89. Sijn geleesen de brieven van den resident Cracouw uyt Elsenoir van den 9^en april lestleeden, mentionnerende datten coningh van Denemercken den 2^en deeses tot Coppenhagen geweest zijnde den dubbelen thol op Coninghsbergen metten 100^en penning ende de verhooginge van ’t jaer 1639 op ’t eyckenhoudt, sijde, specerijen, pelterijen ende salpeeter hadde affgeschafft ende den thollenaers gelast haer alleen nae de tholrolle van ’t jaer 1638 te reguleren, sonder dat van deesen hem bij Zijn Ma.^t offte eenige grooten eenige kennisse is ghedaen offte oock dat hij in ’t mintste heefft connen verneemen hoe ’t mette andere thollen staet, daervan hij effenwel metten eersten verhoopt naerder bescheyt over te senden. Verclaert datte Engelssen belangende den thol op zeeckeren voet metten coningh hebben geaccordeert ende dat vanweegen de Spaensse zeeckere haeven was versocht om aldaer vrij met haer scheepen te mogen inloopen ende uytloopen omme te calfaeten, doch was tot noch toe bij den coningh nyet inne geresolveert connen werden. Des conings natuurlijcken zoon Christiaen Ulrich was nae den cardinael-infante ende voort nae Spagnen versonden om verscheyden secrete zaecken te verhandelen ende specialijcken om van den coningh te versoecken assistentie ende subsidie tegens d’een ende d’ander die hem in zijn rijck souden pooghen te beschadighen. Verclaert vorder dattet een geheel onstuymige, langhe ende koude winter is geweest, welckers gelijck in lange nyet beleefft is; dat noch nyet een schip uyt oosten aldaer aengecomen was; voorts dat men aldaer vreemde geruchten van hier stroyt van dat wij Sweeden ende andere tegens den coningh soecken op te rockenen ende een groote vloote prepareren met intentie om alles aldaer te ruïneren ende nyet een steen opten anderen te laeten ende diergelijcke discoursjes meer, die effenwel daer een groot nadencken gheeven.

Hierop gedelibereert zijnde, verstonden de leeden gesaementlijck dewijl deese affschaffinge van den thol den resident noch bij den coningh noch bij eenige ghrooten van ’t rijck is bekent ghemaeckt, dat daeromme daer kleyne faict op te maecken is ende is daeromme meede goedgevonden bij de resolutie te persisteren. Werdende teffens de gedeputeerden op ’t formeren van de instructie voor den ambassadeurs nae Denemercken te ghaen gecommitteert, versocht alles daertoe dienende op ’t spoedichste te willen prepareren ende dieshalven nyet in gebreecke te willen sijn.

Dan is effenwel goedtgevonden de billetten van de notificatie van ’t uytvaeren van de scheepen voor noch eenige daeghen in bedencken te houden.

90. Den admirael Tromp rapport doende van zijn weedervaeren bij de regeringe ende Admiraliteyt van Vrieslandt ende die van ’t Noorderquartier, verclaert de saecke so verre gebracht te weesen dat die van Vrieslandt aengenomen hebben haere drye scheepen promptelijck in zee te brengen ende noch twee andere in Goedereede mits die scheepen daer behoorlijcken voorsien haer geleevert wierdende; dat Groningen ende Overijsel haer scheepen meede beloofft hebben gereet te maecken; dat alleen Utert ende Gelderlandt naerder last verwachten ende die van ’t Noorderquartier oock aengenomen hebben nyet in gebreecke te sullen sijn in cas haer behoorlijcken penningen wierden verschafft. Dan dewijl bevonden hadde datte Admiraliteyten de veranderinge op ’t reglement van de custscheepen bij resolutie van den 31^en martii 1640 gedecreteert noch nyet bekent gemaeckt was, oordelde hooghnoodigh te weesen dat sulcx op ’t spoedichste geschiede ende dat haer aengeschreeven moght werden dat voortaen deese scheepen van behoorlijcke behoefften ende equippage sullen hebben te versorghen alsmeede van vivres totdat ander ordre sal zijn gestelt, opdatte scheepen van d’een ende d’ander verlaeten werdende nyet leedigh aen landt comen te legghen ende alsso de geheele zee ten proye werde gegheeven. Ter occasie van deesen is in deliberatie geleyt off de leeden deese aenschrijvinge aen de Collegiën nyet noodigh souden oordelen ende teffens dat van de geëyschte 644.000 £, weesende de quote van Hollandt in de custscheepen, een derdepart off meer soude mogen negotiëren ende dit ghelt dezelve Collegiën in handen te stellen omme apart geïmploieert te werden.

Die van Amsterdam, Enckhuysen ende wij sustineerden dat alvooren zeeckerlijck moste gepresteert werden bij de provintiën om haer quote te furneren alvoren deese veranderinge te doen, daer men ter contrariën uyttet rapport van den admirael verstaet dat die van Vrieslandt nyet gelast zijn anders als deur directeurs haer scheepen uyt te presten ende te versorghen. Meenden daeromme dat dit werck noch bij provisie de directeurs aenbevoolen ende dezelve tot dien eynde 1/3 part van de 644.000 £ in handen gestelt soude moghen worden.

De andere leeden sustinerende dat Committeerde Raeden nyet bij stucken ende brocken nu en dan telckens nyeuwe negotiatiën soude verghen aen de vergaderinge, maer eens voor al voor de nodighste necessiteyten te water ende te lande een petitie souden hebben te doen, is in dier voegen geconcludeert geworden.

91. Belanghende ’t invallen van de custscheepen bij somertijdt ende het revictaliëren van dezelve, ’t meerendeel van de leeden verstaende dat bij somertijdt in Zelandt ende ’s winters in de respective quartieren souden mogen invallen om te calffaeten, ende dat de cost bij de capiteynen zelffs voortaen souden mogen worden verschafft tegens 6 stuyvers per cop mits neegen maenden in see zijnde, off nae proportie te corten ende datt oock den lieutenant-admirael aenneemen soude op alles behoorlijck reguard te neemen ende de capiteynen te houden tot hun debvoir.

Eenige van andere opinie zijnde dat men ’t schaffen van de capiteynen allomme behoort aff te schaffen, daerdoor men 5 à 600.000 £ ’s jaers voor ’t landt soude connen profiteren, is dien onaengesien geconcludeert dat volgens ’t advijs van ’t meerendeel van de leeden de resolutie ingestelt ende alsdan naerder gearresteert zal werden.

92. De leeden effter versocht weesende omme de betaelinge van de waertgelders provisionelijck te willen op haer neemen mits op aenstaende vergaderinge daertoe eenige middelen geaffecteert ende vastgestelt werdende, conden daertoe nyet beweeght worden, meenden dat noch staende vergaderinge daertoe middelen behooren te werden ingewillicht, sodat nyet inne geconcludeert heefft connen werden.

93. De gedeputeerden uytten Raedt ter Admiraliteyt tot Rotterdam leeverden over schrifftelijcke deductie daerbij verthonende hoe dat die van Mastricht het passagegelt offte waterlicendt in handen gestelt weesende daerdeur het landtlicent dat voor de affgedanckte scheepscapiteynen opte binnenstromen geaffecteert is, meede inslocken, in voegen dattet zelve landtlicent voor deesen opgebracht hebbende 20.000 £ in ’t jaer nu maentelijck nyet meer als ontrent 600 £ houden can. Ende alsso ’tzelve ondraeghelijcken is, versochten alles ter Generaliteyt nae behooren gerepareert te moghen werden.

Waerop gedelibereert zijnde eenparichlijck verstaen ende geresolveert is dat blijvende het tractaet tusschen deesen Staet ende de stadt Mastricht innegeghaen op ’t stuck van ’t passagegelt de zaecke daernae ter Generaliteyt sal werden beleydt, dat den voorghaenden ontfanger offte imandt anders van den Staet het passagegelt sullen ontfanghen als voor deesen ende die van Mastricht alleen toegestaen omme tot haer meerder zeeckerheyt een contrerolleur daerbij te stellen ende dat den anderen alreede bij haer gestelt nyet meer en sal werden geleeden.

94. Op ’t versoeck van den ontfanger Hoeffijser gehoort weesende den thresorier Brasser hoe ’t staet mette executie van de Brandenburchse penningen, verclaerde datte zelve executie bij den Raedt gedecreteert ende alreede twee personen gecommitteert zijn omme die in ’t werck te stellen.

Dan datte zelve heeren meede gecommitteert zijn om de reparatie van de vervallen fortificatiën te besteeden, dan alsso sonder comptant gelt nyemant eenigh werck soude willen aenneemen. Dat daerom alleen wachten nae ’t gelt, te weeten die 150.000 £ daertoe geconsenteert, daertoe andere provintiën gereedt zijn ende alleen nae ’t gelt van Hollandt werdt verwacht.

Is nae deliberatie verstaen dat met allen ijver deese executie van de domeynen zal werden gevordert, werdende ten zelven eynde meede de heeren Committeerde Raden versocht de quote van de gemelte fortificatiën uytte eerste consenten aen de heeren gedeputeerden voors. te willen behandigen, opdat teffens het pericule bij naelaeticheyt te vreesen meede magh werden verhoedt.

95. De heeren van Leyden notificerende op haer tourbeurte ter Generaliteyt gecommitteert te hebben den heer Broeckhoven ende die van Hoorn den officier Sonck, zijn beyde voor aenghenaem gehouden ende verstaen dat op derzelver naeme commissie sal werden gedepescheert.

96. Sijn Hoogheyt bij brieven van den 24^en aprilis notificerende dat uytte genomineerde tottet vacerende raedtsheersampt in den Provincialen Raede geëligeert hadde den thresorier Kindschot, is ’tzelve voor aengenaem gehouden ende verstaen dat die van Zeelandt sullen werden aengeschreeven om op desselffs naeme meede commissie te willen depescheren.

97. De gedeputeerden naerder geëxamineert hebbende ’t advijs van de heeren van de Reeckeninge op ’t stuck van ’t fiscaelsampt, verclaeren bij ’tzelve bevonden te hebben dat anno 1607 bij onderlingh tractaet met Zelant verstaen is dat het fiscaelsampt ende procureur-generaelsampt met malcanderen souden werden gecombineert ende dat dan Hollandt dat officie voor twee beurten soude bedienen ende nae die van Zelandt met een beurte; dat deese combinatie tot noch nyet geschiet is ende mitsdien Hollandt oock nyet geseyt can worden daerinne beurte gehadt te hebben, veelmin in ’t procureur-generaelsampt, die zeedert dien tijdt nyet en is geweest.

Welcke reedenen pertinent zijnde ende bij ’t 20^e articule van ’t tractaet claer uytgedruckt werdende, meenen dat die van Zelant tegensgeworpen ende ’t recht van deese provintie behoort te werden gemaincteneert, temeer dewijl Kindschot zelff noyt van Hollandt noch Zeelandt daertoe gecommitteert, maer advocaet van de domeynen zijnde, oock bij ’t Hoff van Hollandt versocht is deese charge te willen waerneemen.

Ende is nae deliberatie met dit rapport geconformeert mits datte gedeputeerden sullen dienen van rapport van de naerder reedenen die de heeren van Zelandt hiertegens souden moghen allegeren, om op alles naerder gelet te werden.