© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Rust, Trijntje Roelofs, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Rust [13/01/2014]
RUST, Trijntje Roelofs (geb. Wijmeer, Oost-Friesland, ca. 1796 – gest. Woerden 11-1-1868), dagloonster, waarzegster en dievegge. Trijntje Rust trouwde tussen 1813 en 1816 met Klaas Jan Duifker. Over kinderen uit dit huwelijk is niets bekend.
Trijntje Rust werkte in 1812 als spinster in Winschoten, maar werd ontslagen omdat ze had gestolen. In mei van datzelfde jaar werd zij veroordeeld tot een jaar gevangenschap. In de jaren hierop werd zij geregeld opnieuw veroordeeld wegens diefstal, al dan niet in combinatie met bedrog: zij deed zich voor als waarzegster die met kaartleggen de slachtoffers kon helpen het – door haarzelf – gestolene terug te vinden, vanzelfsprekend tegen betaling.
In de laatste jaren van haar criminele loopbaan legde Trijntje Rust zich steeds meer toe op waarzeggerij en het mensen aansmeren van toverdrankjes. Zo bleek in 1853 dat zij haar slachtoffer, een arbeidster in Trips Compagnie, niet alleen had bestolen, maar ook tovermiddeltjes aan de hand had gedaan die ervoor konden zorgen dat de vader van haar kind met haar zou trouwen. Dit leverde haar een gevangenisstraf van vijf jaar op. In oktober 1859 deed zij de inwoners van Nieuw–Buinen (Drenthe) voorspellingen aan de hand van kaarten en gaf ze drankjes en aanwijzingen voor genezende rituelen. Toen zij in mei 1860 daarvoor werd veroordeeld, zat ze al vast in Groningen omdat ze in Muntendam was opgepakt wegens landloperij.
In augustus 1866 werd ze bedelend aangetroffen in Stadskanaal, en in november bood ze een vrouw in Winschoten aan om voor haar te waarzeggen. Deze vrouw gaf Trijntje vijf cent om maar van haar af te zijn, maar bleek daarna een laken te missen. Op 19 december 1866 werd Trijntje in Groningen veroordeeld tot een gevangenisstraf van zes jaar en acht maanden. De eerste vier maanden zat ze in Groningen. Daarna werd ze overgeplaatst naar Woerden, waar ze op op 72-jarige leeftijd overleed.
Literatuur
Willem de Blécourt, Het Amazonenleger. Irreguliere genezeressen in Nederland (1850-1930) (Amsterdam 1999).
Redactie
laatst gewijzigd: 13/01/2014
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.