Formats

 
English | Nederlands

Typebeschrijving

ALGEMEEN
Naam Geneeskundig Staatstoezicht
naam, varianten geen
periode van bestaan 1870 - 1902
organisatie en inrichting anders dan zijn voorloper de Provinciale Commissies van geneeskundig Onderzoek en Toevoorzicht was het Geneeskundig Staatstoezicht een ambtelijk orgaan
in 1865 werden 7 inspecteurs en 7 adjunct-inspecteurs benoemd in: Noord-Holland, Zuid-Holland, Zeeland, Noord-Brabant en Limburg, Gelderland en Utrecht, Friesland en Groningen en Overijssel en Drenthe
er was niet, zoals later, in Den Haag een hoofdinspectie
alle inspecteurs waren arts
later veranderde de territoriale indeling
elke inspecteur werd terzijde gestaan door een Geneeskundige Raad die uit artsen, apothekers en juristen bestond en één of twee keer per jaar bijeengeroepen werd.
taak, activiteiten de taak was:
a) onderzoek naar de staat van de volksgezondheid
b) handhaven van wetten en gemeentelijke verordeningen op het gebied van de volksgezondheid
c) adviseren van de minister van Binnenlandse Zaken, onder wie de volksgezondheid viel
de inspecteurs hadden opsporingsbevoegdheid, maar konden de gemeentebesturen niet dwingen om maatregelen te nemen
het onderwerp ziekenfondsen komt soms aan de orde bij adviezen over de geneeskundige armenzorg
de inspecteurs gaven veel adviezen, maar met de meeste ervan werd niets gedaan.
voorloper
Provinciale Commissies voor Geneeskundig Onderzoek en Toevoorzicht en de daaronder vallende plaatselijke commissies in de grotere steden
opvolger
literatuur (NCC) Cannegieter, D.
Honderdvijftig jaar Gezondheidswet
Assen, 1954. 195 p.
[geschiedenis van wetgeving inzake de volksgezondheid periode 1795-1954
ziekenfondsen, kruiswerk, inspecties volksgezondheid]

Houwaart, E.S.
De hygiënisten: artsen, staat & volksgezondheid in Nederland 1840-1890
Groningen, 1991.  427 p.
[over de beweging van de hygiënisten en over de (voor)geschiedenis van het Geneeskundig Staatstoezicht vanaf 1840
de schrijver is hoogleraar medische geschiedenis aan de Vrije Universiteit Amsterdam]

Querido, A.
Den Haag, 1955. 295 p.
[met biografische gegevens over de (hoofd)inspecteurs op p. 252-295
met op p. 17 vermelding van de geraadpleegde bronnen, waaruit blijkt dat de schrijver alleen gedrukte stukken heeft gebruikt]
typering
zuil geen
ARCHIEF
periode archief 1865 - 1871; c) onbekend
vindplaats a) het archief van de inspecteurs in Zeeland: Zeeuws Archief, Middelburg
b) idem inspecteurs in Noord-Holland: Rijksarchief in Noord-Holland, Haarlem
opgenomen in het archief van het Geneeskundig Staatstoezicht over de periode 1801-1871 dat een omvang heeft van 17 meter
c) de archieven van de andere inspecteurs: onbekend
openbaarheid a) en b) volledig
c) niet van toepassing.
omvang; inventarisnummers a) 38 inv. nrs.
b) 6 inv. nrs.
c) onbekend.
informatiedrager a) en b) papier
c) onbekend.
vernietigd de zeven inspecties vormden elk hun eigen archief
zij kwamen wel geregeld bijeen en lieten veel stukken drukken
slechts een klein deel van deze archieven is bewaard gebleven, namelijk het archief van de inspecteurs in Zeeland voor de periode 1865-1891 en een fragment van het archief van de inspecteurs in Noord-Holland voor de periode 1866-1871
de rest is of vernietigd of in handen van particulieren geraakt
mogelijk zijn ze een tijdlang beheerd door de Gezondheidsraad
als gedeeltelijke vervanging kan dienen het archief van de afdeling Medische Politie (zie daar)
Querido en Houwaart (zie veld literatuur) raadpleegden gedrukte stukken.
toegang(en) a) inventaris met inleiding door R. Fruin in: Verslagen omtrent ’s Rijks Oude Archieven, 22 (1899), p. 439-463
nummer toegang op Zeeuws Archief: 47
b) inventaris door R.D. Baart de la Faille met historische en archivistische inleiding (p. 3-7)
c) niet van toepassing
kenmerk toegang a) geen
b) nr. 87
c) niet van toepassing
indices op toegang a) geen
b) geen
c) niet van toepassing
originele archivalia van archiefvormer in andere archieven a)-c) vele rapporten en brieven aan de minister van Binnenlandse Zaken bevinden zich in het archief van de 9de afdeling Medische Politie van dit ministerie
originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven a)-c) onbekend
opmerkingen geen
INHOUD
structuur archief onbekend
structuur toegang niet van toepassing
bijlagen bij de toegang niet van toepassing
seriële bescheiden a) series ingekomen en uitgegane brieven
b) geen stukken over ziekenfondsen

de notulen van de inspecteursvergaderingen zijn gedrukt als:
‘ Notulen van het verhandelde in de vergaderingen der inspecteurs voor het geneeskundig staatstoezicht en rapporten door die vergaderingen aan de minister van Binnenlandsche Zaken uitgebragt’ *

de jaarverslagen van de inspecteurs zijn gedrukt als:
‘Verslag aan de Koning van de Bevindingen en Handelingen van het Geneeskundig Staatstoezicht’ resp. aan de Koningin-Weduwe, Regentes, Koningin voor de periode 1866-31 juli 1902
deze verslagen werden door de minister van Binnenlandse Zaken ook naar de Eerste en Tweede Kamer gestuurd
de Tweede Kamer besteedde er aanvankelijk aandacht aan, later nam zij ze voor kennisgeving aan
de verslagen zelf zijn niet opgenomen in de Handelingen
zie verder de nadere toegang*

van belang is ook de:

‘ Verzameling van stukken betreffende het Geneeskundig Staatstoezicht in Nederland’ voor de periode 1866-1884
onderzocht zijn de jaren 1870-1871
hierin zijn opgenomen de notulen van de Geneeskundige Raden en koninklijke besluiten, brieven en rapporten
zie de nadere toegang *.
statistische gegevens a) geen
b) geen
c) onbekend
inhoud overig a) geen
b) geen
c) onbekend
verwijzingen naar wetten, maatregelen en/of de uitvoering daarvan wet van 1 juni 1865 (Staatsblad 58) regelende de instelling van het Geneeskundig Staatstoezicht
deze wet bleef, op enkele onbetekende wijziging na, tot 1902 van kracht
verwijzing naar andere archiefvormers
geografische verwijzingen Nederland
internationaal niet van toepassing
opmerkingen zie de nadere toegang *
Ongeldige invoer