13. Is gelesen een brieff van de heeren Staten-Generael van den 3^en martii. Naedien den coning van Spangen onder dexel van vreedenhandel alle middelen aenwent om sijn macht grooter ende grooter te maecken ende alsoo te comen tot sijn intendit, daertegen men dan vanwegen desen Staet mede op sijn hoede moet weesen omme vroech in 't velt te gaen ende, 'tsij defensive off oock offensive nae de gelegentheyt sal presenteeren, alle affbreuck te doen, soo versoecken Haer Ho. Mo. dat de decharges van de Raet tot de halft van de leegerlasten op 500.000 £ tegen I^a april mogen werden voldaen, elck voor sijn quote.

Is goetgevonden dit op te houden totdat de petitie van den Raet, als daerinne begrepen sijnde, ordentelijcken bij der hant genomen ende bij resolutie affgedaen sal werden, gemerckt anders aen stucken ende brocken wert geconsenteert, ende de reste opengelaten, gelijck in 2 Ã 3 voorgaende jaeren is geschiet, dat confusie moet veroirsaecken.

14. Op 't III^e poinct van de beschrijvinge omme alle de middelen jegenwoordich in verpachtinge comende, gelijck mede het placcaet ende ordonnantiën daertoe dienende, te arresteeren ofte te corregeeren ten meesten dienste van de lande, waerinne is geconsenteert op de naevolgende conditiën, te weten dat de heeren Gecommitteerde Raden de ordonnantie van de turff claer sullen stellen omme de oude dispuyten voor te comen ende hier communiceeren omme gearresteert te werden; dat se oock sullen examineeren omme de pene in de ordonnantie claer te stellen die in een overtredt off die in alles schuldich is.

Insgelijcken off dienstich soude sijn de bieren nu voor 3 maenden ende dan voor een geheel jaer te verpachten tot voorcomen van frauden; dat oock de ordonnantie van de 30^e penning sal werden gecorrigeert op den 20^en ingevolge van voorgaende resolutie.

15. Is wijders bij de heer raetpensionaris Cats voorgedragen, naerdien de leeden op de leste vergaderinge is bekent gemaeckt dat eenige comptoiren van 't lant niet machtich en waren omme de lasten, op haer geassigneert, te betaelen, t'samen bedragende 295.260 gulden, sulcx nodich is haer daerover te subsidieeren, daerop voorgeslagen was een negociatie van 500.000 £ ende namen de leeden aen die geen last en hadden, haer last in te schrijven, 'twelck bij eenige gedaen is, maer bij anderen niet, versoeckende oversulcx alsnoch haer daerop te willen verclaren.

16. Dat voorts de leeden gelieven te verclaren waeruyt de ongerepartieerde troupen, die noch in dienst sijn gecontinueert, sullen werden betaelt, daerop sij groote instantie sijn doende, is goedtgevonden dat met alle mogelijcke devoiren sal werden gearbeyt omme loopende middelen te consenteeren omme daeruyt dese luyden oock eenige betalinge te versorgen.

17. Voorts alsoo op gisteren goedtgevonden is dat alle de stucken dienende tot de saecke van Aemlant hier in de vergaderinge souden werden geëxhibeert ende gelesen, dienvolgende heeft de heer raetpensionaris verclaert dat d'selve onder hem waren gelevert ende zijn gelesen als volcht: eerst den copie van de procuratie onder de hant van Sijmon van Beaumont, burgemeester der stadt Dordrecht, ende Anthonij Oetges, ridder, heer van Waveren, burgemeester der stadt Amsterdam, beyde residerende in de raet van de Staten van Hollant, geschreven in hoochduyts, daerbij Julius van Aissma wert geauthoriseert omme 't voorss. leen van Aemlant op haer ende consorten te versoecken, gedateert in Den Hage den 12^en september 1636.

Item noch een copie van een procuratie van de voorss. 2 heeren, mede in 't hoochduyts, ten fijne als vooren op Foppius Aissma, gedateert binnen Arnhem den 10^en december 1635.

Voorts de originele brieff van investiture van 't voorss. eylant, geschreven in latijn gedateert den 7^en julii 1636, daerbij eenen Ernst Somh met sijn huysvrou van Camminga voor ¼ ende de voornoemde 3 heeren, namentlijcken Foppius van Aissma, Sijmon van Beaumont ende Anthoni Oetgens in qualité voornoemt mede elck voor ¼ paert werden beleent onder den eedt van getrouwicheyt bij de voorn. Somh uyt crachte van de voorss. procuratie, lijffelijcken in de siele van de voorss. personen gedaen.

Wijders de brieff bij den keyser aen de cardinael-infant op dit subject in date den 25^en october 1636 geschreven omme de neutraliteyt van 't voorss. Amelant te willen continueeren des daertoe bij de voorss. heeren versocht sijnde.

Noch een brieff van den 20^en februari lestleden, bij de Staten van Vrieslant aen de heeren Staten-Generael geschreven, dat eenige baetsoeckende menschen haer sooverre hebben vergeeten dat se van de keyser hebben versocht ende becomen brieven van investiture van 't eylant van Amelant, dat over de hondert jaren bij een Camminga, sijnde een treffelijck eedelman, aldaer gerustelijcken is gepossedeert ende beseeten, daeruyt dan groote swaericheyt soude staen te verwachten. Versoecken oversulcx dat Haer Gr. Mo. sulcke vreemde ende ongehoorde acten doch willen in goede achtinge nemen, ende de jegenwoordige vrijheer van Amelant in sijn gerechticheyt te maincteneeren.

Daernae heeft de heer Oetges voor hem ende de heer Beaumont verclaert dat sij in allen deesen niet voorgehadt en hebben yets te doen tot naedeel van 't lant, maer wel tot voordeel omme vreemden daeruyt te houden. Hebben daervan oock kennisse gedaen daer 't behoort, ende gecommuniceert met eenige notabele leeden van de regieringe, onder anderen mette heer van Sommerdijck, die niet aenstootelijcken daerin en vonde, maer soude in gelijcke gelegentheyt soodanige gifte wel accepteeren, ende haer 5^e man wel willen weesen, soo sij hem wilden inlaten. Meynen oock, soo dese saecke ten lesten wert verhandelt, dat soodanige uytcoomste soude connen werden gevonden dat alle de leeden van de vergaderinge daermede souden wesen gecontenteert.

Daernae is noch gelesen het advijs van de Camer van de Rekeninge, antwoorde van den brieff van de heeren Gecommitteerde Raden van de 20^en februari, 't gemelte advijs was staende op seecker bijgaende extract, den 12^en martii voorschreven, dat hartoch Albert van Beijeren, grave van Hollant, ende Willem van Beijeren, grave van Oosterbant des hooch gedachten hartoch Alberts soon, tesamen in eenen brieve, gegeven tot Staveren sondachs naer S.^te Laurensdach 1398 aen heer Arent heere van Egmont ende van IJselsteyn, dat gelegen is aen de Schellinge, dat is te verstaen putte ende galge in hoge en lage als vrije heerlicheyt, toebehoort, uytgeseyt de zeevont ende tollen, die de graven aen hunselven hielden, ende dit is geweest de I^e uytgifte. Daernae hebben de graven van Egmont van tijt tot tijt van de princen deser landen ende van haer naecomelingen, graven ende graeffinnen van Hollant, vergeven ende te leen ontfangen hebben tot grave Philips van Egmont toe, die anno 1590 in Vranckrijck verslagen is, ende met Amelant beleent is geweest op de 15^en junii 1578, maer hebben de voorschreven graven in 200 ende meer jaren niet in possessie geweest off eenich genot gehadt, maer wel Vriesse eedelluyden van Camminga, die 'tselve als vrij eygen besitten, breder vermeldens 't voorss. advijs van de Camere daervan.

Naenoen, alsoo de omvraech was blijven steecken, heeft de heer raetpensionaris voorgedragen dat de heer van Sommerdijck, kennisse hebbende becomen dat sijnen naeme in dese sake mede is gespelt alsoff hij daervan yets tot voordel van de impetranten soude hebben geseyt, heeft tegen de heer raetpensionaris verclaert haer geraden te hebben dat se 'tselve te kennen souden geven aen mijnheeren de Staten; dat die haer best souden seggen wat van de saecke was, 'twelck sij seyden niet gesint te sijn, maer mette communicatie aen eenige van de outste regenten gedaen, te laten deurstaen. Versoeck daeromme de gemelte heer hier in de vergaderinge te mogen werden gehoort ter presentie van de voorss. impetranten, opdat sijne eer in desen niet en werde gecrenckt, 'twelck hem toegestaen is. Verclarende voorts de heer raetpensionaris dat Sijn Hoocheyt de heere prince van Orangen mede niet wel tevreeden is dat sijn naem in desen wert gebruyckt. Sal hem daervan wel connen in de vergaderinge purgeeren.

De heer raetpensionaris beclaecht sich oock selffs dat hem gisteren t'sijnen huyse door de pensionaris Beaumont van Dordrecht is aengeseyt dat hij de intentie ende 't advijs van de Heeren Ed. qualijck hadde gevat ende geuyttet, 'twelck onwaerheyt is, versoeckt daeromme dat hij mach werden gekent voor degene hij is, ende soo niet, getraduseert. De pensionaris Beaumont bekent sulcx geseyt te hebben ende sulcx oock wel souden connen staende houden, maer vindende niet geraden den persoon, die 't geopenbaert heeft, te noemen. Daerop de heer van Brederoede seyde, soo sijn persoon daermede wierde gemeynt, dat hij haer soude doen liegen ende daervoor sterven; dat onderscheyt moste werden gemaeckt tusschen discourssen, comptementen ende de saecke selven.

Is goedtgevonden dat de heer van Sommerdijck volgens sijn begeerte in presentie van d'impetranten van de investiture sal werden gehoort, dewelcke daernae binnencomende heeft verclaert dat de voorss. impetranten op een sondach 's middachs t' sijne huyse sijn gecomen ende hebben hem vertoont den brieff van investiture ende geseyt dat haer deselve was toegecomen buyten haer toedoen gansch onverwacht, ende gevraecht wat hem daervan dochte, daerop geseyt heeft datter geen rechtveerdiger goet en was als dat yemant buyten sijn toedoen off verdiensten wert toegesonden, maer hadde haer niettemin geraden 'tselve mijnheeren de Staten bekent te maecken, dat sij seyden niet van meyninge te sijn te doen. Meer andere discourssen waren gevallen. Daernae hebben de impetranten verclaert dat sij niet gedacht en hebben omme yets tot nadeel van Sijn Ed.^t te duyden.

Op alle 'twelcke sijnde gedelibereert heeft de vergaderinge eenparich contentement genomen mette verclaringe van de heere van Sommmerdijck, ende dat hem daervan acte tot sijn verschooninge sal werden gegeven; dat voorts de saecke ten principale op 't versoeck van eenige leeden 3 Ã 4 dagen sal opgehouden werden omme met haer principalen te mogen communiceeren ende versochten oock verscheyden leeden copie van de gelesen stucken.