© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Mariël Ellens, Huysum, Maria van, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Huysum [13/01/2014]
HUYSUM, Maria van (ged. Amsterdam 22-7-1696 – gest. na 1760), tekenares. Dochter van Justus van Huysum (1659-1716), schilder, en Elisabeth Sanderus (1663-1710). Maria van Huysum ging op 13-8-1716 in Amsterdam in ondertrouw met Abraham van Rinkelrooy (geb. ca.1693). Dit huwelijk bleef kinderloos.
In de literatuur wordt Maria ten onrechte beschouwd als de dochter van de beroemde bloemschilder Jan van Huysum (1682-1749). In werkelijkheid was zij zijn halfzus. Na de dood van haar vader in 1716 was Jan samen met zijn broer Jacob (1688-1740), eveneens schilder, korte tijd haar voogd. Maria trouwde echter nog datzelfde jaar, waardoor zij meerderjarig werd. In 1760 was Maria nog in leven, want in dat jaar werd ze genoemd in het testament van haar broer Michiel (1703-1777), eveneens schilder.
Van Maria van Huysum is thans geen oeuvre bekend. Het is goed mogelijk dat zij slechts korte tijd artistiek werkzaam is geweest of dat haar werk aan andere leden van de schildersfamilie Van Huysum is toegeschreven. In de achttiende en negentiende eeuw werden enkele tekeningen van bloemen onder haar naam geveild. Ook zou Maria aquarellen hebben vervaardigd. Een aquarel van afgesneden rozen was in 1898 nog te zien op de Nationale tentoonstelling van Vrouwenarbeid te Den Haag.
Of we ook de tekeningen van bloemen en fruit die ene ‘juffrouw van Huysum’ vervaardigde en die in de achttiende eeuw werden geveild, op haar conto mogen schrijven, is onzeker. Dit omdat ook achttiende-eeuwse vermeldingen bekend zijn van werk van F. van Huysum (een veldslag) en F.M. van Huysum (een bloemstilleven). F. van Huysum is mogelijk Francina van Huysum (gest. 1780), de dochter van Jacob, terwijl F.M. van Huysum vermoedelijk de oudste dochter van Jan is, Francina Margaretha van Huysum (1707-1789).
Naslagwerken
Lexicon Noord-Nederlandse kunstenaressen; Petteys; Thieme; Jane Turner ed., The dictionary of art 15 (New York 1996) 46; Wurzbach.
Archivalia
Gemeentearchief Amsterdam: Notarieel Archief, not. Ph. Zweerts, inv. nr. 10056, 30-7-1760.
Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie, Den Haag: fiches Hofstede de Groot.
Werk
Werk van Maria van Huysum wordt genoemd in:
- Veilingcatalogus, Londen 15 april 1791, nr. 41, eerste dag [bloemen].
- Veilingcatalogus Jacob de Vos Jbzn., Amsterdam 22 mei 1883, nr. 665 [bloemen].
- Les femmes artistes. Catalogue d’une collection unique de dessins, gravures et eaux-fortes, composés ou executés par des femmes. Frederik Muller & Co. (Amsterdam 1884) 303-308.
- Catalogus van de nationale tentoonstelling van vrouwenarbeid. Historische afdeling (’s-Gravenhage 1898) 1098.
Werk van ‘Juffrouw van Huysum’ wordt genoemd in:
- Veilingcatalogus H. Schut, Rotterdam 8 april 1739, nr. 106 [2 tekeningen met bloemen].
- Veilingcatalogus C. Zonne, Rotterdam 20 juli 1768, kunstboek C, nr. 78 [fruit].
Literatuur
- A. Bredius, Künstler-Inventare. Urkunden zur Geschichte der Holländischen Kunst des XVIten, XVIIten und XVIIIten Jahrhunderts 4 (Den Haag 1917) 1189.
- G. Greer, The obstacle race. The fortunes of women painters and their work (Londen 1979) 28, 338, n. 39.
- M. Ellens en S. Segal, ‘Jan van Huysum; zijn leven en familie’, in: J. Dik, M. Ellens en S. Segal, De verleiding van Flora. Jan van Huysum 1682-1749. Tentoonstellingscatalogus Delft, Het Prinsenhof/Houston, Museum of Fine Arts (Zwolle 2006) 24.
Auteur: Mariël Ellen
laatst gewijzigd: 13/01/2014
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.