117. Zijn binnen gestaen ende tegens malcanderen gehoort den admirael Dorp ende de directeurs van de custscheepen belanghende de vivres ende behoefften die denzelffen admirael in zijn vloote seyde van nooden te hebben ende sonder eenigen uytstel hem toegesonden te moeten worden, deurdien verscheyden vivres bedorven ende qualijck geconditionneert hem geleevert waeren, sustinerende de directeurs ter contrariën ende dat nyet haer schult maer van de capiteynen was so daer yet verdorven moght zijn, dat anders nogh een halffe maent langer hadden connen wachten, waerover verscheyden contestatiën tusschen partijen vallende die eenigermaeten nae injurie smaeckten, den admirael seggende dat de directeurs van haer doen meer proffijt hadden als de capiteynen gehadt hadden, ‘twelck de directeurs ter herten trocken als injurieus ende haer eere naedeeligh, ende versoeckende dat beweesen moght werden, is na verscheyden haketten[?] eyntelijcken geresolveert dat men den admirael sal aenseggen dat hij qualijck opgecomen is ende best te scheep gebleeven was, ende dat al deese disputen ende ongelegentheeden daeruyt onstonden dat tusschen beyden een quae grondt is ende dat hij met haer nyet en correspondeert, noch oyt om eenige behoefften geschreeven heeft; dat effentwel beeter hadden gepast dat men goedtvint dat hij datelijcken weeder nae zee zal ghaen ende een lijste van zijn behoefften aen de directeurs laetende, datte zelve hem sullen werden toegesonden. Dan alsso considerabel was off de scheepen in de Braeck leggende het uytghaen ende incomen van de viant sullen connen verhinderen, ende off hem dienthalven geen ruymer commissie behoort te worden gegeeven als daer te leggen, is verstaen dattet advijs van Zijn Hoogheyt op sal werden gehoort om naemaels op gedelibereert te worden.

118. Opte clachten van de agent Boswel ten eynde de cautionarisen voor ‘t genomen Engels laeckenschip van haere borchtochten moghten werden ontslaegen, alsso geen exempelen zijn dat uyt goederen van contrebande van naburige rijcken voor goeden prijse sijn verclaert geweest. Gehoort de inclinatie van de provintiën is goedgevonden daermeede te conformeren ende de borgen van haer borchtochten te ontslaen mits dat naemals op ’t versoeck van de geïnteresseerden favorabelijcken zal werden gelet.

119. Belanghende de prefatie van den bijbel effter geürgeert werdende dat ter Generaliteyt t’eenemael noodigh werdt geoordelt, ende daerom alhier meede geaccordeert behoorde te worden, worde verstaen dat alvooren den tijtel metten gesneeden plaet ende ’t octroy sal worden geëxhibeert, om al ‘tzelve gesien alsdan in gedisponeert te werden als nae behooren.

120. Zijn effter bij de heeren Committeerde Raden geremonstreert de grote benautheden daer zij in steecken mits de schaersheyt van penningen ende specialijcken om ’t groote cort dat langs so meer valt opte comptoiren vermits de affectatie daeruyt ontstaet dat sommige comptoiren in ’t leeger betaelt werden, andere van één nature weeder nyet, dat nootsaeckelijken tot een confusie moet uytbarsten, daerbij comende dat alle de extraordinaris troepen opte Fransse penningen geassigneert sommige twee, sommige maer een maent, sommige nyet betaelt weesende mits maer 300.000 £ overcomen is die maer 240.000 £ hebben connen verstrecken, vermits ’t verlies opten wissel van ’t Fransse gelt, ende dat tot reste noch weynigh hoope is, ‘twelck oock groote miscontentementen onder dat volck causeert, behalven dat oock de 50 compagniën, ‘t regement van Charnacé ende de ritmeesteren in plaetse van de bidets die buyten de affectatie zijn, vermits de wanbetaelinge becants desperaet sijn, claegende zeer over ’t Noorderquartier dat van de 307.000 £ die uytte leste negotiatie van 1.500.000 £ hadden verwacht maer 70.000 £ becomen hebben, ende dat men haer genochsaem alle lasten alleen deede draeghen, jae genochsaem eerst smooren om daernae meede te verghaen; dattet langer so nyet conde ghaen, datte handt gelijck aen de ploegh most werden geslaegen ende daerom die van ’t Noorderquartier versocht de resterende 237.000 £ promptelijcken hier te furneren.

Vreesende daerenboven twee saeken noodigh die sonder pericule van de meeste confusie in ’t leeger ende bij gevolge sonder uyterste vreese van ’t verlies van den Staet nyet langer connen uytgestelt worden, dat is dat haer promptelijcken werden gefurneert de lest geëyschte 400.000 ende daerbeneffens het cort van de affectatie voor 2 à 3 maenden ten mintsten. Versoeckende dat deese zaecke nae zijn gewichte betracht magh werden so men de goede hoope van ’t succes van Breda in corte daegen nyet t’eenemael wil sien verwaerloost ende het landt in ’t uyterste gevaer gestelt, protesteren hierentusschen van haer debvoir ende willende onschuldigh zijn aen de onheylen die bij vorder retardement het landt souden mogen overcomen.

Deese saecke in omvraege gebracht zijnde, sijn verscheyden contestatiën tusschen de quartieren gevallen ende eyntelijcken de zaecke nyet verder gebracht connen werden dan datte leeden aenneemen bij den haeren alle debvoiren aen te wenden datte 400.000 £ op ’t spoedichste magh worden te borde gebracht ende dat sij vorder meede sullen schrijven om consent ende naerder last totte versochte negotiatie van ’t cort van de comptoiren.

121. Is bij den raedsheer De Wit als commissaris geweest op ’t Suydhollandse sijnode gehouden tot Dordrecht rapport gedaen ende in spetie verhaelt dat opte disputen van der Goude tegens haeren eenigen predicant Abbema ordre was gestelt ende zes predicanten beraempt die bij gebeurten dezelve stadt souden bedienen totdat andere aldaer beroepen sullen sijn. Dat oock de questie van Delffshaven aldaer ten vollen geslist ende met gemeen contentement van de stadt Delfft ende classe den predicant tot Catwijck beroepen hadden, die hem daertoe nyet ongeneegen hadde gethoont; dat oock de questie van Heuckelom tegens den heer geaccommodeert is met het beroep van zeecker predicant sorterende onder de jurisdictie van de heer van Brederode, die daertegens eenige consideratiën heefft maer hoopt dattezelve weghgenomen sullen connen worden; datte questie van den rector tot Rotterdam Swaerdecroon daermeede heefft voor geweest ende over hem geclaeght dat hij de kerckenordeninge nyet en wil onderteekenen maer met zijn kinderen somptijts in de remonstransche, somptijts in de gereformeerde kerck ghaet ende daerom goedtgevonden is den magistraet aldaer te versoecken omme hem de gemeene ordre te doen onderwerpen; dat meede goedtgevonden was eenige te committeren om naerder te resumeren de deductie van ’t recht van de kercke tegens het ius patronatus ingestelt, ten eynde ’t besogne daerop gedecreteert eens voltrocken soude mogen worden; dat oock geresolveert was allomme te practiseren de ordre dat geen buytenpredicant in eenige kercke soude mogen predicken sonder consent van den kerckenraedt daertoe alvooren verkreegen te hebben, ende andere saecken meer volgens ’t verbael bij hem daervan gehouden ende overgeleevert, daertoe hij hem was refererende, ende is hiermeede uytgegaen ende van zijn moeyten bedanckt, de Edelen daerbij voegende dat zij in deese resolutiën conden toestaen soveel haer recht ende de ordre van de regeringe can lijden, de reste in’t gros disavoierende12121. Is bij den raedsheer De Wit als commissaris geweest op ’t Suydhollandse sijnode gehouden tot Dordrecht rapport gedaen ende in spetie verhaelt dat opte disputen van der Goude tegens haeren eenigen predicant Abbema ordre was gestelt ende zes predicanten beraempt die bij gebeurten dezelve stadt souden bedienen totdat andere aldaer beroepen sullen sijn. Dat oock de questie van Delffshaven aldaer ten vollen geslist ende met gemeen contentement van de stadt Delfft ende classe den predicant tot Catwijck beroepen hadden, die hem daertoe nyet ongeneegen hadde gethoont; dat oock de questie van Heuckelom tegens den heer geaccommodeert is met het beroep van zeecker predicant sorterende onder de jurisdictie van de heer van Brederode, die daertegens eenige consideratiën heefft maer hoopt dattezelve weghgenomen sullen connen worden; datte questie van den rector tot Rotterdam Swaerdecroon daermeede heefft voor geweest ende over hem geclaeght dat hij de kerckenordeninge nyet en wil onderteekenen maer met zijn kinderen somptijts in de remonstransche, somptijts in de gereformeerde kerck ghaet ende daerom goedtgevonden is den magistraet aldaer te versoecken omme hem de gemeene ordre te doen onderwerpen; dat meede goedtgevonden was eenige te committeren om naerder te resumeren de deductie van ’t recht van de kercke tegens het ius patronatus ingestelt, ten eynde ’t besogne daerop gedecreteert eens voltrocken soude mogen worden; dat oock geresolveert was allomme te practiseren de ordre dat geen buytenpredicant in eenige kercke soude mogen predicken sonder consent van den kerckenraedt daertoe alvooren verkreegen te hebben, ende andere saecken meer volgens ’t verbael bij hem daervan gehouden ende overgeleevert, daertoe hij hem was refererende, ende is hiermeede uytgegaen ende van zijn moeyten bedanckt, de Edelen daerbij voegende dat zij in deese resolutiën conden toestaen soveel haer recht ende de ordre van de regeringe can lijden, de reste in’t gros disavoierende.

Noch zijn voorgeweest verscheyden zaecken die tot daeghs daeraen zijn uytgestelt omdattet te laet wierde.