© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Monique van de Griendt, Lips, Johanna, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Lips [04/03/2020]
LIPS, Johanna, ook bekend als Tante Hannie (geb. Rotterdam 16-7-1924 – gest. Laren 19-11-2012), omroepster en presentatrice. Dochter van Johannes Bernardus Anthonius Lips (1892-1971), makelaar in assurantiën, en Johanna Catharina Maria Buijs (1898-?). Johanna Lips trouwde op 28-5-1960 in Rotterdam met Hendrik Scholten (1925-2015), textielfabrikant. Dit huwelijk bleef kinderloos.
Johanna
(Hannie) Lips werd geboren in Rotterdam, als derde in een katholiek gezin met
zes kinderen: drie jongens en drie meisjes. Haar vader was makelaar in
assurantiën tot hij in 1930 medefirmant werd van het bedrijf van de James Catz,
later Catz & Lips. Hannie was muzikaal en ging na haar middelbare school
naar het Haags conservatorium – ze studeerde er, maar speelde hiernaast ook graag
accordeon. Na haar eindexamen werkte ze als pianolerares en was ze gastvrouw in
het Rotterdams Zeemanshuis Stella Maris, waar ze speelde en zong voor de
zeelieden. Ook gaf ze rondleidingen in een Rotterdamse margarinefabriek. Toen
Lips in 1953 accordeon speelde op het terras van een hotel in Noordwijk, vroeg
de perschef van autofabrikant Ford haar als ‘bloemenfee’. Zo opende ze tentoonstellingen
en hield ze toespraken.
Als bloemenfee trok Lips in de zomer van 1954 de aandacht van de KRO, die een opvolgster zocht voor televisieomroepster Mies Bouwman. Lips deed auditie, kreeg de baan en werd meteen een van de populairste omroepsters, in de beginjaren van de televisie hét gezicht van een omroep. Ze heette de kijkers welkom, maar gaf ook uitleg als er een storing optrad – bijna alles werd live uitgezonden. Bovendien zat er veel tijd tussen de uitzendingen, waardoor de kijkers moesten worden bijgepraat.
Tante Hannie
Lips presenteerde niet alleen, maar deed ook mee aan kinderprogramma’s als: Hokus Pokus, dat kan ik ook (1956) – met goocheltrucs, de kinderquiz Vlieg ’ns vlug (1958) en het Sinterklaasprogramma O kom er n’s kijken (1956). Ter afsluiting van de populaire poppenserie Dappere Dodo zong Hannie Lips liedjes en speelde ze piano, spinet en accordeon. Ze maakte contact met de kinderen thuis en wuifde ze uit – met beide handen voor het gezicht, de handpalmen naar de kijkertjes. Ze deed dit omdat een nichtje had geklaagd dat ze naar haar tante had gezwaaid, maar dat deze niet terugzwaaide. Lips kreeg al snel de bijnaam Tante Hannie.
Toen Hannie Lips in 1955 de kinderen opriep om haar te schrijven en ze daarbij Dappere Dodo-vaantjes weggaf, kwamen er vijftienduizend reacties. De actie haalde het journaal: een stralende Lips knipte de eerste vlaggetjes uit stroken stof. Ze knipoogde naar de kinderen die de vaantjes per post ontvingen en aan hun fiets bonden. In 1957 schakelde een Rotterdamse winkeliersvereniging Lips in om jeugd te trekken. Daarop kwamen circa duizend kinderen af: de politie moest ingrijpen om de orde te bewaren toen Lips rolletjes snoep uitdeelde. Hannie Lips had – als enige omroepster – zelf geen gezin. Ze beschouwde haar fans als haar kinderen: ‘Ik houd van kinderen, daar ben ik een vrouw voor. Mijn kinderen maken me erg gelukkig en als ik merk hoe ze soms lijden, heb ik verdriet’ (De Telegraaf, 4-7-1959). Lips kreeg veel brieven van zieke kinderen en bezocht ziekenhuizen. Ze vond het fijn om iets voor anderen te kunnen betekenen.
Songfestival
In 1958 presenteerde Hannie Lips het Eurovisie Songfestival, dat in Nederland werd gehouden omdat Corry Brokken de muziekwedstrijd een jaar eerder had gewonnen. Ze bleef kalm tijdens de live-uitzending en haalde de juryresultaten binnen in uitstekend Frans – Nederland eindigde dat jaar met Brokken op de laatste plaats. Lips werd ook ingezet bij het verwelkomen van de vijfhonderdduizendste tv-kijker, in juli 1959. Ze gaf het gezin een bloemstuk, een jaarvergoeding van de kijk- en luistergelden en koffie en sigaren om uit te delen aan visite die bij hen tv kwam kijken. Op de Firato-tentoonstelling van 1959 haalde Lips geld op voor de Amsterdamse Ziekenomroep. Ze verkocht foto’s met een handtekening, een nieuwe manier van collecteren. In 1960 en 1962 presenteerde ze het Nationaal Songfestival.
Op 28 mei 1960 trouwde Hannie Lips met de Enschedese textielfabrikant Henk Scholten, die ze een jaar eerder op wintersport had leren kennen. Het paar trouwde in het Rotterdamse Kralingen, waar Lips woonde. Buiten de Sint Lambertuskerk hield de politie de nieuwsgierige menigte in bedwang. Een film van het huwelijksfeest werd uitgezonden op tv terwijl het paar op huwelijksreis was. Na haar trouwen ging Lips langzaam maar zeker minder werken; als omroepster was ze in 1963 nog maar vijf keer per maand op tv. Ze vond het prettig om ’s avonds vrij te zijn en deed er graag andere dingen bij. Zo maakte ze reclame voor Supra Koffie van Van Nelle. De koffiepraatjes, bij huisvrouwen thuis, werden in 1964 door Radio Luxemburg uitgezonden. Bij de feestelijke intocht van Sinterklaas in Hoorn in datzelfde jaar interviewde Lips inwoners.
In 1966 zette Hannie Lips – vlak voor haar 42ste – een punt achter haar loopbaan als omroepster – op 2 juli kwam ze voor het laatst in actie. Ze wilde haar man helpen met zijn werk en reizen. Na twaalf jaar trok ze zich helemaal terug uit de tv-wereld. Scholten verkocht in 1969 zijn textielbedrijf (hij ging hij werken bij de Nederlandse Middenstands Bank) Het paar woonde inmiddels in het Gooi. Lips miste het tv-werk niet: ze tenniste, was lid van een gymnastiekclubje, speelde piano en tuinierde. Met de andere omroepsters had ze geen contact. In 1970 zei ze: ‘In het begin hoorde je er echt bij, je maakte televisie. Nu is de televisie een bedrijf geworden, waar de mensen die er werken weinig meer dan een nummer zijn’ (Nieuwsblad van het Noorden, 16-11-1970).
Hannie Lips overleed op 19 november 2012 in Laren, op 88-jarige leeftijd. De uitvaart vond plaats in besloten familiekring.
Reputatie
Hannie Lips werd ‘de keizerin van de tv-omroepsters’ genoemd (Nieuwsblad van het Noorden, 16-11-1970). Ze was populair bij het publiek, de media en collega’s en ontving bergen fanmail. Roddeljournalist Henk van der Meyden noemde haar in 1957 ‘een groot mens, een bewonderenswaardige vrouw’ (De Telegraaf, 4-7-1959) en Mies Bouwman vond haar ‘een hartelijke vrouw’ (De Telegraaf, 23-11-2012). In 1967 werd er een miniatuurroos naar Lips vernoemd: de zachtroze Rosa Minima Tante Hannie. Vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw publiceren de mediarecensenten van Het Parool hun columns onder het collectieve pseudoniem Han Lips, als verwijzing naar de omroepster.
Naslagwerken
Beeld en Geluid.
Literatuur/bronnen
- De Telegraaf, 27-7-1954; 22-1-1955; 12-1-1957; 19-2-1958; 3-9-1959; 4-7-1959; 22-10-1963, 23-11-2012.
- Het Vrije Volk, 9-11-1957.
- De Tijd, 18-7-1958; 7-6-1966.
- Nieuwsblad van het Noorden, 18-1-1960; 14-6-1966; 16-11-1970.
- Limburgs Dagblad, 14-1-1964.
- Necrologieën o.a. in de Volkskrant, 23-11-2012.
Illustratie
Hannie Lips zwaait de kinderen zoals altijd gedag. Fotopersbureau Ferguson, 1956 (Nationaal Archief / Spaarnestad Photo).
Auteur: Monique van de Griendt
laatst gewijzigd: 04/03/2020
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.