99. De Admiraliteyten tot Amsterdam binnenstaende versochten dat sodanige 248.000 £ als eertijdts ten behoeve van den vorst van Brandenburch alhier genegotieert zijn ende welcke somme nu door de nyet-betaelinge van de interessen geëxcresceert is tot ontrent een millioen, de maekelardijen ende interest op interest gereeckent, hoe eer hoe liever moght werden affgelost eer de luyden haer penningen beghinnen op te eisschen, dat nyet dan met krenckinge van ’t credijt van haer College soude connen geschieden. Ende is nae deliberatie verstaen dat voor deesen daerinne resolutie genomen is, die de gedeputeerden van deese provintie gelast zijn deur de Staeten-Generael te doen executeren.

100. Dezelve raeden versoecken datten Raedt van State moght werden gestuyt in ’t verleenen van ordonnantiën opte comptoiren van den Rhijn tot scheepsvrachten ende treckpaerden, daermeede de penningen tot haer comptoir gedestineert, die effenwel schaers genoch zijn, t’eenemael werden gediverteert. Is verstaen datte heeren Committeerde Raden mette Raedt van State deesen aenghaenden in conferentie zijn geweest ende dat derzelver rapport alvoren zal werden affgewacht.

101. Dezelve versoeckende dat gelijck in Zelant geschiet oock in deese provintie opte convoiers eenige soldaten mogen werden gestelt, die men opte schansse van Texssel soude mogen logeren om bij den handt te hebben; is verstaen deese saecke effter met Zijn Hoogheyt te communiceren ende denzelven te erinneren de naerder reedenen die hiertoe dienen.

102. Is gedaen lecture van ’t schrifftelijck rapport bij den gedeputeerden opte inspectie van den Neederrhijn ende IJsel geweest zijnde ingestelt ende bij verhaelt wierde dat verscheyden crebbbingen ende hooffden ontrent Schenckenschants gerepareert ende vergroot, oock eenige geïnterdiceert ende verboden mosten worden so men Schenckenchants ende den Rhijn ende IJsel wil conserveren ende al sijn loop nyet doen comen in de Wael.

103. Hierbij is meede geleesen zeeckere missive van den Raedt van State van den 22^en deeses, verclaerende van al deese swaricheeden wel bewust te zijn ende tevreeden ende gereedt weesende d’zelve voor te comen beneffens de swaricheeden van andere frontieren, mits dat haer promptelijcken gefurneert soude mogen worden de 300.000 £ tott reparatie van oude ende nyeuwe fortificatiën ende noch 300.000 £ tot voorsieninge van de magasijnen van vivres ende 125.000 £ tot verdiepinge ende conservatie van den Needer-Rhijn ende IJsel bij haer geëyscht; protesterende sonder deese penningen ’tzelve nyet te connen doen ende onschuldigh te willen weesen aen de onheylen die daerop souden mogen volgen. Hierop gedelibereert zijnde meenden de leeden dat ijder point apart behoort te werden in omvraege gebracht ende dat men teffens uytten commies behoort te weeten wat de provintiën zelffs opte fortificatiën betaelt hebben off nyet ende dat men vorders in deese zaecke so voorbaerlijck nyet en conde treeden sonder de provintiën alvooren te disponeren tot voorbariger resolutiën in ’t stuck van de zeezaecken ende ’tgunt daeraen dependeert; ’twelck oock alsso eyntelijck geconcludeert is geworden.

104. De heeren Committeerde Raeden effter binnenstaende inhereerden haer voorghaende claghten, verthonende dat zij boven de tractamenten, servijsen, fortificatiën, ambassadegelden ende andere meer een overgroote somme bedraegende, in promptis hebben mosten 2.300.000 £ om de extreme clachten eenigh reedelijck contentement te doen; versoeckende serieuselijck dattet remedie nyet langer moght werden uytgestelt offte getraineert, alsso het pericule temet naerder compt ende den slagh ons soude connen overvallen eer men het denckt.

105. Is bij deese occasie goedgevonden te recapituleren alle de poincten van middelen spreeckende: te weten het 2^e van ’t verpachten der convoien, het 3^e van de warmoeslanden, het vijffde van de verhoginge van ’t hoorngelt, het 6^e van de verhooginge van 2 stuyvers ende scheepsbieren, het 7^e van een impost op huyden ende vellen, het 8^e van een impost opte comptanten, het 9^e van de goude ende zijde laeckenen, het 10^e van de 5 spetiën ende egualisatie van de middelen over de comptoiren, het 11^e van ’t vercoopen van de gorssen ende slijcken, het 12^e van ’t opleggelt, boter buytensduyns, pick ende teer, het 13^e van den impost opten tabacquen, opte suykeren ende syropen, het 14^e van een impost op politijcque ende militaire ampten, het 34^e om den impost van ’t zoudt aen den Staet te brenghen ende het 35^e om yet te vinden opte goederen van de overleeden, ende zijn de leeden versocht te willen aenwijsen wat middelen zij oordelen dat men uyt deese soude behooren uyt te picken om vastgestelt ende deurgedrongen te worden, daerinne de advijsen sozeer discrepeerden dat men qualijcken yet seeckers denoteren conde. ’t Meerendeel daerop uytloopende dat men naelaetende het middel van de verhoginge van ’t hoorngelt, van de impost op huyden ende vellen, mitsgaders opte comptante penningen, opte goederen van de overleedenen ende van ’t zoudt aen den Staet te brenghen, alle de reste soude brenghen in naerder resumptie om te sien wat daervan moghte weesen te verwachten. ’Twelck alsso eyntelijcken meede geconcludeert is geworden.

106. Arnout van Braeckel, servitiemeester tot Woudrichem, claeghende dat hij bij de ingeseetenen aldaer als servitiemeester in recht betrocken is ende tegens hem geprocedeert wordt tot betaelinge waervan hij de condemnatie nyet en zal connen ontghaen ende mitsdien strecken zal tot zijnen totalen ruïne, tenwaere hem bij deese provintie de verloopen servitiën moghten worden gefurneert offte andere ordre gestelt tot sijne verseekeringe, versoeckende daerinne promptelijck voorsien te werden. Is nae deliberatie goedtgevonden den schepenen aen te schrijven van de resolutie te surcheren totdat opte betalinge van de servijsen ordre zal zijn gestelt.

107. Schepenen ende een gedeelte van de vroedtschappen van De Rijp, claeghende over de groote moeyelijckheeden ende oneenigheeden in haer dorp ontstaen ter occasie van de mennonistgesinden die de geheele vroetschap meest in hebben ende in plaetse van de overleeden telckens luyden van gelijck humeur bij meerderheyt van stemmen te surrogeren, waerdeur haer dorp geschaepen is t’eenemael in verloop te comen ende in de processen die zij alreede veele tegens malcanderen hebben t’eenemael verwart te sullen worden, omme waeruyt te comen sij gelast waeren aen de vergaderinge te versoecken ten eynde de privilegen van haer dorp moghten werden geïnterpreteert gelijck onlangh in reguarde van Woggenum is verstaen, te weeten dat in plaetse van den overleeden de beste ende bequaemste sullen moeten werden geëligeert van diegheene die professie van de religie zijn doende, immers van sodanige die dezelve zijn toegedaen ende de publique vergaderingen frequenteren. Waerop gedelibereert zijnde, is bij alle leeden in dit versoeck geconsenteert ende daeromme oock in dier voegen geconcludeert, uytgeseyt bij de heeren van Amsterdam die deese veranderinge geenssints geraeden vonden om de groote consequentie wille ende dat men wel lichtelijck in ’t groot soude mogen voortgaen so men in ’t cleyn beghint. Versochten daeromme haer advijs bij de resolutie aengeteyckent te worden van dat sij sulcx noyt en hebben geconsenteert, daerbij de zaecke is gebleeven.