Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 13 juli 1638

ZITTING I

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 10 juli tot 6 augustus 1638

Dinsdag 13 juli 1638 voor- en nanoen

8. Bij de heeren Gecommitteerde Raeden rapport gedaen weesende van ’t verschil datter is tusschen de oude ende nyeuwe scheepen van Wassenaer belanghende de collecte ende affterstal van de verpondinge eenen jaeren herwaerts, is verstaen ende goedgevonden dezelve heeren te versoecken om te dienen van hunnen advijse wat expediënt zij meenen dat tot besleghtinge van deese questiën voorgeslaegen soude mogen werden omme daervan te rapporteren om naerder op gelet te mogen werden.

9. Daernae is geleesen zeeckeren missive van de heeren Staten-Generael van den 8en julii lestleeden geaddresseert aen de vergaderinge, bij dewelcke de heeren Staten serieuselijck werden versocht te willen verstaen totte verpachtinge van de convoien ende licenten in ’t geheel tot weghneeminge van de disputen onderlinge ontstaen ende den meesten dienst van den lande. Is meede geleesen de missive van Zijn Hoogheyt meede van den 8en julii, te kennen gheevende het misnoegen dat Zijn Ed. Ho. heefft over de miscontentementen op dit stuck tusschen de provintiën gevallen ende versoeckende van gelijcken dat tot beslechtinge van alle dezelve totte generale verpachtinge van ’t middel soude moghen werden verstaen.

Is per occasie van deesen in deliberatie geleyt het 2e point van de beschrijvinge spreeckende van de generale verpachtinge van ’tzelve middel ende sijn de leeden versocht haer daerop naerder te willen openen. Dan ’t meerendeel verstaende alvooren in deesen te treeden, dat best was dat deur voorghaende gecommitteerden de reedenen pro et contra dienende naerder souden mogen werden geëxamineert, alsmeede de missive van Zijn Hoogheyt ende gedient van hunnen advijse wat zij meenden best te sullen zijn, alsmeede wat antwoordt Zijn Hoogheyt opte gemelte brieven toe te voegen, is in dier voegen eyntelijcken geconcludeert geweest.

10. Daernae geresumeert weesende de correctiën bij de heeren van Rotterdam gemoveert opte ordonnantie van ’t bestiael om de dorpen daertoe te houden dat geen meer vleesch noch speck souden mogen slaghten als tot haer consumptie noodigh is, sonder yet in scheepen off steeden te mogen vercoopen off verhandelen.

Alsmeede op ’t gemael om de inbrengers van broot, bischuyt ende meel uyt andere plaetsen vandaen daertoe te houden dat attestatie verthonen van den pachter haerder residentie in Hollandt ende Westvrieslant, dat aldaer woonachtigh zijnde den impost betaelt is, ende bij gebreecke dat anderhalven impost sullen moeten betaelen om alsso het Uytersch geback te beeter te connen affterhaelen. Verstonden verscheyden leeden dat de ordonnantie van deese zaecke eenighsints is spreeckende ende dienthalven gevolght can worden, maer voor soveel dezelve correctiën eenige nyeuwicheyt meedebrenghen, dat best weesen soude ’tzelve te brenghen in poincten van beschrijvinge om met volle kennisse van zaecken in gedisponeert te mogen werden. In welcker voeghen oock eyntelijcken geconcludeert is geweest.

11. Meede geresumeert weesende het 6e point om den impost van de 2 stuyvers opte bieren tot 6 stuyvers ende de scheepsbieren van 12 tot 30 de tonne te beswaeren, worde ’tzelve bij Haerlem ende Goude in ’t geheel affgeslaegen ende hadden oock meest alle leeden geen inclinatie totte verhoginge van de 2 stuyvers; maer belanghende de scheepsbieren meenden de heeren van Delfft ende Amsterdam dattet zelve conde toegestaen worden als alle de provintiën daertoe eenpaerichlijck conden verstaen. Verscheyden leeden excuseerden de buytenduynsbieren, maer belangende de binnenscheepsbieren dewijl door dezelve veele frauden werden gepleeght, vonden nyet ongeraeden dat men volgens den voorslagh die op 30 stuyvers soude verhoogen. Dan de leeden in haer advijsen alsso variërende heefft geen andere conclusie genoomen connen werden als tot resumptie.

12. Opte excusen van den raedtsheer De Wael van opte synode van Zuyd-Hollandt nyet te connen vaceren volgens de commissie op hem gegeeven vermits op een revisie in Zelant tevoren gecommitteert is, die eerstdaeghs zal dienen, is in zijn plaetse gecommitteert den heere raedsheer Loenius.

13. Is gedaen lecture van de resolutiën verleeden weecke genomen ende daerbij gebleecken dat die van Alckmaer in plaetse van de affgaende tot admiraliteyt in ’t college van Westvrieslandt ende Noorderquartier hadden gecommitteert eenen Cornelis Jansz. Nierop; dat Paulo Peltz bij de Generaliteyt gecommitteert was om als commissaris in Polen de zaecken van ’t landt te benairstighen totdatt opte ambassade naerder ordre soude zijn gestelt; datte heeren Committeerde Raden gecommitteert zijn om met de aldereersten een instructie voor de gedeputeerden ter Generaliteyt in te stellen; datte waertgelders van ’t verleden jaer uyttet haertsteedegelt ende het cort uytte 200en penning sullen werden betaelt; dattet cooper in ’t ’s landts magasijn geleegen hebbende alreede in ’t giethuys gebracht is om Sijn Hoogheyt in aller haest weeder te doen voorsien mette stucken bij Calis verlooren; dat oock Committeerde Raeden last hebben om uyttet ’s landts magasijn wapenen voor 2 à 3000 van onse gedevaliseerde soldaten te senden in ’t leeger mits datte zelve op ’t bequaemste aen de capiteynen sullen werden gecort; datten keyser Ferdinand de Derde aen Zijn Ma.t van Denemercken geschreeven heefft dat hij tevreeden is Oostvrieslandt van zijn guarnisoenen te ontslaen mits dat daertegens meede ’tzelve landt van alle andere uytheemse soldaten ende guarnisoenen souden werden ontleedight. Ende zijn alle dezelve resolutiën gehouden voor geresumeert ende gearresteert ende is teffens goedgevonden den heeren Committeerde Raden aen te maenen om de instructie voor den gedeputeerden ter Generaliteyt beraempt te voltrecken so haest doenlijck zal zijn; dat men meede precyse opte gesette uuren voor- ende naernoen sal compareren ende alle pointen van beschrijvinge eens deurloopen om te sien wat daervan zal weesen te verwachten ende daertoe met alle middelen de handt te bieden.

14. Bij den gedeputeerden in de zaecke van Jan Claesz. van Vollenhove, pretense pachter van de convoien ende licenten bij de heeren Committeerde Raden geapprehendeert doch uytgebrocken, rapport gedaen weesende van de excessen bij denzelven gepleeght ende hoe dat denzelven in zijnen pacht t’eenemael ter quader trouwen geverseert ende soveel als roverije ende dieverije beghaen hadde, de aengehaelde goederen in betaelinge aen zijn gestelde ontfangers ende cherchers geevende tot voldoeninge van haer tractament voor ende aleer d’zelve bij sententie confiscabel zijn verclaert ende andere excessen meer, daervan mits desselffs ontvluchten geen behoorlijcke satisfactie can werden becomen, meenden effenwel dat men den fiscael van Hollandt alwaer ’t faict gepleeght is, behoort te lasten om tegens hem te procederen bij indaginge ende in voegen als hij tot conservatie van ’t recht van ’t landt zal bevinden te behoren, ende belanghende de aengehaelde goederen die noch in weesen mogen sijn, dat de Admiraliteyt tot Amsterdam meede behoort gelast te worden te inquireren nae de gelegentheyt van de zaecke ende daerinne recht ende justitie te administreren so dat behoort.

Is bij de leeden eenparich met dit advijs geconformeert, doch alsso Zijn Hoogheyt bij de gedeputeerden ter Generaliteyt van de andere provintiën qualijcken geïnformeert is van de reedenen waerom deesen pretensen pachter soude sijn gevanghen, is meede goedtgevonden dat bij de gemelte gecommitteerden zeeckeren missive aen Zijn Hoogheyt zal worden ingestelt ende dezelve van de waere gelegentheyt nae behoren geïnformeert ende daervan rapport gedaen zijn, dat alsdan opte approbatie nae behooren zal worden gelet.

15. Die van Amsterdam proponerende dat zeer considerabel is om ’t middel van de bieren in haer stadt jaerlijcx ontrent 6 à 700.000 £ renderende voor een geheel jaer te verpachten ende nyet wel geloofflijck dat suffisante pachters sullen worden gevonden, de rantsoenen zelffs in de 30.000 £ sullende bedraeghen ende off daeromme nyet beeter weesen soude te volgen den ouden voet, is nae deliberatie nyet goedgevonden van de voorgaende resolutie die alreede eensdeels beghonnen is te desisteren, maer een preuve te neemen wat vordel uyt deesen zal weesen te verwachten.