© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Marloes Huiskamp, Muys, Cornelia, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Muys [13/01/2014]
MUYS, Cornelia (ged. Rotterdam 3-5-1744 – gest. Rotterdam 29-1-1821), schilderes en kopiïste van miniaturen. Dochter van Willem Muys (1720-1763), (behangsel-)schilder en restaurator, en Elisabeth Treels (1709-1780). Cornelia Muys bleef ongehuwd.
Cornelia Muys werd in 1744 geboren als derde kind en oudste dochter in een gezin van vier kinderen. Een jonger zusje stierf in 1751 op tweejarige leeftijd. Haar ouders, Willem Muys en Elisabeth Treels (ook: Freels), waren in 1739 gereformeerd getrouwd, maar lieten hun oudste zoon luthers dopen, terwijl de drie andere kinderen remonstrants gedoopt werden.
Waarschijnlijk leerde Cornelia Muys, net als haar broers Nicolaas en Robert, tekenen en schilderen van haar vader, schilder van behangsels en kabinetstukken en in 1746 benoemd tot hoofdman van het Rotterdamse Lucasgilde. Terwijl Nicolaas een succesvol schilder zou worden van onder meer genrestukken en portretten, en Robert zich zou ontwikkelen tot graveur en tekenaar, maakte Cornelia ‘miniatuurportretten […] naar het leven en naar schilderijen’ (Immerzeel, 251). Enkele bewaard gebleven tekeningen maken duidelijk dat zij daarnaast ook kopieën naar historie- en genrevoorstellingen tekende. Het lijkt erop dat Cornelia een deel van haar werk in aquarel maakte: Van Hall vermeldt een door haar broer Nicolaas geschilderd portret uit 1767 waarin Cornelia aan het aquarelleren is en daarbij uitleg krijgt van broer Robert (verblijfplaats onbekend).
In 1779 werden Cornelia en Robert nogmaals door Nicolaas geschilderd, die deze keer ook zichzelf portretteerde (zie illustratie). Het drietal wordt omgeven door allerlei kunstobjecten, zoals beelden en schilderijen. Cornelia heeft een schilderijtje in haar hand, mogelijk een portret, dat zij haar beide broers toont. De schilderes, op dat moment een jaar of 35, is modieus gekleed in een ‘robe à la polonaise’ met kort vallende rok en tamelijk bloot decolleté.
Te oordelen naar bovengenoemd portret leidden Cornelia en haar broers een comfortabel leven. In 1771 erfden zij ieder een bedrag van 3500 gulden van hun oudoom Nicolaas Muys, tijdens zijn werkzame leven boekdrukker te Schiedam. Een van diens dochters legateerde twee jaar later alle familieportretten en andere schilderijen uit het familiebezit, evenals alle gedrukte boeken, aan Cornelia, Nicolaas en Robert. Op hun beurt waren Cornelia en Robert de erfgenamen van broer Nicolaas, die in 1808 als vrijgezel stierf. Toen Cornelia Muys zelf op 29 januari 1821 overleed, kwamen haar bezittingen waarschijnlijk bij haar broer Robert terecht en via hem bij zijn dochter Cornelia Stolker-Muys. Mogelijk bevonden zich hieronder ook Cornelia’s tekeningen.
Naslagwerken
Van der Aa; Immerzeel; Hall; Lexicon Noord-Nederlandse kunstenaressen; Petteys; Regt; Scheen; Thieme; Wurzbach.
Archivalia
Gemeentearchief Rotterdam: DTB, Dopen 29 (remonstrants), d.d. 3-5-1744 [Cornelia Muys]. BS, Overlijden 1821, a042v, akte nr. 203 [Cornelia Muys]. Oud Notarieel Archief: stukken waarin Cornelia Muys voorkomt als erfgename van resp. haar oom Nicolaas Muys (1771), nicht Klasina Muys (1773) en broer Nicolaas Muys (1809) [zie hiervoor: Meyerman en Schadee, 66, 72-73].
Werken
- ‘De kraamkamer’ (kopie naar Cornelis Troost), tekening in oostindische inkt, Rotterdam, Atlas Van Stolk (inv. nr. 3790).
- ‘Izaak zegent Jacob’ (kopie naar Govert Flinck), tekening in pen en penseel in grijs, Amsterdam, Rijksprentenkabinet (inv. nr. RP-T-1932-3).
Literatuur
- A. van Stolk Cz., G. van Rijn en C. van Ommeren, Atlas van Stolk: katalogus der historie-, spot- en zinneprenten betrekkelijk de geschiedenis van Nederland verzameld, deel 5 (Amsterdam 1901) 114, nr. 3790.
- H. van Hall, Portretten van Nederlandse beeldende kunstenaars: repertorium (Amsterdam 1963) 223.
- D. de Hoop Scheffer e.a., Gids voor het Rijksprentenkabinet: een overzicht van de verzamelingen met naamlijsten van graveurs en tekenaars (Amsterdam 1964) 185.
- A.M. Meyerman en N.I.E.A. Schadee, Aangenaam gezelschap: zes conversatiestukken van Nicolaas Muys (Rotterdam/Abcoude 1992) o.a. 41-43.
Illustratie
‘De kunstbeschouwing’ (Nicolaas Muys met zijn broer Robert en zijn zuster Cornelia), paneel door Nicolaas Muys, 1779 [detail] (Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam / foto Studio Tromp).
Auteur: Marloes Huiskamp
Biografienummer in 1001 Vrouwen: 540
laatst gewijzigd: 13/01/2014
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.