Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 14 september 1639

ZITTING M

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 6 september tot 21 oktober 1639

Woensdag 14 september 1639 voor- en nanoen

50. De matroosen, innegebracht hebbende uytte eylanden van Canariën zeecker schip, bij haer affgheloopen, onder anderen meede ophebbende Don Loys de Valasco de Cordua, generael van dezelve eylanden, door de wisselinge meede losgelaeten, ende versoeckende daervan verghoedinghe, meenden verscheyden heeren dat weynigh faveur meriteerden omdat tegens haer trouw van een cust daer nyettegenstaende de placcaten van Spagnen den vrijen handel voor deese provintiën gedissimuleert ende genochsaem toegelaeten werdt, deese prijse met zijne ingelaeden goederen, de Engelssen ende ingeseetenen deeser landen respectivelijcken toecomende, hebben ingebracht ende in effecte den handel aldaer genochsaem verhindert off periculeus hebben ghemaeckt, ende is daeromme geresolveert, alvooren in deesen te treeden, daerop te verstaen 't advijs van de Hollandsche raeden in 't Collegie ter Admiraliteyt tot Rotterdam off de gemelte supplianten selff noch hier te lande sijn ende wat reedenen tot haer versoeck mogen dienen, om alsdan naerder op geresolveert te werden.

51. De ghemeene zeepsieders van Rotterdam versoeckende tot voorcominge van verscheyden onverdraeghelijcke quellingen, haer bij den pachters tijdichlijcken ende ontijdichlijcken aenghedaen, denzelven pacht in redemptie te hebben voor den tijdt van 5 Ã 6 jaeren voor gelijcke somme als die lest is verpacht, off eenige jaeren deur malcanderen gereeckent heefft geghouden, is nae deliberatie goedtgevonden dit versoeck te stellen in handen van de heeren Committeerde Raeden, omme daerop te dienen van hunnen advijse.

52. Geresumeert weesende de correctiën, op 't stuck van de wijnen voorgeslaeghen, conden de heeren van Amsterdam nyet toestaen de correctiën in 't 5e ende 6e articule, dat in cas aldaer verhaelt alle de wijnen souden geconfisqueert werden, maer wel datte woorden blijvende effenwel met 600 £ soude mogen werden geredimeert. Belanghende de leckage conden meede nyet verstaen dat de wijncoopers minder als de XVe part van de leckage behooren te genyeten, excuserende mede het 21e ende 25e point als raekende ende smaeckende nae verantwoordinge. Alle de andere leeden conden de correctiën, so die laeghen, toestaen, sodat nae verscheyden resumptiën de saecke nyet verder heefft connen werden gebracht als dat men belanghende 't Ie point goedgevonden heefft datte confiscatiën met een somme van 600 £ sullen mogen werden geredimeert, ende belangende de leckage datte heeren van Amsterdam werden versocht naerder last te versoecken, ende op het vorder dat het advijs van de heeren Committeerde Raden nochmael sal worden verstaen waerom de articulen, spreeckende expresselijcken van verantwoordinge, hebben geroieert, ende deese nyeuwe daerinne gestelt, om dan geresumeert te werden.

53. De verhooginge van de scheepsbieren effter bij die van der Goude tegengesproocken werdende soolange de voorige articulen, bij haer gemoveert, in de ordonnantie nyet en souden weesen gesurrogeert, waeren de leeden daerover ten hooghsten t'onvreeden, nyet alleen over de schaede, de ghemeene middelen deur de aenstaende doleantiën te verwachten [staende], maer specialijcken om 't groot disrespect de vergaderinge aenghedaen ende de schadelijcke consequentie daeruyt te volghen.

Ende werden daeromme oock bij de heeren van Dordrecht tegens dezelve wel expresselijcken geprotesteert van allen costen, schaede, interesten ende disrespect de vergaderinge aenghedaen, daervan andere nyet veel verscheelden. Dan effenwel opiniatrerende, is goedtgevonden de zaecke op te houden tot merghen, om alsdan finalijcken inne geresolveert te werden.

54. Die van Den Briel in plaetse van Sijmon Gijsbertsz. van der Pol, affghaende admiraliteyt in 't College tot Rotterdam, voorslaende eenen Cornelis Heyndricksz. Buys, is dezelve surrogatie geapprobeert ende verstaen dat vanweegen deese provintie op desselffs naemen behoorlijcke brieven van commissie sullen werden geprocureert ter Generaliteyt.

55. Opte naerder instantiën van de weduwe ende erffghenaemen van Hilbrant Jacobsz. van Wouw ten eynde in de questie van den bijbeldruck, tusschen haer ende d'andere druckers ontstaende, finalijcken mocht werden getermineert, is nae deliberatie goedgevonden dat nochmael getenteert zal worden via concordiae ende partijen gelast om tenzelven eynde op dinghsdagh toecomende acht daghen alhier te compareren, volcomentlijcken gequalificeert voor commissarisen daertoe voor deesen gecommitteert.

56. Noch zijn geleesen eenige requesten die aen advijs gestelt zijn ende nae sullen dienen.

57. Is geleesen een missive van den heere Maurits graeff van Nassauw, generael in Brasijl, geschreeven aen de Staten-Generael van date den 9en julii op 't Reciffe, toucherende de jegenwoordige constitutie van den viant ende haere zaecken aldaer, verhaelende dat onse scheepen, 18 in 't getal, leggende voor de Bahia, zeecker barcke genomen hebben met 250 kisten suycker, ghaende nae Portugael met verscheyden advijs-brieven daeruyt zij claerlijcken connen verstaen wat de intentie van den viant geweest zij ende alsnoch is mette vloote, verleeden jaer gesonden, uyt te rechten, te weeten dat zij mette zelve vloote souden ghaen voor Parnambuco, sterck 46 scheepen, daeronder 26 gaillions ende 5.000 man; dat zij daervan een goedt getal aen landt souden setten ende mette scheepen de plaetse beset houden dat nyemant in noch uyt mocht comen, ende 'tzelve twee jaeren langh te continueren om haer alsso als uyt te hongheren ende tot overgheeven te dwinghen, van welck voorneemen sij verleeden jaer sijn verhindert omdat de sterffte in haer schepen, ontrent Cabo Verde comende, daerdoor wel 3.000 man hadden verlooren, doch dat jegenwoordigh weeder mette zelve 46 scheepen gereet legghen, voorsien met 5.000 soldaten van de troepen van conte Bajola ende 2.000 die opte scheepen overgecomen zijn, daermeede zij haer meester van de zee meenen te maecken ende haer voorgenoomen desseyn te voltrecken, voor zeecker houdende dat van de ingeseetenen te lande met een getal van 3.000 gewaepende mannen tegens ons sullen werden gesecondeert; dat tegens dit desseingh bij den haeren groot gebreck is aen volck ende vivres, voornaemelijcken van meel, connende oock van de farines nyet wel tot noodrufft voorsien werden, ende dat daerom over tijdt is dat hiertegens werde geremedieert ende deese nootsaeckelijckheeden haer toegesonden, dewijl ten uytersten nyet boven de 3.000 man te velde sullen connen werden gebracht, weesende noch haer eenige hoope dat deur gebreck van vivres de viant meede terugge sal werden gehouden, vermits alreede 't meerendeel van de vivres, bij haer meedegebracht, geconsumeert ende de farine oock bij haer nyet wel te krijghen is. Wachten oock nae roockvleesch ende andere vivres, met noch 2.000 man haer uytte eylanden toe te senden, bij haer met eenige scheepen ontbooden, daerop bij haere scheepen werdt gepast.

Den generalissimo van de Spaenssche maght was geheeten conte de Torres, den generael van de scheepen eenen Don Johan de Vega, uyt welcke maght ende gegheeven last van twee jaeren besettinge, met beloffte van gestadichlijcken geduurende dien tijdt met volck ende vivres van nyeus geassisteert te sullen worden ende uytte genegentheyt om meester van de zee te weesen, sonder welcke dezelve brieven verclaeren geen hoope te weesen om oyt ons, haeren viandt, daervandaen te krijghen ende meesters van de plaetsen te worden, men claerlijcken siet datte coningh van Spagnen de zaecke anders beghint op te vatten als voor deesen ende dat hij beghint wacker te werden ende te gevoelen het leedt ende groote schade die hem van die zijde deur de onse soude connen werden aenghedaen, weesende daeromme reeden dat van deese zijde met gelijcken ijever daertegens werde voorsien, 'twelck Zijn Ex.tie de heeren Staten ten hooghsten was recommanderende, ende is ditzelve gehouden voor notificatie ende gepersisteert bij de resolutie, alreede deesen aenghaende ghenoomen.

58. Noch is op eenige andere requesten van cleynen gewichte nae geleegentheyt gedisponeert.