© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Carine van Rhijn, Sophia van Rheineck, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/rheineck [13/01/2014]
SOPHIA van RHEINECK (geb. ca. 1115 – gest. Jeruzalem 26-9-1176), door haar huwelijk gravin van Holland, op bedevaart gestorven. Dochter van Otto van Rheineck, graaf van Bentheim (ca. 1080-1150) en Geertruid van Nordheim (ca. 1091-1151). Sophia van Rheineck trouwde tussen 1130 en 1135 (waarschijnlijk in 1131) met Dirk VI, graaf van Holland (ca. 1114-1157). Uit dit huwelijk werden 5 zoons en 4 dochters geboren, van wie ten minste 1 dochter jong is overleden.
Sophia van Rheineck was de enige dochter (en vermoedelijk ook het enige kind) van Otto van Rheineck en Geertruid van Nordheim. Naar alle waarschijnlijkheid was het huwelijk tussen graaf Dirk en Sophia in belangrijke mate een strategische alliantie: zo kon Dirk meer invloed krijgen in het Sticht tegen de bisschop van Utrecht. Sophia heeft weinig sporen nagelaten. Wel bekend is dat zij samen met haar echtgenoot optrad als patroon van de kloosters Egmond en Rijnsburg. Ter ere van de wijding van de nieuwe kerk van Egmond gaven Dirk en Sophia zes hoeves aan de abdij om de verlichting van de kerk te bekostigen.
Dat Sophia zeer vroom was, blijkt uit het feit dat zij niet minder dan drie keer de reis naar Jeruzalem maakte, en daarnaast ook nog een keer op bedevaart ging naar Santiago de Compostella in Spanje. Zeker één van de tochten naar Jeruzalem maakten Sophia en haar echtgenoot samen; hun zoon Dirk werd onderweg geboren, aan welk feit hij de bijnaam ‘de pelgrim’ dankt. Op de terugweg van de reis naar Santiago werd Sophia door tussenkomst van de heilige Adalbert gered toen haar gezelschap werd aangevallen door rovers. In 1173 maakte ze de reis naar Jeruzalem met een van haar zoons, Otto van Bentheim, graaf van Coevorden. Van deze reis keerde zij nooit meer terug – ze stierf in Jeruzalem en werd begraven in het Diets Hospitaal aldaar. In zijn Rijmkroniek noemt Melis Stoke haar ‘heilich […] ende wijs van sinne’.
Literatuur
- Fontes Egmundenses, O. Oppermann ed. (Utrecht 1933) 37, 80, 82, 83, 89, 96, 102, 109, 152, 155, 181, 183, 232, 233.
- D.E.H. de Boer en E.H.P. Cordfunke, Graven van Holland. Portretten in woord en beeld (880-1580) (Zutphen 1995) 44-48.
Auteur: Carine van Rhijn
Biografienummer in 1001 Vrouwen: 9
laatst gewijzigd: 13/01/2014
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.