© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Marie-Cécile van Hintum, Habets, Yvonne Leonarda Francisca, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Habets [12/02/2018]
HABETS, Yvonne Leonarda Francisca (geb. Maastricht 7-2-1948 – gest. Utrecht 20-1-2007), journaliste, televisiepresentatrice en documentairemaakster. Dochter van Cornelius Leonardus Habets (1920-1975), winkelier in rookartikelen, en Marie Josephine Ritzen (geb. 1923). Yvonne Habets trouwde op 8-8-2006 in Utrecht met Ingrid Elly Smit (geb. 1962), tv-producente.
Yvonne Habets werd in 1948 geboren als de jongste van twee kinderen
– ze had een vijf jaar oudere broer – in een Maastrichts middenstandsgezin.
Haar vader had een sigarenwinkel. Het gezin woonde eerst aan de Heerderweg (nr.
107) en vanaf 1950 in de Burgemeester van Oppenstraat (nr. 81). Toen Yvonne
zeven jaar was, in 1955, gingen haar ouders uit elkaar.
Al jong had Yvonne belangstelling voor de journalistiek: op haar vijftiende nam ze voor de KRO-televisie haar eerste tv-interview af. Eind jaren zestig ging ze naar de School voor Journalistiek in Utrecht – vanaf 1971 woonde ze in de Geertestraat (nr. 23). Tijdens haar stage bij de GPD-bladen (Geassocieerde Pers Diensten) ontdekte ze dat haar hart meer lag bij de radio- en televisiewereld. Na haar afstuderen volgde ze een drie maanden durende cursus regieassistentie bij de NOS en kreeg ze aansluitend een jaarcontract bij de TROS. Op 16 november 1972 maakte Habets haar debuut als regieassistente van Coby Schuuring bij een show rond accordeonist John Woodhouse.
Onverschrokken verslaggeefster
In 1975 begon de 26-jarige Yvonne Habets, een ambitieuze en ‘stralende spring in het veld’, als de eerste vrouwelijke verslaggever bij TROS Aktua, de nog nieuwe actualiteitenrubriek met Wibo van der Linde als hoofdredacteur (Een Vandaag, 22-1-2007). Jarenlang maakte ze met een in die jaren vernieuwende ‘met-de-voet-tussen-de-deur’-aanpak vaak spraakmakende reportages in binnen- en buitenland. Zo ‘overviel’ ze de aan justitie ontkomen oorlogsmisdadiger Auke Pattist in diens talenschool in Spanje (1979), maakte ze voor een Aktua-uitzending over racisme indruk met interviews over buitenlanders in de Utrechtse Daalwijk (1983), en interviewde ze de Heineken-ontvoerders Willem Holleeder en Cor van Hout in een Frans hotel (1985). In het seizoen 1980-1981 presenteerde ze met Wim Bosboom de consumentenrubriek Kieskeurig.
Onverschrokken trok Yvonne Habets van brandhaard naar brandhaard en bracht ze onrecht en ellende in beeld in vluchtelingenkampen, oorlogsgebieden en ontwikkelingslanden. Ze interviewde Nederlandse soldaten tijdens hun vredesmissie in Libanon (1979) en wist als enige westerse journalist de door terroristen bezette Amerikaanse ambassade in Teheran binnen te komen; midden tussen de straatgevechten deed ze vanuit die stad verslag van de dreigende Iraanse burgeroorlog (1979). ‘Achteraf besef je dat het levensgevaarlijk was, maar op dat moment word je niet gehinderd door angst. Je gaat ervoor’, zei ze in een interview (gecit. NRC, 22-1-2007) – maar sommige cameramensen gingen daarna liever niet meer met de al te ijverige verslaggeefster mee naar het Midden-Oosten.
Documentaires
Na vijftien jaar als verslaggeefster en ruim driehonderd Aktua-reportages was het Yvonne Habets in 1989 genoeg. ‘Verzet tegen onrecht was altijd een element. Ik stortte me er altijd in. Maar op een gegeven moment kun je dat niet meer opbrengen’, zei ze in een interview (gecit. NRC, 22-1-2007). In een minder moordend tempo maakte ze vervolgens in de jaren negentig voor TROS Aktua Export en TROS Aktua in Bedrijf tv-reportages over uiteenlopende Nederlandse bedrijven, waarbij ze een soort ‘participerende journalistiek’ bedreef, en was ze redacteur bij Aktua Special en Vrijdag Robinson. Ze maakte documentaires als Hij ten zij (1991) over het transitieproces van een transseksueel, een taboe doorbrekende ‘fijngevoelige’ film, aldus een recensent (Dersjant), en De groene hel (1995), over de beestachtige behandeling tijdens de Tweede Wereldoorlog van ‘staatsgevaarlijke’ gevangenen uit Nederlands-Indië in het Surinaamse concentratiekamp ‘Joden Savanne’. Als zelfstandig camerajournaliste maakte ze bovendien een aantal bij de TROS uitgezonden series: Habets op zoek naar emigranten (1997-1999) over Nederlanders in emigratielanden als Australië en Zuid-Afrika, Habets in Oost-Europa (1999-2000) en Habets in Andalucia (2001-2002).
Rond 2002 nam Yvonne Habets na ruim drie decennia afscheid van de TROS: door reorganisaties was er voor haar geen plaats meer. Habets op Curaçao (2005), een vijftiendelige serie over het eiland aan de hand van portretten van bewoners, was haar laatste grote project voor de tv. Erna zette ze zich in voor weeskinderen in Mozambique, waarvoor ze een fonds oprichtte.
In augustus 2006 trouwde Habets met Ingrid Smit, met wie zij onder andere samenwerkte voor Habets op zoek naar emigranten. Vijf maanden later, op 1 januari 2007, overleed Yvonne Habets in Utrecht aan de gevolgen van slokdarmkanker. Ze werd 58 jaar.
Reputatie
Yvonne Habets was de eerste vrouwelijke verslaggever van TROS Aktua en een van de eerste tv-verslaggeefsters van Nederland. Habets was ‘voor de duvel niet bang’, recht door zee en loyaal aan haar collega’s, herinnerde Wibo van der Linde zich in het ‘in memoriam’ dat Een Vandaag maakte. Tussen de ‘geuzen’ van het zeer hechte redactieteam van TROS Aktua, dat zich uitgedaagd voelde door het dédain van linkse vakgenoten tegenover de ‘rechtse pretfabriek’ TROS, was de ambitieuze én linkse verslaggeefster ‘als een vis in het water’. Haar dood haalde het NOS-journaal niet: met alle respect voor haar werk vond men andere items zwaarder wegen, aldus adjunct hoofdredacteur Marcel Gelauff (Spinhof).
Werk (selectie)
- Een overzicht van Habets’ werk is te vinden bij het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid.
- ‘Interview met dhr. Stel’, in Voorprogramma, 7-6-1963 [tv-programma KRO].
- TROS-Aktua (1975-1989).
- Kieskeurig (1980-1981).
- TROS Aktua Export (1990-1992).
- TROS Aktua in Bedrijf (1990-1992).
- Hij ten zij (1991).
- De groene hel (1995).
Literatuur
- ‘Maastrichtse bij de TROS’, Limburgs Dagblad, 6-11-1972.
- Bert Voorthuijsen, ‘Schrik van Drenthe bekent misdrijven’, De Telegraaf, 3-3-1979.
- Yvonne Gnirrip, ‘Uitkijken’, De Waarheid, 20-12-1983.
- Theo Dersjant, ‘“Hij ten zij”: lijdensweg van een wedergeboorte’, Leeuwarder Courant, 20-12-1991.
- ‘In memoriam Yvonne Habets’, Een Vandaag, 22-1-2007 [gesprek met Wibo van der Linde].
- ‘Journaliste Yvonne Habets (58) overleden’, NRC, 22-1-2007.
- Herman Spinhof, ‘Overlijden Yvonne Habets geen nieuws voor Achtuur Journaal’, 20-2-2007 [URL https://hermanspinhof.wordpress.com/2007/02/20/overlijden-yvonne-habets-geen-nieuws-voor-achtuur-journaal/; geraadpleegd 15-6-2017].
Yvonne Habets, door onbekende fotograaf, 1981 (Collectie Beeld en Geluid).
Auteur: Marie-Cécile van Hintum
laatst gewijzigd: 12/02/2018
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.