© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Inge-Marlies Sanders, Sablairolles, Theodora Sophia, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/SablairollesTheodoraSophia [13/01/2014]
SABLAIROLLES, Theodora Sophia (geb. Den Haag 18-3-1817 – gest. Den Haag 2-2-1859), toneelspeelster. Dochter van Jacob Hendrik Sablairolles (1793-1833), toneelspeler, en Johanna Scholten (1793-1842), costumière. Sophie Sablairolles trouwde op 28-4-1841 in Den Haag met Hendrik Geerhardt Kiehl (1815-1895), toneelspeler en boekbinder. Uit dit huwelijk werden 9 kinderen geboren, van wie 5 zoons en 2 dochters de volwassen leeftijd bereikten.
Vijf dagen nadat haar ouders in Den Haag waren getrouwd werd daar Theodora Sophia (Sophie) Sablairolles geboren. Het protestantse gezin werd in de jaren daarop aangevuld met vijf zoons en vier dochters, van wie drie kinderen op jonge leeftijd overleden. Sophie groeide voornamelijk op in Den Haag en Amsterdam, maar vanwege het toneelwerk van vader Sablairolles reisde het gezin soms mee door Nederland. Sophie was zestien toen zij haar vader verloor aan de cholera, twee dagen nadat haar moeder was bevallen van een tweeling. De verslechterde financiële situatie van het gezin was waarschijnlijk de reden dat Sophie met haar zus Wilhelmina Gerretje (Mina) ging werken bij de Zuid-Hollandsche Tooneelisten, een in Den Haag gevestigd theatergezelschap. Sophie en Mina hadden daarvoor al in enkele kinderrollen gespeeld bij het gezelschap van Willem Weddelooper in Amsterdam. Bij de Zuid-Hollandsche Tooneelisten trad Sophie voornamelijk op in kinder- en travestierollen. In de jaren 1840 kregen ook haar jongere zusters Suzanna Nannette (Suze) en Henriëtte Jacqueline een engagement bij dat gezelschap.
Sophie Sablairolles trouwde in 1841 met de 25-jarige boekbinder Hendrik Geerhard Kiehl. Uit dit huwelijk werden negen kinderen geboren, van wie vijf jongens en twee meisjes de volwassen leeftijd bereikten. In 1845 verhuisde Sablairolles met haar man en oudste twee zoons naar Amsterdam, waar zij zich verbond aan de Salon des Variétés. Ze debuteerde bij dit gezelschap op 5 februari in de voorstelling Satan of De duivel te Parijs. Volgens een recensent van het Algemeen Handelsblad ‘spande Mw. Kiehl-Sablairolles, voor de eerste maal ten dezen tonele verschijnende, de kroon en behaalde zij in de rol van Satan door haar bevallig voorkomen, gepast spel in zes onderscheiden karakters, fraaie kostuums, enz., de uitbundigste bijvalsbetuigingen en werd zij […] tweemaal teruggeroepen’ (7 februari 1845). In de daaropvolgende jaren trad Sablairolles ook nog enkele malen op in Den Haag. In de recensies werd ze over het algemeen geroemd om haar uiterlijk en haar rolbeheersing.
In 1854 werd de echtgenoot van haar zuster Mina, Jean Cretien Valois (1809-1894), mededirecteur van de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Sophie Sablairolles en Kiehl werden beiden bij het nieuwe gezelschap geëngageerd, net als enkele andere familieleden. In deze periode was er jaarlijks een benefietvoorstelling ter ere van Sablairolles. In 1856 speelde ze bij zo’n gelegenheid de hoofdrol in Het kanaal Saint-Martin van Cormon, en een jaar later in De voddenraper van Parijs van Pyat.
Op 2 februari 1859 overleed Theodora Sophia Sablairolles, 41 jaar oud. Enkele van haar kinderen zijn net als zij op jonge leeftijd bij het toneel gegaan. Vooral August Theodoor Cornelis (1854-1938) en Mathilda Henriette Theodora (1858-1940), de jongsten, hebben een succesvolle toneelcarrière gehad.
Naslagwerken
Coffeng.
Archivalia
- Stadsarchief Amsterdam: DTB.
- Haags Gemeentearchief: DTB; Bevolkingsregister 1840.
- Theater Instituut Nederland, Amsterdam: personaliamap S. Sablairolles.
Gespeelde rollen
Voor andere dan de hierboven genoemde rollen, zie Coffeng.
Literatuur
- Algemeen Handelsblad, 7 februari 1845 [recensie].
- M.B. Mendes da Costa, Tooneel-herinneringen, 1 (Leiden 1900).
- G.A. Gillhoff, The Royal Dutch Theatre at the Hague 1804-1876 (Den Haag 1938).
Auteur: Inge-Marlies Sanders
laatst gewijzigd: 13/01/2014
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.