© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Ada van Schotland, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/AdavanSchotland [13/01/2014]
ADA van SCHOTLAND (geb. Schotland ca.1146 – gest. na 1206), door haar huwelijk gravin van Holland. Dochter van Henry graaf van Huntingdon (1114-1152), en Ada de Warenne (gest. ca. 1178). Ada van Schotland trouwde vermoedelijk op 28-8-1162 in Egmond (?) met Floris III (‘de kruisvaarder’), graaf van Holland (ca. 1132-1190). Uit dit huwelijk werden 8 of 10 kinderen geboren, van wie er enkelen jong overleden.
Ada werd geboren als tweede kind van Henry van Huntingdon en Ada de Warenne. Na haar zouden er nog twee meisjes en drie jongens volgen; haar jongere broer Malcolm werd later koning van Schotland. Over de jeugd van Ada is niets bekend. Rond 1162 trok de abt van het klooster Egmond naar Schotland om daar namens graaf Floris om haar hand te vragen. Samen reisden de abt en Ada terug naar Holland, waar de huwelijksvoltrekking – waarschijnlijk in Egmond – plaatsvond. Ada kreeg als huwelijksgift het graafschap Ross, in de Schotse Hooglanden.
Vermoedelijk is Ada niet actief betrokken geweest bij het bestuur van het graafschap – zij wordt een enkele keer genoemd in oorkonden, en treedt zelden op als getuige of als mede-zegelaar. Haar man Floris was een trouw bondgenoot van keizer Frederik Barbarossa en trok vaak met hem ten strijde. Zij kwamen beiden in 1190 om tijdens de derde kruistocht. Floris werd begraven in Antiochië. Melis Stoke vermeldt over Ada dat zij haar zoon Willem steunde in diens strijd tegen Aleid van Kleef tijdens de Loonse Successieoorlog; Ada verbleef met Willems vrouw Aleid van Gelre in Oudorp bij Alkmaar. Daarnaast is van Ada bekend dat zij Latijn kon lezen: in een aantekening in de zestiende-eeuwse boekenlijst van het klooster Egmond staat dat ze twee misboeken leende. Deze boeken bleken later zonder toestemming van het klooster te zijn doorgegeven aan Ada’s schoondochter Aleid. Niet duidelijk is of dit Aleid van Kleef was of Aleid van Gelre. Ada’s zoon Floris zou enkele jaren in het geboorteland van zijn moeder werken als kanselier van zijn oom, de Schotse koning.
Ada overleed na 1206 en werd waarschijnlijk begraven in de abdij van Middelburg, die zij al eerder een bedrag van 64 pond had geschonken. Met verwijzing naar deze voormoeder zou Floris V later aanspraak maken op de Schotse troon.
Naslagwerken
Cordfunke, NNBW.
Literatuur en bronnenuitgaven
- Oorkondenboek van Holland en Zeeland tot 1299 1, A.C.F. Koch ed. (Den Haag 1970) 287, 291, 352, 389, 400-401, 453, 455.
- E.H.P. Cordfunke, ‘Floris V en de Schotse troon’, in: W. van Anrooij e.a. red., Holland in wording. De ontstaansgeschiedenis van het graafschap Holland tot het begin van de vijftiende eeuw (Hilversum 1991) 51-64.
- J.P. Gumbert, ‘De Egmondse boekenlijst’, in: G.N.M. Vis red., In het spoor van Egbert. Aartsbisschop Egbert van Trier, de bibliotheek en geschiedschrijving van het klooster Egmond (Hilversum 1997) 174-175.
- Rijmkroniek van Holland (366-1305) door een anonieme auteur en Melis Stoke, J.W.J. Burgers ed. (Den Haag 2004) 1786, 2005, 2313, 2426, 1580, 2965, 5364.
Redactie
laatst gewijzigd: 13/01/2014
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.