Sturm, Hendrika (1917-1998)

© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Emma Los, Sturm, Hendrika, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Sturm [19/10/2016] 

STURM, Hendrika, vooral bekend als Rita Corita (geb. Amsterdam 24-11-1917 – gest. Beekbergen 23-12-1998), zangeres. Dochter van Johannes Jacobus Sturm (1899-1959), koopman, hotelbediende en classificeerder, en Hendrika Kramer (1894-?). Hendrika Sturm trouwde op 2-9-1937 in Amsterdam met Coenradus Ooms (1909-1984), accordeonist. Uit dit huwelijk werden 2 zoons geboren.

Hendrika (Rita) Sturm werd geboren in Amsterdam, als de oudste van drie: ze had een broer (Lambertus, 1920) en een zusje (Helena Catharina, 1925). De thuissituatie was niet erg stabiel. Zo bracht Rita haar vroege jeugd door in Arnhem, de plaats waar haar moeder vandaan kwam – haar ouders trouwden pas in 1924 en gingen in 1933 uit elkaar.

Al jong speelde Rita het liefste artiest en acrobaat. Toen Rita twaalf jaar was, ging het gezin terug naar Amsterdam, waar haar vader een café overnam aan het Rembrandtplein. In het café was vaak levende muziek te horen, met de accordeon in de hoofdrol. Ook vader Sturm speelde thuis graag een deuntje, terwijl moeder en dochters zongen. De jonge Rita besloot accordeonlessen te nemen en schreef zich als veertienjarige in op de dansschool van Frans Muriloff, waar ze leerde tapdansen. In het café van haar vader trad Rita op als ‘contorsioniste’ (slangenmens).

Lekker bakkie koffie

Rita Sturm sloot zich midden jaren dertig aan bij het accordeonorkestje de Four Serenaders (later The Broadway Serenaders), dat vaak in het café van haar vader speelde. De groep stond onder leiding van Coen Ooms. Rita zong, speelde accordeon en tapdanste. Ze kreeg een verhouding met Coen Ooms en in 1937 trouwden ze. Drie jaar later begonnen ze het duo de Corita’s, een samenvoeging van hun beider namen. Ze woonden op een bovenwoning in de Amsterdamse Zaagmolenstraat. In de oorlogsjaren werden hun twee zoontjes geboren, van wie de oudste in 1943 polio kreeg en stierf, bij gebrek aan medicijnen. Ondanks de moeilijke tijden bleven De Corita’s doorspelen, want er moest brood op de plank. Na de oorlog traden ze onder meer op voor de Canadese en Amerikaanse bezettingstroepen in Duitsland.

Dankzij de expressieve Rita Sturm vielen de Corita’s op tussen alle andere schnabbelartiesten die in de naoorlogse jaren actief waren. Met haar ‘krachtige altstem’ had ze volgens eigen zeggen klassiek zangeres kunnen worden, maar ze gaf de voorkeur aan gospels, jazz en populaire liedjes. Haar grote doorbraak kwam in 1958: platenbaas Johnny Hoes vroeg Rita het liedje Koffie, koffie, lekker bakkie koffie van Johnny Woodhouse op de plaat te zetten. Het werd direct een hit en zou dat de rest van het leven van Rita Corita – zoals ze voortaan genoemd werd – blijven: het liedje stond nooit in de hitparade, maar er zijn meer dan tweehonderdduizend exemplaren van verkocht. De hit opende nieuwe deuren. In Castricum, dicht bij het strand, kocht ze van de royalty’s een huis, waar ze in 1959 met haar gezin naartoe verhuisde. In 1962 deed ze mee aan het Nationaal Songfestival: met het liedje Carnaval eindigde ze op de vierde plaats (van de zeven). De inmiddels corpulente Rita, gezegend met een groot komisch talent, ging ook voor televisie en film werken. In de jaren zestig trad ze op met Bueno de Mesquita in Nou jij weer en met succes speelde ze de reuzin in Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, meneer? (1972-1973). Corita speelde met Jenny Arean in Er valt een ster (1963), een televisiemusical van Willy van Hemert, en in de speelfilms Geen Paniek (1964) en Peter en de vliegende autobus (1976). In de jaren zeventig was ze ook panellid van de Berend Boudewijn Kwis en eind jaren zeventig, begin tachtig in de Willem Ruisshow.

Tot op hoge leeftijd bleef Rita Corita optreden. In 1979 had ze nog een kleine hit met het nummer Kant aan m’n broek en een jaar later met Ik heb geen vrijer. Ze trad veel op in het land en was geregeld te zien in het TROS-muziekprogramma Op volle toeren. In 1984 overleed haar echtgenoot Coen in het Gelderse Aerdt, waar ze naartoe waren verhuisd. Drie jaar later maakte ze samen met andere Nederlandse artiesten een tournee langs kolonies van Nederlandse emigranten in Canada en de Verenigde Staten. In het zuiden van Californië werd het busje waarin ze met een aantal collega’s zat, aangereden door een vrachtwagen: drie van hen kwamen om. Rita Corita, Eddy Christiani en Manke Nelis raakten gewond maar wisten te herstellen. Na de dood van haar man was Rita Corita verhuisd, eerst in 1993 naar Vlijmen en drie jaar later naar Beekbergen, gemeente Apeldoorn. Daar overleed ze, op 23 december 1998.

Reputatie

Rita Corita is onsterfelijk geworden met haar hit Koffie, koffie, lekker bakkie koffie. Dankzij haar veelvuldige optredens op de Nederlandse televisie kwam ze bekend te staan als het protoype van de gezellige, dikke dame met wie altijd een feestje te bouwen is.

Naslagwerken

Honig.

Archivalia

Stadsarchief Amsterdam: archiefkaarten Sturm.

Werk

Voor een discografie van Rita Corita’s werk zie Muziekencyclopedie Beeld en Geluid [URL: http://www.muziekencyclopedie.nl/action/entry/Rita+Corita#; geraadpleegd 8-7-2016].

Literatuur

• Nieuwsblad van het Noorden, 14-4-1984.
• Het Parool, 28-12-1998; Algemeen Dagblad, 28-12-1998; Leeuwarder Courant, 28-12-1998 [necrologieën].
• Jan Hof, En dan nu uw aandacht voor… Opkomst, glorie, verval van het Nederlandse variété (Rijswijk 2001).

laatst gewijzigd: 19/10/2016

De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.