Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 19 december 1637

ZITTING F

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 2 tot 22 december 1637

Zaterdag 19 december 1637 voornoen

70. De burghermeesteren ende regenten van Schorel versoeckende dat Jacob Claeszsluysjen weeder gerepareert ende het gat, weesende 50 voeten diep, nae behoren gestopt, opdat van alle inundatiën souden moghen weesen bewaert, is goedgevonden daervan aen de heeren van Alckmaer ende andere leeden copye te gheeven ende de zaecke hierentussen in bedencken te houden.

71. De leeden gesommeert zijnde om alsnu acte te verthonen van dat de backers alomme den eedt hadden gedaen volgens de ordonnantiën van nyet te sullen frauderen directelijck noch indirectelijck, verclaerden verscheyden heeren daertoe gereedt te sijn, andere twijffelden nyet van de zaecke zelffs, maer hadden noch geen acte becomen, sodat eyntelijck verstaen is dat tegens de naeste vergaderinge dezelve bij de leeden zal worden geëxhibeert.

72. Verscheyden vrouwen urgerende de wisselinge van de gevangenen te water, is verstaen dat ter Generaliteyt daertoe de handt sal worden geboden soveel mogelijcken is, temeer dewijl de heeren van Zelandt nyet naelaeten nyettegenstaende contrarie beveelen van de Staten-Generael particuliere wisselingen te doen, tot groot nadeel van de ingesetenen deeser lande ende blaeme van regenten alsoff dezelve voor haer ingesetenen minder als die van Zelandt becommert waeren, daerover oock de gedeputeerden ter Generaliteyt gelast wierden naerder expostulatiën tegens die van Zelant te doen met versoeck dat alles mocht werden gerepareert.

73. Den ambassadeur van Venetiën naerder instantiën doende ten eynde de ambassade van hier nae Venetiën vast moght werden gestelt, waeren verscheyden leeden daerop swaerhooffdigh, nyet connende bevroeden dat sulcx off eerlijck off proffitabel voor den Staet weesen soude so lange de Signeurie geen naerder openingen hadde ghedaen; dan is eyntelijck verstaen dat men de consideratiën van Zijn Hoogheyt daerop eens soude mogen verstaen ende dan naerder op resolveren.

74. Die van Leyden gesommeert zijnde om haeren naerderen last te openen op ’t consent in ’t redres van de verpondinge van ’t jaer 1637, verclaerden gelast te sijn daerinne te mogen consenteren mits dat voor haere getimmerten 8000 £ ende voor haere warmoeslanden 3300 £ souden moghen innehouden ter tijdt toe datte doleantiën souden weesen affgedaen. Hierop gedelibereert zijnde verclaerden de heeren van der Goude meer als die van Leyden, jae met 42 £ per mergen van haere warmoeslanden beswaert te zijn ende verscheyden andere dat zij dese voorslagh nyet costen toestaen ten waere à l’advenant moghten werden getracteert ende alsso deese zaecke van groote consequentie ende uyttermaeten schadelijck weesen soude, is verstaen datte heeren van Leyden versocht sullen werden daerinne absoluyt te consenteren also geen apparentie is datte zaecke verder sal connen werden gebracht.

75. De burgermeesteren van Naerden alhier in gijselinge sijnde verclaerden metten ontfanger geliquideert te hebben van haere verpondinge van ’t jaer 1635 ende 1636 ende daerop tecort te comen een somme van 1735 £. Dan alsso tottet uytsenden van haere burgerije nu verleeden somer 4500 £ verstreckt hebben, versochten dit haer cort aen de gemelte somme te mogen corten ende bij provisie uytte gijselinge te mogen werden ontslaeghen. Waerop gedelibereert zijnde is goedtgevonden de supplianten bij provisie uytte gijselinge te ontslaen totdat naerder op dit haer versoeck dat in reeden gefondeert is, zal weesen gedisponeert.

76. Noch is gedisponeert op eenige particuliere zaecken.

Zaterdag 19 december 1637 nanoen

77. Is ghedaen rapport van de gedeputeerden met Zijn Hoogheyt gebesogneert hebbende op ’t aenhouden offte affschaffen van de militie ende verhaelt dat in ’t langhe ende breede voorgedraeghen hadden de schaersheyt van de finantiën so die jegenwoordigh was, nyettegenstaende verscheyden extraordinair middelen ingewillight waeren ende hoe dat zeedert de affectatie noch over de vijff millioenen genegotieert ende ’t landt met so grooten interest beswaert was dat zelffs de comptoiren eer de affectatie te connen voldoen tusschen de 7 à 800.000 £ meede souden moeten worden gesubvenieert, daer weynich apparentie toe was ende noch veelmin totte vordere militie ende vordere ontallijcke lasten van tractamenten, waegenaers, treckpaerden, ammunitie ende vivres voor frontieren, Admiraliteyten, directeurs ende andere lasten ende posten in de petitie van den Raedt beghreepen, ende dat daerom veele leeden de cassatie t’eenemael nut, jae noodigh achten. Dat hierop bij Zijn Hoogheyt geantwoort was datte affdanckinge geschiedende maer 25 compagniën tot een veltleeger souden houden, daerdeur Vranckrijck occasie soude werden gegeeven om de 11 à 12.000 man tot noch toe betaelt mede te laeten verloopen ende occasie gegeeven om met Spagnen alleen te handelen om alsso de cracht van de oorloge op ons alleen te doen affsacken, behalven dat sonder goedtvinden van de andere provintiën nyet in soude connen werden getreeden sonder in confusie te vervallen; dat oock te vreesen is dat deese 50 compagniën bij nominatie werden vergheeven so yemant hem daeraen sleuren moght ende dat daerom handt over hert behooren te legghen om ’tzelve volck noch aen te houden, ten waere men voor de handt eenige frontieren ons wilde laeten ontrecken; dat men de 350.000 £ die deese troepen costen uytte goede monsteringe soude connen vinden daervooren Zijn Hoogheyt hem sterck maeckt als de betalinge behoorlijck geschieden can. Ende alsso de lijste van besettinge van de frontieren bij hem gedaen overleeveren nyet en connen worden tegengesprooken ende daerom zeeckerlijcken blijckt dat geen minder besettinge can werden gedaen ende oversulcx geen affschaffinge can geschieden, versochte daeromme datte leeden haer naerder wilden bedencken geen cleyne ongeleegentheden over ’t hoofft zien eer tot so schadelijcken resolutie te comen, in allen gevalle dat van de contrarie reedenen nae behooren moght werden gerefereert.

Hierop gedelibereert zijnde persisteerden de leeden bij hun voorige advijsen, naemen effenwel ’t merendeel aen van deese consideratiën naerder aen haer principalen te refereren, sodat daeromme deese zaecke uytgestelt is tot naerder rapport ende last.

78. De heeren van Zelandt versoeckende dat uytinghe ende affcompste soude mogen werden gemaeckt van ’t vergeeven van de president- ende griffiersampten in den Hoogen Raede, off bij ’t scheyden van de vergaderinge datte heeren Committeerde Raden daertoe souden mogen werden gelast, is dezelve saeke in deliberatie gebracht ende bij de heeren van Leyden verhaelt datte zelve heeren van Zelandt in den provintialen Raedt al te advantageuse conditiën hadden bedongen, van drie raeden gegageert tot laste van Hollandt, die zelffs kennisse neemen nyet alleen van zaecken van de justitie, maer oock van de finantiën ende domeynen ende van de politye van deese provintie, daer onse raeden de minsten kennisse van de haeren nyet en becomen ende dat daerom geen reeden was om alhier so breede te ghaen ende dewijl haer principalen totte lootinge hadden verstaen, dat zij bij die presentatie persisteerden en vorder nyet conden gebracht worden, oock nyet connende verstaen dat eenige overstemminge in deesen soude connen werden gedaen. D’andere leeden meede eenigermaeten terugghe treedende ende verstaende dat men bij de presentatie van lootinghe behoorde te persisteren ende vorder nyet, verclaerde den pensionaris Cats eyntelijcken in deesen geen conclusie te connen formeren omdatte leeden beghonnen te resiliëren ende is daerom blijven steecken.

79. De zaecke ende versoeck van de solliciteurs om volgens de resolutie van den 4en augusty betaelinge te hebben effter voorgedraegen ende bij de heeren Committeerde Raden geürgeert werdende, moveerden de heeren van Rotterdam, Hoorn, Enckhuysen en wij daertegens het grieff van de Admiraliteyten ende de schulden van dezelve ende dat die meede bij ordre behoorden te worden betaelt, neffens deese solliciteurs. Is nae verscheyden disputen eyntelijck geconcludeert dat deese solliciteurs volgens de resolutie van den 4en augusty sullen werden betaelt, mits dat oock de ingeseetenen van de andere steeden die opten Admiraliteyten yet hebben te pretenderen opten zelven voet naderhandt sullen werden getracteert ende datte zelve difficijle leeden binnen 14 daeghen haeren naerderen last sullen inschrijven off gehouden werden voor consenterende.

80. Die van Leyden effter gesommeert zijnde om simpelijck in de verpondinge van ’t jaer 1637 beneffens andere leeden te consenteren, persisteerden bij haer voorgaende verclaeringe sonder daervan te connen veranderen, sodat dezelve nochmael versocht zijn hiertoe naerder debvoiren aen haer principalen te doen alsso de noot geen langer disputen lijden can.

81. Op ’t point van eenen 100en penning te consenteren verclaerden veele leeden tot eenen 200en penning te connen verstaen; Haerlem, Amsterdam, Alckmaer seyden haer hierop nyet te connen openen voor ende alleer de lasten vermindert ende de 50 compagniën souden mogen weesen affgeschafft, sodat daerom geen conclusie inne ghenomen heeft connen werden.

82. Zijn oock geleesen verscheyden particuliere versoecken van graeff Hendrick gouverneur van Vrieslandt ende den graeff van Sollems, beyde met haer compagniën op ’t comptoir van Dordrecht geaffecteert, oock van compagniën ruyteren onder graeff Willem op Mirop gerepartieert, alsmeede van de wagenaers van ’t jaer 1635 ende van de capiteynen, matroosen ter zee gedient hebbende ende van verscheyden vrouwen ende weduwen aen de Admiraliteyten geleevert hebbende, alle claegende over haer groote t’affterheyt aen het landt ende extreme necessiteyt ende versoeckende ordre tot betalinge alsso haer zaecken andersints nyet connen ghaende houden; worde verstaen in deesen nyet getreeden te connen werden sonder alvooren nyeuwe middelen geconsenteert te zijn.

83. Die van Rotterdam verclaerden in geen nyeuwe middelen te connen consententeren so langhe haer Admiraliteyten ende ingeseetenen aen dezelve geleevert hebbende nyet betaelt souden sijn. Seggen dat haer noch voor haer quote in de subsidiën van deese provintie competeert over de 325.000 £ ende van alle de provintiën noch daerenboven wel twee millioenen daerinne Hollandts quote noch 1.100.000 £ inne bedraeght, welcke betalinge vastgestelt soude moeten worden so de resolutie voor de solliciteurs in den haeren soude werden geamplecteert, daervan zij de vergaderinge mits deesen waeren preadverterende; dan is de saecke gelaeten bij de resolutie.