Luyken, Cornelia Carolina Margaretha (1805-1872)

© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Luyken, Cornelia Carolina Margaretha, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Luyken [13/01/2014] 

LUYKEN, Cornelia Carolina Margaretha, vooral bekend onder het pseudoniem Erica (geb. Amsterdam 28-1-1805 – gest. Vianen 6-9-1872), schrijfster, dichteres. Dochter van Daniël Luyken Jansz. (1769?-1831) en Cornelia Carolina Smits (1774-1819). Cornelia Carolina Maria Luyken bleef ongehuwd.

Cornelia Carolina Maria Luyken werd geboren in een Amsterdams remonstrants gezin. Zij was de oudste van zes kinderen uit het tweede huwelijk van haar vader, die uit zijn eerste huwelijk al vijf kinderen had. Haar moeder overleed in 1819 op 45-jarige leeftijd in Vianen, vlak na de geboorte van haar zesde kind.

Cornelia Luyken begon in 1850 onder het pseudoniem Erica verhalen en gedichten te publiceren. In een van haar vroege gedichten beschreef zij in briefvorm voor kinderen een reis per stoomboot via Arnhem naar Mettray, een landbouwkolonie voor arme en verwaarloosde jongens bij Zutphen. Ook publiceerde zij verhalen in Maria en Martha (1853, 1854). Enkele ‘herziene dichtstukjes’ werden in 1854 gebundeld in Harptoonen. In haar voorwoord bestempelde Erica ze als ‘ongekunstelde uitstortingen van mijne gedachten en inzichten’ en zei te hopen dat ze bij de lezers ‘goede en troostvolle gedachten’ zouden opwekken. In een loflied op de Franse dichter-filosoof Alphonse de Lamartine (1848) beleed zij haar geloof in tucht, orde en wet, terwijl ze in een gedicht over de wereldtentoonstelling te Londen (1851) haar vertrouwen uitsprak in toekomst en vooruitgang, die dan wel op christelijke leest geschoeid moesten zijn: ‘Dat wetenschap en kunst, alom zo hoog gevierd,/ een heil’ge volkenband, een snoer der liefde wierd/ […] Of zou die hoge kunst en al die praal en pracht,/ Van ’t ganse wereldrond dáár bij elkaâr gebracht,/ Slechts wierook zijn voor hem, die eens tot stof moet keren?’ (Harptoonen, 43). De bundel kreeg weinig respons. Een recensent van Vaderlandsche Letteroefeningen was zelfs ronduit negatief: ‘wij kregen medelijden met de schrijver en met de uitgever, die beiden hun tijd en hun geld beter konden besteden dan aan het schrijven en in het licht geven van boekjes, die voor de meest oppervlakkige blik zo verre staan beneden schier alles wat van dien aard wordt aangeboden’ (1855, 1, 105).

Later publiceerde Cornelia Luyken nog enige gelegenheidsgedichten. Met ‘Weldadigheid’ wilde zij geld inzamelen voor slachtoffers van de ‘jongste overstromingen’ na de dijkdoorbraak in maart 1855 in de Neder-Betuwe. In 1868 herdacht zij de Opstand: ‘Vijftien honderd acht en zestig!/ […] Toen met Spanjes legerscharen,/ De ongelijke strijd begon,/ Die na tachtig lange jaren,/ ons de palm der ere won’ (1568-1868: Herinnering en bede, 3). Cornelia Luyken bleef tot enkele jaren voor haar dood publiceren. Volgens een familieadvertentie overleed zij op 6 september 1872 in Vianen, 67 jaar oud.