Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 9 maart 1638

ZITTING G

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 16 februari tot 2 april 1638

Dinsdag 9 maart 1638 voor- en nanoen

120. De gedeputeerden opte inbraecke van den Leckendijck geweest zijnde rapporteren dat zeedert haer compste de heeren van Utrecht sodanige diligentie hebben aengewent om het gat te stoppen als eenichsints mogelijck was geweest, noch volck noch materialen noch eenigerhande behoefften sparende off gebreck gehadt hebbende ende dat over haer compste zeer verblijdt zijn geweest, opdat tegens de verstroyde calumniën van dat zij de zaecke met ernst nyet en meenden, getuygenisse souden connen gheeven datte saecke deur ’t moeye weer, vallen van de riviere ende andere circumstantiën van Godt de Heere sulcx geseegent is datte inbraeke gestopt ende het invloeyen van ’t water deur het gat gestuyt is; seyden vorder de oorsaecke van de inbraecke geweest te zijn het uytsteecken van de hooffden in den riviere gemaeckt, dat om ’tzelve in toecomende voor te comen, goedt weesen soude dat alle dezelve hooffden wierden opgekeurt ende daertoe de provintiën gedisponeert is ’t doenlijcken. Ende zijn de gedeputeerden voor haer goede debvoiren ende moeyten bedanckt ende is voorts goedtgevonden met Zijn Hoogheyt te communiceren op wat voet de provintiën best tottet opneemen van de hooffden souden connen werden gedisponeert ende wat vorder verzeeckeringe te doen om gelijcke swaricheeden in toecomende voor te comen.

121. Sijn binnengestaen de directeurs van de custscheepen van de Mase ende van Noordhollandt verthoonende inclinatie ende geen onwillicheyt om in haer ampt te continueren mits haer penningen verschafft werdende so voor oude als voor aenstaende schulden.

Enckhuysen sustinerende op haer 3 scheepen van oudts noch 25.000 £ ten affteren te weesen, leeverende daerbij over zeeckere deductie wat in toecomende dient gedaen so men deese directie met dienst van ’t landt wil continueren: te weeten dattet schip van Bleecker dient vercofft ende in plaetse van ’tzelve 2 fregatten gemaeckt van 115 voeten langhte, 27 voeten wijdtte ende 11 voeten holtte, te equipperen mettet geschut van ’t vercoffte aff te neemen.

Ten 2en dat men de capiteynen comende claegen hier so haest geen gehoor dient te gheeven, veelmin dezelve affgedanckt zijnde te continueren als in den persoon van capiteyn Bleecker die sulcx in ’t mintste nyet gemeriteert heefft geschiet is.

Ten 3en datte scheepen in de respective quartieren behooren in te vallen, die met veel minder costen veel spoediger ende in alle zeeckerheyt ende tot haer meeste commoditeyt uytgerust zijnde in ’t Goereedsche Gat souden connen werden gebracht, jae presenteren haer 3 scheepen 90.000 £ in ’t jaer gecost hebbende om 80.000 £ uyt te voeren ende 14 daeghen eer als andere in ’t Goereesche Gadt gereed te doen weesen, haer reys- en vrachtgelden ende andere oncosten hooghloopende met verlies van veel tijd is ende versuym van haer eygen saecken.

Ten 5en[!] dat grootelijcx voor ’t landt importeren soude datten schipper van de scheepen nyet bij Zijn Hoogheyt maer bij haer worde gestelt, opdatten zelven alleen de toesicht van scheepen behoefften hem in zeecker hock toe te voeghen moght werden bevoolen ende nyet aen ijder van de officiers van ’t schip op zijn lijst so veel toegevoeght als zelffs derven eysschen dat dan noch telckens op ende wegh is, de schippers alsnu haer daermeede nyet bemoeyende; dat dit stuck als zeer considerabel ten aensien van de menage van de groote oncosten Zijn Hoogheyt smaeckelijck behoort te worden gemaeckt, hiermeede vertreckende.

Ende de zaecke in deliberatie geleyt weesende is verstaen dat de custscheepen vooralsnoch opten ouden voet in zee sullen werden gebracht, dan belanghende ’t veranderen van de ordre ende het invallen van de quartieren daer originelijck uytgevaeren zijn, dat daerover alvooren met Zijn Hoogheyt naerder zal worden gecommuniceert deur voorgaende leeden opte zeezaecken gecommitteert ende daervan rapport gedaen.

122. Op ’t geproponeerde vanweegen Zijn Hoogheyt van datte 7 compagniën van ’t regement van Charnassé op Hollandt gerepartieert leggende binnen Den Bosch vermits de wanbetaelinge t’eenemael verloopen, eenige nyet boven de 20 man sterck zijnde ende onbequaem om tochten offte wachten waer te neemen; versoeckende dat daertegens volgens het tractaet met Vranckrijck gemaeckt, moght werden voorsien.

123. Den lieutenant-generael Staekenbroeck met zijn onderhebbende ritmeesteren gelijcke clachten doende van dat, schoon geaffecteert zijnde op Mirop, effenwel vijff maenden ten affteren zijn ende haer volck nyet langer connende in ordre houden; versoeckende daerom meede prompte voorsieninghe. Is nae deliberatie geen ander resolutie innen genomen donnen werden dant dat nyeuwe middelen geconsenteert, de oude gebeneficieert ende de lasten gemenageert dienden te worden.

124. Welcken volgens bij der handt genomen zijnde het 15e point omme te consenteren in eenen impost van opleggelt opte graenen, waeren den heeren van Amsterdam daerinne tevreeden volgens ’t overgesonden laetste concept, dan meest alle de andere leeden sustinerende dat dit concept alleen spreeckt ende raeckt de consumtie; dat het 1e concept breeder gaet ende dienstiger weesen soude ende daerop aen Amsterdam naerder debvoiren souden dienen ghedaen off anderssints dat van dit concept steeckende vol vexatiën nyet sonders is te verwachten ende beeter weesen soude het gemael te verhoogen. Dan de heeren van Amsterdam verclaerende nyet anders gelast te weesen ende noyt te connen goedtvinden datte neeringen zelffs beswaert ende alsso verspart souden werden, is goedtgevonden de ordonnantie eens naerder te resumeren.

125. Op het 16e point spreeckende van de impost van de booter buytensduyns mitsgaders op peck ende teer, is verstaen belangende het laetste dattet besogne sal worden voltrocken, daertoe de leeden de zaecke alsnu seyden gedisponeert te weesen; dan belangende de boter buytensduyns, de heeren van Amsterdam urgerende dat alvoren gelijcken impost in Vrieslandt behoort geheeven te worden ende daerbij gevoeght werdende dat den Raedt van State beesigh is om de middelen over alle de provintiën te egualeren, is daerom dit point in resumptie gehouden.

126. Belanghende het 52e point omme opte zaecke van Willem Usselings naerder gelast te connen, is verstaen datten remonstrant alvoren naerder openinge van zijn groot voorgheeven aen eenige commissarisen zal hebben te doen, om daervan gerapporteert zijnde alsdan naerder inne te adviseren.

127. Geleesen weesende de getranslateerde credentiebrieven bij den coningh van Maroco op Josepho ende zijnen zoon David Palatio gegheeven ende daerbij verstaen weesende de vrundtelijcke aenbiedinge van denzelven coningh om in de oude vrundschap ende correspondentie met deesen Staet te continueren etc., is verstaen dat met gelijcke aenbiedinge ende beleefftheyt zal worden geantwoort om bij gelegentheyt daervan gedient te mogen weesen; dan belanghende ’t versoeck van Josepho Palatio worde verstaen ongefondeert te weesen, alsso deesen brieff meer een recommandatie als een credentiebrieff is ende daerom geëxcuseert ende belanghende de questiën tusschen deesen Josepho, David ende Isack Palatio voor den Hove ontstaen, dat partije gestelt werdt tegens partije sonder d’een off d’ander te willen prejudiceren.

128. Op ’t geproponeerde van de heeren Committeerde Raeden van dat den commies Kettingh gesproocken zijnde van ’t opbrenghen van een somme van ƒ 220.000 £ metten verloopen interessen aen de coninginne van Boheemen ende prince Palatijn, verclaert dat hem ’tzelve nyet moghelijck en is, immers nyet in so corten tijdt als noodigh weesen soude ende werdt daeromme bij de Committeerde Raden voorgeslaeghen dat men om ’t credijt van ’t landt te maincteneren deese somme over al de comptoiren soude mogen negotiëren ende het comptoir van Mirop op een ander tijdt weeder belasten met verschooninge van andere; verclaerden de leeden daertoe ongelast te zijn, doch buyten reeden dat men de andere comptoiren belasten ende dit comptoir van de betaelinge der interessen soude ontlichten; sodat de leeden versocht zijn daerop te becomen naerder last.

129. Den colonel Maissonneuffe met zijn onderhebbende officieren versoeckende te mogen volstaen mette mulcte ende straffe van een maent soltz voor ’t weygeren van de monsteringe voor 10 mannen, gelijck bij andere provintiën haer geaccordeert ende zelffs oock bij diegeene die haer de straffe opgeleyt hebben verstaen is dat nyet verder hebben gemeent; is daerop gehoort het advijs van de heeren Committeerde Raden ende in conformité van dien met dit versoeck geconformeert ende de heeren Committeerde Raden gelast haer daernae te reguleren.

130. De directeurs van de custscheepen van Amsterdam ende ’t Noorderquartier versoeckende dat volgens haere beloffte aen de matroosen van haer scheepen gedaen affbetaelinge ende affdanckinge van ’tzelve volck mochte geschieden off dat haer onmogelijcken is in haer charge met credijt te connen continueren, vonden de steeden van de Mase ’tzelve zeer bedenckelijk, omdattet volck van haer scheepen dan meede affgedanckt sullen willen sijn ende dat zij in sulcken cas geen volck weeder souden connen krijghen tot groote veraffteringe van de zeezaecken die men met dit voorslagh soeckt te beneficiëren; andere van contrarie opinie weesende, is goedtgevonden voorghaende gecommitteerden te versoecken om over deese zaecke met Zijn Hoogheyt te communiceren.

131. Uytte Generaliteyt gerapporteert zijnde datten agent van Polen aldaer propositie gedaen heeft ende bij dezelve verthoont dat Zijn Ma.t aldaer met gelijck recht deesen thol op zijn havenen van zijn eygen gewassen vermagh te heffen als de heeren Staten in reguarde van de goederen in ende uyt haere provintiën ghaende ende comende gewoon zijn te doen, versocht daeromme dat deesenthalven geen obstaculen moghten werden voorgenomen, maer Zijn Ma.t in zijn recht ende goedt voorneemen gemaincteneert. Dan is de deliberatie uytgestelt tot beeter geleegentheydt.

132. Belanghende de communicatie gehouden met eenige coopluyden over de geleegentheyt van Moscoviën ende belanghende den graenhandel aldaer te formeren in cas den coningh van Polen soude mogen persisteren bij de thol mede rapport gedaen zijnde, dat voor dit jaer boven de 2000 lasten vandaer nyet en souden connen werden becomen, maer in toecomende so den grootvorst moght gedisponeert worden om de commerciën op zijn landt vrij te stellen ende zijn ingeseetenen tot cultiveren van ’t landt, mits alleen daervan de behoorlijcke thollen genyetende, aen te raeden dattet landt groot ende vruchtbaer is ende alles ten overvloede aen deese landen souden connen werden uytgeleevert, jae beeter als uyt Polen zelve ende dat tot dien eynde zeer dienstigh weesen soude een ambassade derwaertsaen te stuuren om den grootvorst tot alles sulcx met behoorlijcke middelen te induceren, verclaerende daerbij dat alle andere waeren die van Dantsick anderssints temet overcomen, in andere plaetsen off so goedt off beeter ende dat ten overvloede connen werden becomen. Ende is de deliberatie op deesen meede uytgestelt tot beeter geleegentheyt.