© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Kees Kuiken, Leijten, Henriette Johanna Cornelia Maria, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Leijten [15/11/2015]
LEIJTEN, Henriette Johanna Cornelia Maria, bekend als Henriette barones van Lynden-Leijten (geb. Rijen 9-10-1950 – gest. Sint Oedenrode 6-11-2010), diplomate. Dochter van Adrianus Antonius Leijten (1918-1978), boer, en Hendrika Maria de Wit (1918-1996). Henriette Leijten trouwde op 22-3-1985 in Beiroet (Libanon) met Carel Diederic Aernout baron van Lynden (1954), oorlogscorrespondent. Uit dit huwelijk werden 3 dochters geboren.
Henriette Leijten was de tweede van vier kinderen in een katholiek boerengezin in het Brabantse Rijen. Haar vader was tevens kassier van de plaatselijke Boerenleenbank. Na de sociale academie en een studie filosofie en Arabisch aan de Universiteit van Amsterdam kwam Leijten in 1980 in het diplomatenklasje van het ministerie van Buitenlandse Zaken. In 1981 werd ze als persattaché uitgezonden naar de ambassade in Cairo, met de rang van derde secretaris. Met haar collega en vriendin Cora Minderhoud maakte ze lange, avontuurlijke tochten door de woestijn.
‘Zo meen ik dat ook jij bent’
Leijtens volgende post was in het door burgeroorlog geteisterde Beiroet. Ze werd er verliefd op de vijf jaar jongere oorlogscorrespondent en diplomatenzoon Aernout van Lynden, met wie ze in 1985 trouwde. De bruiloft was in Van Lyndens geboortestad Londen, want een burgerlijke huwelijkssluiting en de gewenste kerkelijke inzegening waren in Libanon niet mogelijk. In de daaropvolgende jaren woonde het echtpaar in Londen, waar hun tweeling Joanna en Aurelia (1987) en hun derde dochter Emilia (1989) werden geboren. Haar man was veelvuldig op reportage in conflictgebieden in de Balkan en het Midden-Oosten, en haar eigen loopbaan verliep soepel. Na een paar jaar eerste secretaris in Brussel en ambassaderaad in Wenen te zijn geweest, werd ze in 2001 ambassadeur in Bulgarije. Nadat haar man kort daarna in bezet Palestina gewond was geraakt, voegde hij zich permanent bij haar. Beiden maakten in 2004 de toetreding van Bulgarije land tot de NAVO mee.
In hun vijf Bulgaarse jaren maakten Aernout en Henriette van Lynden-Leijten zich erg geliefd. Terwijl hij journalistiek doceerde aan de in 1991 opgerichte Amerikaanse Universiteit, werkte zij onvermoeibaar aan het verbeteren van de betrekkingen met het voormalige Oostblokland, dat zich door West-Europese landen zoals Nederland nog lang niet geaccepteerd wist. Van Lynden-Leijten bewerkstelligde in 2004 een symbolische doorbraak met haar project Wall to Wall Poetry, waarin alle 28 Europese ambassades in Sofia deelnamen. Op 28 monumentale gebouwen in de stad werden gedichten uit Europese landen aangebracht met Bulgaarse en Engelse vertalingen. Van Lynden-Leijten koos voor Nederland ‘Zo meen ik dat ook jij bent’ van Jan Hanlo. Voor haar inzet kreeg ze in 2005 uit handen van president Purvanov de hoogste Bulgaarse onderscheiding.
In 2006 werd Van Lynden-Leijten als directeur Noord-Afrika en Midden-Oosten gestationeerd in Den Haag. In die positie zette ze zich onder meer in voor de coördinatie van aidsbestrijdingsprogramma’s in Afrika. In 2009 kwam het ambassadeurschap bij de Heilige Stoel vacant. De nog altijd katholieke Van Lynden-Leijten overhandigde in november haar geloofsbrieven aan paus Benedictus XVI. De Van Lyndens sloten in Rome vriendschap met de Nederlandse curiekardinaal Karel Kasteel en kerkten in de ‘Friezenkerk’, vanouds de parochiekerk van de Nederlandse gemeenschap.
Na een half jaar in Rome werd bij Henriette van Lynden-Leijten pancreaskanker vastgesteld. Ze moest haar baan opgeven en verhuisde met haar man naar een woonboerderij in Sint Oedenrode. Van daaruit reisde ze iedere week voor behandeling naar het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam, hoewel haar artsen herstel vrijwel uitsloten. ‘Ik ben geen statistiek’, zei ze dan. Op 6 november 2010 overleed Henriette barones van Lynden-Leijten op zestigjarige leeftijd thuis in Sint Oedenrode. Ze werd een maand later door kardinaal Kasteel herdacht in de Friezenkerk.
Reputatie
‘Henriette barones van Lynden-Leijten wist haar internationale diplomatencarrière voor de buitenwereld probleemloos te combineren met de opvoeding van drie dochters en de afwezigheid van een man die in de brandhaarden van de wereld zijn leven op het spel zette’, schreef De Volkskrant in een necrologie. De Nederlandse bisschoppen roemden haar als een erudiete, gastvrije en zeer hartelijke ambassadeur, en de Vereniging van de Dienst Buitenlandse Zaken als een ‘icoon van BZ, een diplomate tot in haar vezels’ en als een warme en markante vrouw. In Bulgarije kwam het nieuws van haar dood zo hard aan dat het televisiejournaal ermee opende. Te harer nagedachtenis organiseert het Ministerie van Buitenlandse Zaken jaarlijks een reeks Henriette van Lyndenlezingen, bedoeld om het debat over Noord-Afrika en het Midden-Oosten gaande te houden.
Naslagwerken
Nederland’s Adelsboek.
Archivalia
Centraal Bureau voor Genealogie, Den Haag: collectie persoonskaarten en persoonslijsten.
Literatuur
- Peter de Waard, ‘Ambassadeur met een heerlijk gevoel voor humor’, De Volkskrant (22-11-2010).
- URL: www.friezenkerk.nl/2004/index.php/2010/december-2010/157-herdenkingsdienst-barones-henriette-van-lynden-leijten, geraadpleegd 14-10-2015.
Illustratie
Henriette barones van Lynden-Leijten, 2003 (Sofia Photo Agency).
Auteur: Kees Kuiken
laatst gewijzigd: 15/11/2015
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.