Lijftogt, Johanna Hermina (1945-2013)

In 1966 haalde Joke Lijftogt haar akte naaldvakken (deel I) aan de Rooms Katholieke Huishoudschool Mater Dei in Oldenzaal. Daarna ging ze in Amsterdam op kamers, haar vriend Dick Veeze achterna, die daar Nederlands studeerde. Zelf bezocht ze de Industrieschool voor Vrouwelijke Jeugd, een traditionele modeopleiding aan de Weteringschans. Nadat ze in 1968 haar akte naaldvakken (deel II) had gehaald, trouwde ze met Dick. Ze gingen wonen in de Bloemstraat. Vanaf 1970 gaf Joke Veeze, zoals ze zich voortaan noemde, in het lager beroepsonderwijs les in kostuumnaaien en couture. Ze bleek geknipt voor het omgaan met – vaak moeilijke – leerlingen en combineerde haar werk met het maken en verkopen van kinderkleertjes en het schrijven van bijdragen over kindermode voor bladen als Libelle, Knip en Ariadne. In 1979 startte ze in de Bloemstraat kinderkledingwinkel De Kleine Bloem, waar ze naast eigen ontwerpen merkkleding verkocht en haar leerlingen praktijkervaring liet opdoen.

Vanwege haar vakmanschap, betrokkenheid bij leerlingen en haar financiële inzicht werd Joke Veeze in 1984 benoemd tot adjunct-directrice van de afdeling Mode en Kleding aan de mbo-instelling de Muiderpoort op de Polderweg in Amsterdam-Oost. Ze werd daarnaast lid en voorzitster van diverse landelijke adviesorganen en examencommissies voor middelbare opleidingen Mode en Kleding. Haar winkel sloot ze. In 1988 kwam de Modeacademie Vogue op haar pad: Veeze haalde deze met faillissement bedreigde hogere modeopleiding – sinds de jaren dertig een begrip in Amsterdam – naar het gebouw van de Muiderpoort en riep de stichting Akademie Vogue in het leven. Bij gezamenlijke vakken motiveerden en inspireerden ‘haar’ mbo-leerlingen en de Vogue-studenten elkaar.

Drie jaar later, in 1991, verhuisde Akademie Vogue samen met de opleiding Mode en Kleding naar het gebouw aan de Weteringschans waar Veeze ooit zelf haar opleiding had gevolgd. Zelf woonde ze inmiddels in de Passeerdersstraat. Met Jan Aarntzen, oud-directeur van Vogue, wist Joke Veeze de mode-opleiding om te vormen tot een ‘styling-academie’ met nieuwe vakken als dessin, theatervorming, mediastyling en kunstgeschiedenis, ingedeeld in een door hen bedacht modulair werk-leersysteem. Het bleek een schot in de roos en om het explosief groeiende aantal studenten te kunnen herbergen, verhuisde Akademie Vogue in 1998 naar de Vondelstraat en vier jaar later naar de Rozengracht. In de jaren die volgden zette Veeze haar financiële ervaring in als manager van diverse, vaak noodlijdende opleidingen binnen het Middelbaar Dienstverlenings- en GezondheidszorgOnderwijs (MDGO, het latere ROC). Ze bedacht nieuwe specialisaties zoals het Amsterdamse Jamie Oliver-concept. Ook liet ze studenten van met opheffing bedreigde opleidingen aan Akademie Vogue verder studeren, zodat ze toch hun diploma konden halen.

Joke Veeze en haar man verhuisden in 2001 naar een appartement op de Amsterdamse Looiersgracht omdat ze meer ruimte nodig hadden voor hun uitdijende mode- en kunstcollectie – Joke bezat een indrukwekkende verzameling kleding, tassen en schoenen van ontwerpers als Issey Miyake, Chanel en Viktor & Rolf. Een andere passie was haar tweede huis in Venetië. In 2005 gaf de toen zestigjarige Joke Veeze haar vaste baan bij het ROC op om zich volledig te kunnen wijden aan Akademie Vogue, waarvan ze in 2008 een bv maakte. Als directeur/eigenaar bleef ze lesgeven in modevormgeving en klassieke technieken als haken, breien en borduren. Ze genoot van het werken met jong talent. Het hield haar alert en verrijkte haar leven, zei ze in 2009 in een interview.

Veeze was nog volop aan het werk toen er in oktober 2012 een kwaadaardige hersentumor bij haar werd gediagnostiseerd. Er bleek geen hoop op genezing. Zeven maanden later, op 24 mei 2013, stierf Joke Veeze op 68-jarige leeftijd, thuis op de Looiersgracht. Dick Veeze, die haar gedurende haar ziekte thuis verzorgde, was bij haar.

Reputatie

Onder leiding van Joke Veeze groeide Akademie Vogue uit tot een van de belangrijkste Nederlandse stylingopleidingen, waar jaarlijks nog steeds honderden studenten opgeleid worden. Vogue-directeur Cor Schrama, met wie Veeze enkele cursusboeken voor het mbo over mode en interieur schreef, typeerde haar als een manager die met haar creativiteit en gevoel voor vakinhoud en commercie op het juiste moment interessante nieuwe studierichtingen en vakken wist aan te bieden (toespraak uitvaart). Dat vermogen om intuïtief te werken en alert te zijn op maatschappelijke ontwikkelingen, stimuleerde Veeze ook bij haar studenten, die voor haar altijd op de eerste plaats kwamen.

Op 26 oktober 2013 werd de modeverzameling van Joke Veeze geveild bij veilinghuis Gevelers. De opbrengst van ruim een halve ton kwam ten goede aan de Joke Veeze Foundation, een door Dick Veeze opgericht stimuleringsfonds voor getalenteerde modestudenten, dat jaarlijks de Joke Veeze Award uitreikt en zo de herinnering aan Joke Veeze levend houdt.

Publicaties

C.T.M. Schrama en J.H. Veeze-Lijftogt, Modevorming, dl. 1, 2-3 (Meppel 2006-2007).

Literatuur