© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Ogiers, Anneke, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Ogiers [13/01/2014]
OGIERS, Anneke, ook bekend als Anneke Jans en Tanneke Ogiers (gest. Haarlem op of na 17-6-1570), op beschuldiging van ketterij veroordeeld tot de verdrinkingsdood. Dochter van Jan Ogiersz. Anneke Ogiers trouwde met Adriaan Boogaert, plateelbakker. Kinderen uit dit huwelijk zijn niet bekend.
De gewelddadige dood van de doopsgezinde Anneke Ogiers staat niet alleen in de bekende Martelaersspiegel van Van Braght, maar ook in de literatuur over Aagt Jafies, handlangster van de Haarlemse schout Jacob Foppens, een berucht ketterjager. Aagt Jafies zou de dienstmeid van Anneke Ogiers hebben uitgehoord omdat ze de naam had godvruchtig en vermogend te zijn, maar nooit naar de mis ging. Anneke Ogiers, zo had de dienstmeid verteld, trok zich iedere ochtend terug in een kamertje van haar huis om te lezen in een lutherse bijbel en te bidden. Met deze kennis probeerde Aagt steekpenningen bij Anneke los te krijgen, maar deze had geweigerd te betalen. Daarom gaf Jafies haar aan.
Bij haar arrestatie werd de lutherse bijbel voor Anneke Ogiers uit het huis uitgedragen. Toen haar buren haar vroegen wat ze had misdaan, antwoordde zij dat ‘de schijnheilige Aagt’ haar had aangegeven, alleen maar omdat zij had gelezen in Gods Woord, ‘dat ik voor ieder beken de waarheid te zijn’. Ze zei ‘liever het leven dan deze troost te willen derven’. Van Braght noemt de verraderlijke rol van Jafies niet. Wel meldt hij dat Anneke Ogiers tijdens haar proces bekende dat zij zich dertien jaar eerder (rond 1557) in Amsterdam had laten herdopen. Schout Foppens eiste de dood door het vuur, maar de vierschaar veroordeelde haar tot de verdrinkingsdood op het stadhuis – een terechtstelling zonder publiek dus. Anneke Ogiers werd begraven onder de galg en haar goederen werden geconfisqueerd. Onbekend is wanneer het vonnis is voltrokken. Zij is zowel opgenomen in de doopsgezinde Martelaarsspiegel van Van Braght als in de gereformeerde Historie der martelaren van Haemstede.
Naslagwerken
Van der Aa; Mennonite Encyclopedia.
Literatuur
- P.C. Hooft, Historien (Amsterdam 1656) 246.
- Adrianus Haemstede, Historie der martelaren (Amsterdam 1671) 964.
- Thieleman J. van Braght, Het bloedig tooneel of Martelaers spiegel der doops-gesinde of weereloose christenen 2 (Amsterdam 1685) 505.
Redactie
Biografienummer in 1001 Vrouwen: 92
laatst gewijzigd: 13/01/2014
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.