51. Boven de resolutie ter Generaliteyt genomen ende hier op huyden geresumeert in faveur van die van de Oostindische Compagnie concernerende het uytpresten van de custscheepen ende andere nae Hitlandt toe als hiervooren is aengeteyckent.

52. Is meede geleesen de naerder requeste van de erffgenaemen van Michiel Jacobsz. Kootermans, sustinerende dat Maycke Michiels nyet en behoort gehouden te worden voor een wettige huysvrouwe van haer saeligher vaeder ende mitsdien meede nyet totte erffenisse geadmitteert, vermits het 3^e ende 13^e articule van de ordonnantie sodanige houwelijcken die nyettegenstaende de proclamatiën publiquelijck gedaen zijn, bij Menniste predicanten werden gesolemniseert, allegerende tot dien eynde seecker sententiën van den Hooghen Raede opten 12^en februarii 1638 in dier voegen geweesen, allegerende verscheydenen absurditeyten die souden volgen in cas de saecke anders moght werden opgenomen ende debatterende alle contrarie exempelen alsoff dezelve den impetrant alleen de pœna fornicationis souden bevrijen, doch geenssints sodanige houwelijcken approberen off wettigh maecken; versochten daeromme alsso dit een saecke van ghrooten gewichte is daeraen over de 70.000 £ vast is ende dat buyten reeden is dat men Mennisten te gevalle tegens luyden van de religie de ordonnantiën die claer leyt in haer faveur soude willen interpreteren. Versochten daeromme alvooren in deesen te treeden dattet advijs van beyde hoven van justitie op moght werden gehoort. Maycke Michiels contrarie versoeck doende met naerder ampliatie ende dispensatie is ’t noot van de politycque ordonnantie.

Is nae deliberatie eyntelijck verstaen dewijl de non observatie van deese ordonnantiën ’t geheele landt deur notoir is ende dat over de 50 jaeren getolereert zijn op sodanige maniere haere solemnisatiën te doen ende mitsdien duysent exempelen aen vast zijn; dat om deese onruste als ten hooghsten ondienstigh voor den Staet voor te comen, vanweeghen deese vergaderinge verclaert zal worden nyet dattet houwelijck wettigh is (dat nyet geseyt can worden als strijdende mette ordonnantiën), maer dattet magh bestaen ende datte erffgenaemen gelast worden ’tzelve voor sulcx aen te neemen ende haer daernae te reguleren. Maer belanghende de ordre in toecomende te volghen, dewijl meede verstaen werdt dat op eenige plaetsen in Noord-Hollandt sonder eenige proclamatiën eenige houwelijcken werden gesolemniseert t’eenemael in ’t secreet, dat voor de regeringe ondraeghlijcken is, is verstaen dat de stucken pro et contra in handen van beyde hoven van justitie sullen worden gestelt omme te dienen van hunnen advijse ende dan naerder inne geresolveert te worden.

53. Den heer van Brederode bij schrifftelijcke deductie verthoonende datt mettet apprehenderen van eenen Heyndrick Jorisz. opposant van de executie van een pachter, hem infractie in zijn jurisdictie ende den persoon puur ongelijck is aenghedaen, temeer dewijl een suffisant man is van middelen ende versoeckende daeromme datten zelven van de personele detentie ontslaegen ende den pachter gelast moght werden denzelven voor den gerechte van Noordeloos ende voor de vierschaere van Dordrecht off elders te conveniëren, worde bij meest alle leeden verstaen datte practijcque contrarie lagh ende datte connexiteyt van de zaecke oock geen veranderingh en leedt, ten waere men het plattelandt tot gelijcke acten irriteren ende alsso de ordonnantiën ende gemeene middelen t’eenemael prostitueren wilde. Inclinerende teffens meede totte ontslaeginge onder cautie de judicio sisti et judicatus solvi van de heeren Edelen, de relaxatie wel toestaende maer haer cantende tegens ’t advijs van de leeden ende nyet willende gedoogen dat tot Dordrecht dit proces soude werden voltrocken, is in de saecke geen andere conclusie genomen connen werden als tot resumtie.

54. Het 10^e point om eenen 1000^en penning jaerlijcx te consenteren meede in omvraeghe gebracht weesende, waeren seer weynigh leeden die ’tzelven conden advoieren ende toestaen, meenende dat een tweede slagh in een wonde ende mitsdien onverdraeghelijck weesen soude; andere ende ’t meerendeel sustineerden dat alvoren de heeren Committeerde Raden souden werden versocht over te leeveren een staet van de restanten van de lesten 200^en penning ende andere extraordinair consenten, daer sij meede dat merkelijcken noch tecort comen soude ende mitsdien de betalinge van dien voor most ghaen. Is eyntelijck in die voegen geconcludeert ende de heeren Committeerde Raden versocht deese officiën ende ’t exhiberen van den staet te willen doen.

55. Belanghende gedruckte billetten van de reductie omvraege gedaen sijnde off de affsendinge van dezelve aen de respective ontfangers soude werden gedaen, is verstaen deese zaecke te bevelen de wijsheyt van de heeren Committeerde Raden.

56. Den vice-admirael De Witte sijn affscheyt neemende, verclaert vanavondt noch te sullen vertrecken, dan alsoo hij om ’t miscontentement van de buytgelden die so verre nyet en reycken als matroos hadde vermoedt ende alreede op verteert, wel 30 mannen missen moet van sijn beste volck daervan eenige haer hebben versteecken, andere nae Duynkercken overgeloopen zijn. Ghaff daeromme in bedencken off nyet geraeden weesen soude eenige vrijwillige gevangens, geenen Spagnerden weesende, tot deesen dienst te versoecken. Is denzelven geluck op zijn reyse gewenscht ende verstaen dat op ’t vorder naerder soude werden geresolveert.

57. Noch zijn geleesen eenighe requesten.

58. Uytte Generaliteyt gerapporteert zijnde dat aldaer opte brieven van onse ambassadeurs nae Sweeden, mentionnerende van ’t besetten van de Weeser deur een oorloghschip van de coningh, dwinghende alle voorbijvaerende scheepen te strijcken ende den thol te betaelen tot groot miscontentement van de Hanssesteeden, geresolveert was daertegens meede eenige debvoiren te doen tot affschaffinge, doch alvooren daerinne te treeden dat men met Zijn Hoogheyt de zaecke naerder soude moghen communiceren ende daerop desselffs advijs verstaen, is daermeede geconformeert.

59. Dan teffens in deliberatie geleyt weesende het versoeck van de vice-admirael Witte Wittersz. omme van des viants gevanghenen eenighe die willigh ende geen Spagnerden zijn meede op ’s landts scheepen in dienst aen te neemen om de schaerscheyt van ’t volck, conden eenige leeden ’tzelve geraeden vinden, andere weeder nyet, sustinerende dattet een quade reputatie voor ’t landt geeven soude ende oock van quaeden gevolge onder den viant, die daerdeur occasie ende reeden soude oordelen becomen te hebben om al ons volck opte scheepen te smijten tot grooten ondienst en ontrustinge van de goede ingeseetenen alhier. Dan is eyntelijck geresolveert op deesen meede ’t advijs van Zijn Hoogheyt alvooren eens te hooren.

60. Meede uytte Generaliteyt gerapporteert weesende datte provintiën geen swaricheyt maecken het placcaet tegens het breecken ende misbruycken van de brouwerstonnen generael te maecken ende allomme oock in ’t leegher te doen publiceren ende plaetse hebben, mits bij de heeren Staten van Hollandt ’tzelve meede de novo gepubliceert werdende. Is verstaen d’zelve daerinne te believen ende dat hetzelve tot dien eynde binnen deese provintie meede zal worden gerenoveert ende gepubliceert ende alsso van een provintiael in een generael placcaet verandert.

61. Op het 11^e point spreeckende van de landen van de godtshuysen meede met verpondinge te beswaeren, van gelijcken om de nyeuwe ingesteecken warmoeslanden meede onder de verpondinge te brenghen ’tsij bij collecte off verpachtinge, hadden beyde poincten verscheyden contradicenten, oock veele disputen vallende op ’t collecteren off verpachten; om welcke oorsaecke daer geen conclusie inne genomen heefft connen werden anders als tot resumptie op hope datte leeden haer naerder souden bedencken.

62. Op het 12^e point om een impost te vinden op ’t schoorsteengelt tot betaelinge van de gelichte 6000 waertgelders, wierde bij verre ’t meerendeel van de leeden geëxcuseert omdattet in effecte is een dubbele verpondinge, daerinne noch so veele doleantiën steecken, behalven datte cleyne huysjes daerinne tegens reedenen effenveel als de groote werden beswaert à l’advenant het getal dat yeder heefft, welcke disproportie te groot was; ende daerbij persisterende heefft meede in resumptie opgehouden moeten werden.

63. Belanghende het placcaet ten versoecke van de Engelssen tegens het drucken van fameuse libellen te publiceren, is op ’t naerder gemoveerde van eenige leeden verstaen datte visitatie van boecken ende allerley geschrifften die men sal willen drucken, zal moeten geschieden bij de respective heeren Gecommitteerde Raeden offte de gedeputeerde van de steeden, daertoe respectivelijck te committeren als nae ouder gewoonte, die daertoe werden geauthoriseert bij deesen.

64. Meede clachten comende over het onbehoorlijck visschen in de rivieren met netten van al te kleyne masschen, die alles wat jongh is, jae zelff het schot ruïneren ende bederven, ende meede over ’t incommoderen van de rivieren met het onbehoorlijck uytstellen van de staelen, wierde verstaen dat van ouden tijden hiertegens bij placcaten alreede was voorsien ende dat daeromme uytte vergaderinge eenige souden mogen werden gecommitteert om diezelve eens op te soecken ende naerder te examineren ende daervan rapport te doen. Werdende hiertoe versocht ende gecommitteert een van de heeren van Dort, Delfft, Rotterdam, Gorchem, Schiedam ende Alckmaer.