32. De burghermeesteren ende regeerders van Ossanen te kennen gheevende dat sij tot haer schaede ende schande buyten reeden bij den heeren Committeerde Raden van ’t Noorderquartier gecondemneert waeren aen den commies Ele Jansz. over seecker pretens advijs in de verpondinge van de landen ende nyeuwe getimmerten in seeckere somme van penningen ende oncosten daerinne een notoiren misslagh soude begaen zijn, so belanghende de nyeuwe getimmerten die nae de resolutie van ’t redres sijn gebaut ende mitsdien in de verpondinge nyet gebracht connen worden, als belangende de landen die schoon met bouwen, effenwel nae de huuren genoomen zijnde oock verder t’haeren laste nyet connen werden gebracht. Versochten mitsdien naerder voor commissarisen van deesen Staet gehoort ende daervan gerapporteert te worden met surcheance van executie. Waerop gedelibereert zijnde goedtgevonden is alvooren in deesen te treeden daerop te verstaen de naerder consideratiën van de heeren Committeerde Raden.

33. De voerluyden van Hollandt anno 1638 ende 1639 ’t leeger gedient ende geen betaelinge genooten ende mitsdien in de uyterste miserie gebracht zijnde ende versoeckende tenmintsten van ’t jaer 1638 mette somme van 190.000 £ voorsien te werden, is verstaen datte heeren Committeerde Raden eens sullen worden gehoort op wat voet ende uyt wat penningen deese betaelinge soude connen werden gedaen, om ’tzelve verstaen weesende, naerder in de zaecke te disponeren.

34. Den luytenant-admirael binnenstaende remonstreert bij brieven van den 27^en februarii uyt Duynkercken verstaen te hebben dat boven de 24 Spaensse scheepen nae Spagnen geloopen noch 20 fregatten van particulieren uytgeloopen zijn om de west om haer advantage opte scheepen van ’t landt te soecken; dat noch acht scheepen gereet sijn ende alleen nae volck wachten, die alle daegen bij meenichten aencomen nu de Spaensse vloot wegh is daer zij voor gevlucht waeren ende haer versteecken hadden ende dat daerenboven noch 20 particuliere fregatten in zee meenen te brenghen, sodat zij te soomer 40 fregatten sterck sullen sijn. Beclaeght hem zeer dat nyettegenstaende zijn meenighfuldige instantiën ende vermaeningh geen scheepen opte cust sijn gebracht, daerbij alles innegehouden ende so groote schaden als te verwachten staen voorgecomen souden hebben connen worden. Versoeckt alsnoch dat sonder vorder uytstel ordre toe gestelt magh werden datte 32 custscheepen in zee mogen werden gebracht ende dat in plaetse van 2 affgeleyde twee andere mogen werden verschafft offte tenmintsten de directeurs gelast voor dit jaer dezelve noch in zee te brenghen.

Hyerop gedelibereert zijn, is verstaen de directeurs te lasten om alle gereede scheepen in zee te brenghen ende deur eenige extraordinaris van hier te committeren ter Generaliteyt instantiën te doen dat oock haere scheepen met alle spoet in see mogen werden gebracht ende dat men voorts deur voorige deputeerden naerder sal doen examineren hoe men opte beste voet de cruyssers weeder in zee soude connen brenghen.

35. De directeurs van de custscheepen van ’t Hoorn ende Enckhuysen binnenstaende, ghaeven meede te kennen hoe ’t stondt mette scheepen tot haeren laste staende; seyden dat van Enckhuysen 2 in zee waeren ende een aen landt ende te Hoorn twee aen landt, die alle meede gereedt waeren zee te kiesen ende nyet aen en manqueerde als vivres ende gelt tot incoopinge van dezelve ende betaelinge van ’t volck; dat sij van Enckhuysen alreede een goede somme op haer eygen credijt verstreckt hadden ende gemeent hadden uytte leste negotiatie van 600.000 £ betaelt te sullen worden, doch dat Committeerde Raden van ons quartier aen haer verclaert hadden daertoe geen last te hebben; versoeckende derhalven van hier haer de handt gebooden ende tot furnissement van ghelt ordre gestelt te moghen worden.

Waerop nae deliberatie verstaen is datte heeren Committeerde Raden versocht werden naerder openinge te doen hoe ’t staet mette leste negotiatie, off dezelve voldaen dan off contrarie last van yemandt innegeschreeven is omme ’tselve gehoort alsdan op dit versoeck naerder te disponeren.

36. Het versoeck van de directeurs op Oosten ende Noorweegen omme te hebben continuatie van dezelve directie voor ’t jegenwoordige jaer geresumeert zijnde, is bij alle leeden ’tzelve noodigh ende dienstigh geoordelt ende daeromme dezelve directie noch voor den tijdt van dit jegenwoordige jaer toegestaen offte tenmintsten tot solange toe als anders soude mogen weesen geresolveert. Ende is verstaen dat deese saecke ter Generaliteyt vorder sal werden bevordert ende van gelijcken vastgestelt.

37. Daernae in deliberatie geleyt zijnde het 3^e point van de missive om te vinden het redres van de ongeleegentheeden daerinne ’t College ter Admiraliteyt tot Rotterdam vervallen is, tot vermijdinge van alle confusiën die daeruyt te bevreesen staen, waeren de heeren van de Mase van advijs dat men opte zelve ongeleegentheeden hem naerder behoorde te informeren ende een nyeuwen staet van oorloge te beraemen; ene van ons quartier sustineerden in gelijcke ongelegentheeden vervallen ende opte zelve maniere geholpen te moeten werden. Sodat eyntelijck verstaen is dat door voorige gecommitteerden alles naerder souden werden geëxamineert ende ten vollen ondersocht hoe ’t mette Collegiën staet ende van alles rapport ghedaen.

38. Het vierde point van de missive meede in omvraege gebracht weesende ende spreeckende van de gemeene solliciteurs ende omme dezelve doch eyntelijck contentement te doen mettet presteren van de resolutie, verclaerden de heeren van Hoorn, Enckhuysen ende wij daertoe meede te connen verstaen als alle de resterende leeden; doch sustineerden daerbij gelast te zijn dat deese resolutie nyet in train gebracht mochte geëffectueert soude connen werden solanghe de Admiraliteyten tot vervallinge van haere lasten geen behoorlijcke penningen sullen weesen verstreckt offte tenmintsen dat men haer authorisere de ordinaris ende extraordinaris middelen daervooren te mogen aentasten. Dan hierop verscheyden disputen gevallen weesende, is goedtgevonden de resolutie eens nae te sien ende de zaecke naerder te resumeren.

39. Is bij den heeren op ’t stuck van ’t weeren van de exorbitantiën van den Deenschen thol ende ’t examineren van ’t recht tot dezelve gecommitteert, rapport gedaen. Verclaeren zeeckere lijste van de verhooginge so die nu geheeven werdt bij de coningh gesien te hebben ende te bevinden de exorbitantiën van dezelve so groot ende enorm te weesen, dat se onverdraeghelijck zijn ende nyet geleeden connen werden, temin omdat daerdeur denzelven coningh nyet alleen binnen den tijdt van vier jaeren ’t geheele capitael van de commerciën in handen souden hebben, maer mettet verhoogen van de plancken, hennip, salpeeter ende andere waeren dienende tottet maecken ende monteren van de scheepen daerop uyt is om de heele commerciën teffens meede aen hem te trecken ende tot ruïne van deese landen sijn staet groot te maecken ende te verrijcken; sonder tottet trecken van den thol zelve, veelmin totte exorbitantiën eenigh titule off recht te hebben, deurdien bij geene potentaten van de weerelt van ’t voorbijghaen, stilleggen ende onvoorsiens off ander in- ende uytcomen van haere havenen eenigen thol werdt getrocken solange geen last gebroocken werdt; ’twelck mitsdien hem meede in de Sonde als weesende maer een deurvaert in geender manieren toecompt, hoewel solange als reedelijck is ghemaeckt, getolereert ende gegeeven is.

Waeren daeromme van advijs dat dit voorneemen met allen ijver op ’t spoedighste tegengeghaen ende geweert behoort te worden. Leeverden over de gemelte lijste, dewelcke geleesen zijnde bevonden wierde dattet zoudt op Coninghsbergen belast is met 5 rijcxdaelders in plaetse van één van tevooren, dat is effenveel als ’t last in Vranckrijck met ongelden met al cost; dattet schock plancken van Coningsbergen voor 1¼ rijxddaelder met 32½ rijxddaelder beswaert is; den roosenoobel thol heen ende weer viermael so hoogh moetende betaelt werden ende andere waeren naer advenant. Daerbij bevonden wierde ’t geallegeerde warachtigh te zijn ende hierop gedelibereert weesende is goedtgevonden de heeren gedeputeerden voor dit rapport te bedancken, doch datte zelve effenwel versocht werden om met malcanderen eens naerder te delibereren opte remediën daermeede dit voorneemen van den coning best soude connen worden gesteuyt ende daervan rapport te doen.

40. Op ’t geproponeerde van de heeren Edelen off nyet dienstigh ende respectueus weesen soude dat men van de drye vacerende compagniën te paerde Sijn Hoogheyt presentatie soude mogen doen om op zijn zoon prins Willem eene sonder nominatie te defereren, is nae deliberatie ende geconsidereert datten zelven jongen prince lieutenant-generael is van de cavallerye ende dat mitsdien nae de gewoone practijcquen fatsoenelijck weesen soude dat zelffs tenmintsten eene compagnie hebbe daer hij hoofft over zij, bij alle leeden dit voorslagh aengenaem geweest ende zijn gecommitteert een van de heeren Edelen, Dort, Haerlem, Amsterdam ende Alckmaer om deese offre aen Zijn Hoogheyt te doen. Die ’tzelve geëffectueert hebbende rapporteerden dat Zijn Hoogheyt deese presentatie in danck aennam ende hem daerover meer ende meer aen deese provintie geobligeert vindt, beloovende ’tzelve t’allen tijde te sullen erckennen. Ende hadde mitsdien voor zijn zoon gecooren de compagnie van den ritmeester Sterkenburch in reguard datten lieutenant van dezelve een vaillant wacker cavallier is die de compagnie zeer wel betrouwt is. D’zelve verclaerden meede den jongen prince de notificatie hiervan gedaen ende denzelven teffens vermaent te hebben omme de heroycquen voetstappen van zijn vaeder ende predecesseurs te willen volghen; dat bij denzelven daerover meede ten hooghsten bedanckt zijn met beloffte van hem met Godes hulpe so in deesen ende andere chargen ten dienste van ’t landt te sullen quijten; datte heeren Staeten van deese haere gunste noyt en sal berouwen.