167. M. Effter geresumeert weesende de aggreatie van 't tractaet, lest met den heere van Charnacé gemaeckt, verclaerden de heeren van Haerlem gelast te zijn 'tzelve te excuseren, omdat zij daer geen vordel in saeghen. Leyden wilde alvooren weeten watte lasten, die uyt dit subsidie souden moeten betaelt werden, sijn bedraeghende, om daervan rapport te doen, sodat alsnoch geen conclusie in genomen heefft connen werden.

P. Bij resomptie sijn de leeden weder aengemaent omme haer alsnoch naerder te verclaren op 't tractaet met de baron van Charnacé gemaeckt, gelijck hiervooren meermalen heeft gedient dat se 'tselve willen ratificeeren, opdat de Staet van de subsidie daerbij wegen Sijn Ma.^t van Vranckrijck belooft, mach sijn gedient.

D'heeren van Haerlem hebben 'tselve als schadelijck ende als onproffijtelijck voor 't lant affgeslagen. Leyden versoeckende naerder bericht van sarvice- oock gasthuyscosten, alsmede van de Fransche officieren ende de 2 regementen van Mollart ende Waerdenburch, daerop de heer Cats verclaert heeft uyt Sijn Ex.^cie verstaen te hebben datter noch naerder aen de 6 als 500.000 £ sal overschieten, wijders al[s] se gaen in dienst van de lantgraeff van Hessen, dat ons vordel sal wesen. Amsterdam ende eenige anderen conden de leste clausule van voorgaend tractaet in haer vigeur alsnoch niet toestaen. D'andere consenteerden en resomptie.

168. M. Zijn Genade graeff Willem in ongeleegentheyt gestelt weesende deur schaersheyt van penningen ende versoeckende dat hem doch promptelijcken gefurneert moght worden de 15.225 £, die hem alsnoch aen de gage van sijn verloopen mareschalsampt sijn restende, is nae deliberatie bij de meeste leeden verstaen ende geresolveert de heeren Committeerde Raden te authoriseren denzelve heere graeff ter bester gelegentheyt uyt de restanten van de negotiatiën ende 200^en penning contentement te doen.

P. De heer Cats heeft geproponeert dat d'leeden op den 1^en deser hebben gehoort de serieuse recommandatiën van Sijn Ex.^cie bij Sijne Genade graeff Willem van sijn achterstallige tractament, soo als colonel als veldmaerschalck tot 15.225 gulden doch mach werden voldaen, daerop doenmaels geen deliberatie gevallen is; dat nu de secretaris van Sijn Genade bij hem is geweest, verclaren[de] veel parthiculariteyten, die niet sonder groote oneere hier in de vergaderinge souden connen worden geseyt, van de groote necessiteyt ende ongelegentheyt daerinne Sijn Genade bij gebreck van gelt is, versoeckende dat hij doch mach worden geholpen.

Is bij verscheyden leeden gemoveert dat omme de schaersheyt van penningen noch wat behoorde te worden verschooven, maer geconsidereert de groote ongelegentheyt van Sijn Genade, die geen uytstel can lijden, is geconcludeert dat de heeren Gecommitteerde Raden de voorss. betalinge uyt voorgaende negociatie ende restanten ter bester gelegentheyt sullen doen.

169. M. Effter geproponeert weesende belanghende de resolutie van de affectatie van de militie datte meeninge van de heeren Committeerde Raden is dat die vast sal staen, ende dat van nu aff ordonnantiën opte respective comptoiren de capiteynen, daerop gerepartieert, in handen zal werden gestelt. Dan also eenige van de comptoiren, vermits de afflossinge van de penningen aen haer geverght, daertoe onvermogende zijn, die daerom moeten geassisteert worden, sullen sij de ordonnantiën voldoen; datte meeninge van de heeren Committeerde Raeden is dat men om deese onvermoghende bij leeninghe te assisteren ende tot betaelinge van verscheyden lasten buyten de drye staten, die nyet geëxcuseert connen worden, soude mogen toestaen een nyeuwe negotiatie van een millioen.

Ende is daeromme in deliberatie geleyt off de leeden daertoe nyet en souden connen verstaen, dewijl een yegelijck kennelijck is dat alreede opte restanten soveele posten geweesen zijn dat tot extraordinair militie, leegerlasten ende anders nyets overich is, moetende volgende de claere resolutie aen Admiraliteyten betaelt worden 592.000 £; aen die van de Groote ende Cleyne Visscherije noch 56.000, 23.000 ende 19.000 £; aen de fortificatiewerckers tot Gorchem 50.000 £; aen de waeghenluyden van anno 1635 36.000 £, behalven 'tgunt totte scheepsvrachten, leegerlasten, incoop van ammunitiën ende andere ontallijcke lasten meer van nooden is.

De Edelen, Dort, Delfft, Rotterdam, Gorchem ende eenige andere conden in deesen voorslagh ende tot een reedelijcke negotiatie verstaen, sonder die uyt te drucken.

Die van Amsterdam vonden goedt het voltrecken van de resolutie van de affectatie ende tot assistentie van de onvermogende comptoiren ende betaelinge van andere lasten; conden verstaen tot een maentelijcke negotiatie van 200.000 £ ter maent voor drye maenden.

Leyden, Rotterdam, Goude ende 't heele Noorderquartier vonden meede de voltreckinge van de resolutie opte affectatie noodigh, maer conden in geen vorder negotiatie verstaen solange de voorghaende nyet souden weesen gesuyvert. Wilden aenwijsinge in spetie wat steeden ende van wat sommen noch defectueus moghten zijn omme d'zelve daertoe te disponeren, sodat eyntelijcken goedtgevonden is de heeren Committeerde Raden te versoecken om deese aenwijsinge ende specificatie alvooren te doen.

P. D'heer Cats heeft voorts vanwegen de heeren Gecommitteerde Raden geproponeert dat d'selve op de gelegentheyt van de affectatie der middelen voor de rente, interesse ende militie, nu meermalen gedient, naerder hebben geconsidereert ende verstaen dat de affectatie vast moet werden gehouden ende in practijcque gestelt achtervolgende voorige resolutie. Dienvolgende worden oock alle de ordonnantiën om dat werck sijn volle swier te geven op de respective comptoiren gedepescheert. Maer terwijle eenige ontfangers alrede hebben verclaert niet mogelijcken te sijn de betalinge soo prompt te doen, 't sij dan dat òff de middelen soo promptelijcken niet te berde werden gebracht, òff dat eenige capitalen worden opgeëyscht, òff remissie aen de pachters gegeven ende diergelijcke intervallen meer, omme welcke dan te mogen suppleren bij weeckelijcke leeningen aen de militie, versoecken de heeren Gecommitteerde Raden consent om een millioen van nieus te mogen negotieeren. Ende naedien de leden daerop swaricheyt maecken ten aensien de voorgaende 1.200.0000 in plaetse van de 200^en penning ende daernae 1.500.000 £ geconsenteert omme te negocieeren noch op verre nae niet opgebracht en sijn bij gebreck van credit der comptoiren, soo dienen deselve daertegen te weeten dat op deselve negociatiën groote resolutiën sijn genomen omme te voldoen, als 592.000 £ tot uytrustinge van de vloot ter zee, 50.000 £ voor de fortificatiewerckers tot Gorcum, 36.000 £ voor de wage[n]s in 't leeger, daerbij dan noch sullen comen de treckpaerden ende ontallicke lasten meer, op gisteren noch ten aensien van de Groote ende Cleyne Visscherie 56.000, 32.000 ende 19.000 £, weshalven de heren Gecommitteerde Raden alsnoch versoecken de voorss. nieuwe negociatie de gemene saecke ten lesten te willen toestaen.

Waerop sijnde gedelibereert hebben alle de leden verstaen dat men de voorss. affectatie volgens de voorgaende resolutie in treyn sal brengen, gelijck de heeren Gecommitteerde Raden alreede beginnen te doen, maer wierde de onvermogentheyt van eenige comptoire ende 't ongelijck incomen van de middelen alsmede 't verval van rente ende interessen weder geallegeert. Ende 'tgene daertegen wierde geseyt, dat de compagniën niet complet sijnde gemonstert, haer ten goede soude comen, gedebatteert dat se onderrecht waren dat de monsteringe geen plaets soude hebben, maer allene pro forma was gedaen, dat oock de Fransche troupen niet alleen compleet, maar oock t'overich hadden, immers dat de commissarisen geen last hebben eenige rollen uyt te geven. Ende tot de versochte negociatie conden de leeden alsnoch niet verstaen, vermits noch sooveel in ontrent 1.100.000 ƒ van de voorgaende consenten was uytstaende. Is goedtgevonden dat de heeren Gecommitteerde Raden op morgen naerder afdoeninge van de defecten sullen doen.

170. M. Bij deese occasie meede geresumeert ende in omvraege gebracht weesende het 24^e point van de beschrijvinge om de solliciteurs op haere continuele clachten eyntelijcken eenigh contentement te geven, is verstaen dat alsnoch het advijs van de heeren Committeerde Raeden daerop, misgaders opte genomen resolutiën dienaenghaende zal worden gehoort.

P. Op 't XXIIII point van beschrijvinge omme een voet te ramen dat d'solliciteurs op haer menichvuldige clachten contentement mach worden gedaen, daerop verscheyden consideratiën sijn gemoveert, onder anderen als haer al in conformité van voorgaende resolutie obligatiën wierden gepasseert, off dan de intentie is dat se haer capitalen over 5 millioenen bedragende nae verloop van een jaer metten interest vandien souden mogen opeyschen, daermede het credijt van 't lant nae alle apparentie dan t'enemael gebroock[en] soude sijn.

Is goedtgevonden dat op de voorss. resolutie ende de saecke selffs d'consideratiën van de heeren Gecommitteerde Raden naerder sullen werden gehoort, omme dan te resolveeren sulcx bevonden sal werden te behooren.

171. M. Den burghemeester Commersteyn, ontfanger van de geestelijcke goederen binnen Den Briel ende de landen van Voorn, versoeckende dat nae zijn doot zijn zoon m.^r Isack Commersteyn in zijn plaetse moght werden gecommitteert ende hem daertoe acte van survivance gegeeven, is 'tzelve versoeck affgeslaegen, maer in plaetse vandien toegestaen datelijcken de resignatie te mogen doen, mits volgens de naeste vergaderinge hem daerop verclaerende off dat van deese concessie zal vervallen.

P. Bij resumptie in naerder deliberatie geleyt sijnde 't versoeck van de heer burgemeester Commersteyn van Den Briel, hiervooren fol. 17 verso gemelt, is verstaen dat hij sijn commissie van ontfangerschap over de geestelijcke [goederen] aldaer niet bij forme van survevance, als bij hem versocht, maer bij forme van resignatie, hoewel strijdich tegen voorgaende resolutie, die verstaen wort te blijven ongecreuct in sijn geheel, sal mogen oversetten tusschen dit ende de naeste vergaderinge, op verlies van 't effect, op m.^r Isaack Commersteyn sijn soon, secretaris van Den Briel, ende dat dienonvermindert sal worden ondersocht off men de landen daeronder, alsmede onder andere parthiculiere ontfanger[s] sorteerende, niet met groot voordel soude connen vercoopen, d'penningen daervan procederen[de] reguleren op de comptoiren van 't lant off van Mierop, omme alsoo de tractementen van de parthiculiere ontfangers ledich te mogen staen.

172. M. Rapport gedaen zijnde van den voorslagh bij den gedeputeerden gedaen tot accommodatie van de questie tusschen Zijn Genade graeff Maurits ende de heeren van de Hoogen Raede belanghende 't gestelde ende affgeworpen heck offte heyninghe, is verstaen datt Zijn Genade in plaetse van een heck daer een schuttinge van sporten, drye duymen van malcanderen staende ende onder met twee plancken op malcanderen gehecht, zal mogen stellen ende 'tzelve decken met een cappen, deurghaens soo 't bedonghen is, alles in conformité van 't advijs van dezelve heeren.

P. Voorts heeft de heer pensionaris Cats rapport gedaen van de besoigne over de questie tusschen de heeren van den Hoogen Raet ter eenre ende Sijn Genade graeff Maurits van Nassau ter andere sijde, soo hiervooren breder gemelt, over de heynen van 't aeckerlant ontstaen, dat parthijen voor de heeren commissarisen verscheyden malen sijn gehoort ende 't grieff van de Hoogen Raet principalijcken bestaet in 3 poincten: 1. dat mette heyninge de sloot om 't Hoff 5 Ã 6 voeten wordende vernaut, daerdoor des te meerder stanck ende perickel van sieckte soude veroirsaecken; 2. dat door de heyninge het gesicht ende prospeckt van de Raet op 't aeckerlant, dat in andere altijt was geconserveert, soude worden benomen, en ten 3. dat men achter de voorss. heyninge souden connen staen luysteren watter in den Raet passeerde.

Omme welcke grieven wech te nemen voorgeslagen is dat men voor sooveel als 't schut in questie in plaetse van een heyninge souden mogen maken een glinting off staketting met traliën à 2½ duym breet, ende even sooveel van malcanderen, daerdoor de stanck dan sal connen uytslaen [ende] 't gesichte blijven ende niemant achter staen luysteren off soude worden ontdeckt, doch dat d'saecke daermede soude wesen vereenicht, behalven dat Sijn Genade gaerne soude sien dat de cap over de glinting mochte worden gemaeckt gelijck over de heyninge doorgaens is, ende den Raet aen de andere sijde liever hadde dat de cap over de glinting haer ten gevalle wierde naegelaten; dat voorts in alle gevalle een salutare clausule achteraen sal werden gevoecht, bijaldien de heeren van den Raet naemaels mochten bevinden merckelijcke grieff door 'tgene voorss. te hebben, dat se 'tselve aen Haer E. Groot Mo. vergadering souden verthoogen, daerop dan nae gelegentheyt der saecke naerder sal worden gelet.

Met welck rapport ende advijs de leeden haer hebben geconformeert, mits dat, omme 't werck te beeter sijn fatsoen te geven, Sijn Genade d'cap doorgaens alleens sal mogen maecken.

173. P. Is gelesen een advijs van de heeren Gecommitteerde Raden van het Noorderquartier van den 27^en augusti lestleeden op de requeste van de pachters van de bieren over Enchuysen, dat se door de langduerige vorst groote schade hebben geleden ende mitsdien wel een goede gratie van remissie ende atterminatie tot discretie van Haer Ed. Groot Mo. meriteert. Seggen verloren te hebben 89.500 £.

De heeren van Haerlem ende eenige andere met alle de leden van 't Suytquartier inclineerden tot eenige gratie off ten minsten 't verlies te betalen ½ gereet ende de reste op vier halff jaren, maer alsoo d'andere leeden daertegen waren, is 'tselve geëxcuseert.

174. P. De pensionaris m.^r Cornelis Boom van Amsterdam heeft als nieuwe compa[ra]nt den gewoonlijcke eedt gedaen aen hande van de heer van Duyvenvoorde omme sich daernae te reguleren.