de] ontbinde[n] sal hier naer Kinder maghe[n] hebbe[n] si onteert Die an h[aer] doen hebbe[n] ghekeert Die noch in hare[n] doene houden Sulle[n] v[er]raders sijn ghescouden Alle die daghe die si leuen En[de] met he[m] sijn v[er]dreuen Wt hare[n] lande wt hare[n] goede Des mach he[m] wesen wee te moede Die d[er] moert onsculdich sijn Nu keer ic wed[er] ter rede[n] mijn Daer ict hier te vore[n] liet Doe gheraert vande[n] g[r]aue sciet En[de] sijn knape bleef gheuaen Hoet met he[m] is v[er]gaen Hebbe[n] v[er]staen en[de] ghehoert Gheraet va[n] velse die reet voert Op de[n] huse va[n] croneburghe D[aer] waendi bliue[n] sond[er] sorghe Ghisebrecht die h[er]e va[n] aemstel En[de] harma[n] die v[er]rad[er] fel Ware[n] hem ontfare[n] beyde Si hadde[n] lieuer op die heide Te wesen tot hare[n] dele Dan te bliue[n] opte[n] castele Al waende[n] si hebbe[n] goet ontset Dus q[u]a[m] gheraet indat net Die ghene die aldit bedreef Dat hi op den huse bleef Biden v[er]rader sine[n] gheselle D[aer] ic v te voren of telle Dus heeft deen v[er]rad[er] de[n] ander V[er]rade[n] en[de] sijn mit mallic ander Deen ontliuet en[de] dand[er] onteert En[de] worde[n] ne[m]mermeer gheeert Als gheraet op den huse quam En[de] dat volc dat v[er]nam Dat die g[r]aue was bleue[n] doet Was tgheruft harde groet Tfolc liep al te stride En[de] quame[n] ten selue[n] tide Voer thuys al gheronnen So dat si niet ontgaen en co[n]nen Die opte[n] huse ware[n] beseten Tfolc heeft he[m] v[er]meten Dat sire ne[m]mermeer of en sciede[n] Sine soude hebbe[n] vande[n] lieden Diere op ware[n] hare[n] wille Gheraet die sweech harde stille En[de] soude he[m] node hebbe[n] v[er]baert Tfolc qua[m] toe al onghespaert Beide kenemare[n] en[de] vriesen En[de] segghe[n] dat si v[er]liesen Willen beide lijf en[de] haue Of si wreken den graue Waterlanders quamer mede En[de] woude[n] hebben ghene[n] vrede Tghemene diet van noertholla[n]t Quame[n] daer op der vechte[n] cant Suut holland[er]s quame[n] daer En[de] oec die poerters dats waer Oec ware[n] voerde[n] huse ghesete[n] Die he[m] groter dinc v[er]meten Die here van zulen en[de] die sine Dat hi wel deden anscine En[de] al dat gheslachte al ghemene En[de] ghisebrecht van yselstene Die sere pijnde[n] alsme[n] wel sach Daer na qua[m] op ene[n] dach Haer loef va[n] cleue w[ar]t houet Diet d[aer] wel dede des ghelouet Ene[n] andere[n] wech moet hi gaen Doe die g[r]aue was gheuaen En[de] h[er] wolfaert wart gheuoert Die heren worde[n] doe beroert Van zuutholl[ant] alst wel was recht En[de] quame[n] alle te dordrecht En[de] sprake[n] d[aer] met goed[er] stade En[de] worde[n] onder he[m] te rade Dat sijt ontbode[n] ouer al Tsg[r]auen vriende[n] g[ro]ot en[de] smal Den co[ninc] adolfe ontbode[n] sijt mede En[de] claghede[n] die ia[m]merhede Ziuaert die bisscop most oec wete[n] Va[n] colen het ne docht niet v[er]ghete[n] Si ontbodent in henegouwen Den g[r]aue ian de[n] ghetrouwen En[de] claghede[n] hem sijns neue[n] zeer Oec ontbode[n] si heer meer Dat sijn sone ian tordrecht ware En[de] si ontbode[n] hem daer nare Dat hi mett[er] meest[er] haest Quame. want hi waer die naest Si hoepte[n] wel te zine[n] rade Noch te liden sonder scade Waert also dat hem dochte Dat hi behoude[n] come[n] mochte Of dat hi hem liete horen Sine[n] raet en[de] sendene voren Dit was opte[n] derde[n] dach Dat die g[r]aue gheuanghe[n] lach Dat si dese brieue screuen Swoensdaghes d[aer] na soe liet sijn leue[n] Die g[r]aue. als ic seyde hier voren Als dit de[n] here qua[m] te oren Van henegouwe[n] was hi droeue En[de] ghinc te rade wes he[m] behoeue Nvttelic docht he[m] doe wesen Dat hi ouer sende in desen Sinen broeder te dordrecht En[de] hi d[aer] v[er]neme recht Wat der saken wesen moghe Die lude souder bi v[er]hoghen En[de] soudens he[m] dan wete[n] danc Hi soudem volghen eer yet lanc Die broed[er] dede dat hi woude Als hi met rechte zoude En[de] qua[m] tordrecht op ene[n] dach Als hi alre heymelicxt mach Jn sijn h[er]berghe indie poert Als dat volc dat v[er]hoert Dat h[er] ghye d[aer] come[n] was Worden si harde blide das En[de] hechte[n] an he[m] algader Als tkint doet anden vader Thant si die liede[n] coren Die met he[m] voerde[n] huse voere[n] D[aer] haer loef dat v[er]nam Dat h[er] ghye tot he[m] quam Ontfinc hine vtermate[n] wale M[et] scoen ghelaet m[et] zoet[er] tale En[de] wrochte bi hem m[et] alre dade Bede mit doen en[de] m[et] rade Men maecte blide[n] en[de] eue[n] hoghe D[aer] men thuys mede dwinge[n] moge Dat volc voer en[de] quam Als die h[er]e va[n] kuuc v[er]nam Dat tfolc so vast voer thuys lach Besp[r]ac hijs he[m] op ene[n] dach Also mette[n] g[r]aue van cleue Dat het folc v[er]loren bleue Hine holper toe m[et] sine[n] rade Hi seide dat hijt gaerne dade Hi voer thuys en[de] gaderde liede En[de] loefde he[m] goede miede Dat si m[et] he[m] soude[n] varen Voer crone[n]burch al sond[er] spare[n] Dies alle worde[n] willich dan D[aer] brocht hi wel vic. man Voerde[n] huse en[de] lach d[aer] mede En[de] begonde staphant t[er] stede Hem selue[n] doe d[aer] hoeft te make[n] En[de] ond[er]want he[m] alder sake[n] Als of hi selue here ware Ond[er] tfolc so spranc die mare Dat hi die liede op neme[n] woude En[de] sine[n] wille d[aer] mede doen soude Tfolc wart wel na al ontsinnet Als h[er] loef dat bekinnet Wort hi erre en[de] sere ondaen En[de] ghinc voerde[n] broed[er] staen Wape[n] broed[er] wat doedi Sp[r]ac hi en[de] onteert v en[de] mi Men sel ons thoeft te sticke[n] slaen Wapen wat hebdi ghedaen Jc woudi tsorloghes had begheue[n] En[de] ghi selue thuys waert bleue[n] So ware[n] wi bleue[n] in ons[er] eren Nune v[er]winne[n] wijt ne[m]mermere Wine helpe[n] die morders winne[n] Die beleghe[n] sijn hier binnen Of vaert weder dane ghi quaemt Want ons emm[er] niet betaemt Dat wi moerders soude[n] sterke[n] Dat mach elc wijs ma[n] wel merke[n] Die dese bescudde dat hi es Haer helper des sijt ghewes Die v[er]moerde[n] hare[n] here Nune spreect[er] voert of mere Die g[r]aue va[n] cleue liet so bestaen Nu most voert also v[er]gaen Datme[n] dat huys op he[m] wan En[de] men vinc d[aer] aldie man D[aer] ware[n] gheuange[n] inde[n] hoep Gheraet en[de] aernout va[n] benscoep En[de] coesijn va[n] boternisse En[de] aelwijn mit sire smisse Willem va[n] teyling[en] wille[m] va[n] zaende[n] Dat die holland[er]s niet en waende[n] Dat sire op hadde[n] ghewesen D[aer] worde[n] gheua[n]ghe[n] oec m[et] desen Een deel die ic niet en cande Die g[r]aue va[n] cleue sloech sine hande Andie gheua[n]ghe[n] en[de] seide Hi woudse hebbe[n] in sijn gheleide En[de] d[aer] mede doen sijn ghe uoech Dan dochte de[n] vriesen niet ghenoech Noch de[n] kenemare[n] oec mede En[de] ghinghe[n] he[m] wapene[n] t[er] stede En[de] seyden wel al openbare Waer yement die so coene ware Diese wech leuende voere[n] woude Hi waer deerste die st[er]ue[n] zoude Waer hi ridder ofte knape Waer hi monic ofte pape Dus wart theer al in roere Als die g[r]aue v[er]nam die voere Vraechdi wat bediede dat Men seyde he[m] aldaer ter stat Ghi moet ons die moerd[er]s gheue[n] Of ghi later om v leuen En[de] alle die uwe eer ghi gaet Die g[r]aue hadts corte[n] raet En[de] sprac houdets uwe[n] vrede Neemt gheraet en[de] wille[m] mede Van zaende[n]. en[de] noch he[m] tween En canre v ghenome[n] gheen Haer loef die hadd[er] .ij. ghehoude[n] Hi waender niet om sijn ghescoude[n] Hi woudse leueren de[n] g[r]aue ia[n]ne Als hi quame en[de] laten he[m] da[n]ne Na sine[n] wille he[m] selue[n] wreke[n] Dus hilt hise bi desen treken En[de] deedse voere[n] te kerue[n]hem En[de] aernoud va[n] benscoep m[et] hem Willem van teylinghe[n] dien hi niet Meer zal leuere[n] wats ghesciet heraet va[n] velsen en[de] wille[m] va[n] zaenden Trecten die knechte en[de] taende[n] Als of sise als wilde[n] eten En[de] dode[n] daer toe suldi weten En[de] dandre .ij. als hem betaemde Si mochtens hebbe[n] g[r]ote scaemte Die gheraet in sijn leste bedroech Bi gode dit is ongheuoech Dat die heren niet en merke[n] Dat si die v[er]raders sterke[n] Sine hebber of ere no vrome[n] Want het mach hem selue[n] toecome[n] Want elc h[er]e daer doghet an lach Wilen als hi den ghene[n] sach Die v[er]moert had sine[n] here Al had hire hem mede ghedaen ere En[de] voerdeel harde groet Hi sloeghene selue daer omdoet Als die coni[n]c dauid dede Doe die ghene qua[m] ter stede D[aer] hi was en[de] had v[er]sleghen Den co[ninc] saul hine conde v[er]dreghe[n] Hine v[er]sloechen mitt[er] hant En[de] sp[r]ac mede althant Mordenaer het was dijn heer Dune beroems di ne[m]mermeer Dattu dine[n] here v[er]moert heues Het waer scade dattu leues Alexand[er] woude niet ghedoghe[n] Dat si he[m] quame[n] vor oghen Die dode[n] darius hare[n] here En[de] dede hem so grote o[n]nere Dat hise slepe[n] dede m[et] scande[n] Voete[n] binde[n] en[de] hande[n] En[de] deedse hanghe[n] bid[er] kele Of pinnetse anders also vele Alsme[n] ghescreue[n] mach sien En[de] seide dit mochte mi ghescien Dienic alre best betrouwe Mach mi best bringhe[n] inde[n] rouwe Jn dystorie van marline Vinden wi ghelike in scine Hoevertigier gaf den raet En[de] toebrochte aldie raet Dat hi den co[ninc] moerde[n] zoude Op dat hi dat rike behoude Nochtan dede hise radebraken Of v[er]berne[n] al an staken Den ghenen die dede die daet Dus stac hi van he[m] den raet En[de] woude niet dat op he[m] q[u]ame Dus mocht hijs bliue[n] zond[er] blame Voer die liede al wast beweue[n] Bi he[m] selue[n] dat hi liet tleuen ustaen exempel hebbe[n] wi va[n] dese[n] Noyt en hoerde eer man lesen V[er]raders also trecken voert Alsme[n] va[n] desen heeft ghehoert God die alle dinc v[er]siet Die wrect al ne spreect hi niet Hets eer ghewroken alsme[n] mach sien Noch worts meer mach gescien God moet bringhe[n] alte[n] besten Nu keer ic weder ten lesten Daer ic die tale stande[n] liet Als dat god dat ver siet Dattet huys was gewonne[n] En[de] te brekene begonne[n] En[de] die morders som v[er]daen Ghing si thuys trecke[n] saen Dien va[n] dordrecht w[ar]t gegeue[n] Hughe va[n] barlant die sijn leue[n] Tordrecht liet op ene[n] rade Dat doe sceen clene scade Vier lagher op rade doe Die gheraet va[n] vorne brochte toe Gheuaen had hise in sine[n] lande Die leuerde hi te haerre scande Van alle die hi had gheuaen Ne liet hire gheen ontgaen Van crayenhorst gheraet Wart gheuanghe[n] andie vaert Die doe die ionche[er]e va[n] voerne Breken dede en[de] met toerne En[de] dede[n] binde[n] op een rat Want hi selue toe sach dat Dat gheraet de[n] g[r]aue halp vaen Des ne conste hijs n[iet] ontgaen Hi coelder ouer sine[n] moet Doet inde[n] lande dus stoet Die g[r]aue va[n] cleue q[u]a[m] tordrecht En[de] begonde he[m] onderwinde[n] echt Des lants of hijs waer een heer Dat mishaghede de[n] volke zeer Des was tale en[de] wed[er] tale Doch gheuielt te[n] leste[n] male Dat haer ghye moste late[n] bliue[n] Den g[r]aue va[n] cleue en[de] bedriue[n] Tlant in hare beider stat En[de] bescreue[n] beyde dat Hier bi soude hebbe[n] gheleide Haer ghye en[de] sijn neue beide Vande[n] hartoghe van braba[n]t Vrilic te vare[n] doer sijn lant H[er] ghye reede he[m] daer toe En[de] trecte te[n] berghe doe Die g[r]aue va[n] cleue trac inde[n] haghe Tot hem quame[n] alle daghe Haer vriende en[de] maghe Die ons dede[n] die grote plaghe En[de] aten en[de] dronke[n] tsg[r]auen spise Hem dochte doe in alre wise Dat si vonde[n] hadde[n] tgoet Elc peynsde in sine[n] moet Dat hi plocte wat hi mochte Als dies niet langhe h[er]de[n] mochte ier binne[n] gheuelt op ene[n] dach Als h[er] ghye ten berghe lach Dat hem sijn neue sende brieue En[de] hem bat doer sine lieue Dat hi inden lande bleue Beyde hi en[de] sijn neue Of later hem eer in v[er]slaen Hi sal cortelic sonder waen Selue comen tot hem int lant En[de] berechtent metter hant Dit omboet hi en[de] volchde naer Dat seg ic v al ouer waer Dat noyt man tfolc so blide sach Als al zuuthollant op dien dach Was. doemen vernam Dat hi binden berghe quam Die van dordrecht ware[n] blide Het liep al en[de] reet te stride Jeghe[n] daer hi qua[m] ghereden Jc wane opde[n] dach va[n] heden So blide volc cume heeft ghesien Yement. als si worde[n] van dien Omdat die g[r]aue va[n] henegouwe[n] Come[n] was te hare[n] rouwe En[de] hoepte[n] te wreke[n] hare[n] toren Va[n] hare[n] here die si hadde[n] v[er]loren En[de] dochtens te hebbe[n] wrake En[de] warens blide. dit was die zake Want hi sire moeyen sone was D[aer] om hoepte[n] sijs alle das En[de] woude[n] sterke[n] te desen doene Des derde[n] daghes eer leet noene Hadde hi wel iiiM. man Die he[m] alle vielen an Hi wort te rade dat tfolc he[m] swoer Van danen hi te delf voer Entie liede[n] van zuutholl[an]t mede Doe hi qua[m] aldaer ter stede Wort aldaer een p[er]lement Eer dat pleyt wort gheent Leden .vij. daghe daer Eer was gheeffent en[de] d[aer] naer Dat die g[r]aue voer sire strate[n] Van cleue. en[de] moste d[aer] laten Janne va[n] auennes de[n] wise[n] g[r]aue Diene woude late[n] om ghene haue Hine woude sijns neue[n] orbaer doen Wat holp hier of lanc sermoen isscop willem was bedroeft Dat hi he[m] soe had gheproeft Dat hi dat huys niet had ontset En[de] hi soe langhe had ghelet Dat hi ghene scade en dede D[er] graefscap en[de] sette toe t[er] stede Tu mude[n] hadde die g[r]aue staende Een huys des ic eer v[er]maende D[aer] sine op hilde[n] gheuaen Dat dede hi beligghe[n] saen D[aer] diederic op was va[n] haerlem En[de] een deel knape[n] met hem Diemen ane street m[et] crachte Beide bi daghe en[de] bi nachte Die bliden die waren tsg[r]auen En[de] doen maken m[et] sijnre hauen Dede hi brenghe[n] voerd[er] borghe Ende deder hem mede grote zorghe Eer si thuys op wilde[n] gheue[n] Had si ij. daghe langher bleuen Op den huse dan si daden Die g[r]aue had he[m] staen in staden En[de] v[er]lost vter noet Of hi ware bleuen doet Want hi taemstelreda[m] was come[n] Om tontsette[n] te hare[n] vrome[n] Die met dederic opt huys ware[n] Allegader teenre scaren Boden. he[m] op tot he[m] viuen Die woude[n] met diederic bliue[n] En[de] gheniete[n] der auenturen Die dien diederic moch ghebure[n] Doene mochte diederic vord[er] niet Hi most op gheue[n] wats gesciet En[de] moste bliue[n] daer gheuaen Dus heuet bisscop wille[m] bestaen Tg[r]aefscap te groete[n] va[n] beghi[n]ne Nu mochtme[n] sien hoe g[r]ote mi[n]ne Dat hi droech tot sine[n] neuen Den ene[n] die d[aer] doet was bleuen En[de] ten sone in Jnghelant Hi voer voert althant En[de] troeste die vriesen doe Dat si rechte sette[n] toe En[de] keerde[n] omme want si woude[n] Voert w[aer]t vri wesen ghescoude[n] En[de] den g[r]aue begheuen al Doe wort een groet ghescal Dit was een sware lesse Si voere[n] thant vor widenesse So starc en[de] met so g[r]ote[n] moede Dat boudijn diet in sine hoede Doe had dat hi thuys op gaf Op dat hire mochte ganghe[n] af Behoude[n] lijf en[de] lede En[de] al sijn gheselscap mede En[de] wech voere[n] dat hire hadde boue[n] Als die vriesen he[m] dat loue[n] So voer hi wech sire vaerde En[de] si brake[n] thuys al toter aerde En[de] voere[n] toter selue[n] vren En[de] brake[n] thuys te[n] nyewe[n]dueren Dat niet al was volmaect Si voere[n] als die niet en vaect Te medemelic indie poert En[de] hebbense altemale te stoert Van ene[n] ende ten andere[n] So dat si vrilic mochte[n] wa[n]deren Om die burch harentare Te siene waer si cranxt ware Florens h[er]en wouters sone Wt kenemerla[n]t was die gone Die dat huys in hoede[n] nam Al waren die vriesen gram Hine gauer niet om een stroe Hi was doe ghema[n]net soe So wat si stormde[n] was v[er]loren Doe bleue[n] si d[aer] ligghe[n] voren Om te v[er]honghere[n] diere boue[n] ware[n] Dat si niet mochte[n] ontfaren Dit v[er]eyschte die g[r]aue Jan Van auennes die edel man Dat thuys beleghen ware Oec so qua[m] nyemare Dat die bisscop daer had ghesent Twee bliden indat p[er]lement Die burch te worpen ontwee En[de] ware[n] die blide[n] min no mee Die den g[r]aue[n] coste sijn ghelt Bin dien me[n] echt de[n] g[r]aue telt Hoe h[er] wolfaert heeft beleghen Middelburch en[de] ouer ghesleghen Die arne biden mortyere Die g[r]aue ne condse v[er]lossen sciere Sine soudent niet co[n]ne[n] ghehoude[n] Dat q[u]a[m] al biden scouden D[aer] was va[n] vlaendre[n] h[er] ghyoet Die wt leyde pe[n]ninghe[n] groet En[de] gaf wt groet dat zout Mildelike al was hi out UUIldi horen altehant Hoe dat qua[m] dat bewant Die g[r]aue va[n] vlaendre[n] dese dinc Doe die sake also v[er]ghinc Dat g[r]aue florens w[ar]t gheuaen Als ghi wel hebt v[er]staen Voerde[n] die va[n] dordrecht in h[aer] gheleide Hare[n] wolfaert als ic v seide Tote dat si quame[n] ter vere Doe dede hi des hi hadde ghere Hi voer in vlaendre[n] en[de] brochte H[er]en ghyot als hi eerst mochte En[de] om tvolc soe proefde hi En[de] sine vriende ware[n] he[m] bi En[de] men gaf tsout mildelike So dat hi in ene weke V[er]gaderde .i. groet ghetal Van liede[n] die he[m] woude[n] al Helpe[n] want hi pe[n]ninghe[n] gaf Dan coste hem niet een caf Die g[r]aue va[n] vlaendre[n] betaelt al Groet en[de] cleen breet en[de] smal Want hi sende pe[n]ninghe[n] dare Doe docht he[m] dat v[er]lore[n] ware Dat si pijnde[n] sine mochte[n] bringhe[n] Middelburch te haren dinghen Si ghinghe[n] hier om te rade doe En[de] gaderde[n] volc en[de] setten toe En[de] belaghen doe die poert Jc seg v datme[n] heeft ghehoert Ne hadde middelburch ghedaen Dat hi soude hebben bestaen Te v[er]lossen openbare Op crone[n]burch die mordenare Want si riepe[n] binder tijt Al h[er] wolfaert waer ghi sijt Ghi merret ons alte langhe Mochti ons helpe[n] vte[n] bedwange Het waer tijt dat ghi w[ar]t comen Of het sel ons luttel vromen Hier bi hebbens he[m] v[er]meten Lieden dat sijs die w[aer]heit wete[n] En[de] ment oec bi deser tale Mochte proeue[n] harde wale Dat hi va[n] hare[n] doene wiste Al wast dat gheraet miste Jn sine biechte eer hi bleef Of dat die clerc niet en screef Doemen dat lien brochte voert Al tote dordrecht indie poert Die clerc v[er]sweech oec indie lesse Van heren ian van rinesse Dat sint h[er] ghye va[n] henegouwe[n] Orconde mit goeder trouwe[n] En[de] va[n] oerscot haer daenkijn Dit waren die segghers mijn Want ict va[n] hem heb ghehoert D[aer] om heb ict ghebrocht voert Anders had ics stille ghesweghe[n] Want ic en can in ghene[n] weghe[n] Yement belieghe[n] tenigh[er] stonde Wat ics lye dats bi orconde Dus dede h[er] wolfaert indie noet Doe g[r]aue florens was doet En[de] men tlant besette[n] zoude Dat hi ontfinc also houde Die vlaminghe[n] en[de] middelburch belach Men hadde[n] opdie selue[n] dach Doet ghesleghe[n] had mens v[er]moet Tfolc was also v[er]woet Dat al thant was beroert En[de] hi tordrecht was geuoert Dat so weet ic harde wale Hi lach d[aer] voren te[n] selue[n] male Den somer en[de] den herfst mede Dat die dam behilt die stede Bi arnemude[n] d[aer] hi lach Jc ne hoerde noyt make[n] gheclach Die vand[er] poerte[n] op de[n] graue Dat hi hem dode[n] en[de] haue Ghelde[n] soude en[de] hare scade Al es mens nv worde[n] te rade Dat elc sine scade eescht Jc waent noyt eer wort v[er]eescht Die poerters dade[n] hare rechte scout Waren si ionc ofte out Doe si nochtan hadde[n] v[er]loren Hare[n] here des si toren Hadde[n] en[de] grote[n] rouwe Pensde[n] si nochta[n] om die t[r]ouwe Die si sculdich ware[n] te houde[n] Hier ic laticse onbescoude[n] Al boetme[n] he[m] seluer en[de] gout En[de] voer he[m] lach mit g[r]oter gewout Si woude[n] nyete[n] der aue[n]ture[n] En[de] neme[n] des he[m] mochte gebure[n] En[de] hilde[n] vast die poert op gode Andre[n] troest noch andre[n] bode Hadde[n] die porters ond[er] die sonne[n] Als als wijt ghemerke[n] conne[n] Sond[er] dat si hadde[n] v[er]staen Dat in hollant d[us] was v[er]gaen En[de] dat die g[r]aue va[n] henegouwe[n] Hem pijnde met wel goed[er] trouwe[n] Tlant te berechte[n] als hi dede En[de] doe hi dit v[er]hoerde mede Was hijs in wel grote[n] twiste Want hi in gheenre maniere[n] wiste Welke[n] eerst staen in staden En[de] ontsette[n] en[de] beraden So middelburch so medemelic Doe rietme[n] he[m] sekerlic Voere hi in zeelant hi vond[er] vriende Die hem elc harde gaerne diende Hi soude die poert ontsette[n] wale Sonder enighe wedertale So dat hijs wort te rade En[de] makede dach en[de] stade En[de] voer met lieden tot zericzee En[de] qua[m] daer min no mee Jnden auont harde zide Des ander daghes vro betide Ware[n] die porters wt ghestreke[n] Van middelburch hoer ic spreke[n] Eer si yet wisten hier af Jn weet wie he[m] den raet gaf Stillekine sonder gheluut Toten da[m]me en[de] stake[n] wt Als dit die g[r]aue ian v[er]nam Haeste hi he[m] en[de] quam Te middelburch als hi eerst mochte Jc wane hi harde clene rochte Op ghyote sine[n] neue Dat hi langh[er] d[aer] om bleue Hi qua[m] aldaer sond[er] sparen En[de] ghyot die was gheuaren Wech te lande sijnre vaerde En[de] had ghedaen bi h[er]en wolf[aer]de Grote[n] cost en[de] al om niet Als die porte dit v[er]siet Dat ghyot thuys is gheuaren En[de] hem helpe comt te waren Als hem brochte van henegouwe[n] Graue ia[n] die he[m] mit trouwen Pijnde d[aer] om in allen zaken Als hi der poerte[n] begonde nake[n] Trake[n] alle die poerters wt En[de] maecte[n] spel en[de] groet geluut En[de] begonde[n] blide te wesen Hi bleef in middelburch mit desen Een stic en[de] sp[r]ac vande[n] saken Hoe hi best soude ghenake[n] Datme[n] medemelic ontsette Hi sprack[er] om sond[er] lette H[er]en wolf[aer]de en[de] and[re] heren Diere he[m] harde node an keren Hoe dat si seide[n] tote[n] graue Doch so stonde[n] sijs mitte[n] scoenste[n] aue Dat si he[m] te hulpe[n] gheuen Twee ma[n]ne vander heuen Na iaersdaghe ghereet te wesen Die g[r]aue liet he[m] ghenoege[n] m[et] desen Op dat sijt hem hilde[n] waer En[de] hiet he[m] dat si volchde[n] naer Hi soude in holl[an]t varen vore[n] Heeruaert ghebiede[n] nv suldi hore[n] Wat die h[er]en doe bedochte[n] Hoe si de[n] graue v[er]driue[n] mochte[n] Alre best vten lande Datmens he[m] sprake ghene scande Want die ghemeente va[n] hollant Die halp he[m] al mitter hant En[de] die porters mit alre crachte[n] Nu hoert wat die h[er]en dachte[n] Si droeghe[n] des wel ouer een Hare en was so coene ne gheen Hoe moghende dat hi oec ware Dat dorre[n] soude openbare Segghen hier of sine[n] wille Hier om most si swighe[n] stille En[de] vonde[n] ene[n] andere[n] raet Dat he[m] best dochte datme[n] vaert Omme den g[r]aue in inghelant En[de] bringhen selue in sijn lant So mach hi selue sine[n] wille Spreke[n] en[de] doen lude en[de] stille Tfolc sals he[m] bet late[n] ghenoeghe[n] Doe ghinghe[n] si he[m] ond[er]voeghe[n] Wiere best vare[n] mochten Si pensder om ende dochten Dat si wt elker poerte[n] name[n] Twee ma[n]ne die he[m] bequame[n] Die scepe[n] selue daer toe kore[n] Doe name[n] si wt he[m] te vore[n] Van edelen lude[n] een ghetal Die in Jnghelant voere[n] al Om hare[n] g[r]aue de[n] ionghe[n] ia[n]ne Die si met he[m] brochte[n] danne Sijn wijf moste hi trouwe[n] d[aer] En[de] beslape[n] al daer naer Doe had hi orlof thuys te vare[n] Als hi woude sonder sparen Die g[r]aue ia[n] van henegouwen Die pijnde hem mit goed[er] t[r]ouwe[n] Om thuys te medemelike Tontsetten sekerlike Hi dede datme[n] mochte prisen Want hi recht in alre wisen D[aer] om peynsde in sijn h[er]te Want hine ontsach ghene sm[er]te Die he[m] d[aer] of comen mochte Want rechte voert hi doe dochte Thuys tontsette[n] als hi dede Hem qua[m] te helpen mede Die h[er]e va[n] arkel. claes va[n] putte En[de] die va[n] dordrecht die he[m] nutte Mede ware[n] andie vaert Oec qua[m] d[aer] onghespaert Van Zeelant sijn vriende[n] .i. deel En[de] niet die heeru[aer]t gheheel Die he[m] toe was gheseghet Also alsme[n] noch hude[n] pleghet Hi na[m] dat hi neme[n] mochte Met hem volx en[de] volbrochte Des hi te vore[n] had geacht En[de] q[u]a[m] mit al zulk[er] cracht Tote enchusen aldat lant D[aer] hi die vriesen ter were vant D[aer] ghinc hi op mit sine[n] liede[n] Die vriesen cortelic beriede[n] En[de] ghinghe[n] op aldat si mochte[n] Nu hoert wat tsg[r]aue[n] lude wrochte[n] Si ghinghe[n] toe m[et] g[r]ote[n] ghere En[de] wonne[n] he[m] of die were Met crachte en[de] sloegh[er] doet i. deel En[de] barnde[n] dorpe[n] al gheheel Doe si opt huys saghe[n] de[n] brant Riepen si lude altehant God danc god danc ons coemt troest Wi wille[n] tauont sijn v[er]loest Onse noet sel n[iet] dure[n] lanc Wi sulle[n] drinke[n] verssche[n] dranc En[de] ete[n] nuwe spise Florens seide ic wille dat wise Harde lieflike[n] onthale[n] Vaert trect wt ghene pale[n] Die die vriese[n] lest d[aer] sloeghe[n] Al souts he[m] qualic ghenoeghe[n] Want wi seide[n]t he[m] te vore[n] Al hare pine ware v[er]lore[n] Dit riep florens ouer luut Doe trecten si die stake[n] wt Dat sire doer soude varen Die d[aer] quame[n] met hare scaren Teerst dat die maerscalc q[u]a[m] ant lant Liepen die knape[n] altehant Vande[n] huse onder die vriesen Die dat spel moste[n] v[er]liesen Want si hene[n] ghinghe[n] scuue[n] En[de] die knapen ghinghe[n] cluue[n] Ond[er] die vriesen dits n[iet] gheloghen So dat .xxx. knapen v[er]sloeghen Xxxv vriesen doet Bisscop willem dese noet Hebbedi den vriesen nv berade[n] Noch dedi hem mere scaden Dat mach wondre[n] elke[n] man Dat hire waende winne[n] an Dat hi dus die v[er]radre Stercte die m[et] rechte vadre Des g[r]auen soude hebbe[n] ghesijn Dat wond[er]t sere der h[er]te[n] mijn Die g[r]aue ian die was comen Jndie borch te hare[n] vromen Die hi beleghe[n] d[aer] binne[n] vant Men spijsde thuys alte hant M[et] coerne m[et] wine en[de] m[et] biere Men dede inden huse sciere Rintvleysch baken en[de] spec Beide sulphur en[de] pec Dat he[m] nutte was t[er] were Des nachts bleef dat here Altemale ionc en[de] out Het was vtermate[n] cout Des and[er] daghes men ontsach Dat die zee belegghen mach Want het vroes so ouer zeer Doe rietmen den grote[n] heer Dat hi voere sire straten En[de] die[n] va[n] binne[n] halen laten Dat voer die haue[n] lach in scepe[n] Want het is also ghescepen Dat hijt doen moste doer die vreyse Vande[n] yse daer die reyse Eerst of rees god worde he[m] gram Want there so nauwelic qua[m] Wed[er] te lande behoude[n] liue Hier .ij. hier .iij. hier iiij hier viue Dus wort there ghesceide[n] al Had hi ghehat sulc gheual Dat hi die lude[n] alte samen Hadde behoude[n] als si q[u]amen Hi had v[er]ghisel aldie vriesen D[aer] sint om moste riesen En[de] v[er]loren hare lieden Die ghene die he[m] dat rieden Mochte[n] si hate[n] ware[n] si vroet Die g[r]aue hadder cranke[n] spoet Te doene daer al dat hi woude Doe gheuelt alst wesen soude Dat die g[r]aue behoude[n] qua[m] Tote haerle[m] en[de] hi v[er]nam Dat hi der lude vele miste Des was sijn h[er]te in g[r]ote[n] twiste Dat weet ic wel en[de] v[er]sta Deen q[u]a[m] voren dand[er] na En[de] ouer velde som bi lande En was gheen wond[er] al had hijs scande Als hi te haerle[m] comen was Brochtme[n] he[m] nyemare das Dat sijn neue Jan waer come[n] Gode te ere[n] en[de] ons te vrome[n] Moete ian nv come[n] wesen Mijn lieue neue en[de] met desen Voer hi voert indie haghe Die liede quame[n] alle daghe Die after bleue[n] op die zee Wat holpe hier of tale[n] mee Als hi dit heuet ghehoert Voer hi tordrecht indie poert En[de] na[m] raet wat hi doen mochte De[n] neue te spreke[n] was sijn gedochte Hi dede vraghe[n] of hi yet sciere Come[n] woude. hi soude he[m] hiere Beyde[n]. en[de] sijn lant op gheuen Hadde hijs te doene he[m] beneuen Hem te bliue[n] een stont Als die g[r]aue ian w[ar]t cont Most hi doen datme[n] he[m] riet Alne wast sijn wille niet Hi ontboet hem bi aloude Waert dat hine spreke[n] woude Dat hi te bridorp quame dan Met min dan mit C man Hi sal he[m] goet gheleide gheue[n] Die g[r]aue sp[r]ac mijns neuen Gheleide. ne behoeue ic niet Hiers ghene vete wats ghesciet Tusschen hem en[de] mi Alout sp[r]ac hoe so het si Dus moechdine spreke[n] en[de] sien En[de] hi sp[r]ac macht n[iet] ghescien So moet het nv bliue[n] achter Diet beneme[n] si doen mi lachter Moetic leue[n] ic salne scouwen Al souts hem een deel berouwe[n] Diet beneme[n]. het w[aer] wel recht Doe sprake[n] die va[n] dordrecht H[er]e wildi vare[n] daer t[er] stede Wi wille[n] alle vare[n] mede So moechdine neme[n] bid[er] hant Hi gaet mit v alte hant Dat wete[n] wi wel te[n] eerste[n] woerde Als die g[r]aue dat hoerde Andwoerde hi en[de] seide Hets beter dat ic onbeide Dan icke[n] bi[n] sijns selfs lande Met crachte name het w[aer] scande Jc sals v[er]beide[n] toter tide Dat hijs selue sel wesen blide Dat hi mi spreket en[de] mach sien Die g[r]aue v[er]sach he[m] binne[n] dien En[de] voer heimelic sire strate[n] Hine wout nieme[n]t te wete[n] late[n] Dan die va[n] erckle die he[m] ghet[r]ouwe Ware[n]. diene sond[er] rouwe Deden leide[n] tsine[n] lande Des had hi eer en[de] gheen scande Hi moste varen heymelike Het coste te wachte[n] sekerlike Meer da[n] vM pont Toter wilen en[de] toter stont Datmen t[er] waerheit had v[er]staen Dat hi he[m] allen was ontgaen Men wachte[n] bi wat[re] en[de] bi lande Beyde bi oerde en[de] bi zande In menighe[n] lande in menighe stede[n] Dat hi niet mochte sijn leden Hine moste emmer sijn gheuaen Al quamt dat hi is ontgae[n] Jc waen dat god selue dede Hier bi hebbe[n] onhoueschede Die vlami[n]ghe dicke va[n] hem gheseg[et] Jc waens die vlami[n]c va[n] rechte pleg[et] Dat hi gaerne lacht[er] spreket Dien hi haet. en[de] he[m] so wreken Wie hi is en[de] wt wat lande Hi heuets harde g[r]ote scande Die sine[n] viant v[er]spreke[n] wille Want peinsde hi en[de] swege stille Also goet man viant als vrient Al heuet hi he[m] te danke niet gedie[n]t D[aer] bi ne heuet hi niet v[er]lore[n] Sine doecht va[n] te voren Diene wort ontlesen no ontsonge[n] Al moetse draghe[n] quade tonghen Des pleghe[n] sotte en[de] n[iet] die vroede Dat es dat ics best v[er]moede Dit was inde[n] seluen iaer Dat g[r]aue florens die pine zwaer Had gheleden vand[er] doet Doe dreue[n] die ghene bliscap g[ro]ot Die he[m] selue[n] wiste[n] besmit En[de] peynsde[n] wel gheloue ic dit Dits een kint en[de] sels v[er]ghete[n] En wort ons ne[m]mermeer v[er]wete[n] Wi sulle[n] he[m] diene[n] scone vor oghe[n] En[de] grote vrienscip toghen Hine sal ghede[n]ke[n] ne[m]mermeer Dus pijnde he[m] elc eue[n] zeer Te diene[n] die q[u]ade als die goede En[de] diet dede[n] m[et] ghet[r]ouwe[n] moede Al was onghelike die daet Doe maectme[n] d[aer] des g[r]aue[n] raet Die moghenste entie rijcste h[er]en Die aldie dinc soude keren Te[n] beste[n]. en[de] die ionghe[n] g[r]aue Bat hem allen dat elc gaue Den besten raet die[n] hi vonde En[de] dien hi ghemerke[n] conde Dat he[m] nuttelixt w[aer] ghedaen Doe wartme[n] te rade saen Dat die g[r]aue dede ghebiede[n] Heeruaert alle sine lieden Alsi sculdich waren te doen En[de] hi had oec die baroen En[de] die edel liede oec mede Alsme[n] plach in elke stede Want hi woude al sond[er] spare[n] Vechte[n] op die vriesen vare[n] Dus ghewan hi .i. g[ro]ot here Die vriesen sette[n] he[m] ter were D[aer] si dwaesheit ane daden Die ghene die dat hadde berade[n] Halp hem clene in deser noet Die g[r]aue brocht een here g[ro]ot Jnder veste[n] tot alcmare En[de] cortelic d[aer] nare Als die vriesen hadde[n] v[er]eest Quame[n] si te vrone[n] op die gheest M[et] eenre harde groter scare En[de] die g[r]aue trac bet nare Met sine[n] liede[n] zonder zorghe Al tote bider nuwer borghe Dat deen de[n] andre[n] mochte sien Daer scedeme[n] dat heer in drien Een deel cogghe[n] men doe sende Vander gheest al tote[n] ende So datt[er] gheen daer ontweke Doe streetme[n] toe stouteleke En[de] ghinc stride[n] op die vriesen Die dat spel moste[n] v[er]liesen Nochta[n] vochte[n] si ouer zeer Daer worde[n] v[er]sleghe[n] meer Dan iiiM optie stat Oec dar ic mi v[er]mete[n] dat Datt[er] vele in dier mare Verdronke[n]. harentare Worden v[er]sleghe[n] harde vele Die van oudorp mochte[n]t te spele V[er]tellen dat si stille saten En[de] gheens orloghens he[m] v[er]mate[n] Als die va[n] vrone[n] haer ghebure Hadde[n] ghedaen t[er] seluer vre Die d[aer] v[er]loren lijf en[de] goet Mi dinct wel dat hi is vroet Die hem te tide bedenke[n] can Eer hem die scade comet an Als die vriesen hadde[n] v[er]lore[n] Des si langhe grote[n] tore[n] Hebbe[n] moghe[n] diere leuen En[de] die d[aer] inden lande bleue[n] Ghincme[n] doe an steke[n] brant En[de] v[er]bornden al thant Dat dorp te vrone[n] altemale Wat holpe hi of langhe tale D[aer] na bi ghebode des grauen Worde[n] die vriesen alle begraue[n] Me[n] voer dane[n] m[et] grote[n] spele Want der scade[n] was niet vele Die den g[r]aue was ghedaen Sond[er] den ghene[n] diene ontfaen Hadden. die haddens rouwe D[aer] bleef doet die ghetrouwe Van arkel die goede h[er] ian Hoe mocht si bliscap driue[n] dan Die sulken vrient hadde[n] v[er]lore[n] Mochtens te rechte hebbe[n] tore[n] Des ghelike waren si alle Die doe ware[n] inde[n] misualle Va[n] hare[n] vriende[n] va[n] hare[n] maghe[n] Mochte[n] doe m[et] rechte claghe[n] Die g[r]aue gaf orlof sine[n] liede[n] En[de] die here[n] hem berieden Dat si de[n] g[r]aue florens soude[n] Andie reyse bringhe[n] t[er] moude[n] Men wonne niet ande[n] stane Si hieue[n] op en[de] droeghe[n] dane Sulc m[et] bliscap sulc m[et] rouwe[n] En[de] voerde[n] onder die vrouwe[n] Te reynsburch int cloest[er] rike D[aer] laghe[n] in des ghelike Sijn wijf en[de] sijn docht[er] beide D[aer] soe brochtme[n] wel ghereide Om datme[n] daer wilde graue[n] Ter aerde[n] bringe[n] m[et] g[r]ot[er] haue[n] Alsme[n] cortelic d[aer] na dede Hi wort beg[r]aue[n] ter seluer stede Jnde[n] choer m[et] groter eren Doe moste die g[r]aue dane[n] keren En[de] vare[n] ouer al int lant Al had hijt wel in hant Hi most berechte[n] en[de] wesen Nu m[et] dien dan mit desen En[de] doen als here[n] pleghen Beide in stede[n] en[de] in weghen Vrieslant was come[n] te bande En[de] hadt wed[er] in sijn hande En[de] setter baeliuwe en[de] rechtre Die dwinghen zoude die vechtre Jn zuutholl[an]t w[ar]t baeliu Haer ian ghemaect dat seg ic v Van rinisse diet ontfinc En can ghewete[n] om welke dinc Men hem zulke dinc beual Jc weet wel datme[n] mi dat hal Men sette baeliuwe[n] in alle stede[n] Die tlant soude beureden Alst betaemt te sulken saken Jc salt v segghen can ict gerake[n] Als ict best heb verstaen Hoet voert int lant is v[er]gaen Daer na droechme[n] ouer een Dat den rade moghelic sceen Dat sijn wijf bi hem ware Dus gheuielt me[n] voer om hare En[de] brochtse int lant m[et] eren Doe peynsde dese g[r]ote heren Jn hollant en[de] in zeelant mede Hi mach hebbe[n] moghenthede Die den g[r]aue heuet in hande[n] Wat hi wil mach nieme[n]t ande[n] Dus peinsde[n] si an bede siden Mer die ghene die tien tiden De[n] g[r]aue brochte wt inghelant Dochte[n] dat sine indie hant Doe hadde[n] zeker ghenoech Want me[n] altoes ouer een droech Datme[n] ghene dinc en dade En ware bi ghemene[n] rade Dus mochte nyeme[n]t v[er]moeden Datmer yet vore[n] soude hoeden Dus gheuielt tot ene[n] male Datme[n] voer te Remmerswale Om ene[n] dach d[aer] te houden D[aer] die va[n] brabant come[n] soude[n] D[aer] ieghe[n] te berghe[n] ande[n] zoem Men sp[r]ac d[aer] omme en[de] na[m] goem Wie ouer draghe[n] soude die tale Doe docht he[m] allen ghedaen wale Dat h[er] ian soude varen Ou[er] en[de] den dach v[er]waren Die luttel peynsde alhier aue Dandre bleue[n] bide[n] graue H[er] ian voer en[de] voerde mede Van sine[n] vriende[n] d[aer] ter stede Dien hi betrouwede alre best Dus bleef hi besert int lest Hi voer en[de] keerde en[de] droech die tale Doe gheuielt tot ene[n] male Dat die g[r]aue en[de] h[er] wolfaert voere[n] Jn riuieren nv sel roere[n] Van ouder vete nuwe spel Nu hoert wat ald[aer] gheuel Als si quamen bi lodike Dedeme[n] v[er]staen sekerlike Den g[r]aue datme[n] soude vaen En[de] dat h[er] ian hadde ghedaen En[de] me[n] in braba[n]t sende[n] soude Men vraechde he[m] of hi woude Varen opt huys te lodike D[aer] mocht hi wesen sekerlike Datme[n] yet d[aer] soude vanghen Die g[r]aue sp[r]ac ic wil ganghen Op den huse en[de] ombieden Den hollandre mit sine lieden En[de] boudijn sinen broeder Doe sp[r]ac daer een ghi sijt vroeder Vele. dan ic had ghewaent Trouwe[n] binne[n] deser maent Crighen v die van braba[n]t niet Noch va[n] vlaendre[n] wats ghesciet Al hadt h[er] ian oec ghesworen Dese pine heuet hi v[er]loren En[de] sijn wille sel n[iet] ghescien H[er] ian qua[m] ouer doe mittien Die sijn dinc te doene achte En[de] wiste niet va[n] deser drachte Als he[m] dit qua[m] te voren Peinsde hi wel ic heb v[er]loren Den g[r]aue wat sels ghescien Hi voer wech stappans mittien Beide droeue ende erre Tsine[n] huse sonder merre Moermont. en[de] spijsde dat En[de] mandet staphans t[er] stat Op aue[n]ture wats werde[n] soude H[er] wolfaert voer also houde Mette[n] g[r]aue sire straten Hi soude node achter laten So dat hi ter vere quam Hi achtets clene alwas gram Hier om h[er] ian van rinisse Jc sel he[m] lesen sulc een lesse Peynsde hi behoudic tleuen Jc doe hem discipline gheuen Dat hijs hem beroemt ne[m]mermeer Dat hi mijns ghelike is heer En[de] hi brocht zider toe Datme[n] h[er]en ia[n]nne daechde doe Voerde[n] g[r]aue toter vere H[er] ian hadde ghene ghere D[aer] sond[er] gheleide te comen Ten hadde[n] niet moghe[n] vrome[n] Dus w[ar]t hi ghebannen daer En[de] cortelic daer naer Dedeme[n] daghe[n] sine vriende D[aer] hi ieghens goets v[er]diende Die voert quame[n] moste[n] legge[n] Te ghisele sond[er] weder segghe[n] Die niet ne q[u]ame[n] bereetme[n] al En[de] woestse groet en[de] smal Nader core vande[n] lande H[er]en wolf[aer]t dochte wesen scande Soude dat huys behoude[n] bliue[n] Hi peynsde. men sel eer ontliue[n] He[m] honderde[n] of me[n] salt winne[n] En[de] die ghene die nv sijn d[aer] bi[n]nen Dvs belachme[n] moermont Men lacher voren .i. stont Eerment ghewa[n] en[de] sijt op ghaue[n] Al had ghecost vele haue[n] Men most breken altemale Van boue[n] ned[er] tote[n] dale Dus wart v[er]dreue[n] heer ian Wa[n]t he[m] h[er] wolf[aer]t niet en gan Dat hi inde[n] lande bliue En[de] hi ieghe[n] he[m] yet kiue Dus berechte hi dat lant Dat hire gheen so stout en vant Noch so moghende hine dede[n] tacht[er] Dit v[er]noy en[de] menich lachter Moste menich ma[n] v[er]draghen H[er] wolf[aer]t mit sine maghen Haddent al opten dume Mette[n] g[r]aue so dat si cume Kende[n] yeme[n]t haers ghelike Doe so dede hi huwelike Met sire docht[er] als wi hore[n] En[de] gafse gheraerde h[er]e va[n] vore[n] D[aer] na dat so v[er]re quam Dat hi gheraerts moed[er] nam Te wiue. en[de] hadse een stic d[aer] na Doe gheuielt als ic v[er]sta Dat die va[n] vlaendre[n] he[m] v[er]hieue[n] Jeghe[n] den co[ninc] en[de] in brieue[n] Hem ontseide[n] vrienscap al God die gheue he[m] ongheual Die he[m] eerst gaf de[n] raet D[aer] is of come[n] so menich quaet Doe socht hi hulpe in inghelant Die co[ninc] qua[m] hem te hant Also als hi had ghelouet Noch dinct mi dat elc ma[n] douet En[de] oec is buten kere Dat hi sine[n] gherechte[n] here Niet wil wesen onderdaen Hine zoude lieuer anegaen Dat he[m] een and[er] toghe bi tore Dan hi va[n] sine[n] here hore Een woert ieghe[n] sine[n] wille Hem waer beter waer hi stille Dan hi he[m] v[er]heft so sere Jeghens sine[n] rechten here Hier binne[n] heeftme[n] v[er]nome[n] Dat des co[nin]x bode is come[n] Van v[r]anckeric. ande[n] holl[a]nsche g[r]aue En[de] boet he[m] van zire haue Dat hi in sine hulpe ware Hi woude he[m] stille en[de] openbare Sine vad[er] helpe[n] wreken Doe begonste me[n] hier of spreke[n] Die g[r]aue ua[n] vlaendre[n] boet algelike Hi woude de[n] neue make[n] rike Woude hi he[m] in stade[n] staen Wat helpt het mochte he[m] soe gaen D[aer] also alst ganghe[n] soude Men dede dat haer wolf[aer]t woude Watme[n] sp[r]ac of wat me[n] riet Dat ne diede algad[er] niet Hadde die co[ninc] ghewilt gheue[n] Half dat co[ninc]rike zijn leue[n] Het ne had een twint n[iet] beslote[n] Men hadt wel int vat gegote[n] Emmer dat hi sculdich ware Sine[n] maghen openbare Te diene[n] dan ene[n] vreemde[n] Die nochta[n] dat gheteemde[n] Dat si daer toe gaue[n] raet En[de] helpe[n] met alre daet Dat sijn vad[er] wart gheuaen Ay bi gode dat was misdaen Dat hi mette[n] ghene[n] soude Gaen vechte[n] oftme[n] woude Die sine[n] vad[er] mett[er] hant Vinc. ghi mog[et] wete[n] te hant Dat die va[n] aemstel en[de] va[n] woerde[n] Mochte[n] v[er]tellen in grote[n] boerde[n] Dat si mette[n] g[r]aue souden Vechte[n] op dat si wouden En[de] met he[m] toe gaen in sire scare[n] Die sine[n] vader openbare Vinghe[n] eer hi bleef doet Bi gode dat was ia[m]mer groet Datme[n] des moste ghehenghe[n] Datme[n] d[aer] toe soude brenghe[n] Dat een kint aldus dade Jc ne was d[aer] niet te rade Hadme[n]s d[aer] op mi ghegaen Jc hat helpe[n] weder staen En[de] eens anders had ic gheacht Had ics wel ghehat die macht HEt moste wesen het was bescreue[n] Dit was t[er] vere al bedreue[n] D[aer] haer wolf[aer]t machtich was Al had ghedocht yeme[n]t das Dat anders bet[er] had ghewesen Men moste he[m] volghe[n] dus in desen Die sticke[n] ware[n] ghemaect vaste Doe q[u]ame[n] den g[r]aue droeue gaste Dat ware[n] va[n] vlaendre[n] sijn omen Si bade[n] datse god v[er]domen Mosten. of si gaue[n] raet Tote so ia[m]mer liker daet En[de] of si noyt tot enigh[er] stede Peynsde[n] sulke onnoyaelhede En[de] of si die mord[er]s hadde[n] ghesien Sond[er] enich malengien En[de] of die v[er]radre va[n] aemstelle En[de] die va[n] woerde[n] sijn gheselle Oyt van he[m] hadden [con]foert Also veel als een woert Of oyt van hem gheuordert ware[n] So moste die duuel in he[m] vare[n] Dat bade[n] si al openbare En[de] h[er] robbrecht al openbare Swoer hi wel god weet wal Wat holpe hier of g[ro]ot ghescal Dat kint most al ghedoghe[n] Nochta[n] sach hine noyt in doghe[n] Hine sloech sine oghe[n] t[er] aerde[n] ned[er] En[de] cume woude hi op sien wed[er] Tmoste wesen twas om niet Doe voer hi ouer te bieruliet En[de] voer te ghent als ic wane Daer saghen doude vad[er] ane Die sere blide was va[n] desen En[de] hiete[n] wellecome[n] wesen Een stic bleef hi met hem daer En[de] cortelic daer naer Keerdi weder in sijn lant Doe gheuiel daer die hant Die co[ninc] keerde die was come[n] Wt inghelant tsine[n] vrome[n] En[de] maecte[n] vrede onderlinghe Van inghela[n]t va[n] vrankeric die co[n]i[n]ge Die co[ninc] voer wech te hande En[de] liet vlaendre[n] indie scande Hoe si voert voere[n] weetme[n] wale Van hem latic staen die tale Want ics va[n] he[m] niet began So wil ic weder k[er]en dan D[aer] ic die tale of begonde Also als ic ghemerke[n] conde So was h[er] wolfaert allene Hoeft vand[er] rade al ghemene Binnen dit ist so v[er]gaen Dat die vriesen hebbe[n] ghedaen Van hare misdaet ieghe[n] de[n] g[r]aue En[de] gaue[n] hem van hare haue Diere leueden also vele Dat hem ghinc al vte[n] spele Die weduwe[n] waren bleuen Vande[n] dode[n] moste[n] gheuen Half h[aer] haue en[de] haer goet Mi dinct dat in mine[n] moet Datt[er] vele wt was ghemaect Jc wane d[aer] sulc heeft gheraept Groet goet te sine[n] dele Die scade va[n] dien castele Te widenisse w[ar]t v[er]goude[n] Si hadde[n] vele bet ghehoude[n] Ande[n] g[r]aue haren here Dan si den bisscop dade[n] die ere Dat si he[m] gheloefde[n] bet D[aer] hise mede leede int net Als hi sint dandre dede Nu hoert hier een vreemthede Wat hi dreef en[de] begheerde Mi wondert hoe dat hi gheheerde En[de] hi voer oestvriesla[n]t dure En[de] dede p[re]diken te menigh[er] vre Tcruce op de[n] g[r]aue va[n] hollant Dien hi soe onwittich vant Als hi seide dat hem dochte Dat hijt ghedoge[n] n[iet] en mochte Hine most berechte[n] mitte[n] swaerde Hier om wast dat hi begaerde Helpe an mine[n] here den paues Mi wondert dat hi was dus aues Also goet clerc als hi was Dat hi dorste ghewaghe[n] das Dat die lude onghelouich ware[n] En[de] dat dorste openbaren Jn sermoene onder die liede Mi wondert hoehem oec gesciede Dat hi tcruce p[re]diken dorste Hi gaderde liede sond[er] vorste En[de] deedse alle m[et] loghene[n] roere[n] Dat si m[et] he[m] ouer voere[n] Met menige[n] scepe[n] en[de] m[et] grote[n] Quame[n] si ouer met eenre rote[n] Bi monikenda[m] onder dat lant Tfolc v[er]eysschet alte hant En[de] sette[n] he[m] dapperlic ter were Alsi v[er]namen tvreemde here Kenemaers en[de] waterland[re] Quame[n] daer en[de] menich and[re] Die hem ter were[n] sciepe[n] wale Wat holpe hier of lange tale Si voere[n] toe al sonder vaer Een groet scip wonne[n] si daer Met crachte doe de[n] vriesen af So dat he[m] dat volc op gaf Die d[aer] mede q[u]ame[n] gheuare[n] Behalue[n] diere v[er]sleghe[n] ware[n] Men ghinc d[aer] houwe[n] en[de] slaen Si vloen die mochte[n] ontgaen Dat volc w[ar]t al ondaen Men sacher nieme[n]t t[er] were staen Die bisscop vloe sire vaerde Want hi he[m] e[m]mer niene waerde Hi liet sijn scip het was te groet En[de] sp[r]anc in ene[n] mindere[n] boet Daer hi mede ontvoer algad[er] Nu hoert met desen heilighe[n] vad[er] Wat wond[er] dat hi heeft bedreue[n] Dat aldaer v[er]sleghen bleue[n] So vele liede dat wond[er] was En[de] gheuanghe[n] sijt seker das So vele dat si sider gauen Menighe marc van hare haue[n] Bisscop willem heeft dit ghedaen Noch suldijs meer v[er]staen Als comt die tijt suldijt hore[n] Mer hier gaet een ander vore[n] Als die bisscop dus hilt de[n] strijt Te menigh[er] stede te menigh[er] tijt Jeghen den g[r]aue d[aer] hi mochte Nu hoert wat haer wolf[aer]t dochte Hi dede den bisscop spreken Ofmen den bisscop mochte breke[n] Twissche[n] de[n] g[r]aue en[de] hem So dat die bisscop willem Louede den pays en[de] q[u]amer toe En[de] voer te dordrecht doe En[de] voert ter vere ten g[r]aue D[aer] hi blide doe sciet aue Also alsme[n] ghemerke[n] mochte Jc en weet wat hi int h[er]te dochte Men mochte doe sien wat hi wrochte Alsment te[n] vtersten besochte Doe hi was come[n] in sijn lant Berieu hem recht althant Dat hi de[n] g[r]aue had beloeft En weet of hi was v[er]doeft Dat hi emmer orloghe[n] woude Tege[n] de[n] g[r]aue. ic wane hi e[m]m[er] soude D[aer] om steruen. alst gheuel Hoet ghesciede suldi wel Hier na hore[n] alst is stade H[er] wolf[aer]t wart te rade Dat hi qua[m] metten graue Jn holl[an]t en[de] nam hier aue Raet watme[n] doe best dade Doe wartme[n] aldaer te rade En[de] he[m] dochte goet int ghemeyn Datme[n] ghisebrecht va[n] yselsteyn Ombode dat hi den graue Yselsteyn dat huys op gaue Want hijt te lene van he[m] hilt En[de] hijt selue besitte[n] wilt Tsine[n] behoef sijn orloge dure En[de] recht op die selue vre Dat die orloghe waer gheent Soude hijt weder onghescent En[de] onghescaet he[m] dan gheue[n] En[de] alle sticke[n] diere bleue[n] Soude hi he[m] gheue[n] scadeloes Ghisebrecht seide dat hi altoes Sijn huys niet rume[n] woude En[de] hi sine[n] rechte[n] h[er]e soude Altoes t[r]ouwe wesen gaerne Den g[r]aue staets nv tontbaerne Rumedic thuys dat w[aer] scande Jane bin ic maerscalc va[n]de[n] lande Va[n]t bisscops weghe[n] mijns h[er]en Jc ne mocht niet doen m[et] eren V[er]ganghe mi alst mach v[er]gaen Doe die g[r]aue dit heuet v[er]staen Vraechde hi h[er]en wolf[aer]de doe Wats wesen soude. hi sprack[er] toe Ghi sult ghebieden hereuaert En[de] doen beligghe[n] thuys t[er] vaert En[de] laten thuys niet begheue[n] Eerment op heuet ghegheue[n] Men salre bliden maken sterke En[de] anegaen mit grote[n] werke Met catte[n] en[de] met euenhoghen Sine sullent niet ghehoude[n] moge[n] Men selt hem winne[n] ouer thouet Mijn h[er]te des niet ghelouet Dat sijt moghe[n] houde[n] langhe Si moetent op gheue[n] bi bedwa[n]ge Dus wart men te rade daer En[de] cortelic daer naer Wort ghisebrecht selue gheuaen Dat hebbe[n] sine ghebure gedaen Haer hubrecht en[de] sine maghe Diere dicke om leiden laghe En[de] hilde[n] vaste op culenborghe Nu moet allene dat wijf die zorge Vande[n] huse draghe[n] voert Cortelic men doe hoert Dat een knecht van viane[n] Ghinc h[er]en hubrechts kint v[er]spane[n] En[de] leide dat mede op yselsteyn Dat ionc was en[de] harde cleyn En[de] bleef selue aldaer binne[n] Des ware[n] droeue in hare[n] sinne Des kints mage[n] dan was gheen wond[er] Al waren sijs droue. me[n] cond[er] Omme ghedoen gheen dinc Anders dan men thuys beuinc En[de] belach harde vaste So moste[n] ghedoge[n] doe die gaste Dat bi he[m] waren die felle bure Men warp he[m] in te menigh[er] vre Menige[n] grote[n] sware[n] steen Si hildent so dat wond[er] sceen Joncf[r]ou baerte was so stout Dat sijt om gheenrehande gout Haer huys op woude gheuen Noch doer vriende no doer neue[n] Het ne waer of men woude Dat si allene spreke[n] soude Hare[n] man ghisebrechte Dat hi riede dede si lichte Anders soude sijt tot[er] doet Houde[n] in al hare noet Des woudeme[n] ghehinge[n] niet Vande[n] huse me[n] niene sciet Men bleef d[aer] vaste ligge[n] vore[n] Langhe stont alse wi hore[n] Want me[n] wouts n[iet] begheue[n] D[aer] om costet he[m] some[n] tleue[n] Doch lach menre so lange vore[n] Dat ioncf[r]ou baerte als wijt hore[n] Boet op thuys ald[aer] ter stede Behoude[n] haers lijfs en[de] lede Der gheenre diere ware[n] binne[n] Dieme[n] leuende mochte kinne[n] Men wouts n[iet] doen doe most bliue[n] Nu hoert behendicheit va[n] wiue[n] Omdat si hoepte te ghenake[n] Dat si tbeste soude gherake[n] So bat si datme[n] h[aer] gaue Deen helft. en[de] die graue Mette[n] andre[n] sine[n] wille dade Doe w[ar]t me[n] ghind[er] des te rade Men gaue die helft die mitte[n] lote Haer gheuel. en[de] ghenote Elc sijnre auenturen Anders mochts haer n[iet] ghebure[n] Datme[n] haer iet gheue[n] woude En[de] oec op dat si soude De[n] ghene[n] gheue[n] die tkint d[aer] brochte Si nams raet. he[m] allen dochte Dat bet[er] ware verre te voren Dan si alle ware[n] v[er]loren En[de] ioncf[r]ou baerte mede Si sp[r]ac doe wt t[er] seluer stede So welc helft die comt an mi Also alst ghesproke[n] si Wil ic hebbe[n] quite en[de] vri Men andwoerde haer dat si Die brugghe die was al te broke[n] En[de] die poerte was beloke[n] Dieme[n] ondede althant So datme[n] hurde[n] vant Dieme[n] leide en[de] ghinc in Men vant[er] lude meer no min Dan xvi die t[er] were Soude[n] doghe[n]. en[de] niet mere Dand[re] doet en[de] som ghewont En[de] vande[n] liue onghesont Sond[er] den knecht die tkint v[er]riet Hine was ghequetst niet Dien leuerde me[n] h[er]en hubrechte Die rechte[n] dede ouer dien knechte Teerst dat hijs hadde stade En[de] dede[n] legge[n] op een rade En[de] sijn kint vant hi ghesont Men voerde op die selue stont Die gheuanghene tordrecht D[aer] olout ouer dede recht Hi setter .viij. an deen zide Op dand[er] .viij. harde onblide Mocht si wesen so help mi god D[aer] so warpme[n] om een lot Dat lot was also ghemaect Twee bollekine wel gheraect Ront was elc als een cloet Ghelike gheuerwet eue[n] groet Jn dene was .i. holl[an]tsche pe[n]ninc Jn dand[er] .i. louensch dese dinc Was ghemaect so datme[n] niet Mochte segghen hier is ghesciet Voerdeel ofte valscheit inne Olout sp[r]ac nv siet minne Diede[n] louensche pe[n]ninc toehoert Hi heuet hier sijn lijf v[er]boert En[de] die de[n] holl[an]tsche[n] sel ontfaen Hi sel mette[n] liue ontgaen Si worpe[n] tlot me[n] sloech af Hem dient dauenture gaf Dand[re] dedeme[n] doe gheuaen Dat docht mi onrecht en[de] misdaen Doe had die g[r]aue dit huys al vri Daer na gheuelt ghelouets mi Dat h[er] wolf[aer]t bat den graue Dat hijt sine[n] wiue gaue Yselsteyn en[de] benscoep mede Die g[r]aue deet op die stede Hi hadt haer ghegheue[n] al Tlant va[n] woerde[n] dat n[iet] nes smal Dat h[er] wolf[aer]t hem selue bat Jc wane hijt dede om dat Datme[n] yselsteyne wan En[de] men die liede onthoefde dan Die d[aer] op waren vonden Dat gheen man tot die[n] stonden Jeghe[n] hem v[er]heffen soude Jc ne weet wat hi doen woude Jnt lant va[n] woerde[n] begondi make[n] Ene burch conde hijt gherake[n] Groet wijt en[de] d[aer] toe starc Hi dede beghinne[n] dat warc Tot ene stede dieme[n] hiet Die pitkupe so datme[n] niet Jnt lant soude moge[n] comen Men hadt mitt[er] burch benomen Het was an tende vande[n] lande Nu roert hier een nuwe scande Jndie poert va[n] dordrecht Was doe menich pijnlic knecht Dat v[er]noyde aloude sere En[de] men teech he[m] dicke mere Dan met rechte die scoude was Op een tijt bat alout das Alle den scepene[n] vand[er] poert Dat hem lief si datme[n] hoert Een stille w[aer]heit va[n] zware[n] dinghe[n] Die scepene[n] woude[n]t wel gehinge[n] Behoude[n] ald[er] poerte[n] recht En[de] op een vorwaerde echt Dat scepene[n] die besitte[n] soude[n] En[de] banne[n] die si banne[n] woude[n] Waert .i. iaer of .iiij. of viue D[aer] bi ne soude hi vande[n] liue Nieme[n]t roue[n] noch goet ontfaen Op dese vorwaerde wast bestaen Die si olou[.]e ga[.]e[n] bescreue[n] Moste die tijt sijn v[er]dreue[n] Die hem scepene[n] hadde[n] gheset Wast op lijf of op let Quame hi wed[er] binder tijt So mochte die scoute sond[er] v[er]wijt Hem dat doen alst was besproke[n] En[de] dat recht bleue onghebroke[n] Die waerheit w[ar]t doe besete[n] En[de] eer mense vte suldi wete[n] Quam die g[r]aue selue daer En[de] heer wolf[aer]t weet voerwaer Eyschte den scepene[n] tafle doe En[de] scepene[n] sprake[n] he[m] toe Wat wildi d[aer] mede maken Hi seide ic selt wel gheraken Wies misdaet ic vinde so groet Dat hi heeft v[er]boert die doet Men sal he[m] doen staphant sijn recht Dieme[n] min vint misdadich echt Die sal minre pijn ontfaen Dit ne sel nieme[n]t wed[er] staen Scepene[n] seide[n] ten mach niet wese[n] Wi hebbe[n] vorw[aer]de ghemaect va[n] desen Jeghen oloude onsen baeliu Trouwe[n] des missaect hi v Sp[r]ac h[er] wolf[aer]t openbare Scepene[n] andwoerde[n] d[aer] nare Onse hantvest seghet wel Dat wi en[de] nyement el Recht en[de] vonnes segge[n] moghen Ou[er] onse porters va[n] lage[n] van hoge[n] Dese vriheit gaf v oude vader Coni[n]c willem die wi algader Hebben bezeghelt en[de] bescreuen Dits ons van uwe[n] ouders bleuen Hout onse recht so doedi wale Hier toe en helpt gheen and[er] tale Mijn h[er]e moet die tafel hebbe[n] En[de] sulken tasten an zine ribbe[n] Want hi is uwer alre here En[de] hi sel rechte[n] also sere Dat den quaden gruwe[n] mach Des wil hi sonder v[er]drach Die tafel hebben so wats ghesciet Scepene[n] sprake[n] dats om niet Ten sijn niet onse vorwoerde Als h[er] wolf[aer]t dit hoerde Sp[r]ac hi ic segt v te waren So moet ghi te delf te ghisel vare[n] En[de] na mine[n] h[er]e staphant comen Die v die scoute nv sal nomen Die g[r]aue voer sire strate[n] Die scoute doe niet laten Hine noemde doe bi namen Die hi woude dat na he[m] quame[n] Si voeren na indie poert Te delf alsme[n] heeft ghehoert Viue wasser. men sende he[m] mede Drie boden vter stede Diede[n] g[r]aue soude volghen En[de] spreken al was hi v[er]bolge[n] Op die poert va[n] dordrecht doe En[de] sien mochten sijt bringe[n] toe Datme[n] dat maecte te goede En[de] dat in betre[n] poynte[n] stoede Die g[r]aue voer indie haghe H[er] wolf[aer]t sat opte[n] andre[n] daghe En[de] voer te woerden waert En[de] merrede andie vaert En weet der dage viue so ses Wat helpt dese langhe les Die poerters sender .iiij na Om te spreken als ic v[er]sta Mette[n] andre[n] haren here Die was op he[m] v[er]bolghe[n] sere Doe die viere ald[aer] quamen Toten achte[n] die bi namen Heyne. pouwels hiete[n] die twee Al was der andre mee Jc ne canse niet ghenomen So was hem te vore[n] comen Dat h[er] wolf[aer]t niet was daer Doe sende[n] si hare boden naer Om te prouen op wilke[n] daghe Hi come[n] soude indie haghe Die bode vante[n] tyselsteyne Hem en[de] sijn wijf d[aer] ghemeyne H[er] lyclaes van cats wasser mede Die bode spracke[n] d[aer] ter stede En[de] hi seide he[m] sine[n] wille Die bode keerde zwighende stille En[de] telde sinen here voert Wat hi van hem had gehoert Si beide[n] doe tote[n] daghe Dat hi come[n] was indie haghe Die g[r]aue woude gheen andworde gheue[n] Sond[er] hem dus sijn si bleue[n] Ligghende stille en[de] beide[n] daer Toter wilen dat hi qua[m] naer Doe h[er] wolf[aer]t comen was Worden si te rade das Dat ian die moelnaer en[de] piet[er] mede Hare[n] tielmans sone voer t[er] stede En[de] iacob h[aer] derde gheselle Toten g[r]aue daer ic of telle Om te spreke[n] van hare dinc Die g[r]aue doe te rade ghinc Met he[m] h[er] wolf[aer]t en[de] olout Die te rade hier toe was bout Ten leste[n] sprake[n] si de[n] moelnaer an En[de] d[aer] na dander .ij. man En[de] ledense indie camer mede En[de] sprake[n] m[et] he[m] daer t[er] stede Een wile doe quamen si wt En[de] olout sprac ouer luut En[de] vraechde of heyn en[de] pouwels ware[n] Te delf dat segt al zond[er] spare[n] Men seide ia. si sijn aldaer Sullen si yet come[n] haer Sp[r]ac olout tote[n] molenare Ontbiet mense si come[n] haren Sp[r]ac doe ian dat wetic wale Olout hilt niet meer tale Dan hi ghinc ter camere[n] in Hi soude node sinen sin Hebbe[n] gheseit d[aer] voer oghe[n] Men riep ia[n]ne en[de] ghinc he[m] toghe[n] Dat die g[r]aue zoude gaen eten En[de] dan soudeme[n] he[m] doen weten Tsg[r]auen wille vander saken Si mochte[n] hem wel gae[n] blide maken En[de] na ete[n] weder comen Jan die peynsde het sel ons vrome[n] En[de] ghinc t[er] herberghe[n] m[et] sine[n] gheselle[n] Alse hi d[aer] qua[m] begondi tellen Enen bode dat hi woude Dat hi de[n] andere[n] segge[n] soude Binne[n] dien qua[m] die nyemare Dat aldat hof ghereet ware En[de] die g[r]aue woude riden En[de] woude niet langh[er] biden Helpt seit hi wat macht bediede[n] Jn weet wat hem ontbiede[n] Sech he[m] allen dese zaken God gheue he[m] tbeste te rake[n] Jc bins wel droeue en[de] erre Die bode voer al sond[er] merre Hi hadde .ij. paerde[n] in ene[n] wage[n] En[de] ghinc vaste hene[n] iaghe[n] En[de] qua[m] te tide alst god woude Dat die g[r]aue beten soude En[de] seide hem allen dit Pouwels langh[er] niet en zit Hi stont op en[de] ghinc sire strate[n] Heyne die zout node laten Doe hijt v[er]eyschte hine dede also Dus quamt toe dat elc vlo Die g[r]aue qua[m] m[et] hare[n] wolf[aer]de Doe hi ghebeet was vande[n] p[aer]de Quame[n] si d[aer] dander waren H[er] wolf[aer]t sp[r]ac al sond[er] spare[n] Want hi was int h[er]te fier Die van dordrecht sijn si hier Ja wi seide[n] die ghene doe Die d[aer] ware[n] hi sp[r]ac he[m] toe Ga wi dan en[de] laet v spreke[n] Roept v geselle[n] laet n[iet] ghebreke[n] Ond[er] die clocke ghinc h[er] wolf[aer]t En[de] vraechde al onghespaert Om pouwels en[de] heyne[n] mede Men andwoerde[n] he[m] d[aer] ter stede Si gaen spelen en weet waer Doe seide h[er] wolf[aer]t senter naer Wi hebbent ghedaen seide[n] si Mettien so begonde hi Te segghe[n] alst vore[n] staet Vander tafel alden staet Hoe datse die g[r]aue hebbe[n] woude En[de] ouer die ghene rechte[n] soude Dies had v[er]dient hoe soet ware Dit toendi die[n] va[n] delf al dare Daert die va[n] dordrecht ane hoerden Si seide[n] h[er]e bi voerwoerden Hoert die waerheit segwi v Dit besprake[n] wi mitte[n] baeliu Dat scepene[n] soude ned[er]en en[de] hoge[n] Olout sp[r]ac dits al gheloghen Voerde[n] g[r]aue en[de] voer he[m] allen Doe begonde[n] die lude callen Daert die g[r]aue selue an hoerde Dat hi sprake onhouessche woerde Wilde hi soe dat lant berechte[n] Ja sp[r]ac hi ic wil vechten Ene[n] camp ieghe[n] wien dat es Een scepen va[n] delf sp[r]ac. sijt ghewes Hier ne vecht ghijs ghene[n] kamp Dat waer ons te sw[aer] een scamp Soude al onser poerte[n] recht Staen an eens mans gheuecht So mocht onse recht wel erghe[n] Dat nv is haer dats onse m[er]ghe[n] Ghi hebt v qualic hier gewroke[n] Dat gi goede lude hebt v[er]sproke[n] En[de] ghelochent. vor onsen h[er]e Dats v te misprisen sere Waert dat me[n]t beuroede[n] conde Doe so sloech me[n] dat va[n] monde En[de] vraechde[n] d[aer] al ope[n]bare Waer pouwels en[de] heyne ware Men andwoerde wine wetens niet Die seyde heynric ghi h[er]en siet Nu moechdi merke[n] en[de] v[er]staen Dat dese .ij. hebbe[n] misdaen Jeghe[n] mine[n] h[er]e so vele Dat si in naerste no in spele Niet dorre[n] come[n] daer hi es Nochta[n] ware[n] si des sijt ghewes Ghesent van dordrecht vt[er] poert Als ghi wel hebt ghehoert Nu van desen dage voert Es die vrienscap algestoert Tussche[n] de[n] g[r]aue en[de] he[m] tween En[de] oec ne es d[aer] vrede gheen Hi salse krenke[n] d[aer] hi mach Wed[er] het is nacht of dach Mettien liete[n] si die tale Si ghinghe[n] doe wech altemale Die g[r]aue voer wech als hi woude Die ghiselen sende[n] also houde Ene[n] bode sond[er] sparen Dat hi tordrecht soude vare[n] Want si ontsaghe[n] he[m] va[n] desen Datmer om v[er]uaert soude wesen Als d[aer] quame die nyemare Die bode hi voer aldare Eer hi conde come[n] aldaer Hadde .i. gheseit al ope[n]baer Dat aldie lude ware[n] gheuanghe[n] En[de] hare gheen ne waer ontgange[n] Dat volc was tende[n] rade Die bode qua[m] des auonts spade die doe d[aer] al openbare Wed[er] seide die quade mare Hi seide ic wil ghijs mi gheloeft Sijn si gheuaen ic legs mijn hoeft Of te slaen dat wil ic wale Men gheloefde sijnre tale Elc ghinc daers he[m] luste Die bode ghinc in sijn ruste Men wilde beide[n] tote[n] daghe Datme[n] dan ten beste[n] zaghe Des anders daghes wel betide Wort die poerte harde blide Want heyne en[de] pouwels ware[n] comen En[de] ontgaen te hare[n] vrome[n] Si waren blide om dese twee Sauons quamer lude mee Des anders daghes te p[r]imetide Ware[n] si d[aer] alle. des ware[n] si blide Beide ghisele en[de] boden Die he[m] te delf hadde[n] ghehode[n] En[de] ware[n] come[n] sond[er] orlof Dus ne staets die g[r]aue niet of Noch h[er] wolf[aer]t noch alout Die te rade hier in was stout Si dede[n] scriue[n] in enen brieue Dat die g[r]aue ontseide alle lieue En[de] alle vrienscap mede d[er] poert Als tfolc dat heeft ghehoert Datse die g[r]aue heuet ontseghet Dedeme[n] alsme[n] gaerne pleghet En[de] ghinghe[n] te rade sciere En[de] core[n] d[aer] hoeftma[n]ne viere Bi wien men alle zake[n] dede Si dede[n] scriue[n] ald[aer] ter stede An allen poerters vande[n] lande Dit mochte[n] si doen sond[er] scande En[de] bade[n] he[m] op rechte oetmoet Dat elke poerte so vele doet Dat si bidde[n] den graue Dat hi die dinc wil late[n] aue En[de] hi haer recht late behoude[n] Dat si dat wel wete[n] zouden Dat hi des ghelike he[m] soude doen Men liet die bode[n] niet gheroen Die die brieue soude[n] draghe[n] Men ghincse hene[n] iaghen Jn holl[an]t en[de] in zeel[an]t mede An elke poert an elke stede D[aer] men waende dat liede[n] waren Nu setten toe al sonder sparen Tsgrauen raet rechte voert En[de] leide[n] liden bider poert Die soude[n] legghe[n] indie wachte Datter niement in en mochte En[de] dat menre niet i[n] mochte bringhe[n] En ware ofmens woude gehinghe[n] Men woude doe dat ionch[er]e witte Ghinghe ligge[n] op thuys va[n] pitte Te wachte[n] die ieghennode Hi most doen al dede hijt node Talblaz[er]dam hoerdic bediede[n] Lach h[er] liclays va[n] cats m[et] liede[n] En[de] wachte twat[er] daer En[de] dede die scepe come[n] naer Met torue en[de] m[et] and[er]en goede Te slidrecht lach op die hoede Olout m[et] sinen knapen Diet al op ghinghe[n] rapen Datt[er] qua[m] en[de] liden woude En[de] ter porte[n] vare[n] soude Voert steenhuys dat te slidrecht staet Had hi vonde[n] in sine[n] raet Dat hi den dijc dede v[er]slaen Met grote[n] houte en[de] d[aer] aen Starke planke[n] als he[m] dochte Datter nieme[n]t liden mochte Thuys was wel ghemaect t[er] were Jeghen scilt en[de] ieghe[n] spere D[aer] lach olout mitte[n] sinen Die gaerne hadde veel pinen D[er] poerte[n] ghedaen had hi moghe[n] Hem co[n]nen veel liede[n] n[iet] ghedoghe[n] Sine moetens hem te vore[n] doen Doe was d[aer] .i. conde n[iet] gheroen Hine voer m[et] ene[n] cogghe allene En[de] m[et] anders nyeme[n]t ghemene Dan die m[et] he[m] inde[n] cogghe ware[n] Hi seide bi gode wi willen vare[n] Sciete[n] indie poert somige pilen En[de] dit was t[er] seluer wilen Dat die sciltwacht was gae[n] slape[n] Dat die cogge mitte[n] knapen Quame[n] gheroyt voer die poert Alsmen dit heuet ghehoert Sloechme[n] die clocke mitt[er] vaert Dat aldie poert in roere waert Si wapende[n] hem groet en[de] clene En[de] volchde[n] na al ghemene Beyde te scepe en[de] te voet Als .i. volc dat is v[er]woet En[de] quame[n] recht voer die were Olout stont en[de] hadde ghere Hem te were[n] mocht he[m] ghescien Die porters liepe[n] toe mettien Toter weren en[de] stredense ane Beide m[et] steke[n] en[de] m[et] slane Men sloech so sere en[de] stac Datme[n] die were te sticke[n] brac En[de] olout heuet v[er]nomen Hoe die liede ghelope[n] comen Ouer slote en[de] ouer al En[de] hi ontsiet he[m] datme[n] sal Dat huys ond[er]lope[n] daer Dies had hi int h[er]te vaer Hi maecte he[m] mede inde[n] loep En[de] q[u]a[m] mede inden hoep Side an side datme[n] niet Van hem ne weet eerme[n] siet Dat hi was come[n] optie brugge En[de] men siet dat hi den rugge Omme warp te[n] huse waert En[de] hem weerde onghespaert D[aer] vochte[n] die va[n] dordr[echt] wale Si ware[n] doe te[n] selue[n] male Met hem inde[n] huse gegaen Vechte[n]der hant en had ghedaen Dat heyne was m[et] g[r]oter cracht Vand[er] brugghe indie gracht Ghesleghen alsme[n] mochte sien Eerme[n] wt conste ghetien En[de] sine wt bringhe[n] moghen Was die valbrugg[he] op getoghen Doe mosten die poorters aft[er] staen Dit pongijs hebben si ghedaen Op ene[n] woensdach voerde[n] oeste Doe gheuielt alst wesen moeste Dat si weder ghinghe[n] in Elc was gram in sine[n] sin Si hadden ghewond[er] liede een deel Want si scoten menich quareel Mallic op and[er]en inde[n] stride D[aer] bleef doet ten selue[n] tide Die selue knaep diet eerst begonde Also als ic ghemerke[n] conde So ware hi bet bleue[n] daer Dan hi qua[m] der poerte[n] also naer Dat hise hem alle volge[n] dede D[aer] bleef doet ter seluer stede Diederic claeys scoute[n] broed[er] Sijns vad[er] kint en[de] sire moed[er] Die poerters hadde[n] nyeme[n]t doet Daer macht an lach cleen of g[ro]ot Sond[er] een kint dat weetme[n] wale Dat was ghescote[n] tene[n] male Daert mede liep ond[er] die rote En[de] sterue[n] moste va[n]der scote Nv was h[er] wolf[aer]t inde[n] haghe Mette[n] g[r]aue en[de] dese claghe Comt voer he[m] va[n] olouts wege[n] Die andwoerde ald[us] d[aer] ieghen Moet ic leue[n] het w[ar]t ghewroke[n] Hem waer beter had si te broke[n] Hare vorwaerde en[de] op ghegheue[n] Die tafel en[de] warens bleuen Op mijn segge[n] en[de] dat ghehoude[n] So waren sijs bleue[n] ombescoude[n] Jc bringhe noch volc vordie poert Datme[n] selde[n] heuet ghehoert Volcs ghelike wt zeel[an]t varen Dit hoerde[n] die wt holl[an]t waren En[de] peynsde[n] voer hi wech die g[r]aue Wine comens ne[m]m[er] m[et] ioyen aue Tkint va[n] vorne moste wesen Te hare[n] rade en[de] riet te desen Datme[n] den g[r]aue hilde int lant Anders sijn wi al ghescant Dus droech die raet ouer een Also alst zider wel sceen Jc hoerde segghe[n] ou[er] waer Dat gheraet va[n] vorne al ope[n]baer Doe ontseide sine[n] zweer Diene te hant sond[er] keer Doet woude hebbe[n] ghesteke[n] Men conde[n] he[m] cume ontbreke[n] Dat hine niet moste ontliue[n] Doch so moste hi he[m] bliuen Van bute[n] wachte me[n] ouer al Stillekine sond[er] ghescal Als h[er] wolf[aer]t dit v[er]stoet Wort hi droeue in sine[n] moet En[de] peinsde hoe sel ic ontgaen Mine es niet so goet gedaen Als ic te nacht mi hene make Jc sel lichte hebbe[n] die rake Dat ic ontga mitte[n] liue En[de] die g[r]aue hier niet ne bliue En[de] gheraet va[n] vorne mijn lieue kint Dat mi harde clene mint Moet ic leue[n] het sel he[m] rouwe[n] Doe beual hi sire vrouwe[n] Vrou catelinen gheraets moed[er] Datsi vande[n] sone si behoed[er] Diene hilt m[et] clener crachte Dus reet hi hem inder nachte Wech te varen was sijn ghedochte Met hem te voere[n] of hi mochte Den g[r]aue en[de] sine[n] sone geraerde Men ghereede doe die paerde Si sate[n] op al sond[er] sparen Doe moste[n] si op wagene[n] varen Die met he[m] wech vare[n] wouden H[er] wolf[aer]t seide datti zoude Te scieda[m]me te scepe gaen Alsment int dorp heeft v[er]staen Worden die lude al in roere Om dat h[er] wolf[aer]t hene[n] voere Mette[n] g[r]aue dus stillekine En[de] haddens alle g[r]ote pine Entie g[r]auinne alte voren Hadts int herte den mere[n] tore[n] Datme[n] voerde[n] haren man Wech en[de] niet ghewete[n] can Wat bediet datme[n] bi nachte Wech te voerne aldus achte Si claghet dien sijt clage[n] mochte H[er] wolf[aer]t al anders dochte En[de] voer wech sijnre strate[n] Hine woude achter he[m] niet laten Enighe brugghe hine deedse breke[n] En[de] peynsde dat hi m[et] sulke[n] t[r]eke[n] Soude te bet moghe[n] ontgaen Doet dach was en[de] men v[er]staen Jnt lant heuet dat h[er] wolf[aer]t Ware gheporret opdie vaert En[de] met hem voerde den graue W[ar]t tfolc al ontsinnet d[aer] aue Het liep het ran het iaghede Die g[r]auinne zere claghede Alle die liede[n] ouer hare[n] wolf[aer]de Dathi voerde sire vaerde Haren lieue[n] bedden ghenoet En[de] hare ne vraghede clene no g[ro]ot En[de] bat den liede[n] op ghenaden Dat si haer stonde[n] in staden DAt volc w[ar]t al in roere Men horde nie sulke voere Si liepe[n] si reden dat si mochte[n] Om haren h[er]e dat si dochte[n] So dat si te vlaerdinghe q[u]amen D[aer] si v[er]saghen en[de] v[er]namen Dat si ware[n] vten diepen Men gheboet dat folc doe liepe En[de] met scepe[n] an hem voere Die doe ghesien had die roere Hoe dat volc te scepe ghinc Met g[r]oter haeste om die dinc Met clenen scepe[n] en[de] m[et] g[r]ote[n] Beide m[et] euere[n] en[de] m[et] bote[n] Met visscepe[n] en[de] met scute[n] Die dat volc doe horde rute[n] Hem mochte gruwe[n] ald[aer] aue Hoe si riepe[n] om hare[n] graue Si roeyde[n] an he[m] sonder merre Want sine ware opte mase n[iet] v[er]re En[de] die wint was clene Dus worde[n] si thant ghemene En[de] vraghede den g[r]aue of hi woude Jnt lant bliue[n] dat hi soude Gheue[n] die hant so mocht hi vare[n] Opt lant wed[er] sond[er] sparen Die g[r]aue boet doe die hant En[de] si voerdene wed[er] opt lant Also als ic heb verstaen So bleef h[er] wolf[aer]t gheuaen En[de] alle die ghene die m[et] he[m] waren Voerdeme[n] opt lant sond[er] sparen En[de] gheraet va[n] vorn w[ar]t v[er]lost Sond[er] scade en[de] sond[er] cost Vt[er] vanghenissen d[aer] hi in was Doe worde[n] si te rade das Die g[r]aue soude vare[n] indie haghe H[er] wolf[aer]t most op ene[n] waghen Varen te delf indie poert Alsme[n] wel heeft ghehoert En[de] op .i. steenhuys mosti gaen En[de] die and[re] die m[et] he[m] gheuaen Waren. ghinghe[n] mede D[aer] men woude indie stede Tfolc was naer vte[n] sinne Si hadde[n] tot he[m] clene mi[n]ne En[de] w[ar]t ropende ou[er] luut Gheeft ons den ma[n] hier wt Die onsen h[er]e den g[r]aue v[er]riet Of ghine sult selue niet Metten liue moghe[n] ontgaen Want wi v selue[n] sulle[n] slaen Wildi selue behoude[n] tleue[n] So moet ghine ons hier wt gheue[n] Alsment v[er]stoet opte[n] vloere Dat tfolc d[aer] bute[n] al was in roere Stake[n] sine ter trappe[n] neder En[de] haelde[n] die vrouwe weder Dat si niet d[aer] bute[n] quame Si ontsaghe[n] hare blame Dat enich quaet knecht an hare Doen mochte dat misdaen ware Dus was si ghehoude[n] d[aer] binne[n] En[de] hi was m[et] onmi[n]nen D[aer] ontfaen alst wel sceen Want d[aer] en was ma[n] ne gheen Hine gaerde sine doet Doe w[ar]t dat loep so groet Ond[er] dat folc en[de] gherochte Het sloech al dat slaen mochte Beide ionc en[de] out Hem en was nyeme[n]t hout Doe was hi v[er]sleghe[n] sciere Jc wane dat niet si viere D[aer] te ieghenwoerde stonde[n] Sine sloeghe[n] diere toe come[n] conde[n] Aldus heb ict v[er]staen Dus en mochti niet ontgaen Hi was d[aer] ghehaet so sere Had hi met he[m] enighe[n] here Willen laten inden rade Sine dinc ware he[m] bleue[n] stade En[de] waer lichte te liue bleuen Neen hi niet hi had v[er]dreuen Die beste ghebore[n] vande[n] lande En[de] had hem ghedaen die scande Die selue haelde[n] metter hant Den g[r]aue ian wt inghelant Die stac hi of ghemene En[de] woude wesen raet allene En[de] doen sinen wille Beide lude en[de] stille Waer hi bleuen in desen stane Sekerlike na minen wane Hi ware weldigh[er] dan die g[r]aue Hi begaerde so grote haue Ouer al in desen lande En[de] hi dede so grote sca[n]de Sine[n] viant waer hi mochte Mi wond[er]t sere wat hi dochte Hi duwede sine[n] viant onder Al hate[n] sine te[n] was gheen wond[er] JC weet wel dat van rinisse Heer ian beriet hem dese lesse Want men sach hoe doe ghinc vort Als hi v[er]nam dese woert En[de] hi qua[m] weder inde[n] lande Waendi hine peynsde om sine sca[n]de Die hi hem dede ware hi bleuen Te liue hi hadden v[er]dreuen Beide stille en[de] openbare Die wile hi raet te houe ware D[aer] om gheuelt alst wesen moeste Opte[n] eerste[n] dach vande[n] oeste Recht op sinte piet[er]s daghe Moste h[er] wolf[aer]t dese plaghe D[aer] ghedoghe[n] als wi leren Jnt incarnatioen ons h[er]en Xiic en[de] xc. ende neghen Jc rade elken ma[n] te pleghe[n] Es hi h[er]e clene ofte groet Dat hi yement late sijn ghenoet Es een ma[n] eens h[er]en raet En[de] he[m] also siene staet Dat hi es machtich sere Namelike m[et] sinen here Wil hi doen dan sine vromen Laet and[er] lude te borde comen Die machtich sijn va[n] g[r]ote[n] maghe[n] Sone darme[n] ou[er] he[m] niet claghe[n] Mer wil hijt selue wesen allene En[de] met he[m] nyeme[n]t late[n] ghemene So moet aldie warelt niden Dus mach hi onlanghe[n] d[aer] op tiden En[de] gheualt dat hi misgaet Sone es nieme[n]t hine gheuet raet Hoeme[n] ghenederen mach Men siet hude[n] opte[n] dach Es een ma[n] ghened[er]t soe Die h[er]e en achts niet een stroe En[de] hate[n] diene te vore[n] minde Ghelijc ene[n] dies n[iet] en kinde Hi docht mi vroet die [con]de houde[n] Mate in desen en[de] onbescouden Want het ne mach gheen here Bliue[n] staen in desen kere En[de] en mach gheen ma[n] allene Here wesen groet no clene Sond[er] god die al ghewrochte Hi peynsde wel die dat bedochte Nv sp[r]anc wt die nyemare Alsme[n]t ghev[er]eest ope[n]bare Tordrecht dat dus was v[er]gaen Sloechmen doe die clocke zaen En[de] dat volc w[ar]t in roere Si riepe[n] alle in hare voere Make[n] wi ons wt al ghemene En[de] belegghe[n] crayen stene Olout en mach ons n[iet] ontgaen Hine blijft doet of gheuaen Alsmen dit heeft ghehoert Ghinc haer wapene[n] die poert Jonc out mere en[de] minder Manne knechte[n] en[de] kinder Al liept wt ten selue[n] stonden Vor crayensteyn d[aer] si vonden Oloude op met sire p[ar]tien Die niet en wiste[n] hoerdic lien Hoe te delf was v[er]gaen Hi sette he[m] ter were saen Want hi ontsach die felle gaste En[de] pijndem thuys te houde[n] vaste En[de] seide[n] d[aer] bouen sidi dronke[n] V spise is noch niet besonke[n] Waendi hier hale[n] v ghewin Jc wane v is die duuel in Die porters riepe[n] hets ghedaen Ghi steruet sek[er] hets so v[er]gaen En[de] liepe[n] toe m[et] g[r]oter crachte En[de] stormdense tot op die grachte Met aldat si mochte[n] doen So dat si luttel lief gheroen Of luttel sliepe[n] ind[er] nacht Si stredense ane m[et] g[r]oter cracht Tote[n] daghe doe quamt soe Dat h[er] nyclaes die was doe Tot alblaes optie wachte gheset Hem bedochte een luttel bet En[de] peinsde dit spel is v[er]loren Jc mach mi bringhe[n] in mere tore[n] Dan ic tote noch heb ghewesen Hi op en[de] voer mit desen Te nyemensvrient en[de] bat ghenade Dat me[n] hem te spreke[n] gaue stade Hi wan gheleide en[de] quam Voer dat huys als dat v[er]na[m] Olout vraghedi openbare Waer die g[r]aue va[n] holl[an]t ware En[de] h[er] wolf[aer]t en[de] dand[re] mede Hi andwoerde opter stede Die g[r]aue is inde[n] haghe Haer wolf[aer]t en[de] sine maghe Sijn gheuaen. en[de] hi is doet H[er] wolf[aer]t selue[n]. wond[er] groet Had he[m] des. en[de] die zine Van rouwen waende si v[er]dwine Mer sulke woudens n[iet] gheloue[n] H[er] nyclaes sp[r]ac ic moete doue[n] Es h[er] wolf[aer]t niet v[er]slaghen En[de] ic ne weet va[n] sine[n] maghe[n] Dan si alle gheuanghe[n] sijn Bi ridderscepe[n] dits die fijn Dat hi doet is siet wat ghi doet Olout wa[n]delde doe sijn moet En[de] wart v[er]uaert ouer sere En[de] bat doer gode onsen here Datme[n] ontfinge hi woude opgheue[n] Thuys mosti behoude[n] tleue[n] Hi en[de] die lieden sine Die m[et] he[m] ware[n] in dese pine Was al v[er]lore[n] dat v[er]staet Sine haddens ghene[n] raet Die vter porte[n] aldaer laghe[n] Dat sijs iet dorste[n] ghewaghe[n] Vor die ghemeente dat sise ontfae[n] Hadde[n]. en[de] si soude[n] ontgaen Mer si voerde[n]se indie poert Ongheslaghe[n] en[de] name[n] voert Dauenture alst vallen mochte Olout en[de] den sine[n] dochte Dat daue[n]ture ware te swaer Doch seide[n] si al openbaer Wildi ons bringhe[n] te deser stonde[n] Jndie poerte tot ons[er] ghesonde[n] Dat ghi ons niet nemet tleue[n] So willen wi ons nv op gheue[n] Ald[er] ghemeente[n] in ghenade[n] Si seiden wine sijns n[iet] berade[n] Wi neme[n] v nv op te meente[n] wille Anders moghedi swige[n] stille Wine willen om uwe[n] wille n[iet] st[er]ue[n] Ons goets en[de] d[er] poerte[n] derue[n] Dus worde[n] si d[aer] op ghenome[n] En[de] sijn voer die porte come[n] And[er] brugge[n] bi deser vorwoerde[n] Als die ghemeente dit v[er]hoerde[n] Liepen si toe m[et] erre[n] sinne En[de] deden hem so grote o[n]mi[n]ne Dat si sonder ghenade[n] riepe[n] Slaet aldoet en[de] si toe liepe[n] En[de] sloeghe[n] hare[n] scoute daer En[de] oloude hare[n] baeliu d[aer] naer En[de] .ij. sire broedre teen was .i. pape En[de] droeghe[n] doedekine sijn knape En[de] d[aer] toe sine[n] hangheman Die hem altoes volghede an Dus bleef olout m[et] he[m] vi doet Dand[re] ontghinghe[n] vter noet Bi ghelucke en[de] hulpe mede So dat si quame[n] bute[n] der stede D[aer] si behilden tleuen T[r]ouwe[n] dit was quaet beweue[n] En[de] beroert ond[er] die liede D[aer] dustanighe scade om ghesciede Had olout ghehoude[n] sijn woert Als si waren te rechte voer Sone ware he[m] niet messciet D[aer] dit of quam en[de] menich v[er]driet Dat hier of qua[m] als ict v[er]sta Als ghi horen sult hier na DUs machme[n] merke[n] en[de] scouw[.] Datme[n] m[et] droefheit en[de] m[et] rouwe[n] Dese warelt dus begheuet Alsmense ghebouwet heuet Men siet wel dat menich man Hem ghedoghen niet en can Dat yement wese sijn ghelike Hi begheerde te wesen rike Hi begheert te hebbe[n] ere Hi beghert te wesen here Mere vele dan he[m] betame Dat dunct mi vor gode scame God gaf ons dat exempel niet Doe hi qua[m] indit v[er]driet En[de] onse menscheit an he[m] nam Hi was socht[er] dan een lam Oetmoedich en[de] d[aer] toe stille Nochta[n] had hi sinen wille Wel ghedaen m[et] ene[n] winke[n] Mi wondert wat die ghene dinke[n] Die hier t[er] werelt heeft ghenoech En[de] in redene[n] sijn gheuoech En[de] hem niet en ca[n] ghedoghe[n] Dat hi sijn h[er]te ca[n] gheboghe[n] Dat hi peinst hi sel steruen Hine heuet lieuer ane terue[n] Groet goet die na he[m] comen Al ist luttel te sine[n] vromen Want selde[n] hout sijn herte vrede En[de] hi v[er]wercter gode mede En[de] d[aer] toe sijn ommezaten Woude hi he[m] ghenoghe[n] laten Dat yeme[n]t he[m] ghelike ware En[de] hi he[m] dan trecte nare Sine ghebure en[de] hilde te vriende Diene gaerne eerde[n] en[de] diende D[aer] mocht hi bi staende bliue[n] Mer nv wil hise al v[er]driue[n] So moet me[n] pensen ghemene[n] raet Hoe ghenedert worde sijn ou[er]daet Dus moet hi vallen die te vore[n] Na nyements rade wilde hore[n] En[de] doer nyemende dede een oert Conde hi der ewangelie[n] woert En[de] peinsder omme en[de] dade dat Die ewangelie seghet ons bat So wie dat he[m] in houaerde[n] V[er]heft hi sal v[er]nedert waerde[n] En[de] wie sijn hart oetmoedich tog[et] Hi sal voer gode sijn v[er]hoghet Ja en[de] indie warelt mede Ysidorus seg[et] tot eenre stede Vrient wiltu v[er]heue[n] sijn So oetmoedige dat h[er]te dijn Dattu v[er]heue[n] niet en valles Wat du does en[de] wattu calles Want oetmoede weet ghene[n] val D[aer] om prisic bouen al Die bi hem dus voert gaet Jst datme[n] weder staet Of vaet of slaet of ond[er] doet Dat hi comt ond[er] die voet Men v[er]ghets harde sciere Als ghi mog[et] merke[n] hiere Die tfolc te vore[n] had allene Van he[m] ne weetme[n] g[ro]ot no clene Si sijn nv des houes v[er]dreuen Beide broed[er]e ende neuen En[de] alle die maghe[n] die he[m] woude[n] Vaste an hare[n] rade houde[n] Want thof is v[er]wandelt al Als ic v voert wel segghe[n] sal Als h[er] wolf[aer]t was v[er]slaghen Doe ghinc me[n] bode[n] hene iage[n] Beyde stille en[de] ouer luut Met sgraue[n] brieue[n] die saluut Omtboet de[n] g[r]aue va[n] henegouwe[n] Die[n] hi best mochte betrouwe[n] En[de] bat he[m] dat hi tot he[m] quame Want hine gaerne bi he[m] name Tsine[n] rade om sine vromen Nu wast in vlaendre[n] so v[er]re comen Dat brugge stont int sconi[n]x ha[n]t En[de] bider zee aldat lant Sond[er] den dam mette[n] zwene Also oestw[aer]t tlant ghemene Doe die g[r]aue had v[er]staen Hoet in holl[an]t was v[er]gaen En[de] wat sijn neue he[m] had ghebede[n] Ghinc hi he[m] te hant toe rede[n] En[de] voer te brugge indie poert Om bid[er] zee te vare[n] voert D[aer] most hi ligge[n] ene stonde Want me[n] gheuare[n] n[iet] ne conde Die wint was he[m] sere ieghen En[de] me[n] wachte[n] in alle weghen Om te vanghe[n] en[de] te doen scande Eer hi quame binde[n] lande Dat wisti wel en[de] bedochte En[de] bedectem d[aer] hi mochte Ten leste[n] so qua[m] hi gheuare[n] Va[n] bute[n] ouer des zewes bare[n] Bute[n] walchre[n] in ene[n] boet Die he[m] niet en was te groet D[aer] men te vissche[n] plach mede Hi voer te middelburch indie stede Jn holl[an]t voert sijn ghedochte Te vare[n] als hi eerst mochte Hi voer voert en[de] quam Jn noertholl[an]t doe dat v[er]nam Sijn neue ian was hi blide En[de] voer he[m] ieghe[n] ten selue[n] tide En[de] hiete[n] wellecome[n] wesen Die g[r]auinne qua[m] met desen En[de] ontfincke[n] m[et] g[r]oter ere[n] En[de] die g[r]aue pijndem sere Te doene stille en[de] openbare Dat den neue nutte ware Die g[r]auen voere[n] bede gader Recht als tkint mette[n] vader Die g[r]auinne die voer mede Al te dordrecht indie stede D[aer] wordme[n] te rade doe Datme[n] rechte sette toe Want die ionghe g[r]aue ian Selue niet berechte[n] can Sijn lant als he[m] betame Coes hi doe al sond[er] blame Sinen oem tot ene[n] voghet Vier iaer te sine. en[de] ghi moghet Hore[n]. wes men te rade ghinc Die g[r]aue v[er]hoerde doe die dinc Hoe dat kint had ghegheue[n] Huys en[de] lant en[de] dat was bleue[n] Vande[n] v[er]rad[er] h[ar]manne Van woerde[n]. en[de] me nochta[n]ne Dat goede huys yselsteyne Mette[n] goede al ghemeyne Datt[er] toe hoerde al omtrent Als die g[r]aue dat bekent Dochtet he[m] wesen g[r]ote ghifte Die h[er] wolf[aer]t harde lichte Hadde ghewonne[n] va[n]de[n] kinde Die g[r]aue diet va[n] h[er]ten minde Seide neue mi seghet mijn moet Die ghene die v bat dat goet Te sine[n] behoef en[de] oec was V voeghet ic v[er]moede mi das Haddi gheleuet langhe tijt Hi had v sonder respijt Jn corte[n] tide[n] wederstaen Oec wat hi d[aer] toe had ghedaen Hi was v vog[et] al m[et] crachte En[de] stont emm[er] na grote machte En[de] weerde mi altoes va[n] v Mer god danc mi dinct nv Dat ic v spreke en[de] sie Al was datme[n] ontboet mie Woudic v spreke[n] dat ic name Min dan C man dat ic ic quame Tote v tote bridorp sluse D[aer] mocht ic v spreken opte[n] huse Anders en mocht mi niet ghescien Jc seide leue ic. ic salne sien Tsine[n] eren en[de] tsine[n] vromen God danc hets nv d[aer] toe comen Vwe vrome heb ic wille Te doen lude en[de] stille Jc wil dat ghi die ghifte ontsegt En[de] alle dinc ter ned[er] legt En[de] wed[er] rope[n] alle saken Dieme[n] v heeft doen maken En[de] dieme[n] v heeft doen gheue[n] Sint v vad[er] liet sijn leue[n] D[aer] ghi toe ne had ghene[n] scout Ghi sijt ionc en[de] niet out Men dede v doen sulke dinghe Dat messchien v na comelinghe Bides lants worde[n] v[er]dreuen D[aer] om hebbe[n] si dit beweuen Die g[r]aue dede datme[n] he[m] hiet Doe dochtem goet datme[n] riet Datme[n] den zeghel sloeghe ontwee Datme[n] d[aer] mede ne[m]mermee Soude zeghelen and[er] brieue Dit dedi aldor des neue[n] lieue Want sine vrome lach d[aer] an Als hi w[ar]t ridder en[de] goet man So doemen zeghel make[n] dan Soe men alre best can Groet en[de] breet na sijn gheuoech Dit clene is he[m] groet ghenoech Wat hi zeghelt ic zeghelt mede Nu voert in elke stede Sp[r]ac die g[r]aue van henegouwe[n] Dit hopic tsal he[m] niet rouwe[n] Sulke ghifte gheuet niet mee Men sloech den zeghel doe ontwee Doe was die g[r]aue ouerste raet En[de] pijnde voert in elke daet Te doene des lants orbare En[de] sine[n] neue eerlic ware En[de] sijn vordeel in alre maniere[n] Hi was sochte en[de] goed[er]tiere[n] En[de] sond[er] gal dat mochtme[n] scouwe[n] Want hem namels mochte rouwe[n] Dinc die hi doer tbeste dede Hi hadde ghemaect ene[n] vrede Tussche[n] h[er]en wolf[aer]ts maghe En[de] de[n] andere[n] d[aer] die claghe Ouer liep dat sine sloeghen En[de] pijndet te soene[n] en[de] te voeghe[n] En[de] teffene alle die saken En[de] die vete te goede maken Datmer niet om dorste sorghen Die gheuanghe[n] liet hi v[er]borge[n] En[de] hulde swere[n] het was om niet Mer aldus ist nv ghesciet Dat si zwoere[n] en[de] v[er]zwoere[n] Altoes plaghe[n] si sulk[er] voere[n] Des achte[n] si doe harde clene Die g[r]auen voere[n] ha[n]t ghemene Jn zelant doe in elke poert En[de] besette[n] rechte voert Tlant dat in goede[n] poynte[n] bleue Doe voer die g[r]aue m[et] sine[n] neue Jn hollant d[aer] hi wesen wouden En[de] dede bezeghele[n] also houde Den brief vander voechdien Als ic te vore[n] heb hore[n] lyen Den vriesen screefme[n] hare core Daer si mede al doer en[de] dore Soude[n] rechte[n] doe nam raet Die g[r]aue va[n] henegouwe[n] v[er]staet Om te varen anden coni[n]c Van vrankeric om dese dinc En[de] sciere k[er]en en[de] latens niet Hi voer wech en[de] liet Den neue legghe[n] tonghemake Van menisoen dus qua[m] die sake Alst god woude dat hire of bleef Alsme[n] ons h[er]en iaer screef Xiic. ende xcix mede Tote haerlem indie stede S[inte] martijns auonde bleef hi doet Des hadde[n] die vriende rouwe g[ro]ot Jnde[n] wint[er] als hi ghelach Doe sendeme[n] ouer nacht en[de] dach Naden g[r]aue dat hi kere Sine moghe[n] niet wese[n] sond[er] h[er]e Doe hijt v[er]nam wart hi droeue Doe peinsde hi om sijn behoeue En[de] qua[m] int lant als hi eerst mochte Als hire in quam hi bedochte Sijn orbaer en[de] dede[n] t[er] aerden Sine[n] neue ian m[et] g[r]oter waerden Te reynsburch ints vaders graf Die anders da[n] wel seghet h[ier] af Hi misdoet harde sere Dat weet god die ouerste h[er]e Dat die sticke[n] dus toe quame[n] Des moghe[n] si he[m] sere scamen Die so gaerne spreke[n] quaet Ontbore[n] sijs dat waer mijn raet En[de] wreken hem mitt[er] tonghe niet Als god woude ist ghesciet Die g[r]aue voer hare en[de] dare Te haerlem en[de] tot alcmare Te leyden te delf en[de] tordrecht En[de] dede hem hulden na tslants recht Alsmen pleghet inde[n] steden Dede hi hem hulde[n] na de[n] zeden Van rinisse haren ian Was inde[n] lande come[n] dan Biden g[r]aue van henegouwe[n] Jn doghede[n] en[de] in g[r]oter trouwe[n] Op dat hi he[m] purgiere[n] soude En[de] clare[n] vander scoude Met sine[n] vriende[n] en[de] maghe[n] Van datte[n] gheraet had bedrage[n] Van velsen alsme[n] heeft ghehoert En[de] hier soudi sette[n] voert Borghe[n] die hi dede bescriue[n] Jn ene[n] brieue doe most bliue[n] Want si de[n] brief bezeghele[n] niet Aldus is dat ghesciet Als h[er] ian dit heeft v[er]staen Voer hi in zelant h[ar]de saen En[de] ghinc die va[n] borsele[n] ane Dat hise brocht ond[er] sine vane Die g[r]aue voer te zericzee Heer ian hadde doe lieden mee Dan die g[r]aue conde ghecrige[n] Doe begonde h[er] ian doe prige[n] Jeghe[n] den g[r]aue alle daghe D[aer] sint of qua[m] menige plaghe H[er] ian streec doe scoude[n] dure En[de] dwanc die lude mitte[n] vure Dat si moste[n] m[et] hem gaen Wast lief of leet al wast misdaen Die g[r]aue sach doe m[et] sine[n] oghen Al wast he[m] leet hi most ghedoghen Want si hadde[n] helpe[n] mee En[de] hi was te zericzee Hi sende si boden wt Jn hollant en[de] ontboet saluut Sine[n] ma[n]nen en[de] vrienden En[de] bat he[m] dat si he[m] dienden Jn deser noet hi hads te doene Doe reede he[m] menich heelt coene En[de] quame[n] te same[n] tote[n] g[r]aue Die dat prijsde vor g[r]ote haue Doe dat volc comen was Doe wartme[n] te rade das Dat vare[n] soude ghemene Tote arnemude[n] g[ro]ot en[de] clene En[de] datme[n] sonder and[er] tale Volghede hollandre va[n] re[m]merzwale Die maerscalc was va[n] den here Dat volk voer m[et] g[r]oten ghere En[de] hadde de[n] wint goet t[er] cure Recht optie selue vre Datme[n] voer die vere quam Sach die g[r]aue en[de] v[er]nam Dat quade wichte[n] liepe[n] daer En[de] weuede[n] m[et] sw[aer]den baer Hi voer an al sonder raet D[aer] hi an dede quaet Want hire scade om ontfinc Als there sach die dinc Voert al op en[de] spranc wt Doe w[ar]t daer groet gheluut En[de] alsmen boue[n] was opt lant V[er]keerdet tweder al thant En[de] quam een donre scure so g[ro]ot Dattet wat[er] vande[n] hemel vloet Ofment met backe[n] had ghegote[n] Tfolc swam met grote[n] roten Weder te scepe m[et] g[r]oter pine H[er] ghye qua[m] en[de] die zine Te scepe indie dagheraet En[de] die g[r]aue had sulke[n] raet Dat hi voren was gheuaren Allene bute[n] sinen scaren Te middelburch indie poert Als sijn broed[er] dit heeft ghehoert Dat die g[r]aue was gheuaren Hiet hi doe al sonder sparen Dat h[er]e porren al ghemene Doe ghinc vare[n] g[ro]ot en[de] clene Die scepe[n] waren somme g[ro]ot Dat was .i. swaer wederstoet Want die selue wint die waeyde Was so clene dat hi blaeyde So luttel dat die g[r]ote scepe Mitte[n] anderen gheselscepe Niet conde ghecome[n] voer die aerne En[de] die viande[n] volghede[n] gaerne Met haeste[n] andes h[er]en staert En[de] quame[n] an hem also haert Dat sire v[er]sloghe[n] een g[ro]ot deel Die mochte ontgaen hi prijsde sijn heel Tsg[r]aue[n] broed[er] bleef gheuaen Teerste datme[n]t had v[er]staen Dat des g[r]aue[n] broeder was Doe w[ar]t men te rade das Datsi doe hem vieren vonden Some doet va[n] grote[n] wonde[n] En[de] somme hadde[n] tlijf doe inne Dien si dede[n] die onmi[n]ne Dat sise dade[n] radebrake[n] En[de] mette[n] rade ligge[n] op stake[n] Van haeste[n] comt menich v[er]driet Dit was bi haeste[n] dus ghesciet Hadme[n] ghewrocht bi vroede[n] rade Men had wel leden sonde[r] scade Ten seluen tide[n] wast so comen Also als ic heb v[er]nomen Dat al vlaendre[n] g[ro]ot en[de] clene Stont in tsconi[n]x hant ghemene En[de] des co[nin]x broed[er] hadt in hant Die ouer ontboet in zeelant Dat hi woude datme[n] begheue Des orloghes en[de] men bleue Opte[n] co[ninc] sinen here En[de] op he[m] selue[n] m[et] g[r]oter ere Mochtement doen an bede ziden Hi soudet soene[n] al sond[er] striden Men worts te rade datme[n]t dede En[de] makede d[aer] enen vrede So datmens opte[n] co[ninc] bleef En[de] men brieue d[aer] of screef En[de] voer hare[n] karel voeren En[de] d[aer] belouede[n] en[de] bezwoeren H[er]en karels segghe[n] te houden En[de] des niet laten en[de] zouden Ten selue[n] tiden had die g[r]aue Ene dinc d[aer] ic aue Heb gheswege[n] dat ware[n] drie H[er]en wolf[aer]ts kind[er] seitme[n] mie Die hi in hoeden hilt gheuaen Van sco[nin]x wege[n] heb ic v[er]staen Die seide h[er] karel datti woude Datme[n] die kind[er] gheue[n] soude Vter vanghenissen hare[n] maghe[n] En[de] men sond[er] weder vraghen Des g[r]aue[n] broed[er] h[er]en ghyen Hem d[aer] mede soude vrien Dit was ghedaen in elke zide Die gheuange[n] warens blide Dat he[m] aldus nv is comen En[de] die dach is voert genome[n] Voerde[n] co[ninc] in vrankerike D[aer] voere[n] si alle ghelike Die g[r]aue en[de] die and[re] mede Als si quame[n] tot[er] stede Ald[aer] si den co[ninc] spraken Worde[n] ghetelt ghene saken Voerde[n] co[ninc] alst ghesciet Die co[ninc] ne wouts late[n] niet Hine woude die sake[n] make[n] te goede Doe qua[m] hem in sine[n] moede Dat hijs seker wesen woude Datme[n] sijn segge[n] hi of houde Nu moghedi wete[n] vorwaer Dat die g[r]aue vant aldaer Borghe[n] diene vorvinghen M[er] dand[re] ne hadde tien dinghen Ghene borghe[n] inde[n] lande Mer dat si gaue[n] in tsco[nin]x hande Soude[n] si niet dorre[n] breken Dit was de[n] co[ninc] doe hare spreke[n] Dit moste[n] si swere[n] en[de] loue[n] En[de] die co[ninc] hiet hierbouen Dat si ghisele soude[n] gheuen Hare kind[er] of hare neuen En[de] die bringhen te bieruliet S[inte] ians misse en[de] latens niet Dan soudi segghe[n] openbaer Die vrede wart v[er]langhet daer Tote half oeste toe Si ghelouedent en[de] zwoere[n]t doe Tedoene dat die co[ninc] woude En[de] te houde[n] dat hi segge[n] soude Op dit so voren si te lande Bi gode het was grote scande Die lieden sulke sake pleghen Dat si in strate[n] en[de] in weghen Of in husen of in houen Sticken zweren en[de] louen Dat si m[et] rechte doe soude[n] En[de] si des niene houden Alse dese hadde[n] ghedaen En[de] h[er] florens had ontfaen Van borsel de[n] g[r]aue ouer here En[de] hulde gheswore[n] dat was mere En[de] droech des g[r]auen cled[er] an Dat hi hem liet enighe[n] man So v[er]keren in enighe[n] weghe[n] Dat hire he[m] soude sette[n] ieghe[n] Hine haddem doch eer ontseg[et] Want nieme[n]t houesscher des pleg[et] Want hi ontseiden alte spade En[de] had he[m] ghedaen scande en[de] scade Eer hi orlof nam an hem Jc seg dat ic seker bem Die altoes wille spien Hoe hi ghenedre[n] sal moge[n] dien Dien hi van recht[er] scout sal eren Sijn si knechte[n] ofte heren En[de] niet ne roken wat si zweren En[de] dies n[iet] achte[n] .ij. peren En[de] breke[n] selue haren eet God is hem selue[n] int ende wreet Want si recht menedich sijn Dat neemt gaerne q[u]aden fijn Al vinde[n] si sulke[n] die he[m] ghelouet Nochta[n] dinct mi datti douet En[de] altoes is bute[n] kere Die he[m] ghelouet emm[er]meere Want dat selue vind si wale An hem te sulken male Wanneer si hare[n] wille niet al Van he[m] hebbe[n] groet en[de] smal Si late[n] dien en[de] gaen ten andre[n] Die hier aldus come[n] wandre[n] Hem ne roeket wat si lieghe[n] Op dat si moghen bedreghe[n] M[et] worden en[de] m[et] valsche[n] eden D[aer] si hare sticken mede leden Nv keer ic wed[er] te[n] beghinne he[m] dochte doe in hare[n] si[n]ne Dat si int hof va[n] vrankerike Den g[r]aue ware[n] onghelike Als si oec ware[n] in elke stede Hadde die here[n] sulken zede Dat si dan dat merke[n] woude[n] Hoet toe q[u]a[m] en[de] bi wat scoude[n] En[de] toe quamen dese dade Doe so worde[n] si te rade Dat si noch sochte[n] ene[n] here Anders ne mocht si ne[m]mermere Staende bliue[n] in desen saken Wi wete[n] wel dat si doe spraken Die he[m] helpen an eenre dinc Dat si spraken den coninc Va[n] almange[n] aelbrechte En[de] seiden dat he[m] m[et] rechte Tgraefscap ant rike w[aer] v[er]storuen En[de] sijt also hadde[n] v[er]woruen Dat al tlant he[m] swoere hulde W[aer]t dat hi ned[er] come[n] wilde Ten minste[n] tote nymmaghe[n] En[de] dede de[n] g[r]aue vor he[m] daghe[n] Hine worde so coene ne[m]m[er] dan Dat hine saghe m[et] oghe[n] an Si soude[n] hem come[n] also stide Dat hijs te rechte worde blide Die g[r]aue soude dan altehant Voer he[m] moete[n] rume[n] tlant Quame hi int lant me[n] soude ghemene Hem op gheue[n] g[ro]ot en[de] clene Bede lant en[de] steden Dat si m[et] deser behendichede[n] D[aer]toe brochte[n] dat hi seide Hi soud[er] comen opt gheleide Dat hi he[m] toe had gheseghet Die co[ninc] was in dien ontweghet Dat hi de[n] ghene[n] gheloue[n] woude Die gheen goet ma[n] hiete[n] soude Dat ware[n] die m[et] hare[n] rade Bede m[et] helpe[n] en[de] m[et] dade Den edele[n] florente dede[n] vaen En[de] ia[m]merlike v[er]slaen En[de] wille[n] m[et] des co[nin]x machte Voert v[er]driue[n] sijn gheslachte En[de] in vreemd[er] hant albringe[n] M[er] god wouds niet ghehinghe[n] Hi v[er]saghet bi sire ghenade[n] Al w[ar]t die co[ninc] des te rade Die raet bleef al v[er]loren Als ghi hier na wel sult hore[n] DJe co[ninc] sende boden vte Met brieue[n] en[de] m[et] salute Jn hollant en[de] in zelant mede Heymelike in elke stede Als he[m] sijn raet had gheleert Die boetscap w[ar]t also v[er]keert So wien hi sende brieue Hadde[n] te[n] g[r]aue mere lieue Dan ten co[ninc] en[de] voere[n] te hant En[de] gauense den g[r]aue indie ha[n]t En[de] dit qua[m] also voert Dattie g[r]aue heeft ghehoert Dattie co[ninc] porren sal Van coolne heuet hijs geual En[de] ned[er] come[n] in corte[n] daghen Tote sine[n] huse te nimmaghe[n] En[de] hi heuet den g[r]aue ghegheue[n] Gheleide en[de] dat bescreuen En[de] ene[n] besceiden dach gheset Dat hire mach come[n] te bet Binden gheleide vrilike Die g[r]aue pensde des ghelike Datti sine gheleide soude Vor he[m] bringhe[n] en[de] also houde Bat hi vriende[n] en[de] man Die hem wilden diene[n] dan Sijn si arm ofte rike Hi souds hem danke[n] ewelike Van hollant die edel liede Quame[n] d[aer] m[et] groten diede Poerters en[de] ghemeente mede Van alden lande quame[n] t[er] stede Aldaerse die g[r]aue ontboet En[de] hadde[n] een heer alsoe g[ro]ot Als noyt gheleit was vte[n] lande Hi voer wech al sond[er] scande S[inte] laurens auond te gorichem Als hi d[aer] qua[m] dochte hem Dat die vriesen n[iet] goet d[aer] ware[n] Daer m[et] hem te varen Des anders daghes wel bitide Ghinc te zeyle die g[r]aue blide En[de] voer bi nymaghe[n] an bonsw[aer]de En[de] met he[m] an sine vaerde Al sijn h[er]e op enen dach Als die co[ninc] dat ghesach Dat die g[r]aue q[u]a[m] so starc Ne had hi niet om M marc Binne[n] nymaghen ghebleuen Die hem den raet had ghegeuen Wiste hijs doe clene[n] danc Hi sat op eer yet lanc En[de] voer op c[r]anenburch die veste Dat dochte den g[r]aue va[n] cleue beste Dat hi d[aer] wel seker ware Dien g[r]aue van hollant q[u]a[m] die mare Eer hi quam d[aer] hi logierde Opten auont men visierde Watme[n] best hier toe dade Die bisscop van colen w[ar]t te rade Dat hi den g[r]aue qua[m] te spreken En[de] pijnde he[m] of hi ghebreken Die stucke[n] mochte en[de] te goede bringe[n] En[de] ghinc so v[er]re ond[er]minghen Datme[n] makede ene[n] vrede En[de] bestant ald[aer] ter stede Tussche[n] de[n] co[ninc] en[de] den g[r]aue Doe trac wed[er] al hier aue Die g[r]aue tsine[n] lande ned[er] En[de] die co[ninc] soude keren wed[er] Ond[er] weghe qua[m] he[m] niemare Dat dat zeeusche h[er]e ware Die lecke op w[aer]t gheuaren Met C scepen tere scaren Dit was op ons[er] v[r]ouwe[n] dach Te half oexte alsme[n] mach Ghedinke[n] dattet bleef Alsme[n] tiaer ons h[er]en screef .M. en[de] ccc mede Dat ghemaect was desen vrede Opte[n] derde[n] dach daer nare Quame[n] die zeeland[er]s ope[n]bare Als ic horde ghewaghe[n] das Toten co[ninc] daer hi was Het is gheuredet sp[r]ac die co[ninc] Ghi mog[et] vare[n] op die dinc Wed[er] thuys uw[er] vaerde Die co[ninc] sat op sine[n] paerde En[de] reet te lande aldat hi mochte Jc wane dat hi luttel dochte Op hare pleit meer voert an Also als ict ghemerken can NV had die g[r]aue aldus ghescreue[n] An sine[n] sone die was bleue[n] Jn middelburch in sine stede En[de] an witte[n] sine[n] neue mede Die was bleuen in zericzee En[de] screef aldus an dese twee Jst dat onse viande tiden Vten lande en[de] si riden Sempelike hare straten So suldise m[et] ghemake laten Mer vare[n] si met heer crachte So trect toe m[et] alre machte En[de] v[er]bornt al sond[er] sparen Alle die ghene die m[et] he[m] varen Dit hete[n] wi en[de] biddens mede Onsen vrienden in elke stede Alse hi hem dit ontboet Si v[er]maenden clene en[de] groet En[de] daden sijn ghebot wale Die g[r]aue voer te[n] selue[n] male Te dordrecht doe in sine poert Alse dat volc heuet ghehoert Dat die zelanders doe sijn leden Achte[n] si clene doe des vreden En[de] riepe[n] opde[n] graue doe Edel heren varen wi toe Laet ons die diepe nv belegghe[n] En[de] hem dat keren wedersegghe[n] Laet ons wreke[n] onse maghe Dat he[m] rouwet alle daghe Dat si come[n] sijn int lant Die g[r]aue beriet he[m] alte hant En[de] ghinc doe hier op mecke[n] En[de] leide volc opter lecke[n] En[de] optie marwede and[er] liede Op auenture oft ghesciede Dat si tene[n] water quamen Dat he[m] tsg[r]aue[n] lieden benamen DJe g[r]aue lach op die marwede Jn ene[n] scepe teenre stede Doe q[u]a[m] op enen auond spade Een bode die seide h[er]e wat rade V ontbiet al sond[er] sparen Jan va[n] arkel dat come[n] geuare[n] Vwe viande lanx den wale Die g[r]aue v[er]hoerde dese tale En[de] vraghede come[n] si dese zide wt Ja si h[er]e sprac ouer luut Die bode doe. me[n] sachse heden Datse tiele waren leden Later dan te vesp[er]tide Die g[r]aue sp[r]ac so wesen wi blide En[de] sende t[er] vaert om dat h[er]e Dat opter lecken lach t[er] were En[de] in dordrecht tsine[n] vriende[n] Die hem trouwelike[n] diende[n] Si quamen alle op die wachte Die zeland[er]s sliepe[n] ind[er] nachte Te boemel van dordrecht vi mile[n] Die g[r]aue lach t[er] selu[er] wilen Opte[n] wat[er] en[de] al sijn here En[de] had he[m] recht gheset t[er] were Smorghens als he[m] slape[n] luste Doe voer elc in sine ruste Die g[r]ote scepe[n] bleue[n] daer Op die noene recht d[aer] naer Quam .i. bode en[de] brochte mare Dat dat h[er]e leden ware Werkenda[m]me en[de] ware come[n] Jn sinen lande te sine[n] onvrome[n] Sal dat sijn al sond[er] waen Vaste gaet die clocke slaen Sp[r]ac die g[r]aue sond[er] sparen Laet ons op onse viande varen Doe w[ar]t d[aer] een groet gheluut Het trac al ter weren wt Dat d[aer] was clene en[de] groet Menich scip en[de] menich boet Voere[n] vter poerte[n] doe Al ghint volc sette toe Met ghenende al te gader Recht of si haer alre vader Hadden v[er]sleghen die d[aer] quame[n] Die acht[er] bleef mocht he[m] scame[n] Die wint waeyde wel te mate[n] D[aer] liepe[n] lude opt[er] strate[n] En[de] opte[n] dike harde vele D[aer] mochtme[n] hore[n] menighe kele Roepe[n] toe nv hoere voere Dat volc w[ar]t al in roere En[de] al come[n] op die vaert Doe qua[m] een bode darwaert Die seide daer al openbaer Dattet heer ghekeert waer En[de] ware leden wouderichem Oec seide hi en[de] v[er]mat hem Dat si te huesden vare[n] woude[n] En[de] ouer lant gange[n] soude[n] So si eerst mochte[n] hare strate[n] En[de] hare scepe te huesde[n] late[n] Dus gheuelt als hi sprac Die g[r]aue die weder trac Binne[n] dordrecht sine liede[n] Hier binne[n] so ghesciede Datte h[er]e va[n] zeelant quam Voer scoenhoue[n] en[de] dat v[er]nam H[er] nyclaes die d[aer] was here En[de] woudse sterke[n] in allen kere Die porters bename[n] dat En[de] vielen stappans opt[er] stat Ter were[n] en[de] lietens niet in come[n] Had h[er] nyclayse moghen vrome[n] Dusent marc va[n] goude roet Hine hadde niet indeser noet Moghen spreken voer die poert Want si bliue[n] rechte voert Ligghende voerde[n] casteel En[de] die zeelanders te hare[n] deel Mosten vare[n] hare vaerde Want mense d[aer] ter poerte[n] waerde Dvs voere[n] si alsme[n] seghet Die g[r]aue dede alsme[n] pleghet Doe hijt v[er]eyschte sette hi toe En[de] zende der poerte[n] helpe doe Een deel vriesen sende hi daer Of d[er] poerte[n] ware te zwaer Dat sire niet scede[n] soude[n] af So dat h[er] nyclaes op gaf Dat huys behoude[n] lijf en[de] lede Hi en[de] die sine mede Men ontfinke[n] doe opt gone En[de] nyclaes sinen sone En[de] alle die met he[m] waren Voerdeme[n] gheuange[n] sond[er] spare[n] Ter niewerborch in die veste Nv docht den g[r]aue wesen tbeste Dat hi voere metter vaert M[et] sine[n] volke te zeel[an]t waert Tote sine[n] neue en[de] sine[n] sone Doe q[u]a[m] he[m] te voren tgone Dat ian sijn soen had an ghestrede[n] Dat huys m[et] ghenendicheden Bi middelburch dat baerstorp hiet En[de] hi d[aer] bouen niet en liet Ene[n] ma[n] te liue bliuen Hine deden te hant ontliuen En[de] was ghegaen al walchre[n] dore Hem ne dorste nieme[n]t staen vore Aldat volc ghinc in hant En[de] was ghetrect in beuelant En[de] dede d[aer] al dat hi woude En[de] als die g[r]aue vare[n] soude En[de] recht woer darwaert Q[u]a[m] hem boetscap andie vaert Dat die viande come[n] waren Wel vc teenre scaren Ouervan berghe[n] ande[n] zoem Hier toe na[m] mijn ionchere goet Sp[r]ac die bode m[et] corter tale Die doe was te remmerswale En[de] ghinc d[aer] ieghen openbare En[de] lede ene scone scare En[de] die andre weke[n] voren Teersten dat si dat horen Aldie ghene hadde[n] vaer Sciede[n] si hem haer entaer Theerscip ghinc te biezelinghe Dat he[m] ontsach va[n] desen dinge En[de] moste[n] varen vte[n] lande Met cleenre bate m[et] g[r]ot[er] scande DJe g[r]aue heuet oec v[er]hoert Hoe zerixzee sine lieue poert Niet ne woude stille sitte[n] Si waren wt m[et] ionch[er]e witte[n] Dies wel droeghe[n] ouer een Als den sweimer doe wel sceen En[de] die binde[n] huse waren Si traken toe m[et] hare scaren En[de] dwonghe[n] doe al an he[m] scoude[n] Dat si node laten souden Tsg[r]aue[n] behoef haers liefs here[n] Si dede[n] doe m[et] g[r]oten ere[n] Die g[r]aue die had dit al v[er]nome[n] En[de] es voert in zeel[an]t come[n] En[de] woude den zone vare[n] sien Die voert voer recht mettien Als .i. die spare[n] niet en woude Hi seide datti alsoe houde Woude besien dat huys va[n] t[r]oyen Wien dats oec mochte v[er]noyen Hi v[er]stont al openbare Dat h[er] florens noch d[aer] ware En[de] d[er] viande[n] een g[ro]ot ghetal Ware[n] d[aer] bi naer al Alsi v[er]name[n] dat ia[n] d[aer] quam Worde[n] si op he[m] selue[n] gram En[de] dorste[n] sijns ontbeide[n] niet Si seide[n] dits die duuel wa[n]t me[n] siet Dat hi ne spaert n[iet] een twint So wat hi m[et] crachte wint Of ieghens he[m] wille sette[n] T[r]ouwe[n]. hier en doech gheen lette[n] Nu laet ons te scepe gaen Si liete[n] thuys al ydel staen Doe si ia[n]ne nake[n] saghen Nu so moghedi mi vraghen Hoe ia[n] dus sere was ontsien Jc segghe v dat hi hadde dien Bi hem te rade die dat dorste Wel raden dat hi sond[er] vorste Rechte ou[er] dien die met houaerde[n] Gaerne sine[n] vader waerden Vten lande had sijn die macht En[de] hi met al sire cracht Sine[n] vriende[n] stonde in staden Dit liet hi hem wel gheraden En[de] dede dat oec met ghenende Want hi den vad[er] so ghedaen kende Dat hijs niet en had ghedaen Al had hi sine viande gheuaen Dat hise quite hadde ghelaten Had hi hem yet willen maten Hoe valsch dat hise te vore[n] vant Mar ian welken hi gheprant D[aer] rechte hi ouer sond[er] ghenaden En[de] woud[er] niet meer of sijn v[er]lade[n] Mer hare v[er]radenisse die si dreue[n] En[de] heb he[m] ene[n] name ghegheue[n] Niet die goede mar die quade En[de] hiete[n] ian sond[er] ghenade Al is ons exempel bleuen Van onsen h[er]e die ons ghegeue[n] Heuet exempel va[n] ghenade[n] En[de] va[n] oetmoede[n] ic durst wel rade[n] Dat een h[er]e gherechtich ware Beide stille en[de] openbare En[de] rechte[n]. en[de] wesen .i. deel wreet Den ghene[n] diene hebbe[n] leet En[de] harde gaerne soude[n] scade[n] M[et] rechte mach hi he[m] tore[n] berade[n] Jc dart wel segghe[n] ope[n]bare Dat .i. lants h[er]e niet ne ware Gherecht here die niet ne rechte Ouer heren als ouer knechte Die he[m] altoes sette[n] in dien Dat sine yet willen ontsien Sine willen hare[n] wille doen Trouwe[n] soude dit sermoen Nu doen enich p[re]dicare Jc wane dat gheen ne ware Hine soude mi volghe[n] deser tale Want ic wille proeuen wale Dat elk h[er]e die liede[n] berecht Es hi ridder ofte knecht Es hi h[er]toghe ofte g[r]aue Es hi co[ninc] die daer aue Hebbe[n] wille dat hi begheert Na dien dat elc is waert Hi moet elke[n] te rechte houde[n] Sal hi bliuen onbescoude[n] Nu gheuallet wel desen Dat hi ontf[er]mich wil wesen Sine arme liede roepe[n] dan Lieue h[er]e dese man Neemt ons tonse doet ons recht Hoe mach ic gheproeue[n] echt Hine moet rechte[n] sond[er] ghenade Al w[aer]t datmens he[m] n[iet] ne bade Als hi sine liede[n] hoert claghe[n] Al woudi selue dat v[er]draghe[n] Datme[n] sloeghe of stake Of bi sine[n] baerde trake Jn oetmoede va[n] onse here Hine mocht late[n] ne[m]mermere Hine moet sine liede te rechte houde[n] Sal hijs bliuen onbescouden Dan mach niet sijn sond[er] gherecht Sijn si h[er]en ofte knecht Die ieghen die h[er]en he[m] altoes sette[n] En[de] acht[er] steken en[de] letten Dat sijn die ghene van wien si clage[n] Beide bi nachte en[de] bi daghen Want so wie sinen h[er]e ontsiet Ouer hem so claecht me[n] niet Mer wie sine[n] h[er]e hout ou[er] clene Dats die gheen die ic mene Die sinen h[er]e weder staet Dade die h[er]e minen raet Hi soude doen als god doet Die altoes settet sinen moet Den houaerdighe[n] te wed[er] staen Want die hou[aer]de brinct he[m] aen Datti hem v[er]heffen moet En[de] den oetmoedighe[n] doet hi goet Datti he[m] gheuet sine g[r]acie Jn oetmoede in tribulacie Dus moet een gherechtich wesen Den arme[n] den rike[n] in desen Al nome ic die arme ic mene die gone Die altoes sijn ghewone Te doene dat h[aer] h[er]e wille Jn goede altoes lude en[de] stille Wille hi bute[n] weghe yet Dat som wile oec ghesciet Want hijs .i. mensch als wi sijn Si dinct mi wesen die beste fijn Datti hem dat weder sta Jn oetmoede en[de] ga Hem so na. dat hine can Met rede[n] he[m] ghewere[n] dan Dus ist dat ic niet en weet Een h[er]e en moet wien lief of leet Rechte[n] sal hi gheprijst wesen Of hi v[er]liest al in desen Lant erue en[de] die liede Al gheuielt oec dat ghesciede Dat hijt behout bi die quade Dat is he[m] die mere scade Hi moet altoes bedwonge[n] sijn Dat neemt gaerne quade[n] fijn Dvs peynsde die ionghe man En[de] vinc die zake[n] te scarp[er] an En[de] dede datme[n] hem riet En[de] dat ne woudi late[n] niet Hi voer voert inde[n] lande Tghemene volc boet die hande Die den viande[n] hoerde[n] toe Jonch[er]e ian ontfincse doe En[de] dede die burch wel besette[n] Doe woudi d[aer] n[iet] langh[er] letten Hi keerde weder vte[n] lande Dat mochti doen al sond[er] scande En[de] voer tarnemude[n] waert Die g[r]aue qua[m] andie vaert Ande[n] zone en[de] keerde M[et] he[m] en[de] dancte[n] en[de] eerde Sine liede[n] al ghemene Rike en[de] arme g[ro]ot en[de] clene En[de] gaf he[m] orlof thuus te vare[n] Die dat dede[n] sond[er] spare[n] En[de] hi bleef ligghende voert Te middelburch indie poert Een wile en[de] sijn sone Doe q[u]a[m] hem te vore[n] tgone Dat hi in henegouwe[n] vare[n] soude Hi voer wech en[de] also houde Bleef ionch[er]e ian in zeelant Om te berechte[n] tsvad[er]s lant Dit gheduerde als ic v[er]nam Tote die vader weder qua[m] Doe voer ian te henegouwe[n] w[aer]t Aldus deelde[n] si die vaert Want elc lant moet hebbe[n] here Sal het bliue[n] in sijn ere Jn zeelant bleef die g[r]aue doe En[de] sine viande[n] sette[n] toe En[de] gaderde[n] dat si mochte Hoert wies si he[m] bedochten Si woude[n] soeke[n] zuutbeuelant Dat he[m] so wel ghinc indie hant Dat si bewesten yeerseke vonde[n] Sloeghen an he[m] te[n] selue[n] stonde[n] Ter goes was een beghin Van ene[n] huse d[aer] doe in Boudijn was keruinx sone Die he[m] pijnde te houde[n] tgone M[et] de[n] knape[n] die m[et] he[m] waren Jeghen die v[er]dreue[n] scaren Si quame[n] nachts bid[er] mane Jnde[n] lande en[de] streden ane Thuys d[aer] boudijn in was Den g[r]aue qua[m] die mare das Te zericze indie poert Als hi dit heuet ghehoert Sendi tallen poerte[n] wt Sine brieue[n] en[de] ontboet saluut En[de] bat ma[n]nen en[de] vriende[n] Datsi tot deser noet he[m] diende[n] Hi souts he[m] danke[n] al sijn leue[n] Die lieden woudent niet begheue[n] En[de] quame[n] al ghemene Tot he[m] ghewapent g[ro]ot en[de] clene Te cats voer die g[r]aue doe En[de] sine viande[n] sette[n] toe Jnde[n] lande d[aer] si in waren En[de] deelde[n] hem in .ij. scaren Dene streec oest dand[er] west Om tfolc dus te dwi[n]ghe[n] best En[de] dat heerscap va[n] re[m]merswale Gaderde[n] ten selue[n] male Alse tontsette[n] boudine Of willer om doghe[n] pine Doe q[u]a[m] die boetscap h[ar]de sciere Bi gode die viande come[n] hiere Edel h[er]en siet vor v Tsg[r]aue[n] viande come[n] tot v Wellecome[n] sprake[n] si te hant Hier is so menich coene seriant Jeghens he[m] sulle[n] wi gaen En[de] vromelike wed[er] staen Dattem rouwe[n] sal die vaert Doe ghinghe[n] si toe onghespaert En[de] wapende he[m] te[n] selue[n] male En[de] streke[n] van remmerswale Recht voert te v[er]nouds ee Dand[re] quame[n] bi duuen ee Si scaerde[n] he[m] selue[n] voren Opte[n] dijc als wi horen En[de] hare vrient an he[m] vaste Van poerfliet die goede gaste Ware[n] binde[n] dike ghescaert Die mede ware[n] an die vaert En[de] bute[n] dike an dand[er] zide Die vander tolen warens blide D[aer] waren alst wel sceen Van he[m] allen wasser gheen Hine woude sterue[n] eer hi vloe Dus warde[n] si te rade doe Dat si ghinghe[n] tot op die lode D[aer] so woude[n] si scede[n] node En[de] d[aer] neme[n] die auenture Die he[m] god gaue op die vre Quame[n] dandre[n] toe ghegaen D[aer] vielen si te same[n] saen En[de] vochte[n] d[aer] wel starkeliken Dene p[ar]tie moste wiken Tsg[r]aue[n] p[ar]tie had sulc gheual Dat si dandre v[er]wonne[n] al En[de] sloegher en[de] vingh[er] vele Ald[aer] ter lode inde[n] nijtspele Den g[r]aue qua[m] hier niemare Dat ald[aer] gheuochte[n] ware En[de] sine vriende[n] behilde[n] tfelt En[de] dand[re] v[er]dreue[n] m[et] ghewelt Des die g[r]aue dancte gode En[de] danctes oec de[n] selue[n] bode Die die boetscap had ghebrocht D[aer] w[ar]t die g[r]aue also bedocht Datti des and[er] daghes woude D[aer] vare[n] en[de] also houde Peynsde boudijn mochti ontgaen Want me[n] dede he[m] verstaen Dat sijn broed[er] had v[er]loren En[de] ontsach he[m] mere toren En[de] qua[m] te cats doe hi v[er]nam Dat was v[er]wonne[n] w[ar]t hi gram Datti danen was ontfaren Dit was in ons h[er]en iaren Als te vore[n] bescreue[n] es Opte[n] iaersdach sijt ghewes Des and[er] daghes ald[aer] naer Voer die g[r]aue weet voer w[aer] Met sine[n] liede[n] te remmerswale En[de] woude te[n] selue[n] male Sine viande sien ond[er] doghen En[de] woude n[iet] ghedoghen Dat sine viande bleue[n] int lant Hi voer daer en[de] altehant Quam he[m] daer boetscap Dat si hadde[n] gherumet tscap En[de] ware[n] gheuare[n] vte[n] lande Met rouwe[n] en[de] m[et] g[r]oter scande Des die g[r]aue was wel blide En[de] alle die van sire zide Danctes gode onsen here En[de] die g[r]aue pijndem z[er]e Te dancke[n] goetlike sine liede[n] Die he[m] hulpe[n] en[de] rieden Wat mach ic segge[n] hier of mee Men voerde die geua[n]ghe[n] te zericzee D[aer] si laghen ene stonde Doeme[n] dat toebringe[n] conde Voerdemense weet voerw[aer] Jn henegouwe[n] ald[aer] naer Dor vlaendre[n] als ic heb v[er]staen Want het was also v[er]gaen Dat h[er] ghye va[n] vlaend[er] lant Was ghegaen ints coni[n]x hant Gheuanghe[n] als he[m] wel sceen Henne was man doe ne gheen Jn al vlaendre[n] diet he[m] waerde Dus wast dat he[m] nieme[n]t daerde Die g[r]aue had sijn lant beset En[de] hopede te ruste[n] bet Dan hi d[aer] te vore[n] dede Hi en[de] al die zine mede Ware[n] te ruste[n] meer da[n] te vore[n] Doet zomer was moghedi hore[n] Beual hi sine[n] broed[er] tlant En[de] voer in henegouwe[n] te ha[n]t Willem sijn sone bleef mette[n] oem Die sijns nam goede[n] goem JN middelburch was h[er] ghye Van henegouwe[n] ghelouets mie Doeme[n] seyde al openbare Dattie bisscop willem ware Come[n] m[et] ene[n] grote[n] here En[de] waende winne[n] sond[er] were Tlant va[n] aemstel en[de] va[n] woerde[n] Die h[er]en ghyen toe behoerde[n] En[de] holl[an]t waendi doer vare[n] En[de] v[er]herent mit sijnre scare[n] Want hi voer waer had v[er]nome[n] Dattie g[r]aue n[iet] mochte come[n] Jnde[n] lande ter selu[er] stonde En[de] dat h[er] ghye oec n[iet] en conde Vte zeel[an]t come[n] also sciere Hi voer toe al sond[er] viere Den ene[n] dach de[n] and[er]en na En[de] barnde als ic v[er]sta Des g[r]aue[n] vriende omtrent die stat Dat dede hi wa[n]t omme dat Dat hise an he[m] dwinghe[n] woude Men v[er]eyscht in holl[an]t also houde Voer die meente wt elk[er] stede Porters en[de] tlant volc mede Bede edel en[de] ghemene diede D[aer] mochtme[n] willighe liede Doe sien m[et] h[er]te[n] groet Als die n[iet] gaue[n] omdie doet Die bloede ware[n] en[de] v[er]saghet Die vloen of mense had geiag[et] Eer si yeme[n]t saghe[n] come[n] D[aer] mochtme[n] doe den vrome[n] Sien beiaghe[n] prijs en[de] ere Want si weerde[n] he[m] so sere D[aer] mense ane street m[et] nide En[de] si ne hadde[n] an haer zide Niet ene[n] man ieghe[n] zesse Dat was een sware lesse Des ic harde seker bem Die bisscop wille[m] q[u]a[m] op hem Tors en[de] te voet m[et] menighe[n] ma[n] Ghelijc of si wt ene[n] dan Ware[n] come[n] onuersien En[de] rede[n] hem ane doe mettien En[de] beringhede[n]se an bede zide[n] Doe mosten si vreselic stride[n] Als die holland[er]s dat v[er]sien Dat si niet en moghen ontflien Al hadde[n] si d[er] vlucht begaert Hen es an elke zide ghewaert Most si he[m] were[n] doer die noet Of si moste[n] bliue[n] doet Doe ghinghe[n] si he[m] were[n] strange En[de] vochte[n] also lange Beide m[et] staue[n] en[de] m[et] swaerde[n] D[aer] he[m] die holland[er]s mede waerde[n] Dat si v[er]loren van haren lieden Een deel eer si v[er]scieden Wie so quam ond[er] die staue Die moster emmer vallen aue Si weerde[n] hem het moste wesen Doe gheuielt also in desen Dattie bisscop w[ar]t gheraket Ant houet en[de] so mismaket Datti vallen moste t[er] aerde Wast lief of leet va[n] sine[n] paerde En[de] bleef d[aer] doet in cort[er] vre Dus gheuiel sijn auenture Doe hadde dand[re] tlijfs vrucht En[de] peynsde[n] om die vlucht Beide tors en[de] te voete Dat hadde luttel yeme[n]t moete Dat hi des anders beide[n] woude Die holland[er]s ghinghe[n] also houde Rechte voert tot andie stat Dat dede[n] si al om dat Dat si vasten en[de] woude[n] eten En[de] een deel haers leets v[er]gheten Die borghers deden he[m] veel eren Dit gheuiel int iaer ons here[n] Mccc en[de] een oec mede Bute[n] vtrecht tote een stede Dieme[n] hiet die hoghe woert Dat hi aldus was gheuoert En[de] was op s[inte] martijns dach Jnden zomer als hi ghelach Hadde hi die stat te vriende ghehoude[n] Die hi v[er]wrochte bi sine[n] scouden En[de] tg[r]aefscap onghemoyt ghelate[n] Hi hadde wel te sire baten Sijn lijf behouden en[de] sijn lant Wel ghehat tot sire hant Des he[m] ghenoechde emm[er] niet D[aer] om ist aldus ghesciet Te zericzee q[u]a[m] die nyemare Dat ald[aer] gheuochte[n] ware En[de] die bisscop waer bleue[n] doet H[er] ghye stappans omboet Sine[n] neue en[de] der poert Va[n] middelburch wat hi gehoert Heuet en[de] is voert gheuaren Omdie landen te v[er]waren En[de] om in vrede[n] te sette[n] tlant Jc wane me[n] noyt lesen vant En[de] men oec nye ghescreue[n] siet Dat een arme ghemene diet Sulke daet ye ghedede Als daer gheuel t[er] seluer stede Sond[er] here en[de] sond[er] houet Hoe mochtme[n]s hebbe[n] ghelouet Eert ghesciede en[de] ment sach Jc seg v datmer of mach Spreke[n] ouer M iaer Vand[er] trouwe[n] al hier naer Die si togheden hare[n] here Bi gode het is te p[r]isen mere Dat .i. ma[n] doet sine trouwe Sine[n] h[er]e of sijnre vrouwe Bi vrien wille sijt seker des D[aer] hi selue niet ne es Dan te sire ieghenwordichede En[de] oec bi ghebode mede Si liepe[n] toe al onghebeden En[de] begheerde[n] gheens vreden En[de] vochte[n] bi haers selfs sinne Doer haers h[er]en gherechte mi[n]ne Die vten lande was h[ar]de verre Hier om worden si dus erre Dat si liepe[n] alte stride Oec mochtmer sien te[n] selue[n] tide[n] Die bloede vlien hare vaerde Bede te voert en[de] te paerde Die scameliken trecke[n] rechte voert Dit heuet harde wel ghehoert Een scamel man soude node vlien Daerme[n]t horen mochte of sien Hi soude wanen ouer waer Datment hem openbaer Mochte v[er]witen alst also quame D[aer] hijs hebben soude scame Die onscamele achtens niet Watme[n] hoert of siet Hine scamets he[m] niet sijts ghewes Trec he[m] an die sculdich es Manlic kent he[m] selue[n] wale Nu keer ic ter eerster tale Nu ist hier aldus v[er]gaen Als die g[r]aue heuet v[er]staen Jn henegouwe[n] d[aer] hi was Dancte hi onsen h[er]e das En[de] peynsde also houde Datti hi in hollant vare[n] soude En[de] setter an sijn ghedochte En[de] q[u]a[m] daer in als hi eerst mochte Als hi come[n] was int lant Sette hi toe alte hant En[de] sp[r]ac an sine vrienden En[de] bat elke[n] dat hi he[m] diende Die vrient waren teser noet En[de] deder om bede groet Om sine[n] broed[er] te kiesen recht Te wesen bisscop van vtrecht Het gheuiel als hi begherde Dattet luttel yement werde Dus w[ar]t h[er] ghye bisscop ghecore[n] En[de] besat al sond[er] toren Dat bisscopdom weetme[n] wale Wat helpt hier of lange tale Alse die broeders hadde[n] bede Dese twee lande[n] in hare gelede Stont mallic and[er]en doe in stade[n] Bede met rade en[de] m[et] dade[n] Dus mochte[n] si te bet ghedure[n] Welc va[n] he[m] tween mochte gebure[n] Datti woude vare[n] sire strate[n] Die mochte doe de[n] and[er]en late[n] Jnde[n] lande in sire steden Diet al hilde in goede vreden Dus gheuelt so dattie g[r]aue Wed[er] acht[er] wart trac aue En[de] voer te henegouwe[n] waert Jan sijn sone bleef andie vaert Jn holl[an]t en[de] berechte dat Die bisscop die bleef indie stat En[de] willem bleef in zeelant D[aer] na gheuiel alte hant Dat ian wech voer d[aer] naer Jn henegouwe[n] weet vorwaert NV hoert hoet hier na v[er]ghinc Jnde[n] zomer q[u]a[m] die coni[n]c Va[n] vrankerike in vlaend[er] lant En[de] het ghinc he[m] al in hant Bede lant en[de] steden En[de] waren doe in g[r]oten vreden Dat onlanghe moste staen Alst also v[er]re was v[er]gaen Dattie co[ninc] voer te lande Roerde d[aer] ene nuwe scande Also alsme[n] heeft ghehoert Datte brugghe indie poert Die ghemeente w[ar]t ontbonde[n] En[de] ene[n] nuwe[n] co[ninc] vonden En[de] sloeghe[n] des co[nin]x liede[n] vt[er] poert Alsme[n] wel heuet ghehoert Die kindre[n] va[n] vlaendre[n] q[u]ame[n] in En[de] peynsde[n] om h[aer] ghewin Dies die meente was wel blide En[de] ontfinghense te[n] selue[n] tide Van hare[n] ieeste[n] latic staen D[aer] om heb ics niet ane vaen Te tellen wat he[m] d[aer] na gheuel Watsi daden weetme[n] wel Dus w[ar]t vlaendre[n] al in roere En[de] keerde[n] hem an hare voere Datsi ouer een droeghe[n] En[de] vele volx v[er]sloeghe[n] Te cortrike alsme[n] heuet ghehort Recht al vaste bider poert D[aer] bleef menich edel man Van henegouwe[n] mijn h[er] ian Bleef d[aer] doet te[n] selue[n] tide Dies die g[r]aue was onblide Alst recht was doe hi wiste tgone Want hi was sijn oudste sone Tflaemsche diet w[ar]t al in roere En hoerde noit ma[n] sulke voere Sine ruste[n] noch en laghen Die iet v[er]loes most n[iet] claghe[n] Si sochte[n] dicwijl artoys D[aer] si vonde[n] somen fransoys Dies si somwile scade ontfinge[n] So v[er]re voere[n] dese dinghen Dattie va[n] vlaendre[n] sette[n] toe En[de] voere[n] in henegouwe[n] doe Voer lessenes den casteel En[de] brake[n] die al gheheel Die g[r]aue die des hadde rouwe Was doe ter wilen in henegouwe En[de] screef an willem sine[n] sone En[de] claghede sine[n] vriende[n] tgone Beide m[et] bode[n] en[de] m[et] brieue En[de] bat he[m] allen dor sine lieue Of sine in eren woude[n] houde[n] Dat si op vlaendre[n] scade[n] soude[n] Sond[er] merre[n] m[et] alre crachte Bede bi daghe en[de] bi nachte Ionche[er]e wille[m] ghinc te rade Wat hi best hier toe dade Men riet he[m] doe al openbare Dat he[m] ghene dinc bet[er] ware Dan hi gaderde al dat hi mochte En[de] stappans vlaendre[n] sochte Hi dede als me[n] he[m] riet Die lude woude[n] late[n] niet Sine quame[n] tot he[m] al ghemene Die van zeel[an]t groet en[de] clene En[de] voer he[m] een scoen here Van arnemude[n] ou[er] dat mere Tote in vlaendre[n] m[et] scoenre scare[n] Alsi binder vloere waren Mochtmen sien vele maste D[aer] quame[n] doe die zeusche gaste Jeghen stroem en[de] ieghe[n] wint Jonche[er]e wille[m] dat ionghe kint Voer al mede t[er] hofstede[n] an D[aer] ontsceepte menich man D[aer] si qualike mochte[n] ontflien Die blode durstent cume anesien Dattie coene woude[n] striden Die vlami[n]ghe q[u]ame[n] te[n] selue[n] tiden Jeghe[n] he[m] m[et] g[r]oter ghere En[de] worpen he[m] aldaer ter were Jeghen dat stoute zeusche diet Mar ne mochte helpe[n] niet Al ware[n] si stout in hare[n] lande Ouer hem ghinc die scande Si v[er]lore[n] daer den strijt Men gheboet ter selu[er] tijt Datme[n] die scepe[n] voere[n] soude Wed[er] ten oerde en[de] also houde Dedeme[n] d[aer] datme[n] gheboet En[de] al dat here clene en[de] groet Streke[n] dor tlant altemale Dat deedsi om dat wetic wale Dat si seker woude[n] gaen Tscepe als ic heb v[er]staen Het gheuel als si achten En[de] q[u]ame[n] recht inder nachte[n] Wed[er] tarnemude[n] binnen Sere blide in hare[n]sinne[n] Dit gheuel weet voer waer Alsme[n] screef ons h[er]en iaer M. ccc ende twee Des donredaghes min no mee Voer palmdaghe indie goede tijt Alsme[n] orloghe noch strijt Jet begonne[n] soude te rechte Diet lide[n] mochte sond[er] vechte VVillem die was h[ar]de blide En[de] alle die va[n] sire side Ware[n] blide en[de] sere v[er]hoghet Om dat god so had gheuogh[et] Die aerdssche bliscap mach n[iet] dure[n] Si v[er]keert tot so menigh[er] vre[n] Dauenture is onghestade Die leue[n] wille bi mine[n] rade Hine sal hem v[er]heffen niet Al ist dat hem gheluc ghesciet Want tongheual hoert so nauwe Hoer mensche en[de] dit woert kauwe Al moghestu bet dat dijn ghenoet Ontsaghestu el niet dan die doet Du souts di d[aer] omme ghemate[n] En[de] dine[n] euenkersten laten Onuerduwet al bistu bouen Men sout prisen en[de] louen D[aer] ment v[er]eyschte in elke[n] lande Heuestu ghedaen g[r]ote scande Dinen viande[n] v[er]hef di niet So misselike[n] is dat ghesciet En[de] hoe die auenture keert Job die heuet ons gheleert Jc salt v segghe[n] wildijt horen Als een mensch w[ar]t gheboren Vande[n] wiue leeft hi onlanghe En[de] dogh[et] menighe droefheit stra[n]ge Als een bloeme comt hi voert En[de] eermens yet weet een woert Wort te niete en[de] v[er]gaet Dits des arms menschen staet En[de] hi vliet als ene scade En[de] al sijn dinc is onghestade En[de] bliuet niet in ene[n] doene O man hoe bistu so coene Die dit an di selue[n] proeues Dune pens om dattu behoeues En[de] lech die houaerde ond[er]uoet Die di ne[m]mer goet en doet Al ghesciet dieen gheual Ne maker of gheen ghescal Wes n[iet] te blide mer dancs gode En[de] stant altoes tsine[n] ghebode Hi mach di helpe[n] en[de] nieme[n]t el Op hem so mogestu leue[n] wel Va[n] he[m] comen alle zaken Wel he[m] die tbeste can gheraken Sond[er] gode en es gheen goet Noch best noch bet[er] dats mjjn moet Alst aldus was comen Jonche[er]e wille[m] heeft ghenome[n] Raet wat hi best dade Met sine[n] liede[n] men w[ar]t te rade Dat hi hem orlof soude gheue[n] En[de] danke[n] al sijn leuen Hi dede al datme[n] hem riet Hi gaf hem orlof en[de] hiet Dat si souden sijn ghewerre Waert dat quame also v[er]re Dattie viande q[u]ame[n] m[et] here Dat si trecken mochte[n] t[er] were En[de] wed[er] staen die felle scaren Si louedent alle die d[aer] waren En[de] voere[n] thuys alsme[n] dat hoert En[de] ionch[er]e willem voer indie port Te middelburch binder veste Dat dochte sine[n] rade tbeste En[de] voer ald[aer] want hi woude Weten wats ghew[er]den zoude Doe lach hi tote leden was Paessche[n] doe q[u]a[m] niemare das Dat die ballinge he[m] gherede[n] En[de] sullen een g[ro]ot h[er]e leden Wt vlaendre[n] en[de] willen come[n] Jn zeelant te haren vrome[n] Als si deden op die tijt Jonch[er]e willem sond[er] respijt Ontboet int lant hare[n]tare Dat he[m] come[n] ware niemare Dat die ballinge m[et] g[r]ot[er] crachte[n] Comen en[de] dat si achten Zelant te soeke[n] haestelike En[de] hi dede bidde[n] vriendelike Alden lieden vande[n] lande Dat si he[m] helpe[n] die g[r]ote scande Keren die hem mochte ghescien Tfolc q[u]a[m] altoe mettien Tote he[m] quam menich man Also als ic ghemerke[n] can Dat noyt in zeel[an]t was v[er]nome[n] Dat so menich man was come[n] Ter lantswere alsme[n] sach D[aer] op s[inte] iorijs dach Hi ghinc met sconen here Tote vlissinghen op dat mere He[m] ontmoete .i. h[er]e wel also g[ro]ot Dat he[m] helpe[n] wilde t[er] noet D[aer] sachmen ten seluen tide Die vlami[n]ghe ligge[n] an dand[er] zide M[et] menighe[n] scepe al ghereet Twed[er] was scone en[de] heet En[de] die wint ne waeyde niet Hets so vele dat ghesciet Dat gheen man te rechte sal Van sine[n] ghelucke make[n] ghescal So sciere keert die auenture Dat ene[n] man w[ar]t te zure Aldat hi oyt ghesach En[de] here keerde opte[n] dach En[de] ghinc tarnemude[n] waert Het w[ar]t waeyende t[er] vaert Vte[n] noerde[n] redeliken Jc waent god wille va[n] hemelrike Die vloet ghinc en[de] si q[u]amen Met hare[n] scepe[n] alte samen Louere[n] recht inde[n] wint Jc wane noyt eer noch sint Oyt man louere[n] sach So menich scip op ene[n] dach Jn so nauwe onreyne[n] diepe[n] En[de] so nauwe te gad[er] liepe[n] Als d[aer] ter selu[er] wilen deden Jonche[er]e wille[m] was t[er] steden Met sine[n] liede[n] opte[n] lande Dient dochte g[r]ote scande Sine soudense were[n] d[aer] si q[u]ame[n] En[de] riep sine liede[n] te same[n] En[de] bat he[m] en[de] gheboet Dat si ghinge[n] in scepe[n] g[ro]ot Dat si ieghens he[m] soude[n] vare[n] Alle gad[er] teenre scaren Het was om niet datti bat Nieme[n]t woude d[aer] ter stat Jndie grote scepe gaen Dus si worde[n] si harde saen Jndie haue[n] d[aer] beleghen Tot arnemude[n] in alle weghe[n] Aldus hadde[n] si hare[n] wille En[de] bleue[n] ligghe[n] stille Jn hare scepen die dach dore En[de] hadde[n] haer gheuoech t[er] core Des and[er] daghes ghinc me[n] te rade Watme[n] nv hier toe best dade Manlic riet hier toe siin beste Men w[ar]t te rade int leste En[de] alle die van re[m]merswale En[de] die va[n] cruninghe[n] also wale Entie va[n] beuelant teenre scare[n] Thant thuys soude[n] varen Hier toe reede[n] si he[m] ter spoet En[de] voere[n] doe die naeste vloet Vorbi die viande m[et] ghenende Om tewere[n] des lants ende D[aer] si toe deden hare macht Die vlami[n]ghe bleue[n] m[et] hare cracht Ligghe[n] al stille de[n] nacht ald[aer] Des and[er] dages w[ar]t ghewaer Datsi liede[n] wt hare[n] here Sende[n] voert ter vere Nu droechme[n] d[aer] des ouer een Want he[m] daer dat beste sceen Dattie maerscalc soude gaen Ter vere[n] en[de] dat volc bestaen Des wortme[n] te rade sciere Doe na[m] hi ond[er] sine baniere Die duueland[er]s en[de] die va[n] scoude[n] Die seide[n] dat si niet ne woude[n] Hem begheue[n] toter doet Hem soude volghe[n] te des[er] noet Die goede lude van zericzee Diet gaerne dede[n] wat wildi mee Si mochte[n]t doen al sond[er] scande Daer na die noertzide vande[n] lande Die ghene vande[n] vijf ambochte[n] Die altoes niet eens en dochte[n] Die after hoede hilt die poert Van middelburch v[er]staet mi voert Men begonde dat volc te scaerne En[de] men bruggede ou[er] die aerne Met heercogghe[n] sond[er] ghilen Tfolc ghinc ouer ter selu[er] wilen Also recht alst was ghescaert En[de] streke[n] ter vere[n] waert Jonche[er]e wille[m] bleef tarnemude[n] Liggende m[et] sine[n] luden En[de] sach die scare[n] henegaen Die hem dochte wel ghedaen Si ghinghe[n] wech m[et] haeste[n] g[ro]ot Die vlami[n]ghe sate[n] in hare[n] boet En[de] saghe[n] toe aldat ghesciede Doe v[er]gaderde tsg[r]aue[n] liede Bider vere andie vianden En[de] ghinghe[n] doe roere[n] die ha[n]de[n] Die ware[n] opte[n] dike boue[n] Datmense te rechte mochte loue[n] Want si vochte[n] m[et] ghenende Doe viel of met groter scende Pouwels blauoet en[de] die sine Alst den onsen w[ar]t anscine D[aer] mostsi vlien doer die noet Of si moste[n] bliuen doet Diet riet worde v[er]maledijt Had si gheuolgh[et] ter selu[er] tijt Als si te vore[n] hadde[n] bestaen Dand[re] ware[n] niet ontgaen Si ware[n] gheweke[n] mett[er] vaert Wed[er] te hare scepe[n] waert Dat heb ic sider wel ghehoert Van hem diet mi seide[n] voert Dus sconfierde dat scone here En[de] bleue[n] doet ind[er] were Vele lude van tsg[r]aue[n] vriende[n] Die he[m] ind[er] noet dienden D[aer] ontfloe die lopen mochte Tarnemude[n] q[u]a[m] tgherochte Datme[n] seide al openbare Datt[er] vere[n] ghewo[n]ne[n] ware En[de] tgsg[r]aue[n] vriende[n] had gewo[n]nen Doe q[u]amen donse toe ghero[n]nen En[de] liepe[n] ouer d[aer] na doe En[de] sette de[n] vlami[n]ghe[n] toe M[et] haeste[n] groet ghenendelike Die d[aer] stonde[n] opte[n] dike Ghescaert en[de] hadde[n]t siene Jeghe[n] ene[n] man wel tiene En[de] dede[n] donse m[et] crachte tond[er] Dat sijt bestonde[n] dat was wond[er] Dat so onghelike sceen Si bleue[n] doet bi drien bi tween Die d[aer] n[iet] ne mochte[n] ontgaen Dit heuet scamelheit ghedaen Diese dwanc in deser noet D[aer] bleue[n] tsg[r]aue[n] vriende[n] doet Een groet ghetal inde[n] stride Willem moster ten selue[n] tide Doer die noet vlien indie poert Want tfolc voer rechte voert Sond[er] were[n] sire straten Dus moste hi die were late[n] En[de] sine vriende die bi he[m] ware[n] Quame[n] in middelburch gheuare[n] En[de] bleue[n] d[aer] ligghen stille Doe haddens die viande hare[n] wille Die g[r]aue was doe onuersien Bede va[n] spisen en[de] vandien Dat hi behouede te sulker dinc Hier na men te rade ghinc Datme[n] maecte ene sprake Op sulke couent op sulke sake Datme[n] wille[m] soude laten vare[n] En[de] alle die gone die m[et] he[m] ware[n] En[de] die met he[m] vare[n] woude[n] Onghescaet en[de] onbescoude[n] En[de] dien gheue[n] goet gheleide Den lude[n] enten goede beide Des men quame te zericzee Ene[n] dach d[aer] na en[de] niet mee Die porte soude ghisele gheue[n] Dat si m[et] hare[n] ghyen bleue[n] Dieme[n] coes en[de] dieme[n] gaf Wat helpt hier vele gheseit af Willem voer doer die strate[n] En[de] h[er] ghye woude n[iet] late[n] Hine gheleide[n] houeslike Dit wach recht indie weke Na meye en[de] manendach Dat h[er] ghye dus ghesach Van sine[n] neue sijn gheuoech D[aer] menich vlaminc om loech En[de] menich valsch zeland[er] mede Doe hi qua[m] toter stede Dieme[n] bordendamme hiet Woude h[er] ghye ghedoghe[n] niet Dat sijn volc yet vorder voere Misselic oft werde in roere En[de] deedse vare[n] ant and[er] lant Datten oerde was ghenant En[de] liet doe ionche[er]e willem vare[n] Tot zericzee m[et] sire scaren En[de] alle die m[et] he[m] vare[n] woude[n] Voere[n] wech al onbescouden Dvs voer willem in zerixze Al was sire herte[n] wee Dat ne sceen gheen onmate Doe hi quam optie strate Hietme[n] wellecome[n] wesen Hi bleef rechte voert mettesen Jndie poerte en[de] sine vrienden Die hem ghet[r]ouwelike dienden En[de] sire comst blide waren Na dien dat d[aer] was gheuaren Rechte voert so bleef hi daer En[de] h[er] ghye q[u]a[m] daer naer Met sine liede[n] voer die poert En[de] bleef ligghende rechte voert Voer die haue[n] ene wile Ond[er]linghen scote[n] si pile Menighen eene[n] eer si scede[n] Die vlami[n]ghe he[m] bereden En[de] voere hare strate[n] doe Die bisscop ghye sette toe En[de] gaderde ene here groet Den neue tontsette[n] vter noet Haddi tfolc willich vonden Die g[r]aue q[u]a[m] ten selue stonden Wt henegouwe[n] als hi best mochte En[de] leid[er] an sijn ghedochte Den sone tontsette[n] en[de] die poert Hi bat en[de] gheboet rechte voert Alle sine ghetrouwe vriende[n] Datsi teser noet he[m] diende[n] En[de] v[er]gaderde teser noet Te sciedam een here groet Als diet harde gaerne begrepe[n] En[de] doet reden grote scepen Om te vechte[n] optie viande En[de] te wreken sine scande Hier binne[n] ist also ghesciet Dat die viande woude[n] niet Acht[er] late[n] h[aer] beghin Sine woude[n] mere[n] h[aer] ghewin Heer ghye was sond[er] goet Daer om setti sine[n] moet Hoe hi den g[r]aue v[er]driue[n] mochte Den zeusche[n] h[er]en oec dochte Mochte[n] si hare[n] wille beiaghe[n] Hem ne rochte in wat plage[n] Dattie vlami[n]ghe mochte[n] come[n] Opdat he[m] dat quame te vrome[n] Doe streke[n] si voer zericze En[de] brochte[n] d[aer] luden mee Dan si te vore[n] hadde[n] daer Jc hoerde segge[n] wel vorwaer Datsi he[m] des v[er]maten Jn duuelant d[aer] si saten Datsi die poert wi[n]nen souden Opdat sise storme[n] wouden Sond[er] v[er]lies m[et] cleenre pine Als si sint deden anscine Want si v[er]mate[n] hem ope[n]bare Dat niew[er] na so vast en ware Alsment makede en[de] seide[n] mede Hen ware ghene vaste stede Lessenes was vaster vele Doe mochtme[n] hore[n] menige kele Jndat here ouer al En[de] maecte[n] g[ro]ot ghescal Nu toe metter vaert Hannijn piet[er] en[de] gheraert Laet ons winne[n] dat crayennest Trouwe[n] wi wane[n] dat hijs mist Dat ghijt so langhe hebt ghehoude[n] Ghi w[ar]t bleue[n] onbescoude[n] Haddijt te tide op ghegheue[n] Ghi hadt alle behoude[n] tleue[n] Nu suldi doen quade[n] fijn Mijn h[er] ghye had v ghesijn Een goet h[er]e haddine ontfaen Trouwe[n] nv ist al ghedaen Dit riepe[n] si alle wt ene[n] monde En[de] ghinghe[n] op te[n] selue[n] stonde Biden kakene[n] andie noertzide D[aer] was menich vlaminc blide Die vor auont w[ar]t wel moede Die porters ware[n] op h[aer] hoede En[de] hilde[n] die poerte[n] beloke[n] toe En[de] die vlami[n]ghe quame[n] doe Doe riep een al openbare Hannijn bi gode du gaes te nare Du sulte lopen indat net Jc sal steken int winket Te lessenes dadic alsoe En[de] hi makede hem voren doe En[de] dander volghede indier ghebare Of die poerte sond[er] were ware En[de] woudse winne[n] op die stonde Also alsme[n] ghemerken conde Quamer .v.M ofte meer Die daden enen corte[n] keer Alsi bi der poerte[n] quamen Vaste ghedronghe[n] alte samen Ondedemen die porte sond[er] geluut En[de] die van binne[n] quame[n] wt M[et] groter drust andie vlaminge Die wech wort he[m] alte inghe Die si ware[n] come[n] daer Want si hadde[n] sulken vaer Dat sijs storms al v[er]gaten Si mochte[n] hem selue[n] haten Dat si hem des hadde[n] v[er]mete[n] Oec suldi die waerheit wete[n] Dat noertw[aer]t wt der porte[n] spro[n]ge[n] Die oude lude mette[n] ionghen En[de] liepe[n] oest w[aer]t omme Om enen hoec om ene cromme So dat die porters dat v[er]namen Dat die lude van noerde[n] quamen Waende[n] si wel dat viande ware[n] En[de] volchden dwers de[n] vlaemsche[n] scare[n] Doch worde[n] sijs te[n] leste[n] vroet Dat si quamen op h[aer] goet En[de] waren hare vriende So dat h[aer] spel d[aer] mede ziende Ne hadde nochta[n] die vaer gedaen D[er] vlaminghe ware[n] min ontgaen Men hadd[er] opt lant gheslege[n] m[er]e Die vlaminghe ware[n] so vte[n] kere So dat si m[et] grote[n] hopen Recht toe indat water lopen Ghelike of het scape waren Men sach d[aer] menich moed[er] baren Hem selue[n] drenke[n] doer die vrese D[aer] wort menighe wedue en[de] wese Voer zericzee ter seluer stont Als den vriende[n] wel w[ar]t cont Hine was so coene noch so stout Hine bezuerde d[aer] sijn zout Dat si te vore[n] hadde[n] ontfaen So luttel blefer d[aer] ontgaen Dat sijs ne lyen ne[m]mermere So vele v[er]dronk[er] inde[n] kere Sond[er] die si d[aer] v[er]sloeghen Jc wane die vriende luttel loege[n] Ten eerste[n] male doe sijt wiste[n] En[de] si hare vriende misten Si v[er]loren met desen lope Een groet deel wt hare[n] hope Die si voer he[m] drenke[n] saghe[n] Jc waent die poerters luttel clage[n] Want si haddens h[aer] gheuoech O vlaendre[n] es di dit ghenoech Dattu nemes sulc aue[n]ture Die di w[ar]t so sere te zure Om liede[n] die di niet bestaen En[de] metti n[iet] toe en gaen Doeme[n] dijn volc int wat[er] dreef Mer welc zeland[er] doe bleef Si wachtens he[m] harde wale Wiltu merke[n] mine tale Jc seg die di ter stede brochte[n] Dat si anders niet en dochte[n] Dan mochte[n] si metti voldoen Sine achtens niet een bottoen Hoe grote scade du ontfinghes Op dat si metti haers dinghes Mochte[n] wel comen te bouen Dat soude[n] si h[ar]de gaerne loue[n] En[de] hoe dat voert metti gaet Dat si ontgaen dats h[aer] raet Dit moghestu merke[n] en[de] besien Want si emmer achter tien Alst comt ter porsen en[de] t[er] noet D[aer] bleue[n] ghene zelanders doet Het ware[n] vlaminghe altemale Men macht oec proeue[n] wale Dat si zome lede[n] smerte Om haren h[er]e in hare herte Al conde[n] si hem ghehelpe[n] niet Merct bi v selue[n] en[de] ziet .V. is ghesciet des ghelike Nochta[n] dat die co[ninc] va[n] v[r]anckerike Bede de[n] oude[n] en[de] den ionghen Jn vlaendre[n] wel hadde bedwonge[n] En[de] men tlant va[n] he[m] helt Ghi dreefte[n] wt m[et] gewelt En[de] benaemt he[m] al sijn recht Die g[r]aue ne was ma[n] no knecht H[er]en ghyen weet me[n] wel Al sidi ons dus fel Penst hier om laet v ghenoege[n] En[de] pijnt and[er] sins te voege[n] Dat v orbaer is vele bet Dat ghi v liede[n] laet int net D[aer] die zeeland[er] wt ontgaet En[de] wachtes v dats mijn raet Wat so sien het ne helpet niet Alst aldus was ghesciet Wort te rade in cort[er] vre H[er] ghye dat hi daue[n]ture Woude neme[n] en[de] varen Te holl[an]t met sine scaren Want men dede he[m] v[er]staen Quame hi me[n] soude he[m] saen Dat lant op gheue[n] en[de] men soude Sere vechte[n] also houde Jn tsg[r]aue[n] h[er]e als hi d[aer] quame En[de] dat niet late[n] dor scame Dvs wast bereet seideme[n] he[m] Doe seide h[er] ghye en[de] ic be[m] Ghereet te vare[n] dordijt mi rade[n] En[de] mi staen wilt in stade[n] Si seide[n] ia wi diene d[aer] brochte[n] Jc ne weet of sijt alle dochte[n] En[de] hi voer slechts te holl[an]t w[aer]t Des die van zerixze v[er]uaert Meer ware[n] optie stonde Also alsme[n] ghemerke[n] conde Dan si ware[n] binden dage[n] Dat si so vaste vor he[m] lage[n] En[de] si he[m] daghelix pine dade[n] Si ontsaghe[n] datme[n] v[er]rade[n] Soude de[n] g[r]aue en[de] al sijn h[er]e En[de] al tlant winne[n] sond[er] w[er]e Dat was h[aer] duchte[n] in die poert En[de] h[er] ghye die voer voert Tote dat hi inden widel quam Als die g[r]aue dat v[er]nam Ontboet hi sijn volc g[ro]ot en[de] clene Dat si tot he[m] quame[n] al ghemene Dat volc q[u]a[m] van allen ziden En[de] die g[r]aue began v[er]bliden Dat hi sijn volc willich vant Bede porters en[de] al tlant Hier binne[n] wast so comen Datter een sprake was genome[n] Ofment yet gheurede[n] mochte Jn can ghewete[n] wiet toe brochte So datt[er] een vrede was gesproke[n] Die naer wed[er] was te broke[n] Want die ghemeente vande[n] lande Riepe[n] wape[n] d[er] groter scande Die ons nv hier ou[er] gaet Wie heuet ghegeue[n] desen raet Dus wort tfolc al onbonde[n] So datme[n] te[n] seluen stonde[n] Den volke seide al openb[aer] Datter gheen vrede en w[aer] Men woude nemen dauenture Des ander daghes op die vre Liet hem tfolc wel ghenoege[n] Opdie nacht ghinc ment voege[n] Datme[n] den volke orlof gaf Dat sere tornich was h[ier] af En[de] die vrede die ghinc voert Also als ic heb ghehoert So was besproke[n] sond[er] waen Dattie vrede soude staen Na tontsegghe[n] maende[n] viere Aldus wast besproke[n] hiere En[de] bezeghelt also wale D[aer] wast bescede[n] ten selue[n] male Datte[n] die g[r]aue of h[er] ghye Mocht ontsegge[n] wel dat sie Met ope[n] brieue[n] en[de] d[aer] naer Soude gedure[n] weet vor waer Vier maende[n] al gheheel En[de] h[er] ghye soude sijn vordeel Al toter masen hebbe[n] zeelant Die g[r]aue soude hebbe[n] in hant Sine porte van zericze En[de] me[n] soude die porte niet mee Vesten da[n] si gheuest ware Mer si mochte[n] ope[n]bare H[aer] goets ghebruke[n] w[aer] het lage Sond[er] moeynesse en[de] claghe Entie coepmans mochte[n] wand[er]en Met ghemake deen ond[er] de[n] and[er]en En[de] sond[er] die ballinge alle liede Mochte[n] wandere[n] dit ghesciede Als ic heb v[er]stande[n] tware Alsme[n] screef ons h[er]en iare M ccc. ende drie Jnde[n] zomer zeghet me[n] mie Den dach ca[n] ic niet bescede[n] Bede va[n] v[er]dinghe en[de] va[n] vrede[n] M[er] tene voer en[de] tand[er] na Cortelic als ic v[er]sta D[aer] an leghet ghene macht Op dat wi hebbe[n] des sins cracht Dus gheuelt dat wetic wale H[er] ghye voer te[n] selue[n] male Wed[er] thuys ald[aer] hi woude Die g[r]aue sende also houde Te zericze stappans t[er] stede En[de] ontboet dat si hilde[n] vrede Diet node horde[n] hadt moge[n] wesen Men dede dat ghescrift d[aer] lesen Doe die vrede was ghegheue[n] En[de] bezeghelt dus ist bleue[n] Die g[r]aue hilt op sijn zout Es hi ionc es hi out Die dor he[m]. hem liet v[er]driue[n] Dus mochti onbescoude[n] bliue[n] Hi woude ruste[n] al hier naer Doe viel hi in ziechede[n] zwaer Als hem sceen die wint[er] stonde Dat hi he[m] selue[n] niet en conde Ghehelpe[n] in eniger noet m[et] dade Het ne ware allene m[et] rade Dit v[er]eischte[n] sine viande En[de] pensde[n] he[m] te doen m[er]e scande En[de] riede[n] h[er]en ghye dat Hi dede scriue[n] op die stat Brieue[n] en[de] ontseide die vrede Dat dedi stappans t[er] stede Alsme[n] he[m] riet mi[n] no mee Men riep ene[n] monic va[n] nonnee Vand[er] oorde[n] va[n] p[re]monstreit Die die boetscap had gereit En[de] een pape die m[et] he[m] quam Jndie haghe. als dit v[er]nam Die g[r]aue dede hise wel ontfaen Den monic en[de] den capellaen En[de] na[m] ene[n] brief van he[m] bede[n] Die de[n] dach soude bescede[n] Dat hi de[n] brief va[n] he[m] ontfinc Dat dedi op sulke dinc Die brief was eer ghegheuen Hi woude dat die sake[n] staende bleue[n] Vandien dat hi d[aer] quam Want hijt niet eer v[er]nam En[de] dede he[m] gheue[n] brieue mede Dat hi va[n] hem had d[aer] ter stede Sulke brieue hadde ontfaen En[de] liet se henen vare[n] saen En[de] dedese gheleide[n] wt sine[n] lande Datme[n] hem ghene scande Soude doen hoe dat ware En[de] hi beriet he[m] doe d[aer] nare Wat hi best dade hier toe En[de] wort te rade doe Dat hijt sine[n] sone omboet En[de] alde[n] porters clene en[de] g[ro]ot Den dach dattie brief was come[n] Jc geloue wel dat he[m] some[n] Leet was en[de] hem some[n] lief Recht aldus ist ghesciet Alst is vorscreue[n] mi[n] no mee Dus wistent die va[n] zericzee Men telde na dien dage die weke[n] Wanneer die vrede soude breke[n] Doe liep alsme[n] proeue[n] mach Na half vaste[n] die maendach Die leste dach vand[er] vrede En[de] inde[n] selue[n] iare mede Alst bescreue[n] is hier voren Die g[r]aue dede dat moghedi hore[n] Hi was cranc en[de] om tgone Omboet hi willem sine[n] sone Tote he[m] te come[n] al te hant Hi woude he[m] beuelen tlant Want hi sijn oudste sone was Een deel heb ic v[er]gheten das Yet te segghe[n] van heynrike Sine[n] broed[er] die sekerlike Een goet kint was die was doet Des hadde[n] die vriende[n] rouwe g[ro]ot Die was doutste naest ianne Nu wast op willem come[n] danne Dat hi was doutste en[de] deerste En[de] moste bliue[n] die gheheerste D[aer] om ontboet hine daer Want het was al openbaer Dat hijs berechte[n] conde n[iet] mee Doe na[m] hi orlof in zericzee Jonch[er] willem en[de] voer te[n] vad[er] En[de] dede sijn ghebod algad[er] Sond[er] enich wed[er] tale Die g[r]aue beual he[m] altemale Tlant te berechte[n] in sine stat Entie liede[n] wilcoerde[n] dat Ghemeenlike m[et] vrien moede En[de] nament al in grote[n] goede Die g[r]aue nam orlof en[de] rumede tlant En[de] vor in henegouwe[n] te ha[n]t En[de] keerde wed[er] ne[m]mermere En[de] liet den sone bliue[n] here Jonch[er] willem dede en[de] liet Jnde[n] lande datme[n] he[m] riet En[de] pijnde vriende int lant te make[n] Tote dien dat begonde nake[n] Die tijt dat die vrede wt ghinc Doe bat hi teser dinc Den edelen liede[n] ghemeenlike Bede die arme en[de] die rike Dat si hem holpe[n] tesen stonde[n] Op haren cost want hine conde Nu den cost niet v[er]ghelde[n] Dit heeftme[n] ghehoert selde[n] Dattie wel ghebore[n] liede Ongheleuert en[de] sond[er] miede Diene[n] den g[r]aue tenighe[n] tide[n] Sond[er] doe. des was hi blide En[de] na[m] den oem m[et] he[m] te rade Den biscop. wat hi best dade Men w[ar]t te rade datme[n] boet Ene hereuaert also groet Alse oyt in holl[an]t was gegheue[n] En[de] die oec also bedreue[n] Dattie meente al twiuout Den g[r]aue diende[n] ionc en[de] out En[de] die edel liede ghemeenlike Op hare[n] cost arm en[de] rike Die vrede ghinc wt wat wildijs mee En[de] die porters van zericzee Streken wt te[n] selue[n] stonde[n] Te blodemborch d[aer] si vonde[n] Lieden die he[m] ter were sette[n] Si liepe[n] toe al sond[er] lette[n] En[de] woeden ouer die gracht En[de] vochter an m[et] sulk[er] cracht Dat si boden al wast scande Die d[aer] op ware[n] al h[aer] hande Die porters woudense n[iet] ontfaen Haers danx soud[er] niet .i. ontgaen Si hadde[n] he[m] so lede ghedaen Ten lesten ist also v[er]gaen Dat sise niet ne v[er]droeghe[n] M[er] dat sise also v[er]sloeghen Also alsme[n] ghewete[n] conde En[de] keerde[n] wed[er] ter selu[er] stonde Jndie poert al onghescent Stappans men doe bode[n] sent An willem den ionghe[n] here Dat hijt en late in ghene[n] k[er]e Hine quame het ware gewo[n]ne[n] Want het ware also bego[n]ne[n] Si hoepte[n] tlant te crige[n] wale Wat holpe hier of langhe tale Jonch[er]e wille[m] deet dor tbeste En[de] wort te rade doe int leste Dat hi voer al sond[er] beide Een deel met sijns selfs gheleide Doe hi d[aer] of nyemare hoerde Met liede[n] die hi m[et] he[m] voerde Ter seluer wilen vter scie Sat[er]dages wast seit me[n] mie Dvs voer hi wech sire strate[n] Si hadde[n] den wint goet t[er] mate[n] En[de] q[u]a[m] doe noch min noch mee Dan binne[n] den daghe te zericze Al gherust en[de] wel te vrede[n] Doe si q[u]amen binne[n] der stede[n] Bleuen si in rusten daer Des sondages d[aer] naer Wordsi te rade ghemeenlike Dat si wt wouden striken Al was th[er]e niet come[n] doe En[de] ionch[er] willem die ghinc toe Vter poert andie zuutzide Als die therte stont te stride Jeghe[n] he[m] die laghe[n] tote oertzee Want si waren hem gheuee En[de] si laghe[n] met haren scaren D[aer] si quaet te soke[n] waren Jonch[er] willem dede he[m] segghe[n] En[de] oec dat te vore[n] legghen Dat si rume[n] woude[n] die telde En[de] come[n] ieghens he[m] te velde Hi wout corte[n] op dien dach En[de] winne[n] d[aer] die winne[n] mach Dies woude[n] si niet anegaen Binne[n] desen heeftme[n] bestaen Ridd[er] te make[n] opt[er] stede Jonch[er]e willem en[de] oec mede H[er] nyclaes h[er]e van pitte En[de] oec die bastaert h[er] witte Tsg[r]aue[n] neue was die gone En[de] was tsg[r]aue[n] florens sone D[aer] men te vore[n] of mach hore[n] Doer wies doet q[u]a[m] desen tore[n] D[aer] ic nv of heb gheseit En[de] d[aer] toe noch menich leit Dat suldi h[ier] na horen wale Eer ic enden sal dese tale Als ionch[er]e willem had ontfaen Ridders name maecti saen Menighe[n] ridd[er] daer t[er] stede Die h[er]e van voerne diene dede Ridder. ic v[er]mete mi das Dat hi die xlviij ste was Die si maecte[n] ridd[er] daer Doe q[u]a[m] hem boetscap d[aer] naer Dat si met hare[n] ghetelde Nu come[n] willen te velde En[de] woudsi come[n] me[n] w[aer]s blide En[de] soudse ontfanghe[n] m[et] nide Mijn h[er] willem ghinc te rade Wat hi hier toe best dade Sijn raet droech ouer een Dat he[m] daer dat beste sceen Datme[n] ghinghe indie poert Nadien datme[n] heeft ghehoert Dat si te stride niet en comen Si ligghe[n] vaste op hare vromen Of si bin ere veste[n] laghen Tsg[r]auen vriende[n] doe si dat sage[n] Keerden wed[er] indie stede En[de] hilde[n] den dach dore vrede Binne[n] d[er] port lach h[er] willem En[de] menich vroem ma[n] m[et] hem Des woensdages q[u]ame[n] die vriesen naer En[de] kenemaers oec ald[aer] H[er] ghye die bisscop van vtrecht Die coene volc brocht echt Datme[n] met rechte mochte p[r]isen Van scoenheden in alre wisen Nu was dit here v[er]gadert al Hoert nv voert hoet vare[n] sal Tsdonredages ghinc men voert En[de] streec m[et] alde[n] here noert Vter porte[n] te bridorp wart D[aer] mocht men sien op die vaert Die viande dat si hare baken Hoghe op hare[n] torre traken Als ghise nobles sone dede Doe was ghemaect d[aer] ene[n] vrede Dat hi soude sijn teken vellen En[de] bliue[n] thuys m[et] sine gesellen Toten naesten zondaghe Dit brochte[n] toe sine maghe Dor tbeste en[de] soude dan in come[n] Sal hi doen dat hem sal vrome[n] D[aer] wortme[n] te rade daer En[de] keerden te hande wed[er] d[aer] naer Jndie poert ten auont male Nu hoert een ia[m]merlike tale Des vridaghes heeftme[n] v[er]nomen Dat den viande[n] toe sijn comen Vele scepe[n] met vlaemssche[n] h[er]e D[aer] ieghen soudeme[n] ter were Vele scepe[n] opt wat[er] legghen Dit dedemen alde[n] h[er]en segge[n] Grote scepe[n] een g[ro]ot ghetal Dedeme[n] wel manne[n] al Die soudme[n] doe voere[n] in goude Dat nieme[n]t opte[n] lande zoude Gaen. des droechme[n] ou[er] een Dat hildeme[n] qualike alst wel sceen Als een ries v[er]weent die sine[n] wille Doet altoes lude en[de] stille So wil hi vroed[er] sijn allene Dan een heer is al ghemene En[de] acht tsghebods niet datme[n] doet Gaet wel so ist goet En[de] gaet anders yet da[n] wale Sone wil hijs horen ghene tale Dus gheuielt d[aer] ment toe sach Datment holl[an]t v[er]witen mach Die g[r]ote dwaesheit die d[aer] gheuel Als ghi mog[et] merken wel Teerst datme[n] q[u]a[m] in duuelant Spranc een wt die cocte te ha[n]t Na ene[n] man die vor he[m] liep Wapen dat hi niet en sliep Op die wile dat hi op spranc Want hem volghede eer iet lanc Wt den scepe al ghemene Dat volc groet en[de] clene Hier of qua[m] een weder stont Die den g[r]aue wort te groet Want des n[iet] w[ar]t ghewaghen Noch oec ouer een ghedrage[n] Doeme[n] vter poerte[n] sciet Die ene woude de[n] and[er]en niet Laten gaen hine ghinghe mede Dus sciede d[aer] ter stede Dat harde clene was voer acht Dus bleue[n] si d[aer] al toter nacht En[de] dede tquaetste dat si mochte[n] Die viande hem doe bedochten En[de] quame[n] ond[er] den roec gegaen D[aer] si die onse zaghen staen Onuersien en[de] stredense an Doe w[ar]t daer vluchtich menich ma[n] Doe mense sloech op dat houet Van acht[er] sine haddens ghelouet Sine hadde[n] d[aer] met he[m] ghewesen Die se sloeghe[n]. recht m[et] desen Wort dat h[er]e vluchtich al Doe w[ar]t daer een g[ro]ot ghescal Vande[n] ghene[n] die leewe[n] riepe[n] D[aer] tsg[r]aue[n] liede int water liepe[n] Toten scepe inder vloet Menich hadder quade[n] spoet Voert te come[n] dor de[n] slike D[aer] w[ar]t menich iammerlike Doet ghesleghe[n] sond[er] were Jc wane noyt ma[n] so scone[n] h[er]e So sere sciere sach ondaen D[aer] bleef menich man gheuaen En[de] menich v[er]sleghe[n] en[de] v[er]dronke[n] Die indie goude d[aer] v[er]sonken Die bisscop bleef gheuange[n] d[aer] Wi dorre[n] segge[n] wel vor waer V[er]liesen wi. wi gelien wale Die vlaminc heuet and[er] tale V[er]liest hi hine liets niet Jc wane d[aer] bi is ghesciet Dat hi heuet d[er] liede so vele Het ghinc met ons al vte[n] spele Die scade was alte groet Van lude[n] die d[aer] bleue[n] doet Het is der holland[er] maniere V[er]liesen si .iii. ma[n] ofte viere Si segghe[n] lieu[er] meer dan mi[n] Die vlaminc missaect int begin Al v[er]lore hire meer dan hond[er]t Hi missakets. wie soes wond[er]t En[de] soude segghe[n] h[ar]de sciere D[aer] sijn v[er]sleghe[n] scumers viere Dit hoert me[n] alde[n] dach Jc ne weet hoet wesen mach Minde die h[er]e alsme[n] seghet Die liede als elc h[er]e pleg[et] Te mi[n]ne[n] sijns selues liede So wetic wel dat niet gesciede Dat hi die liede set in wage[n] So dorstme[n] niet d[aer] omme vrage[n] Dat hi ene[n] man v[er]lore Om M marc wist hijt te vore[n] Dus ne ist mette[n] h[er]en niet Hem ne roect wats gesciet Want dat volc hem niet en bestaet Namelike dient niet an en gaet Al waren dusent w[er]ue[n] mee Hine gauer niet om een slee Op dat hi tsine mochte bedriuen Si moghen slachte[n] de[n] keitiue[n] Die hem dus v[er]dullen laten En[de] hem selue[n] so sere haten Want die auenture w[er]ket wond[er] Die nv is boue[n] is m[er]ghe[n] onder Dit mach merke[n] diet wil v[er]staen Dat recht aldus is v[er]gaen Heer willem ontqua[m] va[n] daer Al doghedi groten vaer Dat gheen cleen wond[er] en sceen Van alle den here en wasser gheen Hine woude wel ter selu[er] wilen Hebben ghesijn ouer M milen Hadde dat moghen wesen So seer bare[n]teert ware[n] si va[n] desen Ghi moghet wel die w[aer]heit weten Hadde dat volc al stille gheseten Opte[n] dijc al sond[er] were Sine hadde[n] in ene[n] dage dat h[er]e Niet gheslege[n] met lieuer lade Al hadde[n] sijs goede stade Die mochte ontcome[n] hi ontq[u]a[m] Des and[er] dages me[n] raet nam Datme[n] den luden orlof gaf Die meer vloen dan de[n] draf Hadden si ghelope[n] opt[er] aerde[n] Si hadde[n] gheronne[n] oft ware p[aer]den Haerlijc beide de[n] andre[n] niet So lede was he[m] d[aer] ghesciet Tfolc voer al sire straten En[de] heuet de[n] ionge[n] g[r]aue gelate[n] Jndie poert bliue[n] allene Met sine[n] ghesinde dat was clene Mer die porters al ghemene Stondens he[m] bi met h[er]te[n] rene En[de] die doer sine[n] wille waren Ghesceide[n] vand[er] vlaemscher scare[n] D[aer] hi vant t[r]ouwe claer Dit ghesciede int selue iaer Des vridages vor palm dach Des lange holl[an]t denke[n] mach En[de] die vlaminge warens blide Des sat[er]dages te vollen tide Quame[n] die vlami[n]ghe[n] vordie port Met hare[n] scepe[n] en[de] lager voert Tot des maendages indie paeschweke Dat si en hadde[n] ghene breke Jc wane si hadde[n] clene claghe Opte[n] goeden vridaghe En[de] luttel duchte[n] optie tijt Want si altoes sond[er] respijt Trompte[n] en[de] maecte[n] feeste Dat docht mi altoes wese[n] tmeeste Dat si op die tijt beghinnen Men hoerdse dansen en[de] springhe[n] En[de] sere tro[m]ppen also wale Witten donredaghes also wale Alse he[m] gode selue redet[er] doet Die hi ontfinc om onse noet En[de] men der passien soude dinke[n] Die hi dor ons wilde drinke[n] Daer ware[n] friere[n] en[de] iacoppine[n] Jc wane dat si clene pinen Hadde[n] vanden dienst ons h[er]en En[de] in castien en[de] in leren Wast oec dat si songhe[n] ho Si ware[n] p[ro]phete[n] pseudo Jn dutsche pleecht mense te hete[n] Dat si sijn valsche p[ro]pheten Want si v[er]keerde[n] die liede Wast dor vrientscap of dor miede Dat si die waerheit al v[er]swege[n] Begheue[n] lude[n] soudens niet plege[n] Si soude[n] aldie w[aer]heit segghen En[de] trechte vor die oge[n] legge[n] En[de] sond[er]linghe op die tijt Late[n] sijt dor vrienscap of dor nijt So sijn si h[ar]de bute[n] kere En[de] mi dinct dat si hare lere Al v[er]kere[n] in losen doene Mi wondert dat si sijn so coene Gaerne wistic mocht ghescien Hoe menich ma[n] en[de] wien Si monichden in paeschdaghe Die met wene[n] en[de] m[et] claghe Sine biechte had ghedaen Dat soudic wel gaerne v[er]staen Daer ne was ghene so coene w[aer]t Dat hi trecht hadde gespaert En[de] hadde he[m] liede doen v[er]staen Dat enich hadde ontfaen Onsen h[er]e te[n] selue[n] tide Des moge[n] si w[or]den seer onblide Dat si dus sterke[n] die geuechte Jeghe[n] rede[n] en[de] ieghe[n] rechte Dat si met rechte ontrade[n] soude[n] Bede va[n] ionghe[n] en[de] van oude[n] Nv moghedi hore[n] en[de] v[er]staen Hoet in holl[an]t is v[er]gaen Na dat ghesciede dese plage Des woensdages indie paeschdage Voere[n] die vlami[n]ge te holl[an]t w[aer]t Wat he[m] ghesciede indie vaert Moghedi v[er]staen wildijt hore[n] H[er] ghye sende bode[n] voren Jnde[n] lande haren taren Tot alde[n] liede[n] wie dat ware[n] Diene ontfinge[n] ou[er] here Hine besweke he[m] ne[m]mermere W[aer] oec yeme[n]t die and[er]s dochte Hi soude[n] scende[n] w[aer] hi mochte Dus ontboet hi indat lant En[de] vor ligghe[n] altehant Jndie widele vor gheervliet Al noertholl[an]t conde niet Dat gheuinden te wed[er] stane Het dede sulc na mine wane H[er] ghye boedscap ten male Dor sine[n] wille h[ar]de wale Vraghedme[n]s dies missake[n] soude Al sijn nochta[n] sijn die scoude En[de] diet leit was doet was lede[n] Dit seitme[n] opte[n] dach va[n] hede[n] Hoe een ma[n] hem v[er]sinnet Eer hi he[m] selue[n] wel beki[n]net Als hede[n] raet hi wel d[aer] toe En[de] eer dat comt m[er]ghe[n] vroe Es hi ander sins bedacht En[de] valt[er] iege[n] m[et] alsire cracht Dus gheuielt alst wesen soude Het ghinc in hant ionc en[de] oude Bede poert en[de] lant En[de] ghinghe[n] in h[er] ghyen hant En[de] ontfinghe[n] ouer here En[de] swoere[n] hem hulde dats m[er]e En[de] gauen ghisel wt elk[er] stede Bede delf en[de] leide[n] mede En[de] al dat lant tote[n] houte Ne was so coene noch so stoute Die dorste segghe[n] anders yet Dan lieue h[er]e dat ghi ghebiet Willen wi doen h[ar]de gaerne M[er] si dien dat wel stont tontb[er]ne En[de] he[m] niet woude[n] gaen in ha[n]t Die voere[n] wech en[de] ruumde[n] tlant Sulc voer oest sulc voer noert Sulc voer tordrecht indie poert Sulc te haerle[m] in kenemerlant Alst hem was best becant Oec trac in ten selue[n] tiden Die h[er]toghe ian an dand[er] zide Te walewijc op dat vene Die vande[n] vene v[er]eyschte[n] tgene En[de] trake[n] d[aer] ieghe[n] op die were Die h[er]toghe brocht een g[ro]ot h[er]e Suutholl[an]t was al bezeten Dat si niet conde[n] gheweten Waer mense eerst zoeke[n] soude Het sceen of he[m] elc were[n] woude Dus gheuiel dat si te samen Alte gad[er] niet en quamen Dus bleef elc tot sijnre stede Die h[er]toghe hilt ghene[n] vrede Hine wilde trecke[n] rechte voert Tsinte gheerde[n] b[er]ghe indie poert En[de] trac voert m[et] sine[n] here Tfolc sette hem ter were Al was hare liede n[iet] vele Men soude d[aer] inden spele Wond[er] groet hebbe[n] v[er]nomen Hadt niet also toe comen Dattie v[er]radre vande[n] lande Niet ontsaghe[n] die g[r]ote scande Sine deden als si dochten D[aer] si grote moert an wrochte[n] Want he[m] die pade waren cont En[de] ghinghe[n] om ter seluer stont En[de] scieden there in twee siden En[de] leedense omme te[n] selue[n] tiden D[aer] si beloke[n] die goede liede D[aer] iamm[er] g[ro]ot an ghesciede Al bleuer niet so vele doet Bi gode dat is iamm[er] groet Dat een man om sine trouhede Sterue[n] most ald[aer] ter stede D[aer] hi hem sculdich es te weren Mer die ghenaden ons heren Die is hem ter zielen bi Dat is tgheloue van mi Dus w[ar]t v[er]loren vechte[n]d[er] hant Doe trac hi voert indat lant Jndie poert tote[n] berghe Nam die h[er]toghe sine h[er]berghe Die poert most he[m] swere[n] hulde Bede die goede en[de] die dulde En[de] gauen ghisel harde swaer Nu waent die h[er]toge ou[er] waer Zuutholl[an]t wel hebbe[n] algad[er] Oft he[m] had gheerft sijn vad[er] Besuden marwede was dorp ghene Sine gauen ghisel al ghemene Tote dordrecht andie poert En[de] h[er] ghye heuet dit ghehoert Dat al is ghegaen in hant Bezuden marwede zuuthollant Dattie h[er]toghe an he[m] trac En[de] ghene dinc wt en stac Doe voer hi te wouderichem En[de] ontboet de[n] h[er]toge dat hi them Quame hi woude[n] spreken daer Jc horde segge[n] wel vor waer Dat si daer na hadde[n] ghescoude[n] Om dat si tlant d[aer] delen woude[n] Oec so hebbic dat ghehoert Dat die h[er]toghe seide die poert Die staet inde[n] grote[n] waert Die behoert hare vaert Die poert side bestaet mi niet Men hoert dicke en[de] siet Dat een man die ticht te vore[n] Al ghewonnen hets al v[er]loren Eer hi omme can ghesien Dus gheuielt d[aer] na in dien Die den h[er]toghe dat toe brochte Hoe misselike dat hi dochte Hadde hi niet bet v[er]staen Hoe v[er]re dat die palen gaen Vande[n] grote[n] waerde dan ic doe Dat ne had hi niet ghebrocht d[us] toe Dus wilde[n] si dordrecht delen daer En[de] sine quame[n] nye so naer Dat si ter merwede[n] dorste[n] lande[n] Si moste[n] rume[n] met g[r]ote[n] scande[n] Dat huys was beset so wale En[de] men hilt te[n] selue[n] male Met dordrecht die goede vesten Tsg[r]aue[n] behoef en[de] tsine[n] besten Si peynsde[n] om tsg[r]aue[n] vromen Die h[er]e van d[er] lede was comen Jnde[n] lande van oestwaert En[de] bernede en[de] sloech t[er] vaert Tsg[r]aue[n] vriende[n] en[de] vincse mede Dus was holl[an]t telker stede Beleghe[n] en[de] sere ondaen En[de] h[er] ghye lach sond[er] waen Anden damme tot alblaes En[de] en prijsde niet een aes Sijn ghewin hine hadde mede Tlant van vtrecht en[de] die stede Die g[r]ote valscheit vand[er] stat Ghescreue me[n] cume indit blat Die bisscop hadde v[er]soent te vore[n] H[er] lambrecht de[n] vriese als wi hore[n] En[de] h[er]en iacob ond[er]linghen Van lichte[n]berch va[n] alle dinge[n] Dat sceen een vrienscap wesen Alst v[er]keerde dus in desen Dat die bisscop was gheuaen Ghinghe[n] si houwe[n] en[de] slaen H[er] lambrecht met sire p[ar]tien En[de] v[er]sloeghen hoer ic lien H[er]en iacob en[de] een deel va[n] sine mage[n] Des die vriende dreue[n] clage[n] Dus gheuiel als ic meyne En[de] ghisebrecht is op yselsteyne Dat sijn had gheweest te voren Hoe dat hijt had v[er]loren Hebdi ghehoert segge[n] wale Dus wast v[er]lore[n] altemale Datte[n] bisscop toe behoerde Sond[er] sweder van mondfoerde En[de] van viane[n] h[er] hubrecht Die he[m] toe behoerde echt Van zulen en[de] die van bosinchem En[de] die ghene die ware[n] m[et] hem Bleuen houde[n] hare vesten Toter tijt dat q[u]a[m] te[n] lesten Aldus heb ic v[er]staen En[de] h[er] ghye die voer saen Metter vaert indie stat Diene ontfinghen doe op dat Dat hi den bisscop doden soude En[de] men core also houde Willem van ghulike sine[n] neue Si wouden dat hi bisscop bleue Dus mocht alde[n] lande vrome[n] Hier binne[n] ist also comen Dat h[er] witte was gheuaren Wt zericze met cleenre scare[n] Met enen scepe en[de] niet mee Voer hi bute[n] bider zee En[de] quam an bi zantfoerde D[aer] v[er]nam hi en[de] hoerde Dat holl[an]t al was v[er]loren En[de] ment haerle[m] leide te vore[n] En[de] den lude[n] in kenemerlant Of si gaen wilde[n] in hant En[de] h[er] ghyen tlant op gheue[n] Die ghene die dit had bedreue[n] Was noch inde[n] lande daer Dit v[er]stont hi wel ope[n]baer Hi dede vrage[n] hoet d[aer] stonde En[de] ofmen yet ghewete[n] conde Van wien me[n] wilde houde[n] tlant Men andworde he[m] te hant Tsg[r]aue[n] behoef ist noch behoude[n] Dats n[iet] bi menich mans scoude[n] Dat niet op ghegheue[n] es Die he[m] ghepijnt heuet des En[de] noch ist bleue[n] achter Seydeme[n] he[m]. dat ware lachter Sp[r]ac hi soudeme[n] in deser noet Sond[er] slach en[de] sond[er] stoet Tlant op gheue[n] dat ware scande Bede den liede[n] en[de] den lande Het w[ar]t ghekeert hebbics raet Dat die dinc voert niet en gaet Want het ware lachter en[de] onnutte Wie sidi dan. ic hete witte En[de] was tsg[r]aue[n] florens kint En[de] h[er] willem heuet mi ghesint Alhier van zericzee V te troeste[n] wat wildi mee Dat volc was blide vt[er]mate[n] En[de] wiste[n] he[m] niet hoe gelate[n] En[de] ontboet indie poert Alsme[n] te h[aer]lem heuet ghehoert En[de] die w[aer]heit heuet v[er]nome[n] Dat h[er] witte d[aer] is comen Liept al wt dat lope[n] mach En[de] was op ene[n] sonne[n]dach Tfolc ghinc al wt te stride Dene bi de[n] and[er]en zide an zide Jnde[n] dune[n] liepe[n] si ieghen Recht als liede pleghen Die hare[n] h[er]e willen sien En[de] hiete[n] wellecome[n] mettien Voer hi te h[aer]lem indie stede Tfolc toghede he[m] trouwichede Doe hi toghede sine brieue Wort den lieden also lieue Sine wiste[n] in wat ghelate[n] wesen So blide ware[n] si van desen Dat h[er] witte comen was Doe wort men te rade das Dat hi stille en[de] ouerluut Sine brieue sende wt Jn allen steden an allen lieden En[de] dede dat dat mede bedieden Dat hi inden lande ware En[de] hi stille en[de] openbare Woude die saken ond[er]staen Woud sijt met he[m] anegaen Uoer middach was dit bescreuen En[de] sand[er] daghes wast bedreue[n] Dat alle die porte[n] screue[n] so Dat zijs waren vro En[de] watter was ghesworen Dat algad[er] was v[er]loren Si woudent met hem auenture[n] So wat dats he[m] mochte gebure[n] Dit was dantworde va[n] he[m] alle[n] Hier binne[n] ist also gheuallen Dat te delf keren begonden En[de] oec opte[n] selue[n] stonden Dordrecht al in roere waert En[de] voere[n] metter vaert Vor yselmonde en[de] wonne[n] daer Een deel scepe[n] dat is waer H[er] nyclaes h[er]e van putte Was in dordrecht h[ar]de nutte Die streec wt te lande w[aer]t En[de] lede met he[m] andie vaert D[er] poerters een g[ro]ot ghetal Die m[et] hem bliue[n] woude[n] al En[de] ghinge[n] recht also voert Ses milen heb ic ghehoert Te walewijc toe d[aer] laghe[n] dan Opdie w[er]e tsh[er]toghe[n] man D[aer] ghinghen si toe en[de] dreue[n]se aue Beide m[et] pike[n] en[de] met staue Mochtme[n] sien roere[n] eer sise v[er]d[r]eue[n] En[de] menighe[n] g[r]ote[n] slach gheue[n] Dit was m[et] cracht sond[er] omgae[n] Dat si dit hebbe[n] ghedaen Dus wonne[n] si die were sciere En[de] v[er]bornde[n] mitte[n] viere Walewijc metter vaert En[de] trake[n] wed[er] after w[aer]t Jndie poert ts[inte] gheerde[n] b[er]ghe En[de] name[n] ruste en[de] h[er]berghe En[de] bleuer den nacht al dore Hem ne stont nyeme[n]t vore Die bi den h[er]toghe ware[n] daer Moste[n] d[aer] rume[n] dats waer Sond[er] die bedwonghe[n] waren Volchde[n] vaste hare scaren En[de] warens blide dat d[us] is come[n] Doe pensde[n] si echt om hare vrome[n] Die va[n] leyde[n] ghinghen wt Stillekijn sond[er] gheluut Jnd[er] nacht d[aer] siwouden Recht gaen al tot[er] gouden En[de] hale[n] haer ghisele daer Doet dach was worde[n] claer Quame[n] si ter goude opdie strate Met so vreseliken ghelate Als of al holl[an]t d[aer] had gewesen En[de] die viande[n] vloen mettesen Vande[n] bedde moed[er] naect En[de] waende[n] niet d[aer] sijn geraect Dat men se dus sciere v[er]driue[n] soude D[aer] ne was nyema[n] hine woude Vten lande hebbe[n] ghewesen Die va[n] leide[n] name[n] met desen Hare ghisele d[aer] sise vonden En[de] keerden wed[er] te[n] selue[n] stonde[n] Hadde delf en[de] delflant Om ghekeert doe die hant En[de] sciedam alle die wiue Liepe[n] wt hier vier daer viue En[de] deden lope[n] die ma[n]ne[n] mede Tlant w[ar]t al wt de[n] vrede Om die vlaminghe te slane Het riep al loep an loep ane Sla wi doet onse viande Die ons hebbe[n] ghedaen dese scande En[de] onse vriende[n] hebbe[n] v[er]sleghe[n] En[de] hare hande n[iet] ghedwege[n] Des wi h[ar]de luttel loeghe[n] D[aer] si onse vriende[n] mede v[er]sloege[n] Sla wise doet en[de] wise wreken Men selre ewelike of spreken D[aer] wort tfolc al in roere Men hoerde noyt al sulke voere Die vlaminghe[n] worde[n] al ondaen Jn scoenhoue[n] heeftme[n] dit v[er]staen Dat h[er] nyclaes was come[n] inne Datme[n] den vlaminc dese onminne Jn holl[an]t dede ouer al Wart indie poert een g[ro]ot ghescal H[er] nyclaes die d[aer] was Was indie poert sijt sek[er] das En[de] is vande[n] casteel ghegaen Dien so hebbe[n] si bestaen En[de] lieten n[iet] op ganghe[n] wed[er] Die boue[n] was mocht n[iet] ned[er] D[aer] moste die vad[er] en[de] die zone Haers ondanx doghe[n] tgone Dene was binne[n] en[de] dand[re] buten Si ghinghen hem doe vaste besluten Die binne[n] d[er] burch worde[n] besete[n] Dit liete[n] si tordrecht wete[n] En[de] h[er]en witte[n] sond[er] merre[n] Die vlami[n]ge worde[n] droeue en[de] erre En[de] sere ondaen si ghinghe[n] vlien Want si alle die doet ontsien H[er] ghye die was indie stat Als hi doe v[er]eisschede dat W[ar]t hi droeue en[de] sere ondaen En[de] wisten cume wat bestaen En[de] welc hi mochte gheraken Dat hi he[m] hene[n] mochte maken Hine dorste d[aer] n[iet] langh[er] bliue[n] En[de] hine woude n[iet] langh[er] kiue[n] Noch delen die poert va[n] dordrecht Te welker side hi hadde recht En[de] den h[er]toghe van brabant Luste niet te soke[n] tlant Noch te kiue[n] omdie poert Alsme[n] te vore[n] heu[et] ghehoert Des moghe[n] si hem scamen s[er]e H[er] ghye was al vte[n] kere Doch so quamt hem so an Als he[m] riet va[n] rinesse h[er] ian Dat hi voere ter goude Hi hoepte dat hi dan wel soude Doer die ysel hene varen Want si hadde[n] tenen scaren Cogghe[n] een g[ro]ot ghetal Die met he[m] soude[n] vare[n] al Dvs voeren si wech hare strate[n] En[de] moste[n] holl[an]t ald[us] late[n] Dat si sciere hadde[n] ghewonne[n] En[de] dat si niet behoude[n] conne[n] Des hadden si scande en[de] onnere Si v[er]loren an desen kere Scepen haue en[de] oec liede Nu sal ic segge[n] wat ghesciede Bin deser tijt in zericzee Al gheuiel d[aer] binne[n] mee Dan ic sal segghe[n] comt bi dien Al en can ics niet v[er]tien Datter ghesciede en[de] datmer sach Mer het gheuel op ene[n] dach Ande[n] auont datme[n] opt lant Berne[n] sach menighe[n] brant Op die huse harentare Die porters pensde wat dat ware En[de] hadden menigherande dochte Wat dat vier bedieden mochte Want me[n] bornde al scoude[n] dure Tot ene[n] male op ene vre Te borde[n]damme bornede me[n] mede Vier. n[iet] verre vander stede Ene clene halue[n] mile Dat bernede[n] t[er] seluer wile Vierbake[n] alde[n] nacht So datte[n] ghene[n] die dat wacht Ontfiel dat vier en[de] d[aer] lach stroe Binne[n] de[n] torre[n] en[de] w[ar]t doe Bernende so sere dat hine mochte Niet ghevte[n] doe he[m] dat dochte Ghinc hi stille sire strate[n] En[de] heuetse alle slapende laten Want hine wilder wecke[n] gheen Alst vier dor der dolre sceen Worde[n] si h[ar]de sere ondaen En[de] ware[n] blide mocht si ontgaen Si vielen wt alsi eerst mochte[n] Luttel goets si voer he[m] brochte[n] Dat huys bornde ter aerde[n] toe Opde[n] daghe streke[n] doe Die porters wt en[de] hiewe[n]t ned[er] En[de] streke[n] doe ter porte[n] wed[er] Doe was gheuelt die veste zid[er] Des and[er] daghes vroe betider Ghinghe[n] si wt zericzee En[de] hiewe[n] den and[er]en wech ontwee En[de] liete[n] staen een teyke[n] d[aer] Datme[n] wete[n] mochte vorw[aer] Dat sond[er] sake n[iet] ghesciede D[aer] om ist dat ic bediede Dat huys stont d[er] porte[n] naer En[de] was h[ar]de dicwile swaer Hobuc die d[aer] of was h[er]e Hoe mochti dat doen emm[er]m[er]e Dat hi he[m] sette iege[n] de[n] g[r]aue Die he[m] dicke van sire haue Hadde ghegheue[n] te menigh[er] stonde Also alsme[n] ghem[er]ke[n] conde Hadden die g[r]aue sere v[er]coren Dat hi qualic heuet v[er]loren Dor ene[n] die hi noyt en sach Sond[er] opte[n] selue[n] dach Datt[er] veren v[er]lore[n] bleef Als ic hier te voren screef Dus ist daer v[er]gaen Nu heb ic aldus v[er]staen Dat dit die voerboetscap was Als ic hier te voren las Hoe die vlami[n]ghe ware[n] v[er]dreue[n] En[de] holl[an]t indie ere v[er]heuen Om datsi keerde[n] so haestelike Dit was indie eerste weke Van meye dat die vlaminghe Luttel hilde[n] meer ghedinghe Jn holl[an]t tot enigher stede Hem was ontseit alle vrede Si voeren wech al sond[er] sparen Alsi dus quamen gheuaren Vereyschtme[n]t tzericzee binne[n] Dat si waren m[et] onmi[n]ne[n] Wt holl[an]t dus v[er]iaghet Dat den porters wel behagh[et] Men sachse comen op greueni[n]ghe[n] Doene was d[aer] gheen langh[er] dinghe[n] Men ghinc reden h[ar]de sciere Grote scepe meer dan viere Ofte viue te[n] selue[n] male Om wt te varen wetic wale Waren si come[n] voer die poert Nadien datme[n] heuet ghehoert Dat si sijn ghesconfeert Doe w[ar]t die v[aer]t anders bekeert En[de] worpe[n] omme t[er] seluer vre En[de] voere[n] voer scerpenisse dure Dus voere[n] si te vlaender w[aer]t En[de] hadde[n] beiag[et] andie vaert Luttel ere[n] en[de] veel scande Dat si h[er]en wt and[er]en lande Aldus woude[n] tslants v[er]driue[n] En[de] selue[n] h[er]en woude[n] bliue[n] D[aer] si noyt an hadde[n] recht Es hi h[er]e of is hi knecht Die altoes gaerne onrecht dade[n] Jc woude ou[er] he[m] ghinge die scade En[de] diese stercte indien dinge Jc wout mede ouer he[m] ghinge Her willem die ionghe man Was in zericzee nochtan En[de] ghinc mette[n] porters te rade Wat hi voert an best dade Quame[n] die vlami[n]ghe inde[n] lande Hem mochte scien mere scande En[de] worde hi indie poert belege[n] Sone weet hi in ghene[n] wege[n] Hoe dat si mochte[n] sijn ontset W[aer] hi in holl[an]t hi mochte bet Die poert ontsette[n] en[de] staen i[n] stade[n] Waert dat si worde v[er]laden Dat mocht hi loue[n] ald[aer] Dat hi soude ouer waer Die poert ontsette[n] dats h[aer] noet Of neme[n] daue[n]ture t[er] doet H[er]en boudijn va[n] yersike beual hi Sine stat te houde[n] dat was bedi Dat sine ou[er] hoeftma[n] houde[n] En[de] ghelike he[m] horen zoude[n] H[er] ian die was ouerste raet H[er]e va[n] cruninge teser daet En[de] bleef mede in tsg[r]aue[n] stede En[de] die graue gherede[n] dede Jn stilre wise sine vaert Om te vare[n] te holl[an]t w[aer]t En[de] hi was come[n] in sulc gedachte Dat hi vare[n] woude bi nachte Die wint was goet t[er] cure En[de] recht op die selue vre Dat hi te scepe soude gaen Liet die wint sijn waeyen staen Die s[er]e ghewayt hadde lange T[r]ouwe[n] doe w[ar]t die g[r]aue ange En[de] dorste sond[er] wint niet vare[n] En[de] ghinc op sond[er] sparen En[de] beide[n] des me[n] vare[n] mach Het was .i. h[ar]de groet dach En[de] was opdie opu[aer]t ons h[er]en Dieme[n] m[et] rechte soude ere[n] Hi hoerde misse vande[n] daghe En[de] ghinc ete[n] sond[er] claghe En[de] hadde clene scepe[n] doen reden Doet vloyen ghinc wilde hi n[iet] bede[n] Vor middach een luttel ghinc die vloet En[de] voer wech m[et] sulk[er] spoet Dat hi mettien ghetide qua[m] Te dordrecht alsme[n] v[er]nam Wort dat volc al in roere Men dreef noyt sulke voere Van bliscepe[n] alst wel sceen Want d[aer] ne was huys ne geen D[aer] ne was tortise of lanterne Wt ghesteken si dedent gaerne Dat volc was ouer blide Men riep wellecome[n] te stride Edel h[er]e ionghe g[r]aue Dit prisen wi vor alle haue Dat wi v hebben inden lande Ghi sult wreken vwe scande Of god wilt eer iet lanc Tfolc van bliscepe[n] spranc Het was blide so vtermaten Sine wiste[n] hem hoe ghelate[n] En[de] danckets gode h[ar]de sere Dat hi haren lieuen here Vter p[er]sen brocht hadde d[aer] D[aer] si om hadde[n] menige[n] vaer Die nacht ghinc die dach q[u]a[m] Als tlant volc dat v[er]nam En[de] vande[n] g[r]aue dat v[er]hoert Quame[n] si alle indie poert En[de] witte q[u]a[m] aldare En[de] brochte m[et] he[m] die kenemare En[de] d[er] vriesen een ghetal Die sere blide waren al Men ghinc doe ald[aer] te rade Watme[n] nv best teerste dade H[er] nyclaes van cats was brocht Tordrecht en[de] he[m] alle[n] docht Dat best ware wt die vrede En[de] me[n] die borch anestrede Te scoenhoue[n] d[aer] sijn zone Binne[n] was men dede tgone Men voer d[aer] en[de] lacher voren Ene wile als wi horen Men warp met blide[n] ende scoet m[et] pilen Si wonden vele liede[n] t[er] wilen Eer me[n] den raet gheuant Datme[n] halen dede te hant Hare[n] nyclaes om datte Datme[n] bonde an ene catte Of an ene[n] eue[n]hoghe[n] voren D[aer] men sien mochte en[de] horen En[de] lieden ond[er] he[m] scule[n] zoude[n] Scotene doet of si woude[n] Ten leste[n] wort so ghesproke[n] Dat die strijt w[ar]t te broke[n] En[de] die zone thuys op gaf So dat hire doe ghinc af Jn tsg[r]aue[n] vangenisse en[de] dand[re] mede Behoude[n] lijf en[de] lede Men soude die knape[n] late[n] gaen Om and[er] lude die gheuaen Jn duuelant hadde h[er] nyclais D[us] wort ghemaect doe de[n] pais Dattie knape[n] hare strate[n] Voere[n] en[de] hebbe[n] ghelate[n] H[aer] twee h[er]en d[aer] te samen D[aer] si mede inde[n] lande quame[n] Sine mochtens and[er]s come[n] af Eer me[n] den g[r]aue thuys op gaf Was come[n] inde[n] lande daer Een galeye weet vor waer Die dammirael d[aer] had ghesant Te siene hoet d[aer] stont in lant Doe die meest[er] sach de[n] g[r]aue Prijsdijt vor grote haue En[de] toechde den g[r]aue sine brieue D[aer] hem toe was h[ar]de lieue Als hi v[er]staen had tsg[r]aue[n] wille Bleef hi d[aer] niet ligghen stille Hi voer weder al thant D[aer] hi den anmirael vant En[de] seidem vande[n] lande tstaen Dammirael ghereide saen En[de] qua[m] ten graue al sond[er] merre[n] Hier binne[n] wast ghegaen so v[er]re Dat her ghye was wed[er]come[n] Met g[r]oten here als hi v[er]nome[n] Heuet dat graue willem Vter poert ontfare[n] is hem D[aer] hi harde cleen op achte En[de] waent die poert winne[n] m[et] crachte Of dat sise sullen opgheuen En[de] es d[aer] voer liggende bleuen Met groter cracht m[et] scone[n] h[er]e Die porters sette[n] hem ter were Als goede ghetrouwe liede Nu hoert wat ald[aer] ghesciede H[er] ghye die wort te rade Datme[n] niet bet en dade Dan me[n] die haue[n] ouersloeghe En[de] die vol corens droeghe En[de] ene[n] dijc d[aer] oeuer make So machme[n] legghe[n] m[et] gemake Al om die poert m[et] onsen liede[n] Sp[r]ac hijt en[de] deet ghebiede[n] Datme[n] droeghe core[n] toe Hadde[n] die porters gewete[n] doe Hoe v[er]re si hadde[n] moghe[n] sciete[n] Sine haddens n[iet] moge[n] geniete[n] Dat si den dam hadde[n] gheslage[n] Men soud[er] hebbe[n] wech ghedrage[n] .C. doden ofte mee So v[er]re scote[n] si wt zericzee Met ostelen grote pilen Mer sine wistens n[iet] ter wilen Doe die hauen was beslaghe[n] En[de] den dam ouer gedraghe[n] Ghinc si logiere[n] op dat velt En[de] sloeghen d[aer] haer ghetelt Also als elc hadde te doene Oec so sloeghe[n] si hare pawelioene En[de] hare[n] tente[n] om die poert Die vlaminge laghe[n] recht noert En[de] die zeeland[er]s in dat zuut En[de] maecte[n] dic g[ro]ot gheluut En[de] liepe[n] dicke op die grafte Die porters dedense of m[et] crafte En[de] dede[n] hem dicke scade g[ro]ot En[de] scote[n] menighe[n] ma[n] doet Die vlaminghe[n] op die noert zide[n] Deder voren rechte[n] bliden En[de] worper mede sware stene Weghende iijc pont allene Benoerde[n] d[er] hauene stond[er] twee An die zuutzide en[de] niet mee Binne[n] hadden si blide[n] vele Die nutte ware[n] te sulke[n] spele Die meest[er] conste mede wale Hi warp wt te sulke[n] male Dat hi de[n] steen bestede wel Al waren dand[er] meest[er]s fel Hine spaerder ni[m]mer een Alse d[aer] wel enen sceen Die hadde gheworpe[n] m[et] sine[n] w[er]ke Ene[n] steen al op die kerke Ter iacoppine[n] indie poert Als die meester dat v[er]hoert Dedi den steen halen doe En[de] deden in sinen scoe Aldus heb ic onder vonde[n] Als dand[er] te halue[n] hadde ghewonde[n] Trac hi die clinke en[de] warp wt Die steen maecte g[ro]ot gheluut En[de] raecte twindaes mitte[n] stene Want die worp en was niet clene Twindaes vloech al te sticken En[de] raecte de[n] meest[er] en[de] dede[n] nicke[n] Op die hant also sere Dat hire ghesonde ni[m]mermere Ane ghecreech in sine[n] daghen Dat mochte hi te rechte clage[n] Dat hine v[er]loes sine ghesonde Hi mochte vloeke[n] wel die stonde Dat ye w[ar]t beleghen zericzee Het moghe[n] oec claghe[n] liede[n] mee Die hare vriende hebbe[n] v[er]loren Des si int h[er]te hadden toren Nv keer ic wed[er] daer ict liet Die ammirael ne lette niet Hine q[u]a[m] ten g[r]aue in hollant En[de] brochte an sine hant Een deel liede[n] in galeiden Doene woudeme[n] n[iet] langh[er] beide[n] Doe hi was comen daer Toghedeme[n] he[m] al openbaer Van zericzee die g[r]ote noet Hi seide wed[er] doe albloet Jc helpe ontsetten zericzee Of ic v[er]lieser liede[n] mee Dan zericzee binne[n] heuet Het en is nieme[n]t die nv leuet Diet mi ontriede sek[er]like Jc wil v helpe[n] trouwelike Hereuaert suldi ghebiede[n] Al uwen goeden lieden Op ene[n] dach ghereet te sine En[de] ic sal varen om die mine En[de] bringhense opte[n] selue[n] dach Est dat ict van wedre mach Come[n] ic salre wesen dan En[de] met mi bringhe[n] menighe[n] ma[n] Op tsco[nin]x cost van vrankerike Die dat wille sekerlike Datme[n] zericzee ontsette En[de] hi besciet sond[er] lette Wanneer hi wed[er] come[n] woude En[de] hiet de[n] g[r]aue dat hi soude Hem gherede[n] ter seluer tijt En[de] hi voer wech sond[er] respijt Die g[r]aue dede dat hi he[m] riet Dat stont he[m] te late[n] niet Want die sake[n] waren sine En[de] deder om die mere pine Hi bat alle sine[n] vrienden Dat si he[m] teser noet diende[n] Het gheloefde[n] hem menich ma[n] Die he[m] quame[n] d[aer] toe nochta[n] Vele liede[n] onghebeden Die me[n] hem danke[n] mach noch hede[n] En[de] hare nacomeling[er]s wale Dat si diende[n] totien male Den h[er]e also ghetrouwelike Bede die arme en[de] die rike Hen was te voren noyt ghesien Jn holl[an]t des ghelike ghescien Hoe die edel liede hem diende[n] M[et] haren maghe[n] en[de] vriende[n] Op engene cost al tene[n] gader Al hadde elc sijn vader Jn zericzee doe gheweten Dat hi d[aer] binne[n] waer ghesete[n] So ware ghenoech toe ghedaen Oec diende[n] he[m] porters sond[er] waen Die he[m] doe der eren ionden So si alre scoenste conden Op haren cost m[et] hare[n] vriende[n] Sond[er] die he[m] anders diende[n] Opter porte[n] cost ghemene Men mach wel wete[n] hoe ic mene Tlant volc diende meenlike En[de] anders arm en[de] rike Diendem trouwelike en[de] wale Die g[r]aue voer te[n] selue[n] male Te scieda[m]me op dat hi woude Dat there d[aer] v[er]gadere[n] soude Ten daghe als vorsproke[n] was Dammirael v[er]gat n[iet] das Hine sende ene[n] boet en[de] een galeide Ten daghe die hi selue seide Dat si den g[r]aue soude[n] segge[n] Dat hi op tfolc q[u]ame legge[n] Hi soude come[n] sond[er] respijt Nochtan merdi op die tijt Drie weke[n] ofte meer Dies die g[r]aue had th[er]te seer En[de] alle die m[et] he[m] waren Begonde[n] he[m] sere v[er]uaren Om dat hi merde so langhe En[de] duchte dat bi bedwange Zericzee soude gaen in hant En[de] die g[r]aue d[aer] bi sijn lant Mochte v[er]liesen sond[er] were Dies v[er]droefde aldat here Hier binne[n] ist also ghesciet Dat die va[n] vlaendre[n] ruste[n] niet Sine droeghe[n] alle dage[n] drachte Mede te volle[n] d[er] porte[n] grachte Eens daghes doe die porters sate[n] Alle ghemene thuys en[de] ate[n] Worde[n] si bute[n] des te rade Dat si eue[n] vroe en[de] eue[n] spade Tene[n] male die porte sochten Als sire alre minst om dochte[n] Tallen porte[n] tenen male Quame[n] si toe weetme[n] wale En[de] waende[n] die poert hebbe[n] gewo[n]ne[n] Me[n] sloech die cloc het q[u]a[m] geronne[n] Elc man doe in sine wachte En[de] zaghe[n] dand[re] op die grachte D[aer] ghinc me[n] w[er]pen en[de] scieten Men scoet m[et] boghe[n] en[de] met pieke[n] Oestelen scote[n] grote pile Jc weet wel oec datme[n] t[er] wile Met bliden wt warp menige[n] steen Men trac die lude bi twee[n] bi drien Wed[er] after sere ghewont D[aer] quamer .M. al ghesont Die op he[m] strede[n] ni[m]merm[er]e Behalue[n] die in desen k[er]e Worde[n] ghescote[n] dor thouet Men souts qualike[n] hebbe[n] ghelou[et] Eer si bestonde[n] wat si wrochte[n] Die ald[aer] ter were dochte[n] Si dreuense m[et] g[r]oter machte Ouer rugge vand[er] grachte Si v[er]lore[n] so menighe[n] man Dat ict gesegghe[n] n[iet] en can Noch dar segghen ou[er] waer Ghi mogh[et] wete[n] dat si so naer Den mure ware[n] met alde[n] liede[n] Dat si sond[er] scade n[iet] en sciede[n] D[aer] si haers ondancs ware[n] v[er]dreue[n] Hen moste sijn datt[er] bleue[n] Vele doet en[de] ghewont En[de] van quetsinghe onghesont Mer die vlaemi[n]ghe[n] clage[n] niet Hoe grote scade he[m] ghesciet Dus worde[n] si vand[er] poerte[n] gedaen En[de] die porters sijn ghegaen Jn h[aer] ruste hare entare Den g[r]aue q[u]a[m] hier of niemare Des hem wel was te moede En[de] bat gode dor sine goede Dat hise altoes ghest[er]ke[n] moste Si leden menige sware yoste Die v[r]ouwe[n] ond[er] hem ghemene Droege[n] te mure al die stene Die d[aer] laghe[n] op die strate[n] Sine woude[n] die ma[n]ne n[iet] late[n] Doen anders dan si he[m] were[n] Gheuiele brant si woude[n] k[er]en Si woude[n] selue sien ten vure En[de] ma[n]ne bleue[n] ten mure En[de] wed[er] staen die vlaemsce rote[n] Op ene tijt so w[ar]t ghescote[n] Vier in een huys die tsg[r]aue[n] ware[n] D[aer] mochtme[n] sien v[r]ouwe[n] ghebare[n] Als of si ma[n]ne[n] hadde[n] ghewesen En[de] viele[n] inde[n] brant mettesen Al was worde[n] g[ro]ot die gloet Si trake[n] die huse ond[er] voet DOe waende th[er]e al ope[n]bare Dattie poert ghewo[n]ne[n] ware En[de] liepen toe met alre cracht Recht toe al op die gracht Daer deeldeme[n] he[m] echt[er] mede Des si hadden binne[n] d[er] stede D[aer] dede sise wed[er] achter gaen Wast lief of leet die mochte ontgaen Ongequest dat was wond[er] D[aer] vloech so menich scarp pijl ond[er] Van st[er]ken ostele[n] en[de] boghe[n] Jc weet dat quarele vloge[n] Dichter dan oft ware[n] bien Men cond[er] cume doer sien Bleuer dan nement doet Dat was wond[er] alte g[ro]ot Si haddens dan meer dan gheual Mer die vlaminghe missake[n]t al Hoe grote scade si ontfaen Dat liete[n] si de[n] g[r]aue v[er]staen En[de] claegde[n] hem hare[n] noet Den onwille hadde[n] si groet Van hare[n] beeste[n] die si clage[n] Want si vore h[aer] oghe[n] sage[n] Den beeste[n] ete[n] vande[n] huse dac Des doegden si g[ro]ot onghemac Dat he[m] moste staen also Si ate[n] vande[n] bedde tstro Dit dede[n] si de[n] g[r]aue v[er]staen En[de] teerst dat hi heuet ontfaen Den brief en[de] ouer ghesien Sine[n] volke toechdijt mittien Dien s[er]e ia[m]merde dese tale Oec gheuiel tot ene[n] male Dat si catte[n] en[de] euenoghe[n] Hadde[n] doen make[n] al dat si moge[n] En[de] woudse driue[n] op die gracht En[de] da[n] draghe[n] grote dracht Si waren der gracht also naer Met eenre catte die was ald[aer] So g[ro]ot so hoech en[de] so sterc Was dat v[er]maledide werc Datme[n] mochte sien al indie poert Vande[n] werke wed[er] en[de] voert En[de] was come[n] bid[er] gracht En[de] ghinghe[n] draghe[n] g[r]ote dracht En[de] maecte[n] da[m]me te menigh[er] stede En[de] brochte[n] vijf brugghe[n] mede Die op wielen ghinge[n] voert En[de] me[n] damde om die poert En[de] met vijf brugge[n] tene[n] male Dat ghemaect was harde wale En[de] stormde[n] ene[n] dach al dure D[aer] sine rusten niet een vre Si stormde[n] aldat si mochte[n] Tot indie gracht sise sochte[n] Ten grote[n] damme en[de] breden Met starke[n] toe gange en[de] wreden Als of si met crachte wouden Die poert winne[n] en[de] souden Met fortsen indie poert gaen Dat volc moste niet stille staen Het liep oft ware vte[n] sinne M[er] men dedem sulke onminne Vter poerte[n] dat sijt becochte[n] Dat sise so nare de[n] mure sochte[n] JC wane noyt man op ene[n] dach So menighe[n] man in scoude[n] sach D[aer] wasser wel bi ghetale Twee cM ten selue[n] male Of meer als ic v[er]stoet Die porters sette[n] hare[n] moet Al te winne[n] en[de] al te v[er]liesen Of alle die doet te kiesen D[us] weerde[n] si he[m] vande[n] mure Dat menich man te sure W[ar]t eer si storme[n]s woude[n] begheue[n] En[de] werde[n] vand[er] graft ghedreue[n] Vandie va[n] binne[n] m[et] grot[er] were So moghedi proeue[n] of indat h[er]e Enighe scade was ontfaen D[aer] si m[et] crachte worde[n] ghedaen After rugge en[de] after ghedreue[n] Eer si storms woude[n] begheue[n] Dat mocht een kint merke[n] wale Dat si d[aer] ten seluen male Harde grote scade ontfinghe[n] Want me[n] mach m[et] sulke[n] dinge[n] Sond[er] scade bliue[n] niet Al ist dat also ghesciet Datme[n]s missake[n] wille algad[er] Tkint mist wel sijns vad[er] Die vad[er] mist wel dat kint Als men wel v[er]eyschte sint Des kints mist wel die moed[er] Die zust[er] mist wel haers broed[er] Die nichte mist haers neue[n] Dus hebbe[n] si h[aer] storme[n] begeue[n] En[de] sijn ghetrect bet op hore Die so sere droeghe[n] te vore En[de] begaue[n] storms altemale Dit q[u]a[m] den porters h[ar]de wale Si worpe[n] knechte[n] ou[er] de[n] mure Die ouer woede[n] ter selu[er] vre En[de] haelde[n] tcore[n] dat si d[aer] brochte[n] Also vele als si drage[n] mochte[n] Dattie beeste[n] soude[n] eten Hier bi so moghedi weten Dat ghene dinc is so quaet Op dat menre op heuet raet Sine mach werde[n] te menigh[er] vrome[n] En[de] toet enighe[n] bate[n] comen Als die dracht der porte[n] dede Nu voede[n] sire haer beeste[n] mede Dus is hare storme[n] v[er]gaen Des and[er] heb ic v[er]staen Nam orlof die ghemeente d[aer] Oec so v[er]stondic ouer w[aer] Dat he[m] allen wel dochte Datme[n] met storme[n] n[iet] en mochte Die poert winne[n] wats ghesciede D[aer] ware[n] binne[n] so goede liede Des droege[n] si ouer een Doe docht he[m] alle[n] dat best sceen Dat si vore d[er] porte[n] bleue[n] So starc dat sise niet v[er]dreue[n] Si soudense v[er]honghere[n] sciere H[er] ghye sp[r]ac ic wil al hiere Bliue[n] ligge[n] toter doet Jc ne rume dor ghene[n] noet Die mi ane come[n] mach Tote op mine[n] sterfdach Jc ne worde v[er]slege[n] of geuaen Of m[et] crachte wech gedaen Dus seide hi selue alse wijt hore[n] Coenre vlami[n]c w[ar]t nye ghebore[n] Me[n] mach wel segge[n] openbare Als ghi hore[n] sult h[ier] nare Si liete[n] h[aer] storme[n] altemale Si waende[n] die poert v[er]honghere[n] wale En[de] bleue[n] ligghe[n] op datte Si hadden hoede hare catte Die groet was en[de] starc En[de] een vreselic ghewarc En[de] vast bid[er] gracht ghedreue[n] En[de] staende ter stede[n] bleuen Si stont vand[er] mure[n] noert Een meest[er] was indie poert Die sulke pile conste maken Mocht hise d[aer] mede gheraken Hi soudse berne[n] op die stat Hoerdic segge[n] dat hijs v[er]mat Oec ne woudijs n[iet] v[er]ghete[n] Hi dede des hi hadde v[er]mete[n] Op ene[n] auont scoet hire in Sijn ghescot meer no min So dat die catte w[ar]t ontsteke[n] En[de] diere binne[n] ware[n] weken Wt d[er] catte[n] en[de] riepe[n] sere Brenct water edel h[er]e[n] Die catte sal al v[er]bornen Dat begonde sere tornen En[de] ghinge[n] doe wat[er] draghe[n] H[ier] om so moghedi vraghen Of die porters stille saten Die blide ware[n] vtermaten Neen si niet dat suldi wete[n] Sine hebben alle n[iet] v[er]ghete[n] Des speels des si te vore[n] ploen Jc seg v wel dat si doen Die te blusschen ware[n] vlugghe Liepe[n] vaste ouer rugghe Want si scote[n] so ouer sere Dat si ne mochte[n] in ghene[n] k[er]e D[er] catte[n] te helpe comen Hadt he[m] die warelt moge[n] vrome[n] Dus w[ar]t die brant h[ar]de starc Men warp met blide[n] indat warc Dat so hoghe sloech die brant Datme[n]t sach al in holl[an]t Tussche[n] vlaerdinghe en[de] sciedam Sachme[n] besceidelic die vlam So datmen waende mi[n] no mee Dant hadde ghewesen zericzee Doeme[n] sach den g[r]ote[n] brant Die porters sende[n] altehant Anden g[r]aue ene[n] bode Diet he[m] seide en[de] dankets gode Oec ontboodsi he[m] daer naer Dat si he[m] niet voer waer Sende[n] bode ofte brieue Dor enighe[n] noet dor enige lieue Quaemse ontsette[n] of hi woude Hi ontboet he[m] dat hi zoude Come[n] als hi eerst mochte En[de] bat dats he[m] n[iet] en v[er]dochte Hi soudse onsette[n] harde wale Hi beide na den ammirale Die soude come[n] in corter tijt Hi sende boden sonder respijt Deerste bode was die galeide En[de] die boet die voere[n] beide Al tote caleys bider zee D[aer] na sendi bode[n] mee Met and[er]en scepe[n] te[n] ammirale Die sine boetscap dede wale En[de] was een begheuen man Die he[m] die boetscap doe an nam Uan zericzee heb ic ghewaghe[n] Hoe si he[m] te were[n] plaghe[n] Wat si dede en[de] wat si dochte[n] En[de] wat wond[er] dat si wrochte[n] Al can ict ghesegghe[n] niet Elc bi he[m] dat is ghesciet M[er] vande[n] meeste[n] openbare Heb ic wel na gheseit dat ware Nu hoert vande[n] and[er]en spele Diesme[n] niet ghesien heeft vele Waen ic indie warelt al Als ic v v[er]tellen sal Dat ghesciede andie vaert Als dammirael geware waert Dattie g[r]aue he[m] omboet Setti toe m[et] haeste[n] groet En[de] ghinc d[aer] omme lope[n] selue En[de] mande sire galeide[n] elue Jan paydroge sette oec mede En[de] mande d[aer] ter seluer stede Xxxviij grote scepe En[de] quame[n] met desen gheselscepe Op enen dach op mase gheuare[n] Die g[r]aue en[de] sine lude waren Te scieda[m] en[de] zaghe[n] dat Die g[r]aue sette stappans t[er] stat En[de] ghinc varen dat hi mochte Ouer maze was sijn ghedochte Te wesen mocht he[m] ghescien Het waeyde wel s[er]e mettien En[de] ghinc op maze harde rieghe Jc weet wel dat ic n[iet] en lieghe Die cogghe[n] conde[n] gheh[er]de[n] niet Dies soe doechde[n] g[ro]ot v[er]driet Die van h[aer]lem indie zee Want die cogge brac ontwee En[de] bedorue[n] een deel liede D[aer] g[ro]ot ia[m]mer an ghesciede Jn bornisse q[u]a[m] da[m]mirael En[de] padroghe also wael En[de] bleue[n] driue[n] dat ghetide Dies die g[r]aue was wel blide En[de] woude vorder vare[n] niet En[de] bleef nachts te gheeruliet Sander dages was twed[er] sochte Datme[n] ou[er] maze mochte En[de] th[er]e qua[m] dat was bleuen Jn hollant en[de] d[aer] an v[er]dreuen Die ammirael porde voren En[de] liet dat den g[r]aue horen Dat hi hem voelchde in gods name[n] Dat was den lieden wel beq[u]ame Dus voerme[n] met goed[er] stade[n] So datme[n] q[u]a[m] met lieu[er] lade[n] Tote nidscaerde[n] ande[n] werf Doe ghinc me[n] vare[n] and[er]werf En[de] men mochte vorder niet Dan nauwe in harinc vliet D[aer] bleef me[n] ligghe[n] alde[n] nacht Het wort waeyende met sulk[er] cracht So datme[n] d[aer] lach nachte[n] drie Doe sachtet wed[er] seitme[n] mie So datme[n] op greueni[n]ge doe voer Doe dedeme[n] teke[n] en[de] boer Dattie porters mochte[n] sien En[de] barnde[n] opte[n] maste[n] mettien Vierbake[n] te menigh[er] stede En[de] die porters barnde[n] mede Alsme[n] noch in zel[an]t pleghet Die nacht men d[aer] al stille leghet Wantme[n] vorder niet en mochte Des and[er] dages me[n] bedochte Datme[n] voer in zonnamare Doe aldat volc was come[n] dare Ghinc me[n] scare[n] doe dat h[er]e Welc vore[n] vare[n] soude t[er] were En[de] wie doen soude die acht[er] hoede Den volke was so wel te moede Datme[n] ymmer trac bet naer Doe mochtme[n] sien al ope[n]baer Dat si emm[er] vechte[n] woude[n] En[de] doe si quame[n] recht an scoude[n] Voer si enskijn voert Doe si leden dreyscer oert Si voere[n] cume op ene[n] daghe Die langhe va[n] ene[n] armborst slage Dit gheuel he[m] harde dicke Hier om ist dat ic micke Dat die vlami[n]ghe iet dorre[n] segge[n] En[de] holl[an]t wt den prise legge[n] Noch te[n] g[r]aue haren h[er]e Oec ne moghen si lachtre[n] ni[m]m[er]m[er]e Den a[m]mirael en[de] die sine En[de] padroge die g[r]ote[n] pine Mette[n] goede[n] lieden dede Die waren va[n] caleys vt[er] stede En[de] vte poytan en[de] wt galissen Want si co[n]ne[n] he[m] bewissen Oec warenre gasscoeng[er]s mede Diene begheerde[n] ghene[n] vrede Want si om vechte[n] ware[n] come[n] Ghinc te scade[n] ofte vrome[n] Nochta[n] seide[n] die vlami[n]ghe En[de] maecte[n] d[aer] of g[ro]ot ghedinge Mochte ons noch dat ghescien Dat si ons niet woude[n] vlien So waret sekerlike al vse Die scepe g[ro]ot als huse Al ware noch alse vele Jn weet of si in spele Of in naerste seide[n] dat Want me[n] sach t[er] selu[er] stat De[n] g[r]aue van holl[an]t emm[er] nake[n] Jn weet wat die vlami[n]ge make[n] Si clappe[n] gaerne vele quaet Dat dinct mi een arme daet DAt moghe[n] sire winne[n] an Also goet is die man Dien ic hate als dien ic mi[n]ne Al is die vrienscap d[aer] wel dinne Noyt ne horde ic man gheprisen Jn enigher slachte wisen Die van viande[n] quaet sp[r]ac g[er]ne Jc raet elke[n] man tontb[er]ne Die vlami[n]ghe moge[n] niet segge[n] Noch in enighe[n] lacht[er] leggen Datse h[er] willem yet besloep Of met haeste[n] yet becroep Of m[et] roke of m[et] miste Yet quam dat nieme[n]t en wiste En[de] doruens oec make[n] ghene clage Hi q[u]a[m] allenkijn viertiendaghe Eer hi betten weerde leet Die zelandre die he[m] ware[n] wreet En[de] some noch sijn sine conne[n] Niet swighe[n] al sijn si v[er]wonne[n] Dats ene plaghe die ic hate Ay god dor dine goede v[er]wate Die quade tonghe va[n] zelant En[de] maecse te niete althant Alle beeste sijn bedwonghen Vande[n] mensche m[er] die tonge[n] Ne machme[n] bedwinghe[n] niet Gheliker wijs datme[n] ziet Dat ene vonke ontsteket al En[de] v[er]barnt groet en[de] smal Al dat is in ene stede Dus is tbeghin van alre quaethede Die tonghe diet wel m[er]ken wille Men siet datme[n] hout al stille Met ene[n] breydel ene starc rosside Al houme[n]t m[et] spore[n] indie zide Men houtet nochta[n] inde[n] monde Dat staende bliuet ene stonde En[de] al die lede sijn bedwonghen Mette[n] breidele die opt[er] tonghen Hem leghet al ist starc Datme[n]t stille hout in een parc Dien mensche soudic prisen mere Jn allen doene in allen kere En[de] dat hi starker ware allene Dan een lantscap al ghemene Die sine tonghe dwinghe[n] can Men souden heten een machtich man En[de] starker als wi proeue[n] connen Dan of hi ene[n] rose hadde v[er]wonnen Tfolc hadde langhe tijt ghelege[n] Op de[n] watre sere v[er]sleghen Langhe wile m[et] nauwer spise So datter somighe voere[n] lise Vten h[er]e daer si mochte[n] En[de] spise te cope[n] sochte[n] Want me[n] noyt te vore[n] en sach Dat holl[ants] h[er]e op twat[er] lach Also langhe sond[er] lant Want ic dat t[er] waerheit vant Dat lede[n] ware[n] d[er] daghen xv En[de] sijt nye hadde[n] so siene Dat si in husen ware[n] comen Al hadt he[m] g[ro]ot goet moge[n] vrome[n] Si moste[n] ligghe[n] indie scepe[n] Recht ald[us] wast begrepe[n] En[de] recht op ene[n] sondaghe S[inte] laurens auont leide laghe Die va[n] zeel[an]t al ghemene Te neme[n] die spise allene Sond[er] der holland[er] danc Vier cogge[n] name[n] tsg[r]aue[n] dranc Si name[n] d[aer] ten selue[n] male Vor bridorp dat weet me[n] wale Jn enen scepe viue min Dan c vate biers wasser in En[de] zoute[n] salme en[de] vleisch D[aer] of hadden si haren eysch Tzeeusche h[er]e voer vor bi Neffens duuelant seitme[n] mi Tussche[n] th[er]e enten lande Hem soude dencke[n] wesen scande Soude[n] si die spisen late[n] come[n] Sine soudense hebbe[n] te hare[n] v[r]ome[n] Die galeide[n] wordens gheware En[de] ghinghe[n] doe roeyen nare Dat sise int dijc wat[er] dreue[n] D[aer] si voer he[m] riden bleue[n] Als tfolc een deel was ghegaen Heuet dat zeeusche h[er]e bestaen Doer ene creke te roeyen alle En[de] hoepte[n] z[er]e te hare[n] gheualle Alse die spise te hebbe[n] ghenome[n] Die si gheuare[n] saghe[n] comen Die galeid[er]s v[er]saghen dat En[de] setter iegens da[er] ter stat En[de] ond[er] roeyde[n] hem den ganc En[de] dedense k[er]en al ghemanc After rugghe[n] d[er] cogghe[n] twee Ontroeyde[n] en[de] ware[n] gheuee Ene cogghe onuersien Van vrieslant en[de] v[er]sloeghe[n] die[n] Dand[er] drie leide[n] ter vlucht En[de] ontroeyde[n] dor die ducht Die si hadde[n] dor tg[r]ote h[er]e Want sine sette[n] te geenre w[er]e Dese vier cogge[n] als ic v[er]sta Volchde[n] der spisen na Al van maerlant d[aer] sise vonde[n] En[de] liete[n] hem neme[n] te[n] selue[n] stonde[n] Ene zeeusche cogge .i. scip m[et] biere En[de] die .iij. ontfloen nv hiere Het doech menich in sine[n] lande Die bute[n] heuet g[r]ote scande Die spise q[u]a[m] voer al sond[er] danc En[de] d[aer] na eer yet lanc Woude[n] die zeeland[er]s k[er]en wed[er] Dat si come[n] waren ned[er] Tussche[n] tlant en[de] dat h[er]e Ene galeide w[ar]p h[aer] ter w[er]e En[de] roeyde d[aer] bi en[de] scoet so s[er]e Sine conde[n]t ghedoge[n] in gene[n] k[er]e Sine moste[n] vlien te lande w[aer]t Oec quame[n] mede andie v[aer]t D[er] holland[er] vele m[et] hare[n] staue[n] Die he[m] g[r]ote smete[n] gauen So dat sise te[n] lesten dwonge[n] Dat si meest vt[er] cogge[n] spronge[n] Dit deden si al hadde[n] sijs scande En[de] mosten wade[n] d[aer] te lande En[de] trecten die cogge[n] naer En[de] ic seg v al ouer waer Hadde die galeide bliue[n] legge[n] Ene wile ic dar wel segge[n] Die cogge[n] ware[n] alle d[aer] bleue[n] Want si haddense begheue[n] Het was op ene volle zee Had gheebt wat wildijs mee Die cogge[n] ware[n] bleue[n] opt lant En[de] die liede[n] ware[n] te hant Wech ghegaen h[aer]re vaerde Want d[aer] en was nieme[n]t diet w[aer]de Dus was al zeelant in vlucht Dat dede der galeide[n] ducht D[aer] dreue[n] cogghe[n] sond[er] man Die he[m] die wint dreue[n] an D[aer] si om woede[n] toter kele D[er] luden was harde vele Die natscoe worde[n] andie v[aer]t Doeme[n] des gheware w[aer]t Jndie poert doe ware[n] si blide Dat dus v[er]ghinc an tsg[r]aue[n] zide En[de] tzeeusche h[er]e ghesconfiert Also scandelike wed[er] keert Dit ware[n] tsondage hare dade[n] En[de] die g[r]aue wort te rade Dat hi die nacht ruste[n] zoude En[de] sand[er] daghes vechte[n] woude Onde hem god der aue[n]ture[n] En[de] neme[n] dats he[m] mochte gebure[n] Also als wi segghe[n] horen So had die g[r]aue d[aer] te vore[n] Die g[r]ote scepe ghema[n]net wale Met sine[n] lude[n] tene[n] male Al mette[n] lude[n] diere in ware[n] En[de] had gheset sine scare[n] En[de] vore[n] ghescart die vore[n] zoude Men wart te rade datme[n] woude Al becorte[n] d[aer] die dinghe Ten eerste[n] dat die ebbe ghinge En[de] neme[n] dat he[m] worde[n] mach Het was op s[inte] laurens dach Dien si trouwelike baden Dat hi he[m] staen most i[n] stade[n] Met sire bede[n] tot onse[n] h[er]e Dit bade[n] si alle sere Die ebbe ghinc en[de] in gods name[n] Porde[n] si doe alte samen Als te vorre[n] al die viande Die d[aer] laghe[n] lanx de[n] lande En[de] dwers de[n] diepe[n] selue[n] male Doe waende die g[r]aue wale Hebbe[n] die viande an ghestrede[n] Die voer he[m] inde[n] diepe rede[n] So dat si alle hier om pine[n] En[de] worpe[n] wt met lange[n] line[n] Ankers v[er]re te lande waert En[de] trecten doe mett[er] vaert En[de] van caleys padroghe Die voere[n] voer in haer oghe Met iiij. scepe[n] tsame[n] ghebonde[n] Bleef sitte[n] ten selue[n] stonde[n] Op ene[n] sande vor die poert Dat leghet vand[er] haue[n] noert Des men sere was tonghemake Dat hijs hadde an sulke zake En[de] ment ghebetren niet en mach Als die g[r]aue dat v[er]sach Dedi die ankers wt setten Acht[er] en[de] vore sond[er] letten Die scepe te zame[n] binde[n] vaste Want die viande die wrede gaste Ware[n] doe van he[m] niet v[er]re En was gheen wond[er] al was hi erre Dat he[m] gheuel die aue[n]ture Dat .iiij. scepe[n] up die vre Vande[n] beste[n] sitte[n] bleuen Op den zande he[m] beneuen En[de] moste[n] sitte[n] dat ghetide Des die viande ware[n] blide Want si waende[n] openbare Dat d[aer] bi verloren ware Tsg[r]aue[n] doen al tenen male Want si waende[n] harde wale Die scepe borne[n] inde[n] gronde Want si vulden op die stonde Ene[n] cogge m[et] droghe[n] stro En[de] met peke en[de] waende[n] so Die scepe b[er]ne[n] d[aer] si laghen En[de] toghe[n] vort als donse sage[n] Dat si dat vier brochte[n] voert Hinghe[n] si seile bute[n] d[er] boert Om dat vier va[n] he[m] te weren Reden si glauie[n] en[de] speren Om dat vier va[n] he[m] te stote[n] Dand[re] met armborste[n] scote[n] So ouer sere die tfier brochte[n] Dat sijt gheherde[n] n[iet] en mochte[n] En[de] moste[n] kere[n] dane[n] si q[u]ame[n] En[de] ware[n] wel na alte same[n] V[er]bernet mette[n] selue[n] viere M[er] si voere[n] te lande sciere En[de] begaue[n] des b[er]nens al Die g[r]aue prijsde dit gheual Dat de[n] sine[n] come[n] was also En[de] was in sulke[n] wille doe Dat hi woude neme[n] die nacht ruste En[de] slape[n] late[n] die slape[n] luste En[de] sand[er]daghes neme[n] dan Dauenture die he[m] god an Want mocht hijt enich sins lide[n] Sone woudi nachts n[iet] stride[n] Die g[r]aue en[de] sine p[ar]tie Waende dattie fiere h[er] gye Dat hi legge[n] soude bliue[n] stille En[de] haers ontbeide[n] en[de] hadde[n] wille Die nacht te ruste[n] dat w[aer] dach En[de] neme[n] dan dats he[m] worde[n] mach En[de] souden alle ete[n] gaen Vande[n] auonde alsijt bestaen Begonde die vloet te gane En[de] die vlaminghe q[u]ame[n] ane Mette[n] strome driue[n]de toe En[de] tsg[r]aue[n] liede[n] wape[n]den he[m] doe En[de] troeste[n] mallic andre[n] sere En[de] beualent onsen h[er]e Die goede worde[n] h[ar]de blide En[de] quade droeue an dand[er] zide Goede knape[n] die d[aer] waren Come[n] indes g[r]aue[n] scaren Worden ridders diere woude[n] Dand[re] latic onbescouden Die he[m] stoutelike woude[n] w[er]en Jc wane noyt ma[n] sulke .ij. h[er]en Sach come[n] des ghelijcs te stride Als dese twee op elke zide Die vlaminghe hadde[n] volx so vele Dat sijt waende[n] alte spele Metten lope hebbe[n] ghewonne[n] Hier om wast dat sijs begonne[n] Want si hadde[n]t h[ar]de siene Jeghe[n] ene[n] man hadde[n] siere tiene Opte[n] watre ghereit te stride En[de] opte[n] lande te[n] selue[n] tide Driew[ar]f also veel liede Jc wane noyt eer ghesciede Dat so clene p[ar]tie vacht Jeghen also grote cracht Doe die vlaminghe q[u]ame[n] toe Met g[r]ote[n] oestele[n] scote[n] si doe En[de] met springalen menighe[n] q[u]areel Die g[r]aue hadder vor sijn deel Veel menighen seg ic v Doe sp[r]ac die g[r]aue het is nv Wel tijt datme[n] ghelde Wine moghe[n] niet vlien te velde Nu laet ons were[n] of wi conne[n] Want sekerlike ic siet gewonne[n] Die he[m] weert ic salt he[m] lone[n] Die oec sterft god sal ne c[r]one[n] Jn hemelrike al hier boue[n] Die blijft te liue me[n] salne loue[n] Die warelt dore vort an Dus troeste die ionghe man Sine lieden tote[n] stride En[de] men scoet te[n] selue[n] tide Met lx oestelen en[de] springale Die banc armborste[n] weet me[n] wale Scoter .cc. ofte mee Die pile vloghe[n] alst ware snee H[ier] mede scoet me[n] m[et] ghenende Doe si quame[n] so ghehende D[aer] dene p[ar]tie dand[er] sochte Datme[n] met clene[n] boge[n] mochte Sciete[n] doe inden hoep Wort d[er] quarele[n] goede[n] coep Met .M. armborste[n] ofte mere Scoet me[n] wel wt tsg[r]aue[n] h[er]e Sond[er] dat si wed[er] scoten Die pile[n] vloghe[n] dat si rote[n] Ghelike recht oft ware bien Jc waent noyt eer was gesien Jn v[er]gadere[n] so sere sciete[n] Doeme[n] der stene[n] mochte geniete[n] Ghinghe[n] si delen sond[er] ghetal Jnt holl[an]tsce h[er]e w[ar]t een ghescal Die baniere nam indie hant Een scoen vroem ionc seriant En[de] maecter he[m] mede te hant D[aer] hi die meeste porse vant En[de] droech al d[aer] tsg[r]aue[n] baniere Hem volchde goede liede[n] sciere Die he[m] wel proeuede[n] ind[er] noet Doe w[ar]t d[aer] gheruchte groet En[de] riepen doe altehant Ay ha holl[an]t holl[an]t hollant Doe riep me[n] holl[an]t parijs Des bin ic vroet en[de] wijs Dat noyt ma[n] horde roepe[n] soe Jn ene[n] stride alsme[n] dede doe Als die strijt v[er]gad[er]t was Hoe noyt ma[n] sulc gheclas Men stac me[n] sloech me[n] warp Men scoet menige pile scarp Manlic andere[n] ieghe[n] thouet Si vochte[n] so des ghelouet Datme[n] ene mile hore[n] mochte Beide warp en[de] gherochte Die vlami[n]ge wo[n]ne[n] t[er] eerst[er] ioeste[n] Drie scepe[n] die donse moste[n] Alle rume[n] doer die noet Die siere in pronde[n] sloghe[n] si doet Si ware[n] worde[n] des te rade Dat si soude[n] sond[er] ghenade Al v[er]slaen dat si wonnen En[de] dat si v[er]lope[n] connen Des droge[n] die vlami[n]ge[n] ou[er] een D[aer] wort gheworpe[n] menige[n] steen Vanden kokette[n] ned[er] waert En[de] vande[n] castele dat wel h[ar]t Die holland[er] hadde[n] int beghi[n]nen Sulc v[er]liest hi waent wi[n]nen Si waende[n] bi na sond[er] w[er]e V[er]sleghe[n] hebbe[n] tholl[antsche] h[er]e D[aer] om bestonde[n] sise iege[n] nacht Alsme[n] int starcste vacht Recht als die sonne was ond[er] Sachme[n] d[aer] ghescien een wond[er] JN ene[n] casteel op ene[n] maste En[de] in top so ware[n] gaste Die tholl[antsche] volc sere quelden En[de] menige[n] ma[n] ned[er] velden Want si worpe[n] menige[n] steen Ten leste[n] male sach menre een Dat hi vande[n] castele spranc Jnde[n] watre en[de] eer yet lanc Viel tkoket alte male Vande[n] scepe ned[er] te dale Dan mochte sond[er] scade n[iet] lide[n] Nu ware[n] die holl[anders] indat stride[n] Sere v[er]lost van desen doene Des ware[n] si te bet coene Want si te vore[n] ware[n] v[er]lade[n] Nu ne mach hem niet scade[n] Die stene[n] die va[n] boue[n] q[u]ame[n] Hare[n] loep si doe name[n] En[de] spronge[n] int scip he[m] lude[n] toe En[de] dreuense alle d[aer] vte doe Of sloeghe[n] doet die si vonde[n] Dus keerde spel te die[n] stonde[n] Die te vore[n] hadde[n] tbeste Si v[er]loren nv int leste Die .iiij. scepe[n] te voren Opt sant sate[n] als wi horen Ware[n] come[n] driue[n]de an Si hadde[n] binne[n] menige[n] man Die s[er]e droeue ware[n] te vore[n] En[de] rou hem dat si ware[n] gebore[n] Dat si so spade q[u]ame[n] te[n] stride Si waren nv so ouer blide Dat si mede striden mochte[n] Hoert wat die meest[er]s dochte[n] Dies si he[m] beriede[n] sciere Si dede[n] make[n] grote viere Van droghe[n] houte die barnde[n] z[er]e Die dat beriet wiste m[er]e Alst was inde[n] beste[n] brant Sloghe[n] si d[aer] an h[aer] hant En[de] worpent dand[er]e ieghe[n] thoeft D[aer] mede worden si alle v[er]doeft Dat si ald[aer] ter stede wonne[n] En[de] die vlaminge diet bego[n]ne[n] V[er]lore[n] d[aer] al dat si brochte[n] Also dat si n[iet] langh[er] vochte[n] Dit duurde toter midd[er]nacht Datme[n] vore[n] aldus vacht En[de] me[n] seide al openbare Dat die strijt v[er]wonne[n] ware Des si blide waende[n] wesen Men gaf drinke[n] en[de] met desen Qua[m] een bode die seide h[er]e Men vecht hier bi noerde[n] s[er]e Ghine se[n]det he[m] helpe si sijn v[er]lore[n] Want si hebbe[n] sulke[n] toren D[aer] sijn v[er]scer liede noet Si sijn v[er]moert die porse is g[ro]ot Sent hem hulpe si sijn behoude[n] Mach ics bliuen ombescouden Of ic selue come dare Sp[r]ac die g[r]aue brenct mi mare Ofs hem doet al sulke noet Jc auentuer eer toter doet Eer icse so late bederuen Jc sal lieuer met he[m] steruen Dus ghinc die bode wed[er] te stride Die cortelike keerde blide En[de] seide h[er]e hets al ghewo[n]nen Also als wi ghemerke[n] connen En[de] wel gheproeue[n] moge[n] tware[n] Die viande ligghe[n] hier en[de] dare Opt lant die scepe groet Die lude ghevloen ofte doet Die vaste scip merke ic wale Dat hier leghet tesen male Alre naest v sond[er] een D[aer] an en is twifel ne gheen Het sijn viande openbare Want ic w[ar]t d[aer] in gheware Die swarte[n] lewe andie baniere Ghetandert de[n] stoc doe w[ar]t me[n] sciere Roepe[nde] holl[ant] parijs hollant Slach w[ar]p hier is viant Men warp al datme[n] mochte En[de] alst de[n] ghene[n] doe dat dochte Dat sijt gheh[er]den niet en conde[n] Hiewe[n] si tseil ten selue[n] stonde[n] D[aer] si mede ghemeret ware[n] En[de] dreue[n] vore[n] des g[r]aue[n] scare[n] Mette[n] stroem want ebbe ghinc Jc heb v[er]staen in ware dinc Dat inde[n] scepe was h[er] ghye Die de[n] neue lach also bie Hi dreef wech wt tsneue[n] hande[n] En[de] rechte voert is bestande[n] Die dach te blasen ouer al Die pipe[n] maecte[n] g[ro]ot ghescal Dus duurde die strijt va[n] vesp[er]tide Tote ande[n] daghe sond[er] mide Datter clene ruste was Oec dar ic mi v[er]mete[n] das Dat die ghene die doe laghe[n] Jnd[er] poerte[n] en[de] toe saghe[n] Mer in th[er]te v[er]droeuet ware[n] Dati die vochte[n] ieghen die scare[n] Want si saghe[n] die lude stride[n] En[de] deen den and[er]en niet v[er]mide[n] Doer hare[n] wille diere ware[n] besete[n] En[de] sine conde[n] niet ghewete[n] Hoet met he[m] is v[er]gaen An wien haer leue[n] soude staen Naest gode ten selue[n] tide Wast wond[er] dat si ware[n] onblide Want si hoerde[n] ind[er] nachte Die onscamel dorper knechte Quame[n] lope[n] te menigh[er] vre En[de] riepe[n] op ande[n] mure Trouwe[n] nv ist al ghedaen V g[r]aue is doet of gheuaen Wat sel vwes nv ghescien Sulc v[er]uaerde he[m] in dien En[de] sulc hilt ouer sceren En[de] hoepte me[n] salt bet v[er]were[n] Ten was geen wond[er] sekerlike Want te vore[n] in aertrike Was poert so vromelike ontset D[aer] die van binne[n] niet bet Mochte[n] toe doen noch oec deden Want si hadde[n] menige[n] wrede[n] Viant vor he[m] diet benam Recht alst op de[n] daghe quam So v[er]re datme[n] mochte sien Den ene[n] volghe[n] de[n] and[er]en vlien Worde[n] die van zericzee Sere blide wat wildijs mee Doe si die galeide saghen Al omme tsg[r]aue[n] h[er]e iaghen En[de] roeyen en[de] trompen En[de] die viande zuutw[aer]t crompe[n] Saghen sijt v[er]wonne[n] te[n] selue[n] tide Si danckens gode en[de] ware[n]s blide Dat doe gheen wond[er] en sceen Want si troest el ne gheen Hadde[n]. hadt die g[r]aue v[er]loren Alsi ghesproke[n] hadde[n] te voren Dan wt te gaen optie vre En[de] neme[n] die auenture Die he[m] god hadde ghegeue[n] Man en[de] wijf hadde[n] h[aer] leue[n] Jn dauenture dan gheset Nu wast hem allen come[n] bet Dat si bet ware[n] in hoghe[n] Des si gode danke[n] moghe[n] Si dade[n] hare rechte scout Dit mach v[er]staen ionc en[de] out Si diende[n] hare[n] rechte[n] h[er]e Dat he[m] te prise[n] sere En[de] die h[er]e sijt sek[er] das Dedem dat hi sculdich was HJer latic die tale bliue[n] En[de] sal v voert een deel scriue[n] Hoet voert ghinc opte[n] dach Als dat volc dat v[er]sach Die alre lest hadden ghestrede[n] Dattie ghene bi he[m] reden Die binne[n] d[er] nacht op he[m] vochte[n] Hoert wes si he[m] bedochte[n] Si worde[n] roepe[nde] te hant Ay ha parijs parijs holl[an]t En[de] ghinghe[n] houwe[n] en[de] luke[n] En[de] lietens he[m] n[iet] ghebruke[n] Dat si te lande gheuare[n] ware[n] Si spronge[n] tot he[m] sond[er] spare[n] En[de] dreuense vte[n] scepe daer Den ene[n] vore[n] de[n] and[er]en naer En[de] oec datmer sulc gheprant Dand[re] vloen in duuelant Sac op pac en[de] ghinghe[n] vlien Oec so mochtme[n] d[aer] wel sien Datt[er] menich int wat[er] spranc D[aer]ne die g[r]ote noet toe dwanc En[de] waende[n] ontswe[m]me[n] het was v[er]lore[n] De stene dede[n] he[m] sulke[n] toren D[aer] mense mede w[ar]p ter doet Dus ontfinge[n] si scade g[ro]ot Bede va[n] goede en[de] van liede[n] Het w[aer] iamm[er] te bedieden En mochte n[iet] wesen sond[er] scade D[aer] me[n] so vacht sond[er] ghenade Ene[n] nacht al dore en ture D[aer] na in wel corter vre Begonde een scip vele saen Dat wt de[n] stride was ontgaen Sijn seyl te halen en[de] woude vor bi Die vloet ghinc seideme[n] mi En[de] quame[n] seilen bi lieuer lade Vor bi al there sond[er] scade Dit mochtme[n] harde wel sien Want al there lach nochtien Vaste ghecoppelt zide an zide Dat si ontquame[n] des ware[n] si blide Zeland[er]s warent allegad[er] En[de] h[er]en ghyen hare[n] vad[er] Liete[n] si doe bliue[n] achter Dat si ontfloen dat was he[m] lacht[er] Si seylden vluchts te bette[n] w[eer]de Dat hem nyeme[n]t en keerde Si seilde[n] d[aer] bi een sant Si souden winde[n] altehant Tseil bet hogher die mast vel Si mochte[n] tgheluc p[r]isen wel Datse die mast n[iet] doet en sloech Oec so wast h[aer] ongheuoech Doe quamen scepelkijn diese brochte[n] Doe si vorder n[iet] en mochte[n] Ant lant va[n] scoude[n] ande[n] dike Of d[aer] bute[n] anden slike So dat si wech mochte[n] gaen Anders heb ics niet v[er]staen Die fiere libaert die stoute h[er] gye Lach nochta[n] segt me[n] mie Met vijf scepe[n] opde[n] stroem En[de] sach dand[re] vare[n] das na[m] hi goem Die stroem w[ar]t gaende en[de] hi want Van ene[n] scepe tseil te hant En[de] woude vorbi pensic wale Hem street an ten selue[n] male Die ammirael m[et] eenre galeide Die si van he[m] daden sceide Si weerde[n] he[m] met crachte soe En[de] coruen haren cabel doe Die wint was cleen en[de] cranc Doe q[u]a[m] ghedreue[n] an sine[n] danc Die ammirael seitmen mi Op tsg[r]aue[n] cabel en[de] h[er] ghy Qua[m] na ghedreue[n] oec d[aer] an Dat he[m] coste menich man D[aer] mocht me[n] sien stride[n] sere Daer vacht elc als een here Die te vore[n] ind[er] nacht Van onscamelhede[n] niet en vacht Die moste he[m] scame[n] en[de] ghinc st[r]ide[n] Men scoet en[de] w[ar]p an beide side[n] Die des nachts hadde[n] gherust Dochte mi dat nv vechtens lust Die vechte[n] te vore[n] n[iet] en mochte Die v[er]boude[n] hem als mi dochte En[de] vochte[n] so vtermaten Dat he[m] selue[n] mochte[n] haten Die vlaminghe wel om dat si Den holl[anders] quame[n] so bi Die d[aer] pensde[n] om die scande Die si deden in hare[n] lande Dus v[er]loes h[er] ghye den zeghe Dien hi te vore[n] alle weghe Plach te hebbe[n] in elke[n] stride So dat hi te[n] selue[n] tide Bat dat menne va[n]ghe[n] soude Men warp of also houde Den zw[ar]ten liebaert ond[er] voet En[de] stac op mett[er] spoet Den roden leewe in sine stat Als die g[r]aue v[er]sach dat Ghinc hi te[n] neue die he[m] gheuaen Gaf. en[de] doeme[n] van daen Leden zoude woudemen slaen Doet. dus mosti gaen Jndie galeide of hi ware doet Hier toe dwancse die noet Dus is hi indie galeide comen Ter waerheit hebbic v[er]nomen Die ammirael vincs niet M[er] ald[us] ist ghesciet Dat hi quam indie galeide Die hier of and[er]s yet seide D[er] w[aer]heit soudi missen sere Dus was gheuange[n] dese h[er]e Die heuet brocht in deser noet En[de] met ouer moede doet Menighe[n] man alst wel sceen D[aer] bleef leuende ne[m]mer een Die met he[m] int scip quamen Sine bleue[n] doet altesamen Of gheuaen diere was n[iet] vele Wat lach hem an desen spele En[de] wat recht lach he[m] ant gone Dat hi woude sijns oems sone Onteruen en[de] sire moeyen kint Jc weet wel datme[n] n[iet] en vint Yew[er] bescreue[n] dat holl[an]t Soude behore[n] ter vlaemsc[er] hant Noch doestzide vand[er] scelt M[er] dicwile heeftme[n] ghetelt Dat die vlami[n]ghe sprake[n] an Die wester zide en[de] man Soude die g[r]aue d[aer] of wesen En[de] oec hoe dat q[u]ame in desen H[er] ghye bestonts emm[er] niet Al ist nv ald[us] ghesciet Hi heuet oud[er] broedre da[n] hi es M[er] eens dincs bin ic ghewes Onghegoet was hi doe Had he[m] moghe[n] come[n] hier toe Dat hi den neue hadde v[er]dreue[n] So w[aer] hi selue g[r]aue bleue[n] Jn can ghewete[n] n[iet] hoe lange Hi mochte misscie[n] bi bedwange Ene wile hebbe[n] ghesijn M[er] nv seghet tgheloue mijn Als die p[ar]tie van zelant Die he[m] dit brochte[n] in hant Ond[er]linghe hadde[n] ghekeue[n] En[de] hi an dene side ware bleue[n] Dand[re] p[ar]tie soude dan sciere Hebbe[n] gheseit wi brochte[n] hiere W[aer] an sijn wy gheraect Wy hebbe[n] g[ro]ot here ghemaect Hi leghet ons nv ond[er] die voet Een and[er] raet w[aer] ons goet Wi hebbe[n] trechte oer v[er]dreue[n] En[de] desen man also v[er]heue[n] En[de] hi doet ons allen scande En[de] wil ons iage[n] vte[n] lande En[de] heffet onse viande alte boue[n] Dit ne wil wi n[iet] lang[er] loue[n] Wi hebbe[n] misdaen alte z[er]e Yeghens onsen rechte[n] h[er]e Dit soude[n] si pensen en[de] werk[er] na En[de] halen wed[er] als ic v[er]sta So soude tghemeente van holl[an]t Herde sciere kere[n] die hant Metten porte[n] al ghemene Sone mocht hijs niet berechte[n] allene Met eenre p[ar]tie vande[n] lande Elc soude pensen omdie scande Die he[m] te voren waer ghesciet Dus ne mocht hi langhe niet H[er]e bliuen ouer een Want stappans t[er] stede sceen H[er] ian van rinesse moste vare[n] Sijnre vaerde wt sijnre scare[n] Want hi hem niet gheloefde wel Daert he[m] d[aer] na misfel Als h[er] ghye gheuange[n] was En[de] me[n] opt lant gheware w[ar]t das W[ar]t there al te barenteert En[de] elc tot sine[n] lande keert En[de] droeghe[n] m[et] he[m] dat si mochte[n] Jc wane si niet meer en dochte[n] Die poert te soken op ene[n] dach Doeme[n] die liede varen sach En[de] te voet gaen mede W[ar]t men blide binne[n] d[er] stede Doe ghinghe[n] si wt om ghewin En[de] haelde[n] doe dat goet in Die winne[n] woude wan ald[aer] Dit was in ons h[er]en iaer M ccc. en[de] viere Dat g[r]aue willem in deser maniere Den wijch op goude met scepe[n] wan En[de] v[er]sloech menige[n] man Oec v[er]loes hire selue liede Die selue dach doe dit ghesciede Wast manendach vor ons[er] v[r]ouwe[n] misse Te half oext sijts ghewisse En[de] was s[inte] laurens dach Datme[n] die vlami[n]ge come[n] sach Jeghe[n] den g[r]aue d[aer] te stride En[de] was omtrent vesp[er]tide Doe sides strijts begonne[n] En[de] waendent al hebbe[n] ghewonne[n] Want si vochte[n] m[et] g[r]oter cracht Tot ouer die midd[er]nacht En[de] doet ghinc daghe[n] recht Began wed[er] tgheuecht Voer p[r]imetijt ind[er] vloet Wast datme[n] den wijch bestoet En[de] duuerde tote middaghe Doe gheuel he[m] sulke plage Dat har ghye bleef gheuaen Als ghi te vore[n] hebt v[er]staen Dit moghe[n] si te rechte clage[n] Nu so moghedi mi vraghen W[aer]om dat ic niet en noeme Die vande[n] stride was die bloeme Of die quaetste of die beste Of die vortste of die leste Mi dinct ic p[r]ise algader Alhad elc ghesijn mijn vad[er] Jn wiste[n] hoe best gheprisen En[de] mine[n] viant in alre wisen Ne wistic w[aer]om spreke[n] lacht[er] Sond[er] de[n] gene[n] die snachts trac acht[er] Trouwe[n] d[aer] wasser vele Die n[iet] en quame[n] tote[n] spele Dat si stene w[er]pe[n] mochten Jc wane dat si anders dochte[n] Men hadse tsdaghes n[iet] ghesien Sine pine[n] hem wech te vlien Dat toechde[n] si wel in ghelate Vande[n] galeyde[n] qua[m] die bate Die some acht[er] laghen doe Oec bename[n] si dat d[aer] toe Die clene scepe[n] niet en q[u]amen Woude icse nome[n] al bi namen Men mochte segghe[n] dat ic bi nide Liede lacht[er]de inden stride En[de] dor miede gauem prijs Jc ne sal niet doe[n] in alre wijs Yement te p[r]isen vor sijn oghe[n] Want wi alle merke[n] moghe[n] Dat he[m] die goede scaemde sere En[de] pensde om die ere En[de] oec sijn lijf wilde v[er]weren Jn gauen te lone n[iet] .ij. peren Die mi den prijs gaue allene Die al die goede liede ghemene Mette[n] liue v[er]diende[n] daer Jc dar wel segghe[n] ouer w[aer] Dat edel lude vochte[n] wale En[de] die porters te[n] selue[n] male En[de] die ghemeente vacht oec wel Jn weet wat d[aer] toe segge[n] el Jc mochte misscien p[r]isen de[n] ene[n] Een and[er] zout also niet mene[n] Jc mochte oec zwige[n] dien Dieme[n]t vele bet hadde ghesien Doen. dant enich and[er] dede Dat ware g[r]ote dorp[er]hede Dat ic bi name[n] prijs h[ier] gaue Een vroetma[n] wilde om ghene haue Dat menne prijsde openbare Oec sal ic v segge[n] tware Die quade willen n[iet] ghelach[er]t sijn Dat segh[et] mi tgheloue mijn Manlic ken hem selue[n] wale Dat ic segge dese tale Dats om dat ic beghere Dattie goede hem echt[er] were En[de] doe bet dan hi doe dede En[de] houde altoes sulke zede Datme[n] va[n] hem spreke[n] mach Na sire doet menighe[n] dach Dus sal leuen na sine doet Sine[n] name dats ere groet Gaue me[n] he[m] prijs in sijn leue[n] En[de] woude hi d[er] doghet begheue[n] So waert quad[er] dan te vore[n] Soe ware aldie prijs v[er]loren En[de] w[ar]t in spot v[er]keert al Hoert wat ic v segge[n] sal W[ar]t dat ic worde des te rade Dat ic lacht[er]en woude die q[u]ade Jc mochte sulke[n] spreke[n] lacht[er] Bi name[n] hi soude mi volge[n] acht[er] En[de] slaen mi doet of oec dien Die dit lase mochte ghescien D[aer] om spreke ic int ghemene Die vroede weet wel wat ic mene En[de] salre om pensen dach en[de] nacht Kenne he[m] selue[n] dats die macht En[de] pense dat hi d[aer] misdede En[de] bet[er] hem tere and[er] stede Dat is vele bet mijn raet Dan hi v[er]dient datme[n] heet quaet So mach hi prijs en[de] ere ontfaen En[de] den andere[n] name of dwaen Ghi mogh[et] segge[n] wine horde[n] nye Men gaf prijs wats ghescie An deen zide vande[n] stride Dit so siet men alle tide En[de] ghine wilt niet prisen ene[n] man Sond[er]linge wat legett[er] an Hier op mach ic andw[er]de[n] nv Jc hebs een deel ghesegh[et] v W[aer] omme dat ics mi v[er]mide Prijs te gheue[n] an tsg[r]aue[n] zide An dand[er] side ken ic niet D[er] liede enich dus ghesciet En[de] ne kenne niet h[aer] dade M[er] dats mi come[n] inde[n] rade Dat ict d[aer] omme aft[er] late Te p[r]isen die bi hare onmate Bi ouermoede en[de] bi onrechte Willens come[n] in gheuechte En[de] trecke[n] an des niet bestaet Hem meer cracht en[de] ou[er]daet Pijnsi d[aer] omme in alre wisen Te doene salmense d[aer] om p[r]isen Dat docht mi wesen onghehoert Diet bet[er] weet hi brengh[et] voert Jc laets mijn recht wel te niete Die ionghe g[r]aue die in v[er]driete Langhe tijt hadde ghewesen En[de] acht[er] een geleghe[n] in desen Seue[n]tien nachte[n] indie[n] scepe[n] Al ghewape[n]t. moge[n] sine hepe[n] En[de] sine lede[n] sere sweren Mochte lusten en[de] begheren Te comen d[aer] si ruste namen Dat mocht si doen al sond[er] scame[n] Hi voer op ande[n] auont Sere blide en[de] al ghesont En[de] alle die op uare[n] woude[n] Voeren sond[er] strijt an scoude[n] En[de] ghinghe[n] zericzee D[aer] was doe gheen stride[n] mee Hier te voren heb ic ghesegh[et] Wes die vreemde h[er]e plegh[et] En[de] hoe hi wil bedwinge[n] tlant Doe middelburch ghinc in hant En[de] op gaf hare[n] ghyen Des dar ic h[ar]de wel ghelyen Dat bi ionch[er] willem was Die he[m] bat selue das Dat si die port op gheue[n] soude[n] Op dat hi mochte behoude[n] Vare[n] wech ald[aer] he[m] dochte Dat hi seker wesen mochte Doe gauen si gysele bi vorworde[n] En[de] oec bi besproke[n] worde Dat hi die core n[iet] soude doen af Die hem die co[ninc] willem gaf En[de] hare veste soude breken Bi enighe rade bi enigen treke[n] Dit zwoer hi te[n] heilighe[n] daer En[de] gafs he[m] brieue dats waer Oec ghelouedi openbaer Waert dat die g[r]aue d[aer] naer Te lande q[u]ame en[de] hi d[aer] aue Here worde ende graue Waert met stride[n] of m[et] vreden Of waert met eendrachtichede[n] Of hoe dat ware in welk[er] wise Hi soudse late[n] als hise Ontfinc opte[n] selue[n] dach En[de] hare gysele sond[er] gheclach Wed[er] gheuen quite en[de] vri En[de] gafs he[m] brieue seitme[n] mi En[de] oec zeghelen twee Sijns en[de] sijns broed[er] of n[iet] mee Besiet hoe hijt heuet behoude[n] Mach hijs bliue[n] onbescoude[n] En[de] ofme[n] hier om p[r]isen mach Want opde[n] goeden cinxen dach Dedi breke[n] haer veste Dit docht sine[n] rade tbeste Die middelburch die porte hate[n] Dit ne dorsti oec niet late[n] Vande[n] ghene[n] diet he[m] rieden Wat mocht and[er] sins bedieden Dan hi was bedwonge[n] sere Hine wast niet al hiet hi h[er]e Sine baeliuwe[n] hilde[n] bedwo[n]ge[n] Bede den oude[n] en[de] den ionge[n] Die sine lieden wesen soude[n] Bede den ionghe[n] en[de] den oude[n] Consti bedwinghe[n] vand[er] vere Dat q[u]a[m] bedi hi vant[er] were Hi was bedwonghe[n] alst wel sceen Hine liet niet ene[n] steen Gheheel bliue[n] andie poert Oec so heb ic ghehoert Doe hi die veste moste doe[n] breke[n] D[aer] quame[n] lude m[et] valsche[n] treke[n] En[de] dade[n] he[m] neme[n] gysele mere Dan hi had ghenome[n] ere En[de] wt ghelesen toe bi namen Bi gode des mocht hi he[m] scame[n] Dat hi dus brac sine vorw[oer]de Jc wane dat hi segghe[n] hoerde Doe hi in holl[an]t come[n] was Wat hi beloefde hine hilt n[iet] das D[us] wond[er]t mi da[n] datme[n] d[us] p[r]iset Mer mine h[er]te mi dat wiset Dat dede die ghene diene hilde[n] Jn bande[n] en[de] mede stilden Hare viande[n] en[de] ond[er]daden Noch so heb ic mi beraden Hoe dat q[u]a[m] hine had te broken Wille[m]me dat d[aer] was ghesproke[n] Trouwe[n] het was wond[er] groet Hine hadde[n] gheuaen of ghedoet Bi sulken rade die he[m] was bi M[er] ic wane het bleue[n] si Dat els niement toe en brochte Dan mijn h[er] ian als mi dochte Van rinisse die houessche viant Jc weet dat in zelant So houesch en was va[n] alre dade[n] Sine vriende[n] dat was g[ro]ot scade Dat hi he[m] hilt an sulk[er] lere Dat hi sinen rechte[n] h[er]e Af ghinc in desen doene Want hi vroem was en[de] coene En[de] sine[n] viant houesch ghenoech Had hi ghedaen al zulc gheuoech Dat hi sine[n] h[er]e had ghedient En[de] trouwelike ghesijn sijn vrient Hi had he[m] ghegheue[n] altemale Den prijs sond[er] and[er] tale ALs die g[r]aue hadde leden Den strijt en[de] hi bind[er] steden Come[n] was danctijs gode En[de] sende wt sine[n] bode En[de] ontboet wie in come[n] woude Dat hine gaerne ontfange[n] soude Behoude[n] lijf en[de] goet En[de] die gone diet so stoet Dat hi ballinc had ghewesen En[de] dieme[n] meest mistrout in desen Moste vare[n] te gysele legge[n] Ter stat dieme[n] he[m] zoude segge[n] En[de] h[aer] goet soude he[m] volghe[n] Ballinghe[n] d[aer] me[n] op v[er]bolghe[n] Te vore[n] was die quame[n] in Een deel. dit was goet beghin Oec warenre dies n[iet] dorste[n] bestaen So vele hadde[n] si misdaen Die te vore[n] waren vrient Hadde[n] h[er]en ghyen so ghedient Sine dorste[n] n[iet] bliue[n] inde[n] lande En[de] vloen wt des hadde[n] si scande En[de] liete[n] bede goet en[de] erue Dat docht mi qualike h[aer] bed[er]ue Jn weet waert h[er] ghye neme[n] sal Daer hise sel mede goede[n] al Dus is de[n] g[r]aue hulde gheswore[n] Die h[er] ghye hier te voren Hadde[n] ghehoude[n] ou[er] h[er]e Swoere[n] dat si ne[m]merm[er]e Den g[r]aue willem ghinge[n] af Hier mede hi v[er]gaf Aldat he[m] was misdaen Nu so heuet hi v[er]staen En[de] sine liede mede Dat inde[n] dune[n] teenre stede Waren wel viM man Die alle wape[n] hadde[n] an Behalue[n] dand[re] diere waren Die g[r]aue dede stappans varen Twee galeide[n] vor dat lant Si senden boden altehant Ande[n] g[r]aue om ghenade Dat hi sijn edelheyt dade En[de] hise vinghe d[aer] ter stede Behoude[n] lijf en[de] lede DIe g[r]aue w[ar]t te rade soe Dat hi bode[n] sende doe Te paleuoets heide diese vinge[n] Die vlaminge doe m[et] he[m] ghinge[n] Ene so ouer grote scare Dat wond[er] te segge[n] ware Est onmate dats mi wond[er]t Elken boerd[er] mee dan hond[er]t Te leden diere om waer come[n] Die g[r]aue ne had tsine[n] vrome[n] Niet so vele liede[n] op goude Doeme[n]t eerst bestande[n] zoude En[de] d[aer]men de[n] strijt mede wan Tenigh[er] stede nye vernam Datme[n] so menige[n] vange[n] sach Sond[er] stoet en[de] sond[er] slach En[de] sond[er] wed[er] cronen yet Men dede gaen tflaemsce diet Rote an rote in zericzee Ghelike datme[n] driuet vee Men dreefse in cloest[er]e en[de] in k[er]ke[n] Wildi v[er]staen so moghedi m[er]ke[n] Hoeme[n] weet hoe veelre was Die rechte w[aer]heit das Dat mense riep al te samen En[de] dede bescriue[n] al h[aer] namen En[de] ghincse delen haer entare D[aer] so mochtme[n] horen tware Want dat wistic emm[er] wale Men leuend[er] wt bi ghetale Vter mind[er] broed[er] porte Xxxijc sonder borte Datt[er] ghehoert was vte[n] scrichte Naecte knechte[n] en[de] clene wichte Vter kerken wie soes wondert Worden gheleuert xv hond[er]t Behalue[n] wiue en[de] garsone Dus weet ic in desen doene Datt[er] bleef behoue[n] wale VM tenen male Behalue[n] die d[aer] ontghinghen En[de] ontgaen ware[n] doe sise vinge[n] DIt was indie selue weke Dat dit ghesciede d[aer] ic of spreke Dat die g[r]aue hadde de[n] strijt Recht op die selue tijt Dat die strijt ghewonne[n] was Worde[n] tsg[r]aue[n] viande das Te rade dat si openbare Seide[n] dat v[er]wonne[n] ware En[de] die va[n] holl[an]t ware[n] doet Jn middelburch seideme[n] al bloet Dat al doet waer gheslaghe[n] En[de] ene[n] man n[iet] ontdraghe[n] Wie so had holl[an]ts h[er]te Die doechde grote smerte Die therte droech va[n]den liebaert Hi drubbelde en[de] sp[r]anc op w[aer]t Van bliscepe[n] en[de] sanc Na middaghe dat was n[iet] lanc So q[u]a[m] mare die bet[er] was Jc dar mi wel v[er]mete[n] das Dat die te vore[n] ghinge[n] screyen Dat si doe begonne[n] pleyen En[de] die te vore[n] songe[n] hoghe Screye[n] dat he[m] die t[r]ane was in doge[n] Dus wast v[er]keert in cort[er] vre Dits d[er] warelt auenture Die deerste nyemare ald[us] brochte[n] Jc weet wel dat si and[er]s dochte[n] En[de] dochte[n] alsi vrochte[n] En[de] ghinghe[n] vlien aldat si mochte[n] Si hadde[n] die vlami[n]ge[n] brocht in tstrec M[er] selue bleue[n] si niet int pec Woude[n] die vlaminge dat v[er]staen Si hebbent meer dan eens gedae[n] Hets wel te stede also help mi god Si mogh[er] mede houde[n] spot Si hebbense brocht in dese[n] strecke Als die voghel bide[n] becke D[aer] si mosten vange[n] bliuen Dandre mochte[n] mette[n] wiuen Mette[n] kind[er]en en[de] mette[n] nichte[n] Dat goet besitte[n] sond[er] vichte[n] Jc wilde dat elke[n] dus v[er]ghinge Die bet ghelouet sulk[er] dinge Dieme[n] he[m] seghet dan hi siet Al ist dan dat he[m] missciet Dat soudic claghe[n] h[ar]de spade Want het is wel te stade M[er] woude[n] si volghe[n] vroede[n] rade Si soude[n] pensen om oude dade En[de] soude[n] vte[n] lande doen Die he[m] so dorp[er]like ontfloen En[de] diese brochte ind[er] noet Of binne[n] lants slaen te doet Want me[n] mach wel dat v[er]staen Dat si he[m] meer hebbe[n] misdaen Dan die g[r]aue oyt ghedede Al was he[m] houde[n] ghene[n] vrede Dits d[er] dwaser vlami[n]ge[n] zede Want si ne houde[n] ghene stede Men soudse met loge[n] d[aer] toe driue[n] D[aer] mense alle soude ontliue[n] Alst ald[us] was volgaen En[de] ment i[n] middelburch heu[et] v[er]stae[n] Ghinghe[n] si vanghe[n] en[de] iaghe[n] H[ier] om ne dordi niet vrage[n] Hadde[n] sijt ghewete[n] te p[r]imetide D[aer] maecte he[m] sulc h[ar]de blide Hi soude and[er]s hebbe[n] gesonge[n] Eer hi va[n] daer ware ontspro[n]ge[n] Doe w[ar]t daer een g[ro]ot gheluut Tghemene volc liep al wt Manne wiue en[de] kind[er] Bede mere en[de] mind[er] En[de] ghinghe[n] toe m[et] grote[n] drachte En[de] droege[n] de[n] steen vter grachte Ghewillichlike en[de] blide Die ionge g[r]aue sende tie[n] tide Sine vriende[n] indie poert Die dor he[m] alsme[n] dat hoert Hadde[n] tlant gherumet mede Doe si q[u]ame[n] binnen d[er] stede Wort dat volc blide zere En[de] danctens gode onse[n] h[er]e Die dede[n] dat he[m] was ghehete[n] En[de] ghiselde[n] suldi wete[n] Binne[n] d[er] poert dars was te doene Dieme[n] kende en[de] die n[iet] so coene Waren dat si dorste[n] beiden Si ghinghe[n] stappans hene[n] weide[n] Dus sijn die sticke[n] h[ier] v[er]gaen En[de] die g[r]aue quam zaen Jn die poert als hi eerst mochte En[de] den goede[n] lude[n] dochte Dat si hadde[n] gode bide[n] voete D[aer] si quame[n] he[m] te ghemoete En[de] elc he[m] te stride diende Oec ware[n] si blide om hare vriende Die met he[m] wed[er] inne quame[n] En[de] m[et] he[m] gheuare[n] ware[n] tsame[n] Of gheuolgh[et] ware[n] doer mi[n]ne Jn zel[an]t waren si dinne Die he[m] goet en[de] ere togheden Sond[er] die ghene die ghedoghede[n] Datme[n] hare huse brac Ofte barnde en[de] al onstac Die menichte was n[iet] g[ro]ot Die de[n] zware[n] wed[er] stoet Wederstonde[n] in zericzee En[de] mette[n] g[r]aue wat wildijs mee Op goude vochte[n] alde[n] nacht En[de] in middelburch bind[er] gracht Dat si die porte op soude gheue[n] Al wast dat sire binne[n] bleue[n] Dvs v[er]sta ict in desen Alse die g[r]aue had gewesen Jn middelburch viertienachte Dochte he[m] dat die grachte Of die veste yet was so goet Datter goet merre[n] doet En[de] voer wed[er] te zericzee Die va[n] middelburch dede[n] n[iet] mee Dan sette[n] toe aldat si mochte[n] En[de] droghe[n] en[de] wrochten En[de] deder toe al sulke pine Datter veste[n] was in scine En[de] v[er]beterde[n] dat also Dat sijs ne achte[n] n[iet] i. stro Al quame va[n] volke .i. wed[er]stoet Jc wane noyt ma[n] also g[ro]ot Werc so sciere toe sach bringhe[n] Die van also clene[n] dinghe[n] Ware[n] voersien doe sijt bestonde[n] Want si ghewete[n] n[iet] en conde[n] W[aer] si neme[n] souden stene Sond[er] dat die g[r]aue allene Hem die steen huse beual te velle[n] Die stonde[n] int lant hordic telle[n] Bede zuutw[aer]t en[de] noert En[de] voerdense al in die poert En[de] ghinghe[n] make[n] doe m[et] crachte En[de] so delue[n] hare grachte Dat mense qualike meer mach dwinghe[n] W[aer] si voersien va[n] and[er]en dinghe[n] Dat he[m] bedarf en[de] oec mede Dat tfolc algoet ware bind[er] stede Sone dorste[n] si he[m] n[iet] ontsien M[er] hebbe[n] si binne[n] dese[n] of dien Die woude v[er]were[n] indie noet Al ware die g[r]acht noch also g[ro]ot En[de] oec driew[er]uen also diep En[de] een muer daer omme liep .Jj. roede[n] dic ende .ij. roede[n] hoech So ist al dat niet en doech Die t[r]ouwe liede[n] en[de] oec die goede Dat is vand[er] stat die hoede Op dat si hebbe[n] wat v[er]teren En[de] w[aer] mede si moghe[n] weren Anders ist al pine v[er]loren En[de] vele argher dan te voren Oec was mi ghemaket cont Dat d[aer] te vore[n] op ene stont Die g[r]aue wille[m] gadere[n] soude Sijn volc d[aer] hi mede op goude Sid[er] vacht alst was in scine Dat h[er] ian en[de] die sine Van rinesse pijnde mett[er] stat Of hi mochte beneme[n] dat Jc v[er]stont al ouer waer Datt[er] met he[m] ware[n] daer Tshere[n] sone va[n] aemstelle En[de] aernt va[n] benscoep sijn geselle H[ar]ma[n] va[n] woerde[n] hadde d[aer] ghesijn Oec seide mi die segg[er] mijn Dat vand[er] leide mijn h[er] ian En[de] d[aer] toe menich and[er] man Die ic ghenome[n] n[iet] en can Al noem ick[er] niet wat leit[er] an Die m[et] he[m] ware[n] indie stat En[de] die he[m] alle pijnde[n] dat Te beneme[n] had si ghemoghe[n] Dattie g[r]aue niet w[aer] ghetoge[n] Om tontsette[n] zericzee Doet was ghesciet wat wildijs mee En[de] h[er] ian dat v[er]nam Dat hem doe niet wel en bequa[m] Nam hi orlof bind[er] stede Hi en[de] sine ghesellen mede En[de] ruumde die stat m[et] haeste[n] g[ro]ot En[de] ontsaghen mere noet En[de] quamen d[aer] si souden Ouer varen m[et] eere scouden En[de] hadden die p[aer]den vore ghesent Twee ionghelinghe woend[er] omtre[n]t Houesch coene en[de]van g[r]ote[n] maghe[n] Als si dat hoerden en[de] saghe[n] Dat sire emm[er] soude[n] liden Ghinghe[n] si vaste ane he[m] ride[n] Dit was recht ande[n] auont En[de] dreuense ter selu[er] stont Jndie scoude altehant So dat si sittende bleef op tsant Doe soude[n] si lope[n] ant and[er] ende Des he[m] gheuel g[r]ote scende So dat die scoude bleef v[er]sonke[n] En[de] si wel na alle v[er]dronke[n] D[aer] bleef ian en[de] aernoud Die h[er]e vand[er] leyde al was hi stoud Spranc al willens ouer boert Est w[aer] als ic heb ghehoert Dus v[er]dranker d[aer] meer dan .C. D[er] meest[er] viande wie soes wond[er]t Die die g[r]aue hadde ouer een Mi dinct dat miracle sceen Dat dede god dor sine ghenade Dat tsg[r]aue[n] viande so g[r]ote scade Ontfinghen in so corte[n] tiden Sine[n] lande an beide siden Dene op goude dand[er] op lecke Hier om ist dat ic v[er]trecke Dic wile heeftme[n] ghesien Dat god een dinc laet ghescien Dat een lant heuet plage g[ro]ot En[de] men vele lieden slaet doet Mer als een man wil te verre Mach hijs lichte wel worde[n] erre Want ommate stont noyt lange Die g[r]aue moste bi bedwange Zelant rume[n] doer die noet Sine plaetse was n[iet] so g[ro]ot Die hi in zel[an]t doe behilt Hi moste die selue m[et] ghewelt Houden doe wast lief of leet Heren ghyen was so heet Dat hem holl[an]t en[de] zel[an]t bede Te nauwe waren tsinen wede Dat bisdom van vtrecht Woude hire oec toe hebbe[n] recht D[aer] sijn neue bisscop was Oec hoerdic ghewaghen das Dat hi de[n] bisscop die hi gheuaen Hadde. soude doet doen slaen Sijns oems zone van vtrecht En[de] men d[aer] ouer recht Sinen neue hadde v[er]coren Willem van gulike als wi horen Die w[ar]t v[er]sleghen op ene[n] dach Dat seide mi een die dat sach Datme[n] sijn hou[et] op ene[n] scachte Vorde[n] co[ninc] va[n] vrankeric brachte Dat was waer sekerlike En[de] het gheuel al in ene weke Jnden oexte telk[er] tijt Tsmane[n] daghes began die strijt Op goude als ghescreue[n] es Des sondaghes auonts sijts gewes V[er]dranc h[er] ian als is vorscreue[n] En[de] die ghene die m[et] he[m] bleue[n] Des naeste[n] maendages d[aer] naer Vacht die co[ninc] weet vor waer Jege[n] die vlami[n]ge hoer ic gewage[n] D[aer] willem va[n] gulike w[ar]t v[er]slaghen God die deet dor sine ghenade[n] Dat bliuet mitt[er] minst[er] scade Dat moghedi merke[n] wel in desen Hadt op goude so ghewesen Dat h[er] ghye daer had ghehat Den zeghe d[aer] en waers dan plat Ontgaen cleen no groet Si haddent al gheslege[n] doet Want het wasser onsiene Ene[n] van C tontfliene D[aer] was emm[er] gheen toe tiden Want het was in allen ziden Viant zond[er] zericzee En[de] namelike holl[an]t en[de] nye mee En[de] dat d[aer] toe behoert Dus wast but[er] poert Gheen v[er]laet om ontgane Men hadd[er] nyement geuane M[er] doe si v[er]wonne[n] waren Spaerdeme[n] dieme[n] mochte spare[n] Hadt op goude v[er]lore[n] bleuen Sone hadd[er] nyeme[n]t behoude[n] tleue[n] Jn zericzee g[ro]ot no clene Men hadt v[er]slege[n] al ghemene En[de] die h[er] ghye wt holl[an]t dreuen Hadde[n] nyet behoude[n] tleuen Dordrecht delf en[de] leide[n] mede Vlaerdinghe scieda[m] en[de] elke stede Die de[n] vlaminge[n] dede[n] scande Dat sise iaghede[n] vte[n] lande Soude[n] des selfs hebbe[n] gedronke[n] Ware[n] die ghene v[er]sonken Jndie lecke bleue[n] te liue So hadde[n] tlant in g[r]ote[n] kiue Ghehoude[n] al h[aer] leuen daghe Som h[aer] goet hebben die mage Die den g[r]aue minne[n] zere En[de] doen he[m] w[aer]dicheit en[de] ere Hadde willem va[n] gulike v[er]slage[n] Den co[ninc] dat mocht me[n] claghe[n] Al die warelt dure enture Dat had ghesijn sw[aer] aue[n]ture En[de] had gheweest die mere scade D[aer] om heeft doer sine ghenade God ghedaen op dese tijt Des moeti sijn ghebenedijt Wat holpe dat ic seide mee H[er] willem was in zericzee Doe he[m] d[aer] quam niemare Dat sijn vad[er] bleue[n] ware Jn henegouwe[n] en[de] ware doet Des had hi rouwe groet D[aer] hi recht scout hadde an Want hi v[er]loes d[aer] ene[n] man Die lange goet ma[n] had gewesen En[de] get[r]ouwe ic hoerde va[n] desen Dat hi was godlic indie kerke En[de] minde goede ghewerke En[de] dat hi gode ontsach wel s[er]e Bi hem ne ware[n] ne[m]merm[er]e Dinc ghesciet dan al goet Hi hadde gheset sine[n] moet Gode te diene[n] alst was tijt Jc seg v dat hi was v[er]blijt Alsmen soude eten gaen En[de] hi die tafle gherecht sach staen En[de] hi ghereet wiste ghenoech Dat hem dan sijn h[er]te loech Als hi goede liede bi hem sach Dit gheuiel hem alde[n] dach Jn allen doene dancti gode P[er]lement so hoerdi node D[aer] hijs hebbe[n] mochte v[er]drach Lieuer haddi alden dach Mette[n] valke[n] omme te gane Dan hi te pleite hadde te stane Haddijs moghe[n] wesen quite Nochta[n] ist in v[er]wite Op gheseghet te meniger stede Te scampe en[de] te ledichede En[de] sulc heuet gherope[n] sere Die duuel soude desen here Diene[n] ofte moghe[n] mi[n]nen Wine conne[n] van hem n[iet] ghewi[n]ne[n] Vonnesse noch recht in ware sake[n] Jc seg v in waren sprake[n] Dat sulc hier om maect ghescal Haddi moghen hebbe[n] al Na sine v[er]diente recht vo[n]nesse Het had he[m] gheweest .i. sware lesse Die nochta[n] riep alre meest En[de] dreuer omme g[r]ote feest Die nochtan te rechte mochte Den h[er]e prisen die was sochte Wanter sijn vordeel ane lach Nochta[n] sachment alden dach Die baelivwe vande[n] lande Dede den g[r]aue dese scande Elc woude onbescoude[n] bliue[n] Hadde[n] si willen bedriue[n] Alsi sculdich ware[n] te doene Sine hadde[n] n[iet] sijn so coene Datme[n] de[n] g[r]aue hadde bescoude[n] Hadde[n] si trecht willen houde[n] Also alst he[m] beuole[n] was Die h[er]e hads he[m] wel geuolg[et] das M[er] daer ne wasser emm[er] gheen Die so ghewillich in dienste sceen Die enighe sake wilde enden Die g[r]aue en moste he[m] senden Ope[n] brieue[n] en[de] hem dat hete[n] Nu en can ic n[iet] ghewete[n] W[aer] omme die h[er]e sette dan Te baeliuwe enen man Die n[iet] wil rechte[n] int ghemene Ou[er] groet als ouer clene En[de] ouer de[n] rike[n] als ou[er] de[n] arme[n] Hine laet die lude lope[n] karme[n] Na de[n] h[er]e waer dat hi es Mochte die h[er]e des sijt ghewes Selue berechte[n] die liede[n] wale Sone dorsti te ghene[n] male Baeliuwe sette[n] tenigh[er] stede Of den liede[n] beuelen mede Die h[er]e behoeft oec enige raste Die menscheit is niet so vaste Dat si ghedurich moghe wesen Dus heb ic v[er]staen in desen Dat dese g[r]aue was bescouden Vande[n] ionghen en[de] vande[n] oude[n] Dat hi der sticke[n] n[iet] en dede Hi begheerde altoes den vrede En[de] pays haddi gherne ghesien Hadde hem dat moghe[n] ghescien En[de] die baeliuwe hadde[n] berecht En[de] benome[n] alle gheuecht Alsme[n] pleghet in allen lande Sone haddeme[n] ghene scande Hem after lande dus ghesproke[n] Hi liet nochta[n] al onghewroke[n] Want hi v[er]droecht al in oetmoede En[de] beualt gode den goede Want hi hoepte dat elc soude Selue bekenne[n] sine scoude En[de] dat in doechde[n] keren Echt was die zede des h[er]en Datme[n] n[iet] mochte gheue[n] scoude Ene[n] man des hi woude Gheloue[n] en ware gheproeft Bi mire wet des behoeft Nu te houe in elke stat So menich quaetsprek[er] seg[et] dat En[de] bringh[et] vort te menigh[er] stonde En[de] argh[et] sulke[n] mette[n] monde En[de] spreket lacht[er] en[de] quaet Die hi m[et] al sire daet Niet ghebeterde va[n] enen hare Al quaemt also inden iare Dat hine v[er]heffen woude wed[er] Dien ghene[n] dien hi so ned[er] Met ene[n] woerde hadde ghedaen Hine wiste hoe bestaen En[de] hoe ghebetre[n] sine noet Die hi he[m] dede also groet Dese h[er]e minde altoes spel Hine was naradich no fel Noch behendich in enighe[n] quade Mer hi was vroet in alle[n] rade Oetmoedich en[de] goed[er]tieren En[de] ontfarmich va[n] manieren Hem ontfarmde der armer zere Jc dart wel segghe[n] had dese h[er]e Scarp[er] gheweset dan hi was Sulc onder want hem das Hine hadde niet gheweset so coene Dat hijt hadde bestaen te doene Haddi gherecht m[et] scarphede[n] Hi en[de] die zine hebbe[n] leden Des hadde ghedaen ghene[n] noet Had hire xx. gheslege[n] doet Hi hadd[er] M mede behouden Dit qua[m] al va[n] dien scouden Dat hi gode ontsach so z[er]e Jn enighe[n] doen in enighe[n] k[er]e Hadde hi met wille v[er]daen Ene[n] ma[n] en[de] sond[er] waen Gheloefde he[m] yeme[n]t enige dinc Hoe na dat hem oec ghinc Hi waende dat also ware Dat sceen wel al ope[n]bare Doe die va[n] barsele ware[n] geuaen Jn holl[an]t dat hise liet gaen Op h[aer] belof en[de] op haer eede Si deden hem sint lede Alst openbaer is anscine Die wile hi leuede en[de] die sine Wel dat hebben ond[er] vonden Dat si bi na tot ene[n] stonden Hadde[n] v[er]dreue[n] sijn gheslachte Bede m[et] rade en[de] m[et] crachte En[de] hi wel na hadde v[er]loren Dat hi gheloefde dat he[m] geswore[n] Was. als hi te rechte soude Nochtan gafme[n] he[m] die scoude Dat hi fel ware en[de] loes Die kennets niet altoes Die sulke dinc va[n] he[m] seide Nu is hi indie gods gheleide God hi moet der zielen pleghe[n] Des hi begaerde in alle[n] weghe[n] Dese here ne leefde n[iet] langhe Nadien dat sijn zone stranghe Den wijch op goude vacht m[et] ere[n] Jeghen die vlaemsche wrede h[er]en En[de] hise v[er]wan al sond[er] lette En[de] hi zericzee onsette Dit wisti al vor sine doet Dat was hem die bliscap g[ro]ot Dat he[m] god der ere[n] ionde Dat hi doch op ene stonde Vor sine doet was ghetroest En[de] sine vriende[n] ware[n] v[er]loest Want haddi ghestorue[n] ere Men soude segge[n] dat hi va[n] s[er]e En[de] va[n] rouwe[n] ware bleuen En[de] so den gheest op gegeue[n] D[er] quaetsprekers is so vele Die altoes wt hare kele Late[n] eer gaen quaet dan goet Die des pleghet hi misdoet Dat hijt al in quade keert Ghodsat heb hi diet he[m] leert Hi v[er]sciet als ic v[er]sta H[ar]de cortelic daer na Nade[n] stride als is bescreue[n] En[de] heuet den gheest op ghegeue[n] Tsat[er]daghes alst wesen moste Na onser v[r]ouwe[n] daghe inde[n] oeste En[de] w[ar]t beg[r]aue[n] m[et] g[r]oter eren Jnde[n] selue[n] iare ons heren Alst bescreue[n] is vande[n] stride Dies sine vriende ware[n] blide Al was die g[r]aue wille[m] droeue Hi moste sien om sine behoeue Op hem was nv come[n] tlant En[de] voer doe altehant En[de] dede he[m] hulde[n] en[de] zweren Dies ne wildi n[iet] ontberen En[de] der ma[n]ne[n] en bleef ne gheen Sine ontfinghe[n] alle h[aer] leen Als va[n] haren rechte[n] h[er]e Si mochtent doen m[et] g[r]ote[n] ere[n] Als hi in zel[an]t hadde ghedaen Manscap en[de] hulde ontfaen Pijndi hem hoe hijt besette En[de] voer in holl[an]t sond[er] lette Al te dordrecht indie poert En[de] ontboet rechte voert Om die liede[n] dat si quamen En[de] sijt voer tgoede namen En[de] sine ontfinghe[n] ou[er] here Si dadent gaerne wildijs mere En[de] zwoere[n] hem d[aer] houde Die porters ionc en[de] oude En[de] lantliede al ghemene Beide g[ro]ot en[de] clene Tot sciedam voer hi van daer En[de] omboet dats waer Die liede vand[er] iegenode Die vore[n] hem waren n[iet] node En[de] zwoere[n] he[m] hulde mede Al die liede d[aer] ter stede Oec ne wasser ne gheen Sine ontfinghe[n] alle h[aer] leen Die d[aer] woenden inden lande En[de] sette[n] he[m] in tsg[r]auen bande Want hi m[et] rechte h[aer] h[er]e was Doe wort hi te rade das Dat hi te delf voer indie poert Te leyde[n] te haerlem also voert En[de] voer talcmaer in vrieslant En[de] ontboet alte hant Die vriesen datsi tot he[m] quame[n] Of dat si tot he[m] sende[n] bi name[n] Dien si betrouwede[n] sond[er]linghe Van wien dat hi hulde ontfinge Voer he[m] allen d[aer] ter stede En[de] voer he[m] mochte[n] zwere[n] mede Die vriese[n] stonde[n] tsine[n] ghebode En[de] dankets onsen h[er]e gode Dvs dedi an dese vaert En[de] voer weder tzel[an]t waert En[de] besette d[aer] sijn lant Doe qua[m] die boetscap te hant Dat hi dor brabant mochte vare[n] En[de] hi quame sond[er] sparen Jn henegouwe[n] zond[er] respijt Want men soude op die tijt Dat segghe[n] vte[n] vande[n] dinghe[n] Tusschen va[n] vranckeric die co[nin]ghe En[de] sine p[ar]tie an dene zide En[de] die va[n] vlaendre[n] te[n] selue[n] tide En[de] h[er] ghye en[de] die zine So mochti mett[er] selu[er] pine H[er] karels docht[er] va[n] vrankerike Te wiue trouwe[n] eerlike Die he[m] ghesekert was te vore[n] Bi tsuad[er]s tide[n] alse wijt hore[n] Teerste[n] dattie boetscap q[u]a[m] En[de] hijt waerlike[n] v[er]nam Beset hi tlant van zel[an]t wale En[de] reydem te[n] selue[n] male Hoe hi in holl[an]t come[n] mochte Des had hi pine[n] eer hijt volbrochte Vande[n] yse dat was starc Hadt moghe[n] bate[n] M marc Men hadde niet come[n] ouer Vande[n] ene[n] an tand[er] oeuer Dit gheuel te menigh[er] stonde Dat hi gheuare[n] n[iet] en conde Vande[n] yse dat was so g[ro]ot Dat hi merde dede he[m] die noet So wat hi ter zew[aer]t sochte Dat was dat hem n[iet] en dochte Hine w[ar]t niet leden sond[er] scade Ten leste[n] wart hi te rade Dat hi boden sende zaen En[de] dede godeuaerde v[er]staen Van berghe den drossate Dat hi emm[er] niet en late Hine onbiede he[m] mett[er] vaert Of hi quame dar waert Dat hine dan mochte geleide[n] Tote breda ouer die heide Die h[er]toghe had he[m] ghegheue[n] Gheleide en[de] oec dat bescreue[n] En[de] dat hi onbode wat hi doen woude Want hi d[aer] na w[er]ken zoude Godeuaert ontboet he[m] wed[er] saen Wat hi woude het ware ghedaen D[er] ballinge en waer gheen so coene Dat hi he[m] yet dorste bestae[n] te doene Often minsten van de[n] sinen Hi zoude ghet[r]ouwelic pinen En[de] zekerlike gheleiden Met he[m] riden ouer die heide[n] En[de] doen dat hem is beq[u]ame En[de] hi d[aer] stoutelike q[u]ame Hine dorste n[iet] ontsien Godeu[aer]t ontboet mettien Ware die ballinge een so coene Die he[m] pijnde te misdoene De[n] g[r]aue of yeme[n]t vande[n] zine[n] Hi sout he[m] doen anscine[n] En[de] nemen lijf en[de] goet Mettien die g[r]aue rede[n] doet Sine vaert wat wildijs mee En[de] porde van zericzee En[de] voer te bordenda[m]me ou[er] Jn noertbeuela[n]t ande[n] oeu[er] En[de] ghinc te cats rechte voert En[de] sceepte heb ic ghehoert Jn zuutvliet hi en[de] sine ma[n] En[de] voere[n] te wijchvliet an En[de] voert voer hi te re[m]merswale En[de] qua[m] d[aer] ten auont male Den nacht dore en[de] den dach Die g[r]ote vastelauont lach Bleef hi d[aer] en[de] den nacht d[aer] na Sand[er] dages als ic v[er]sta Reide hi he[m] toe en[de] voer bi tide Ouer an die and[er] zide Sine p[aer]den waren ghereet Doe hi dore die porte leet Tote berghe[n] sonder houde[n] Die ghene die m[et] he[m] vare[n] soude[n] Warent ghereit en[de] voere[n] mede Twe mile[n] bute[n] der stede Doe reet hi vort ou[er] die heide Een deel met sijns selfs gheleide Die h[er]e va[n] breda hilt he[m] bi En[de] dedem al dat hi Doen mochte te waerdichede[n] En[de] wilde[n] doer sijn lant ghelede[n] En[de] sine helpe wies he[m] an Hem q[u]ame[n] doe sijns selues man Opder heyde[n] hem te ieghen En[de] deden alse goede liede plege[n] Dus reet hi voert ts[inte] gheerde[n] b[er]ghe En[de] na[m] d[aer] ruste en[de] h[er]berghe D[aer] bleef hi ene corte stonde En[de] beset als hi best conde Sine liede[n] en[de] sijn lant En[de] voer voert altehant Jn henegouwe[n] dor brabant D[aer] hi blide lieden vant Diene wel ontfinge[n] als wi hore[n] Nu was he[m] ald[aer] te voren Een kint ghesek[er]t van hoge[n] gheslachte H[aer] vad[er] was va[n] grote[n] machte D[aer] toe weldich en[de] rike Tsco[nin]x broed[er] va[n] vrankerike H[er] karel was hi ghenant Als ic te vore[n] seide te hant Die g[r]aue hadde he[m] v[er]meten Dat hi woude suldi weten Die ionghe bruut hebbe[n] te wiue En[de] trouwedse te sine[n] liue En[de] leid[er] toe sijn ghedochte En[de] reder toe dat hi mochte Doet but[er] vaste[n] come[n] was Voer hi en[de] pijndem das Dat hi qua[m] op ene stont Jn dabdie telongepont Daer hi vant die ionge magh[et] Die he[m] harde wel behagh[et] D[aer] was die bisscop va[n] sissoen Diet h[ar]de wale conde doen Diese trouwede beide te zame[n] Dat moste wesen in gods name[n] God moetse st[er]ke[n] als hi wel mach Dit was op ene[n] sonne[n]dach Voer die opuaert ons h[er]en Dat hi na[m] m[et] g[r]oter eren Sijn wijf en[de] besliepse daer Alsme[n] screef ons h[er]en iaer M ccc en[de] viue Graue wille[m] in ionghe[n] liue En[de] keerde wed[er] en[de] ontboet te ha[n]de Te holl[an]t waert tsine[n] lande D[aer] mens was blide z[er]e En[de] danctens gode onse[n] h[er]e Nv so stont he[m] harde ziene Eer hi der iaren neghe[n] tiene Hadde. haddi leden al Alst is bescreue[n] g[ro]ot en[de] smal En[de] doerwade[n] met ghenende Hier make ic mijns dichtens ende