Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 15 juli 1639

ZITTING L

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 13 juli tot 6 augustus 1639

Vrijdag 15 juli 1639 voornoen

9. De heeren Committeerde Raeden binnenstaende remonstreerden datte heeren van Enckhuysen nyettegenstaende alle voorghaende debvoiren continueren om aen de compagniën van den colonel Colpeeper, heer van Brederode, ende Morgan, [op] haer comptoir geaffecteert, geen betaelinge te doen, daerdoor zij ge[maent] sijn geweest op 't versoeck van Zijn Hoogheyt, teneynde de voorss. compagniën 't [lee]ger nyet souden debanderen, daer groote vreese voor geweest heefft, zelffs de penningen tot betaelinge van de soldaten op haer comptoiren geaffecteert, die doch schaers genoch toecomen, aen dezelve weeckelijcke leeninge te verstrecken, dat voor haer ondraeghelijck is, te min dewijl die van 't Noorderquartier haer t'eenemael mette lasten laeten sitten, weesende nyet alleen op voorgaende negotiatiën 1.100.000 £ aen haer ten affteren, maer noch opte leste 2 millioenen, die simpelijcken geresolveert was dat suyver in handen van Committeerde Raeden soude comen, daerinne haer quote bedraeght ƒ 408.000 £, nyet meer betaelt hebbende als ontrent 159.000 £; dattet haer onmogelijck is so huys te houden, alsso veele van haer comptoiren so beswaert sijn dat nyet anders connen betaelen als de interesten ende nyet een duyt totte soldaten; dat andere de soldaten nyet ten vollen connen betaelen, andere noch tottet betaelen van de renten ende interesten moeten gesubsidieert werden, boven welcke partijen van interesten ende geaffecteerde soldaten, daerop so veele te cort compt, noch eenige ontallicke lasten, millioenen importerende, staende te betaelen, wijst hemzelven; dat sonder ander ordre ende quijtinge van de leeden den Staet vervallen moet, ende dat offte de interesten offte de soldaten onbetaelt sullen moeten werden gelaeten, dat sonder ruïne ende confusie van den Staet subitelijcken ende als een valstrick daerop te volghen nyet geïmagineert can worden te sullen connen geschieden.

Versochten daeromme die van 't Noorderquartier dat zij haer anders wilden evertueren ende haer so grooten ongelijck, met pericule van den heelen Staet vermenght, nyet langer verghen, maer ter contrariën te contribueren tot de lasten so dat behoort, ende te furneren de penningen, die haer bij resolutie toegevoeght zijn tot betaelinge van de gemeene lasten, daerinne sij immers nyet en connen ontk[ennen] haer quote gehouden te zijn te draeghen. Maer versochten meede vorders, dewijl hiermeede de saecken alleen nyet te rechten zijn, dat teffens bij de leeden in 't ghemeen op andere generaelder remediën gelieven te dencken, als op 't benificiëren van de oude middelen, 't egualeren van de middelen over de provintiën, inwilligen van eenige nyeuwe middelen ende menageren van de lasten volgens de projecten daervan gemaeckt, met inwilligen van welcke voorslaegen den Staet met Godts hulpe gepreserveert ende staende gehouden sal connen worden, ende anders geensints nae menschen vermoeden, die zaecken ten hooghsten recommanderende], protesterende hierentusschen van haer devoir ende onschuldich te willen zijn aen de swaricheyden, die bij mancquement van 'tgunt bij haer aengeweesen ende versocht is soude mogen volghen.

Hierop gedelibereert zijnde meenden de Edelen dat die van 't Noorderquartier gemeene ordre ende resolutiën van de regeringe, sowel als andere haer behooren te subjecteren ende te volgen, ende haer quote in de lasten te furneren, off dat men Sijn Hoogheyt sulcx soude moeten bekent maecken ende denzelven versoecken dezelve daertoe constringeren met sodanige middelen als men tegens onwillige defectueuse provintiën ende quartieren gewoon is te doen. Belangende de reste waeren tevreeden dat volgens de gedaene voorslaegen de oude middelen gebeneficieert, eenige nyeuwen ingewillicht ende tot mainctenement van dezelve ende van de ordonnantiën een nyeuw college van rechters moght werden opgerecht, die specialijcken hiervan haer werck souden mogen maecken, 't menageren van de lasten ende weghneemen van de abuysen ende excessen oock ten hooghsten recommanderende.

Die van Dordrecht sustineerden dat die van 't Noorderquartier alsnoch behooren over te leeveren staet van 't incomen van haere comptoiren ende van haer ghedaene repartitie, bij weygeringe dat eenige uytte Committeerde Raden, geassisteert met eenige uytte vergaderinge, behooren te werden gecommitteert om haer te transporteren in 't Noorderquartier ende te ondersoecken nae de staet van de comptoiren aldaer, mitsgaders van de belastinge ende gedaene repartitie, ende van alles rapport te doen; dat voorts Van der Caemer in 't leeger interdict behoort te werden gedaen om meerder penningen aen de compagniën, op Enckhuysen gerepartieert, te verstrecken; dat die van 't Noorderquartier oock daertoe gehouden behooren te werden om de defecten van de twee leste negotiatiën promptelijcke te furneren, haer opte reste conformerende metten heeren Edelen, meenende haer advijs t'eenemael gefondeert te zijn omdat zelffs opte laetste vergaderinge de heeren van Enckhuysen verclaert hadden dat sij wel defectueus waeren, maer dat haer defect uyttet overschot van andere in dat quartier wel soude connen werden gevonden, versoeckende daeromme oock dat eenige uyt de vergaderinge mochten werden gecommitteert omme haer opte gelegentheyt van de comptoiren aldaer te informeren, in welcken cas de waerheyt van haer gesustineerde naerder soude connen blijcken.

Eenige volgende leeden conformeerden haer hiermeede, andere mettet advijs van de Edelen. Alckmaer ende volgende leeden meenden datte defectueuse comptoiren, so in dit als ons quartier, op één manniere behooren te werden getracteert ende gelijck se hier uyt gemeene penningen gesubsidieert werden, dat sulcx oock aldaer nyet geweygert can worden. Belanghende de revisie van den staet van de comptoiren, dat dezelve bij Committeerde Raden aldaer soude connen werden gedaen, is 't noot, ende hiervan gerapporteert. In allen gevalle als men daertoe geneegen was, dat sulcx generalijcken behoort te worden gedaen in beyde quartieren.

Belanghende 't afferstal van de negotiatiën, dat meermael geallegeert was datte zelve penningen totte necessiteyten van de zee geïmploieert waeren, die nyet leedigh gestaen conden worden. Dan omme in deesen met grondt te ghaen, meenden dat men de compste van Enckhuysen behoorde aff te wachten ende van de andere leeden om alsdan met meerder kennisse daervan te connen adviseren, belangende 't generael haer mette Edelen conformeren, sodat eyntelijcken geresolveert is deese zaecke uyt te stellen totdat de samentlijcke leeden van 't Noorderquartier sullen weesen aengecomen, omme derzelver eenparige advijsen op deesen gehoort zijnde, alsdan op alles naerder te moghen resolveren ende in 't gros dattet vorder advijs van de heeren Edelen zal werden gevolght.

10. Het Ie point spreeckende van 't resumeren ende arresteren van 't generael placcaet ende particuliere ordonnantiën van de middelen in de aenstaende verpachtinge comen[de], in resumptie gebracht sijnde, conden alle leeden daerinne toestaen, behoudens de naerder deliberatiën over de particuliere consideratiën tot beneficie van eenige middelen bij de poincten van beschrijvinge voorgeslaeghen, waeromme buyten deese alles meede gehouden wierde voor gearresteert ende datte reste op mergen in naerder omvraege soude werden gebracht.

11. Ende belanghende het 2e point van de damceelen bij den pachter alleen te doen geeven, eer de scheepsbieren te verhoogen, werde bij die van der Goude uytstel versocht tot maendagh toe, om alsdan noch yet naerders te mogen voordraeghen, tot welcken eynde 'tzelve meede is uytgestelt.

Vrijdag 15 juli 1639 nanoen

12. Is geleesen zeecker missive van den Hoogen Raedt van den 15en julii, verhaelende hoe dat volgens de resolutie van den 6en april lestleeden bij de vergaderinge genomen bij Haer E., beneffens de vier neutrale raetspersoonen uyt haer College, die geen arbiters zijn geweest, opte questie tusschen de heer van Duyckenburch contra jo.r Jan van Schaegen cum sociis geassumeert zijn den raadtsheer Francken ende Bosvelt uytten Proventialen Rade metten pensionaris Wevelinckhoven. Dan alsso den heer van Duyckenburch sustineert dat noch twee personen daerbij te hooren werden gevoeght, ende zijn partije ter contrariën dat sulcx onnoodigh ende tegens zijn eygen presentatie is, versoecken om vorder onlusten ende disputen voor te comen naerder openinge van de vergaederinge wat deesenaenghaende haer meeninge magh zijn.

Is meede geleesen een request van den heer van Duyckenburch, versoekende dat bij de gestelde zeeven personen tot reauditeurs noch twee neutralen mogen werden gevoeght, vermits onder de zeeven beghreepen zijn twee commissarisen opte rolle, die over 't geeven van 't nihil hebben gestaen ende oversulcx als suspecte personen volgens de resolutie daeronder nyet beghreepen hadden behooren te worden; dat hij effenwel 'tzelve voor goedt aenneemen zal, als maer twee andere daer mogen werden bijgevoeght, dat in alle reeden bestaet.

Is meede geleesen een anthidotale requeste van jo.r Jan van Schaegen cum sociis, versoeckende datte zaecke bij 't getal van zeeven magh werden gelaeten, alsso den heer van Duyckenburch de electie van 7 off 9 zelffs tot discretie van den Raedt gestelt heefft ende wel wiste datte commissarisen, die de willige condemnatie hadden geweesen, oock over 't gheeven van 't nihil hadden gestaen, die hij effenwel verclaert heefft tot rechters te willen admitteren.

Hierop gedelibereert zijnde conden de heeren Edelen zelffs in haer advijs nyet wel eens worden, sodatte leeden daeromme oock verscheydentlijcken adviseerden. Dan nae resumptie is eyntelijcken verstaen ende geresolveert den Hooghen Raedt aen te schrijven dat boven 't gestelde getal van zeeven noch twee bij Haer E. sullen werden gecooren tottet getal van neegen toe, met aenmaeninge om binen den gesetten tijdt van zes weecken de zaecke te brenghen tot volcomen dicisie, waervan de brieven ingestelt ende geleesen weesende, zijn meede geapprobeert ende goedgevonden aen de Raedt affgesonden te werden.

13. Noch zijn geleesen eenige requesten daerinne nae geleegentheyt gedisponeert is.