Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 13 maart 1638

ZITTING G

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 16 februari tot 2 april 1638

Zaterdag 13 maart 1638 voornoen

160. Den pensionaris Catz proponeerde vanweegen Zijn Hoogheyt dat denzelven extraordinarie becommert is voor den staet van ’t landt ende dat als met handen te tasten is dat sonder prompte verschaffinge van geltmiddelen alles sal vervallen in een onmijdelijcke confusie, versocht daeromme op ’t alderserieuste datte vergaderinge deese saeke nae zijn gewicht wilde behartighen ende nyet langer traineren de remediën die so hooghlijcken werden gerequireert. Ende is bij die occasie in omvraeghe gebracht het 7e point van beschrijvinge om den impost van de 2 st. opte tonne biers te verhoogen tot 6 st., daertoe noch weynigh leeden inclineerden, dan bij eenige geallegeert wordende dat ter zaecke datte binnenscheepsbieren nyet en zijn beswaert à l’advenant de burgersbieren, groote sluyckerije wordt veroorsaeckt ende dat dienstigh weesen soude die met gelijcken impost te beswaeren, waeren andere daertoe ongelast, dan hebben alle tesaemen aengenomen om naerder last dienaengaende te schrijven, werdende hierentussen dit point in bedencken gehouden.

161. Op het 10e point van eenen impost van 100.000 £ opte goude ende zijde laeckenen over de winckels in de steeden ende ten plattenlande te vinden bij tauxatie van commissarisen ende de magistraten van de respective steeden, meenden eenige leeden datte heeren Committeerde Raeden alvooren eens zeecker concept souden instellen van de proportie die deesenaenghaende over de steeden gevonden soude connen worden om die gevonden ende vastgestelt zijnde alsdan bij de magistraten op te winckels gevonden te worden; andere deden andere voorslaeghen, doch alsso de zaecke daerdoor weeder in verwijderinge scheen te sullen vallen, is goedtgevonden dat alle leeden haer opten voet soo ’t point leyt ende uytgeschreeven is, naerder sullen doen lasten.

162. Belanghende het 12e point van ’t verantwoorden der 5 spetiën ende ’t egualeren van de middelen verhaelt weesende dat Zijn Hoogheyt die zaecke zeer ter herten neemt ende oock aangenomen heefft van desen daeghe naerder debvoiren aen den Raedt van State te doen teneynde dit goede werck sijn voortgangh neemen magh, is nae deliberatie verstaen dat men de debvoiren van Zijn Hoogheyt sal affwachten ende in de bevorderinge continueren so veele mogelijcken is.

163. De heeren Committeerde Raden binnenstaende claeghden effter uyttermaeten zeer van den grooten overloop van lasten ende schulden ende hoe dat zij haer lijff qualijck heel connen houden van de gestadigen aenloop van de schuldenaers, voornaemelijck meede van de soldaten daer sij effter een maent zolts toe sullen moeten hebben ter somme van 294.000 £ als voor deesen off sullen dezelve nyet langer in devotie connen houden; dat zij ook nootsaeckelijk sullen moeten hebben boven verscheyden andere nootelijcke schulden 25.000 £ voor de Admiraliteyten tot Rotterdam ende noch 78.000 £ tot betalinge van de fregatten daer maer 55.000 £ op betaelt is, vooral Cleyne Visserije ende noch 40.000 £ voor de Groote Visserije ten waere men die neeringe met de luyden nae Engelant wil jaeghen; dat die van de Schotse natie, oock die van ’t regement van Charnacé, graeff Willem van Nassau ende andere hooge ende laege officieren met groote impatiëntie haer betalinge versoeckende, eenigh contentement zal moeten werden gedaen; datte leveriers van de haever van haer affterstallige schult ter somme van 60.000 £ tenmintsten een derde part zal moeten werden gegheeven; dat tot betaelinge van de tractamenten meede ordre zal moeten werden gestelt, zelffs Zijn Hoogheyt een geheel jaer ter somme van 110.000 £ ten affteren zijnde ende alsso verscheyden cleyne posten oock geduurende de vergaderinge bij haer moeten werden genegotieert die eyntelijck een groote somme bedraeghen. Ende is daermeede so verre gecomen datten ontfanger Mirop verclaert geen raedt te weeten om langer penningen te becomen, sodat zij t’eenemael buyten raede zijn, nyet weetende hoe haer te redden. Ende versochten daeromme op ’t alderserieuste dat haer penningen in handen moghten werden gestelt eer de swaericheeden ende confusiën haer teffens comen te overvallen ende in specie dat doch gefurneert moght werden een somme van 6700 £ tot betaelinge van de kleedinge der hellebardiers van de prince.

Ende zijn nae deliberatie de heeren Committeerde Raeden geauthoriseert om de gemelte 6700 £ te mogen negotiëren ende hebben voorts de leeden aengenomen deesen grooten noot van ’t landt aen haer principalen ten besten te representeren om dezelve te doen opwecken totte remediën die daertegens werden gerequireert in alle spoedicheyt.

164. Voorts is verstaen dat bij de naestgeleegen provintie offte steeden sorge zal werden gedraeghen datte scheepen in de Bocht ende elders weesende door een jacht off fregat sullen werden geadverteert van de maght der Duynkerckers in zee, onse custscheepen binnenzijnde, omme op haer hoede te sijn ende voor te comen haer schaede.

165. ’t Versoeck van den prince Palatijn om volgens zijn specificatie zeeker quantiteyt buscruyt, piecken, moscquetten, wapenen ende diergelijcke chrijcqsbehoefften bij leeveringe van ’t landt te hebben in omvraeghe gebracht zijnde, verstonden de leeden ’tzelve alvooren met haer principalen te willen communiceren.

166. De gedeputeerden met Zijn Hoogheyt gecommuniceert hebbende opte drye versoecken van den admirael Tromp mitsgaders het wisselen van de gevangenen, rapporteerden dat Zijn Hoogheyt van advijs is datte custscheepen een geheel jaer in zee behoorden te werden gebracht ende gehouden sonder oyt het volck aff te dancken ende dattet gelt daertoe van nooden promptelijck behoort te worden gefurneert. Ten 2en dat den admirael met jachten off fregatten behoort geassisteert te worden ende dat men ten dien eynde eenige oude scheepen vercoopen ende jachten in plaetse off coopen off huuren off besteeden souden moghen. Ten 3en dat men de scheepen in Goereede soude connen verseeckeren mettet leggen van een schansse ende voorts dat noodigh weesen soude dattet reglement precijse werde onderhouden ende afftervolght, offte so sulcx nyet weesen can ende dat men de plaetse onbequaem oordeelt in Goedereede, dat men dan de scheepen weeder in handen van de Admiraliteyten stellen soude om bij haer uytgerust te werden ende nyet bij de directeurs die hij in sulcken cas nyet van nooden acht.

167. Belanghende ’t wisselen van den gevanghenen te water, dat van advijse was dewijl den viant geen gevangenen buyten Neederlant onder dezelve wil beghreepen hebben ende dat de Spagnerden zelve die hier sitten seer sterven, dattet daerom best weesen soude eer men de occasie versuyme, dat men de wisselinge zijn voorgangh deede neemen opten ouden voet; dan is de deliberatie op deesen uytgestelt tot beeter gelegentheyt.