© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Kannengiesser, Adelaïde Johanna Anna, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Kannengiesser [13/01/2014]
KANNENGIESSER, Adelaïde Johanna Anna (geb. Vlissingen 6-2-1799 – gest. Nijmegen 5-6-1883), schrijfster. Dochter van Ferdinand Karel Kannengiesser en Sara Adriana van der Pas. Adelaïda Kannengiesser trouwde vóór 1816 met Georg Jacob Büchner (1791-1868), kolonel der infanterie. Uit dit huwelijk werd 1 dochter geboren.
Adelaïde Kannengiesser werd geboren in Vlissingen. Mogelijk was zij geparenteerd aan de schrijver Karl Friedrich Kannengiesser (1781-1864) en/of stamde zij uit een Duitse handelsfamilie, afkomstig uit Rheine, die zich in de achttiende eeuw in Nederland had gevestigd. Zij trouwde – onbekend is waar en wanneer – met de eveneens uit een Duitse familie afkomstige, maar in Goes geboren, Georg Jacob Büchner (1791-1868), een veel gelauwerde kolonel der infanterie (zie Büchner, Vorfahren). Het paar woonde in Breda, Zutphen, Den Haag en Nijmegen. In Zutphen werd hun enige kind geboren, Georgette Louise Caroline (1816-1857).
Schrijverschap
In 1830 publiceerde Adelaïde Kannengiesser haar eerste boek: een historische uiteenzetting over het kasteel van Breda en de prinsenkapel met het graf van de Nassaus in de Grote Kerk, gelardeerd met persoonlijke herinneringen. In het voorwoord bij haar bundel Verhalen (1831) schreef ze dat ze publiceerde op verzoek van vrienden, onder wie ‘mannen van naam’, zonder die overigens te noemen. De verhalen gaan over uiteenlopende onderwerpen als een uitje naar Oostende, een vrouwenleven en een mannenvriendschap. In de pers werden zij welwillend doch kritisch ontvangen. De recensent van het Algemeen Letterlievend Maandblad (1832, 220) meende dat zij gevoel, smaak en stijl had, maar vond haar onderwerpen onbeduidend. De recensent van de Vriend des Vaderlands (1832, 777-779) prees haar poging Nederlandse `lectuur ter verpozing’ te schrijven als tegenwicht tegen de buitenlandse romans, maar ‘wij verlangen […] een Nederlandse geest, Nederlandse gevoelens, en een Nederlandse strekking’ en die miste hij in haar verhalen. Haar stijl vond hij vloeiend, maar vol ‘Frans-poespassige expressies’. Pas tien jaar later publiceerde zij haar volgende werk, Historische en romantische tafereelen (1842), dat in de Vaderlandsche Letteroefeningen (1843, 239) slecht werd ontvangen: de recensent vond haar stijl ‘hoogst gezwollen’ en haar verhalen ‘tezeer ontbloot van doel en vinding’. Hierna heeft zij niet meer gepubliceerd. Adelaïde Kannengiesser verloor haar dochter in 1857 en haar echtgenoot in 1868. Zelf stierf ze op 5 juni 1883, 84 jaar oud. In haar laatste jaren woonde ze in St. Anna, een gehucht bij Nijmegen.
Naslagwerken
Nagtglas; Frederiks/Van den Branden.
Archivalia
- Centraal Bureau voor Geneologie, Den Haag: familieadvertenties.
- http://www.kannegiesser-ahnen.de/FragenSuche/fragensuche.html
Publicaties
Adelaïde Kannengiesser publiceerde als Adelaïde Johanna Anna Büchner-Kannengieser.
- Geschiedkundige beschrijving van het kasteel te Breda (Breda 1830).
- Verhalen (Kampen 1831).
- Historische en romantische tafereelen (Breda 1842).
Literatuur
- Georg Büchner, Vorfahren und Mannesstamm Verwandte (Glücksburg 1955).
- http://www.databasewomenwriters.nl/author.asp?authorID=1768 (24-7-2007): ‘Adelaïde Büchner-Kannegiesser’.
Redactie
laatst gewijzigd: 13/01/2014
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.